Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 05:45

« Poprzedni Następny »


Wobbly hypothesis i życie współczesne


Andrzej Koraszewski 2023-04-21

Grupka zwolenników hipotez z wysoką tolerancją rozpoznania. (Źródło: Wikipedia, hasło Macierewicz)
Grupka zwolenników hipotez z wysoką tolerancją rozpoznania. (Źródło: Wikipedia, hasło Macierewicz)

Wiele lat temu zespół uczonych przełożył poważny podręcznik biologii z angielskiego na język polski. Zachwycił mnie w tym tłumaczeniu przekład pojęcia wobbly hypothesis na „hipotezę wysokiej tolerancji rozpoznania". Oczywiście najbardziej polubiłem tę ojczystą wersję wobbly hypothesis w wołaczu: o hipotezo wysokiej tolerancji rozpoznania! W święta kościelne możemy nawet błagać: „o hipotezo najwyższej tolerancji rozpoznania módl się za nami !" Z taką hipotezą obcuje się zupełnie inaczej niż z hipotezą, wobec której stosujemy politykę „zerowej tolerancji". Są oczywiście takie hipotezy, które muszą być poddawane twardej dyscyplinie — albo poddajesz się falsyfikacji, albo won, nie zamierzam się tobą zajmować. Są jednak takie hipotezy wobec których jesteśmy nieskończenie liberalni. Aplikujemy tu metodę daleko idącej swobody akceptacji i interpretacji; chociaż często przy całkowitej dowolności zasad akceptacji, z dowolnością zasad interpretacji bywa różnie. Akceptowanie niektórych hipotez o wysokiej tolerancji rozpoznania bywało i nadal bywa obligatoryjne, ale próby dowolności interpretacyjnych bywały i nadal bywają karane i to nawet śmiercią.

Magisterium hipotez o najwyższej tolerancji rozpoznania jest całkowicie oddzielone od magisterium hipotez o niskiej tolerancji rozpoznania; uczciwie mówiąc, zbiór hipotez o niskiej tolerancji rozpoznania to żadne magisterium. Nie owijając dłużej sprawy w bawełnę, mamy pełną wiedzę, że wiara nie jest wiedzą. (Przy czym nie jest pewne, czy ta wiedza, że wiara nie jest wiedzą, nasze zasoby wiedzy wzbogaca, czy raczej uszczupla.) Pewne jest natomiast, że niektóre hipotezy o wysokiej tolerancji rozpoznania mogą być celebrowane, jako sacrum, zaś próby zmniejszenia tolerancji rozpoznania takiej hipotezy mogą być odbierane jako całkowite profanum, albo i gorzej.


Jak można podejrzewać, jednym z celów procesów wychowawczych młodych ssaków z gatunku homo sapiens sapiens jest akulturacja do najwyższej tolerancji rozpoznania hipotez z grupy X, której towarzyszą próby utrzymania stosunkowo niskiej tolerancji rozpoznania większości innych hipotez. (Równocześnie kwalifikowanie hipotez do grupy X może być funkcją zmienną.) Podejrzenie, że możemy tu mieć do czynienia z immanentnym, czy jakby powiedział Karol Marks — antagonistycznym konfliktem, tłumaczone są jako niezdolność zrozumienia całkowitej rozłączności magisteriów hipotez z najwyższą tolerancją rozpoznania z magisterium hipotez z przeciętną, czy zgoła bardzo niską tolerancją rozpoznania.


Tolerancja rozpoznania jest jednym z centralnych zagadnień teorii poznania w jej dwóch wymiarach - poznania opartego na sprawdzaniu hipotez o niskiej tolerancji rozpoznania, które z definicji jest poznaniem ułomnym oraz poznania opartego na poszukiwaniu piękna hipotez o najwyższej tolerancji rozpoznania, które to poszukiwanie pozwala nam dotrzeć w okolice istoty rzeczy, lub czegoś podobnego.


