Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 08:11

« Poprzedni Następny »


Wypas środowiskowych prawd


Andrzej Koraszewski 2020-12-28


Stara historia, Leopold Unger, sekretarz redakcji „Życia Warszawy”, znalazł się na Zachodzie w wyniku arabskiej agresji na Izrael i podjętej po klęsce agresorów wielkiej kampanii walki z syjonistami w ZSRR i krajach przymusowo zaprzyjaźnionych. Przybywszy na ów Zachód, udał się Leopold Unger z pielgrzymką do Monachium, gdzie spotkał się z Janem Nowakiem-Jeziorańskim. Jak głosi opowieść (której dokładnego źródła dziś już nie pamiętam), panowie rozmawiali o sytuacji w kraju i w pewnym momencie Nowak zapytał Ungera, czy czytał jakąś wiadomość we wczorajszym „Głosie Olsztyńskim” (tym, co to go w 1970 zamieniono na „Gazetę Olsztyńską”). Nieco zdumiony i rozbawiony Leopold Unger odpowiedział, że nie czytał „Głosu Olsztyńskiego” ani wczorajszego, ani żadnego innego. Jan Nowak-Jeziorański był zdania, że uważna lektura prasy regionalnej dostarcza istotnych informacji, których nie znajdziemy w prasie centralnej.

Anegdota wydaje się interesująca w kontekście nacjonalizacji mediów regionalnych, czyli nabycia Polska Press przez koncern naftowy „Orlen”. Wszyscy (włącznie z szefem „Orlenu”) używali określenia „przejęcie”, które mogło (a nawet powinno) kojarzyć się z nacjonalizacją najpierw majątków ziemskich i przemysłu, a następnie z „bitwą o handel” (która oznaczała nacjonalizację reszty, czyli wszystkiego włącznie z kioskami z piwem i kioskami z gazetami).


Przejąłem się tym „przejęciem”, ale w komunikacie „Orlenu” dostrzegłem, że była to jednak transakcja, czyli zakup, który, jak objaśniał w specjalnym komunikacie szef „Orlenu”,  „zoptymalizuje  koszty marketingowe i umożliwi dalszą rozbudowę narzędzi big data”. Koncern naftowy dawał do zrozumienia, że interesuje go przede wszystkim dostęp do ponad 17 milionów użytkowników portali zarządzanych przez Polska Press.


Ponieważ media (papierowe i elektroniczne) utrzymują się dziś głównie z reklam, a nie z handlu rzetelną informacją, intryguje pytanie dlaczego poprzedni właściciel sprzedał (i za ile) oraz czy biznesowe kalkulacje „Orlenu” okażą się zasadne.


Szczegóły transakcji są oczywiście tajemnicą handlową i żadna ze stron nie chce o tym rozmawiać, nieoficjalnie „Orlen” zapłacił 120 milionów złotych, co wygląda raczej na zakup masy upadłościowej. Najwyraźniej niemiecki koncern chciał się bardzo tego szczęścia pozbyć, sprzedając ten interes za cenę, którą mógł bez trudu przebić byle miliarder.      


Mamy powody, żeby kwestionować czysto ekonomiczną motywację „Orlenu” i tu pojawia się hasło „repolonizacja”.  Rozważanie tego, co ona może oznaczać, wydaje się równie istotne, jak pytanie do rozważających, czy na przykład czytali w „Gazecie Olsztyńskiej” życzenia  Arcybiskupa Metropolity Warmińskiego na Boże Narodzenie i rok 2021. (Po trzech dniach cztery komentarze, z czego trzy ironiczne.) Możemy z dużym prawdopodobieństwem powiedzieć, że arcybiskupowi nie grozi utrata kontaktu z czytelnikami GO z powodu repolonizacji. Komu zatem grozi i jak to możemy zbadać?


Bardzo pobieżnym sposobem jest wejście w ich statystykę komentarzy. W ostatnim miesiącu rekordzistą był artykuł pt. „Kwarantanna narodowa, zamknięte hotele”, który miał 153 komentarze, już na drugim miejscu był tekst (którego autor może się zastanawiać czy nie straci pracy) pod tytułem „Naszym symbolem będą parasolki”,  opublikowany 28 listopada na stulecie praw kobiet. Ten tekst miał 142 komentarze.


Kolejni rekordziści mieli poniżej 100 i dotyczyły sporu z firmą, która miała budować linię tramwajową (94), budżetu miasta (80), bezdomnego, który śpi w busie (73).