Pochwała rozwarstwionego rozumu, który ma elastyczne podejście do hipotez i który łączy miłość do wysokiej tolerancji rozpoznania z zerową tolerancją dla braku tolerancji wobec wysokiej tolerancji rozpoznania pewnych hipotez stanowi Tajemnicę, która olśniewa i poraża. Kryje się tu osobliwa magia nie będąca magią w potocznym tego słowa rozumieniu, jest to raczej stałość w chwiejności, albo nawet stałość przywiązania do chwiejności, która w istocie rzeczy nie jest chwiejnością, tylko pewnością.


Jak wiadomo ani termin wobbly ani termin hypothesis same w sobie nie stanowią dla tłumacza większych trudności. Przymiotnik wobbly oznacza chwiejący się, chwiejny, niepewny. Ale również - drżący, kulejący czy telepiący się. Jest to termin, który dobrze pomaga nam opisać zataczającego się pijaczka oraz niepewny krok staruszki. Czy godzi się zatem powiedzieć, że jakaś hipoteza jest chwiejna jak nieszczęśnik po ćwiartce wyborowej, niepewna jak tyłeczek niemowlęcia, czy słaba jak Piekarski po mękach? W uczonym dyskursie winniśmy unikać tak kolokwialnych kwalifikatorów, iżby zachować przynależną do takiego dyskursu precyzję języka. Dopiero precyzja języka pozwala nam zrozumieć, że wysoka tolerancja rozpoznania pewnych hipotez pozwala nam wkroczyć na drogę poznania intuicyjnego, wolnego od dowodów innych niż te, które są uwewnętrznione, a które uświęcają się przez uzewnętrznienie w formie przekonań, na tym etapie uwolnionych z formy hipotetycznej w formą apodyktyczną, a czasem apofatyczną, pozwalającą na zrozumienie, że niepoznawalne nie jest niezrozumiałe, zgoła przeciwnie, byle nie mieszać do tego rozumu, który w gruncie rzeczy tylko przeszkadza.


Tak czy inaczej - hipotezo najwyższej tolerancji rozpoznania módl się za nami!


*Tekst z tomiku I z wichru odezwał się Pan.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Znasz li ten kraj

Znalezionych 386 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Agenci propagandy nienawiści   Koraszewski   2023-11-05
Modne słowo: narracja   Koraszewski   2023-10-06
Jaka religia, jaki ateizm?   Koraszewski   2023-10-02
Płacimy za grzechy dziadów   Koraszewski   2023-09-26
Poranne refleksje mieszkańca Polski   Koraszewski   2023-09-22
Dlaczego film Holland jest zły   Wójcik   2023-09-20
Śmierć byłego nauczyciela historii   Kruk   2023-09-18
Jeśli mam zacząć od nowa…   Koraszewski   2023-09-12
Osiem gwiazdek na grobie, Richard Dawkins i moje miasteczko   Koraszewski   2023-09-09
Elekcja posłów polskich   Koraszewski   2023-09-07
Powróćmy jak za dawnych lat w zaczarowanych bajek świat   Koraszewski   2023-08-29
Głosuj 4 razy NIE, czyli jak Jarosław Kaczyński poszedł śladami Bolesława Bieruta   Koraszewski   2023-08-15
Przedwyborcza kampania prania mózgów   Koraszewski   2023-07-19
Poemat o oszczędnym posługiwaniu się prawdą   Koraszewski   2023-07-06
Smutek plemiennego humanizmu   Koraszewski   2023-06-19
“Ewa” i Pola. Głos kobiet żydowskich   Walter   2023-06-14
Ordo Juris, ludzkie dramaty i złe dziennikarstwo   Koraszewski   2023-05-12
Papierowym okrętem po ojczystych kałużach   Koraszewski   2023-04-24
Wobbly hypothesis i życie współczesne   Koraszewski   2023-04-21
Powrót konfederatów polskich   Koraszewski   2023-04-18
Człowieku, zbliża się Dzień Darwina   Koraszewski   2023-02-04
Śmierć prezydenta i dylemat sędziego   Koraszewski   2022-12-17
Nacjonalistyczna patoekonomia wiecznie żywa   Łukaszewski   2022-12-16
Kogo i w jaki sposób chciałby zniszczyć ob. Kaczyński?   Koraszewski   2022-12-10
Listopadowe powstanie i sprawa dla niektórych niekoszerna   Łukaszewski   2022-11-30
Polityka jest sztuką realizowania tego co jest  możliwe   Koraszewski   2022-11-28
Państwo, religia, dzieci i Żydzi   Koraszewski   2022-11-17
W poszukiwaniu katolickich konstytucyjnych demokratów   Koraszewski   2022-11-15
Polityka, czyli taniec świętego Wita   Koraszewski   2022-10-20
Czy przywódcy organizacji rolniczych są największymi wrogami rolników?   Koraszewski   2022-10-15
Oświecony lud tego nie kupi   Zbierski   2022-10-10
Potforny ftorek i ojczyzna w potszebie   Kruk   2022-10-08
Do przyjaciół Moskali   Łukaszewski   2022-09-29
List otwarty do pewnego typa   Koraszewski   2022-09-28
Hic Rhodus, hic salta!   Koraszewski   2022-09-21
Głupota zawsze dziewica   Koraszewski   2022-09-19
Jesień oświecenia i owoc poznania   Koraszewski   2022-09-13
Od sierpnia 1980 do sierpnia 2022   Koraszewski   2022-08-30
Gdybym ja był Panem Bogiem   Kruk   2022-08-11
Przemilczana pielgrzymka posłów polskich do grobu Arafata   Koraszewski   2022-08-04
Kaczyński w Kórniku i powrót towarzysza Szmaciaka   Koraszewski   2022-07-26
Polska demokracja wyznaniowa   Koraszewski   2022-05-30
Ból głowy po święcie pracy   Kruk   2022-05-02
Świat się zmienia na lepsze   Kruk   2022-04-22
Pisowska wojna z rozumem   Koraszewski   2022-04-14
Oni się nie wstydzą, państwo nie reaguje   Koraszewski   2022-03-23
Kto dostrzeże grozę wzrostu cen żywności?   Koraszewski   2022-03-18
Cicho płynie solidarność   Koraszewski   2022-03-09
Pokaż figę sykofantom   Koraszewski   2022-02-19
Nie oskarżam, tylko przypominam   Koraszewski   2022-02-10
List otwarty do wice-ministra zdrowia Piotra Bombera, nadzorującego Departament Dialogu Społecznego   Koraszewski   2022-02-03
Pierwsza poprawka do, że tak powiem   Koraszewski   2021-12-08
Dzyndzyk patriotyczny i kwestie prawne   Kruk   2021-11-19
Głupota oparta na wiedzy   Koraszewski   2021-11-15
Jezus, Mahomet i cała reszta   Koraszewski   2021-11-11
 Byłem z Romanem na ty   Koraszewski   2021-11-09
Jarosław Kaczyński i historia polskiego analfabetyzmu   Koraszewski   2021-10-28
Czy można zrozumieć pamięć i tożsamość?   Koraszewski   2021-10-25
My naród i klops   Koraszewski   2021-10-15
Saga rodu Fedorowiczów, powiatowa walka z zaborcą i proces Katarzyny Mrówczyny   Koraszewski   2021-10-04
Historia pewnego teatru   Łukaszewski   2021-09-25
Niech żywi nie tracą nadziei   Kruk   2021-09-15
Dyskurs nasz powszedni pozwól zmienić Panie   Koraszewski   2021-09-11
Zawieszony w prawach członka   Kruk   2021-07-21
Codzienne obowiązki sołtysa honoris causa   Koraszewski   2021-06-26
Czy warto być Polakiem – wyjaśniamy