Przeglądając tytuły z ostatnich 30 dni zwracam uwagę na fakt, że średnia komentarzy jest gdzieś na poziomie 12, (większość poniżej 10). Wcielając się duchowo w jakiegoś naczelnego redaktora, zwolennika PiS-u, kandydatów do zwolnienia nie zauważyłem. (Był jeden tekst o strajku kobiet i konflikcie z policją, ale mógłby przejść na zasadzie listka figowego.)


Czy wybrałem do bliższego oglądu jakąś szczególnie bladą gazetę regionalną? Nie wiem, zaglądam okazjonalnie do „Gazety Pomorskiej” i tu sytuacja wygląda bardzo podobnie. Główna różnica polega na tym, że kujawsko-pomorskie ma na stanie Tadeusza Rydzyka, więc chociaż i tu w informacjach o sprawach regionu polityka jest w ilościach śladowych, to jednak ten regionalny celebryta jest nazbyt kuszący i znajdujemy sporo artykułów o nim samym i o jego dokonaniach. Repolonizacja „Pomorskiej” może skutkować zmianą stylu doniesień o Rydzyku. Chwilowo z mojej regionalnej gazety łatwiej dowiedzieć się jak schudnąć niż jak wyglądają w regionie międzypartyjne rozgrywki, relacji na temat  polityki krajowej praktycznie nie ma (tu najwyraźniej towarzyszy założenie, że o sprawach krajowych czytelnicy dowiadują się z innych źródeł), zdecydowanie zbyt rzadko znajdziemy tu informacje o inicjatywach regionalnych posłów w Sejmie i o tym jak mieszkańcy regionu reagują na politykę krajową (wyjątkiem są doniesienia związane z organizacją bitew z pandemią).  


Ta strategia wyprania regionalnej prasy z polityki była prawdopodobnie strategią poprzedniego właściciela, więc „Orlen” może chcieć to zmienić forsując obecność partyjno-rządowej narracji. Czy taka strategia zwiększy poczytność z bardzo niskiej na niską? Dobre pytanie, ale ani nie wiem, czy „Orlen” to zrobi, ani nie wiem jak zrobi, a już z pewnością nie mogę wiedzieć, jakie będą rezultaty tego co zrobi. Tak, czy inaczej mamy wrogie przejęcie i domyślamy się, że jest ono wrogie wobec nas. Co prowokuje do przypomnienia szkolnego dowcipu z pytaniem, co ma żołnierz pod łóżkiem? Prawidłowa odpowiedź brzmiała, że żołnierz ma pod łóżkiem zamiatać.  


Co ma dziennikarz? Dziennikarz ma przynosić zysk, bądź, w przypadku partyjnego biuletynu, stać na straży jedynie słusznej myśli, nagłaśniać i wzywać do jedności. Dziennikarz przynosi zysk trafiając w gusta i podnosząc tym samym słupki (dawniej zachęcał do kupna gazety, a teraz w mediach elektronicznych w zasadzie tylko podnosi liczbę kliknięć, jako że wysoka liczba kliknięć zachęca reklamodawców). Technika zachęcania jest zazwyczaj standardowa, ponieważ niestandardowe techniki traktowane są przez wydawców podejrzliwie. Tytuł ma być mocniejszy niż treść, ma budzić i poruszać oraz prowokować do kliknięcia (przeczytanie nie jest istotne).


Stare powiedzenie głosi, że dziennikarstwo jest nieślubnym dzieckiem plotki i propagandy, niektórzy dodają, że ma również wymagającego ojca chrzestnego. Były próby traktowania informacji jak normalnego towaru, ale z tego zostało tylko zapewnianie przez niemal wszystkie media, że to właśnie one dostarczają najrzetelniejszych informacji pod słońcem.    


Niedawno opublikowaliśmy w „Listach” esej amerykańskiego studenta z małego stanowego uniwersytetu i początkującego dziennikarza gazety „Daily Iowan” o dziennikarskich heretykach, czyli porównanie Zamiatina i Orwella. (Milej umierać mając pewność, że w kolejnym pokoleniu będzie znowu garść heretyków niezainteresowanych karierą kowboja zajmującego się wypasem środowiskowych prawd.) Riley Moore przypomina list Zamiatina z 1931 roku do Stalina, w którym pisarz wyrażał sprzeciw wobec cenzury i fałszywego przedstawiania faktów oraz poprosił o pozwolenie na emigrację – razem z żoną – aby mógł pisać bez zagrożenia przemocą lub zamknięciem ust. Wiedział, że ten list grozi rozstrzelaniem, ale, ku zdumieniu wszystkich, dyktator łaskawie przychylił się do tej prośby. Po dziesięcioleciach, w 1983 roku Adam Michnik dostał w więzieniu od generała  Kiszczaka propozycję wolności, w zamian za zgodę opuszczenia Polski. Jego odpowiedź należy do pereł polskiego dziennikarstwa.


Adam Michnik wyjaśniał:

Wiem dobrze, Panie Generale, do czego wam nasz wyjazd jest potrzebny. Do tego, by nas ze zdwojoną siłą opluskwiać w swoich gazetach jako ludzi, którzy ujawnili wreszcie swe prawdziwe oblicze; którzy przedtem wykonywali cudze dyrektywy, a teraz połasili się na kapitalistyczne luksusy. Do tego, by zademonstrować światu, że wy jesteście szlachetnymi liberałami, a my szmatami bez charakteru. Do tego, by móc Polakom powiedzieć: "Patrzcie, nawet oni skapitulowali, nawet oni stracili wiarę w demokratyczną i wolną Polskę". Do tego - przede wszystkim - by poprawić swój wizerunek we własnych oczach; by móc z ulgą odetchnąć: "Oni wcale nie są lepsi ode mnie".

Adam Michnik informował również, dlaczego przedkłada więzienie nad wolność, albo raczej dlaczego wolność byłaby niewolą, a więzienie jest zachowaniem wolności.

Dla mnie, Panie Generale, więzienie nie jest żadną szczególnie dotkliwą karą. Tamtej grudniowej nocy to nie ja zostałem proskrybowany - to wolność. To nie ja dziś jestem więziony - to Polska.


Dla mnie, Panie Generale, karą byłoby, gdybym musiał na Pańskie polecenie szpiclować, machać pałką, strzelać do robotników, przesłuchiwać uwięzionych i wydawać haniebne wyroki skazujące. Szczęśliwy jestem, że znalazłem się po właściwej stronie - wśród ofiar, a nie wśród oprawców. Ale gdyby Pan to rozumiał, nie składałby mi Pan propozycji tyleż niemądrych, co niegodziwych.

Wkrótce po opublikowaniu tego listu w krajowej prasie podziemnej biegałem po redakcjach szwedzkiej prasy regionalnej (jako prowincjusz z wyboru w mojej przybranej ojczyźnie  mieszkałem daleko od stolicy), próbując im go wcisnąć. Zaprzyjaźniony szwedzki dziennikarz opublikował krótki artykuł z kilkoma cytatami. Herezja nie kusi wydawców regionalnej prasy, ci wydawcy nie są przekonani, że przynosi zysk w postaci wzrostu nakładu.

 

Riley Moore, porównując Zamiatina i Orwella pokazuje ich wspólną fascynację językiem, nakaz ucieczki od sztampy, przywołuje esej z 1944 roku, w którym Orwell pisał:

“Zapytaj dziennikarza czym jest jarzmo, a odkryjesz, że nie wie. Niemniej, opowiada o jarzmach. Autorzy zdolni do importowania wyświechtanych komunałów, takich jak “pięta Achillesowa”, nóż w plecy”, krwawa łaźnia”, pozwolili, by esej pisał się sam gotowymi frazesami. Najwyraźniej ludzie zdolni do używania takich zwrotów, zapomnieli, że słowa mają znaczenie”. 

Oficjalna wolność słowa nie czyni jeszcze wolnych mediów platformą rzetelnej informacji i prawdziwej dyskusji. Czasem te media zmieniają się w pastwiska środowiskowych narracji, częściej ich formuła podporządkowana jest prawom rynku i pogonią za zyskiem. „Orlen” może całkiem uczciwie mieć nadzieję na zyski, a władcy  niemal z pewnością łączą słowo „repolonizacja” z nadzieją na regionalne „Trybuny PiS-u”. 


Pozostaje pytanie o regionalnych heretyków. Czy są, czy wiedzą, że niezależnie od poziomu oficjalnej wolności, a nawet terroru zawsze istnieje prawo do ja przeciwstawiającego się MY. Kiedy jego egzekwowanie jest bardzo kosztowne, wymaga to heroizmu. Kiedy grozi zaledwie utratą drobnych przywilejów, wymaga świadomości, że wolność jest wartością, tak w skali regionalnej, jak i krajowej. Czy repolonizacja regionalnych mediów zwiększy podaż heretyków na prowincji? Jeśli będą czekali na popyt lub na wsparcie państwa, to mamy gwarancję, że nie. Czasem jednak jakieś mało znaczące wydarzenie wywołuje zupełnie niespodziewane efekty. Wyraźny napis na bramie: „Wypas środowiskowych prawd” może skłonić do buntu.          


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Znasz li ten kraj

Znalezionych 386 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Agenci propagandy nienawiści   Koraszewski   2023-11-05
Modne słowo: narracja   Koraszewski   2023-10-06
Jaka religia, jaki ateizm?   Koraszewski   2023-10-02
Płacimy za grzechy dziadów   Koraszewski   2023-09-26
Poranne refleksje mieszkańca Polski   Koraszewski   2023-09-22
Dlaczego film Holland jest zły   Wójcik   2023-09-20
Śmierć byłego nauczyciela historii   Kruk   2023-09-18
Jeśli mam zacząć od nowa…   Koraszewski   2023-09-12
Osiem gwiazdek na grobie, Richard Dawkins i moje miasteczko   Koraszewski   2023-09-09
Elekcja posłów polskich   Koraszewski   2023-09-07
Powróćmy jak za dawnych lat w zaczarowanych bajek świat   Koraszewski   2023-08-29
Głosuj 4 razy NIE, czyli jak Jarosław Kaczyński poszedł śladami Bolesława Bieruta   Koraszewski   2023-08-15
Przedwyborcza kampania prania mózgów   Koraszewski   2023-07-19
Poemat o oszczędnym posługiwaniu się prawdą   Koraszewski   2023-07-06
Smutek plemiennego humanizmu   Koraszewski   2023-06-19
“Ewa” i Pola. Głos kobiet żydowskich   Walter   2023-06-14
Ordo Juris, ludzkie dramaty i złe dziennikarstwo   Koraszewski   2023-05-12
Papierowym okrętem po ojczystych kałużach   Koraszewski   2023-04-24
Wobbly hypothesis i życie współczesne   Koraszewski   2023-04-21
Powrót konfederatów polskich   Koraszewski   2023-04-18
Człowieku, zbliża się Dzień Darwina   Koraszewski   2023-02-04
Śmierć prezydenta i dylemat sędziego   Koraszewski   2022-12-17
Nacjonalistyczna patoekonomia wiecznie żywa   Łukaszewski   2022-12-16
Kogo i w jaki sposób chciałby zniszczyć ob. Kaczyński?   Koraszewski   2022-12-10
Listopadowe powstanie i sprawa dla niektórych niekoszerna   Łukaszewski   2022-11-30
Polityka jest sztuką realizowania tego co jest  możliwe   Koraszewski   2022-11-28
Państwo, religia, dzieci i Żydzi   Koraszewski   2022-11-17
W poszukiwaniu katolickich konstytucyjnych demokratów   Koraszewski   2022-11-15
Polityka, czyli taniec świętego Wita   Koraszewski   2022-10-20
Czy przywódcy organizacji rolniczych są największymi wrogami rolników?   Koraszewski   2022-10-15
Oświecony lud tego nie kupi   Zbierski   2022-10-10
Potforny ftorek i ojczyzna w potszebie   Kruk   2022-10-08
Do przyjaciół Moskali   Łukaszewski   2022-09-29
List otwarty do pewnego typa   Koraszewski   2022-09-28
Hic Rhodus, hic salta!   Koraszewski   2022-09-21
Głupota zawsze dziewica   Koraszewski   2022-09-19
Jesień oświecenia i owoc poznania   Koraszewski   2022-09-13
Od sierpnia 1980 do sierpnia 2022   Koraszewski   2022-08-30
Gdybym ja był Panem Bogiem   Kruk   2022-08-11
Przemilczana pielgrzymka posłów polskich do grobu Arafata   Koraszewski   2022-08-04
Kaczyński w Kórniku i powrót towarzysza Szmaciaka   Koraszewski   2022-07-26
Polska demokracja wyznaniowa   Koraszewski   2022-05-30
Ból głowy po święcie pracy   Kruk   2022-05-02
Świat się zmienia na lepsze   Kruk   2022-04-22
Pisowska wojna z rozumem   Koraszewski   2022-04-14
Oni się nie wstydzą, państwo nie reaguje   Koraszewski   2022-03-23
Kto dostrzeże grozę wzrostu cen żywności?   Koraszewski   2022-03-18
Cicho płynie solidarność   Koraszewski   2022-03-09
Pokaż figę sykofantom   Koraszewski   2022-02-19
Nie oskarżam, tylko przypominam   Koraszewski   2022-02-10
List otwarty do wice-ministra zdrowia Piotra Bombera, nadzorującego Departament Dialogu Społecznego   Koraszewski   2022-02-03
Pierwsza poprawka do, że tak powiem   Koraszewski   2021-12-08
Dzyndzyk patriotyczny i kwestie prawne   Kruk   2021-11-19
Głupota oparta na wiedzy   Koraszewski   2021-11-15
Jezus, Mahomet i cała reszta   Koraszewski   2021-11-11
 Byłem z Romanem na ty   Koraszewski   2021-11-09
Jarosław Kaczyński i historia polskiego analfabetyzmu   Koraszewski   2021-10-28
Czy można zrozumieć pamięć i tożsamość?   Koraszewski   2021-10-25
My naród i klops   Koraszewski   2021-10-15
Saga rodu Fedorowiczów, powiatowa walka z zaborcą i proces Katarzyny Mrówczyny   Koraszewski   2021-10-04
Historia pewnego teatru   Łukaszewski   2021-09-25
Niech żywi nie tracą nadziei   Kruk   2021-09-15
Dyskurs nasz powszedni pozwól zmienić Panie   Koraszewski   2021-09-11
Zawieszony w prawach członka   Kruk   2021-07-21
Codzienne obowiązki sołtysa honoris causa   Koraszewski   2021-06-26
Czy warto być Polakiem – wyjaśniamy   Koraszewski   2021-06-18
Polityczna kamasutra i umysł człowieka podnieconego   Koraszewski   2021-06-12
Dławiący wiatr historii   Koraszewski   2021-06-07
Piasek dla kota i inne troski   Koraszewski   2021-06-02
Nowy ład, Polski ład, czyli Nowa Ekonomiczna Polityka   Koraszewski   2021-05-29
Sen nocy wiosennej   Koraszewski   2021-05-14
Owszem żyję, ale trudno to potwierdzić   Koraszewski   2021-05-08
Święto flagi i inne święta   Kruk   2021-05-05
Demokracja umarła, niech żyje demokracja   Koraszewski   2021-04-30
Uczucia patriotyczne w promocji   Koraszewski   2021-04-28
Chuć w narodzie, czerep nadal rubaszny, dusza anielska trzepocze sztucznymi rzęsami   Kruk   2021-04-20
Czy wicepremier zarządzi wcześniejsze wybory?   Koraszewski   2021-04-14
Nie marszcz czoła, stawiaj go wyzwaniom   Kruk   2021-04-12
Bliźni gorszego sortu i problem moralności   Koraszewski   2021-04-10
Prawda, sumienie, zgoda   Koraszewski   2021-04-07
Rewolucja w NBP, nominały jawne i poufne   Koraszewski   2021-04-01
Mural w mieście Dobrzyniu   Koraszewski   2021-03-19
Groza reedukacji narodowej   Koraszewski   2021-02-27
Państwo mi nie służy   Koraszewski   2021-02-24
Prymas częściowo nieświeży   Koraszewski   2021-02-19
Teologia zniewolenia kontra społeczeństwo obywatelskie   Koraszewski   2021-02-01
Zostałem zaszczepiony przeciw wrednemu wirusowi   Koraszewski   2021-01-27
Opowieść o Polaku, który się prawdzie nie kłaniał   Koraszewski   2021-01-06
Rok parasola i parasolki?   Koraszewski   2021-01-04
Wypas środowiskowych prawd   Koraszewski   2020-12-28
„Uwaga, tu obywatelki i obywatele, to jest legalne zgromadzenie!”. Powolne budowanie mostów ponad podziałami.   Górska   2020-12-19
Doktor Dolittle i zielony kanarek    Garczyński-Gąssowski   2020-12-12
Seks bez seksizmu, kapłaństwo bez pedofilii   Koraszewski   2020-12-08
Opowieść o nocnym stróżu, kucharce i wartościach   Koraszewski   2020-12-06
Cyrkowe fikołki, teatralne gesty i realne działania opozycji   Górska   2020-11-30
Lekcja zdalna i pytanie dodatkowe   Kruk   2020-11-26
Przez okno wszedł Ziobro, a spod łóżka wylazł biskup, czyli jak Jarosław Kaczyński rozpętał wojnę domową   Górska   2020-11-24
Mowa pozasejmowa do obywatela Kaczyńskiego   Koraszewski   2020-11-21
Przekleństwo naszych czasów i wszystkich wcześniejszych   Kruk   2020-11-16
Ojczyznę wolną racz nam wrócić Panie!   Koraszewski   2020-11-11

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk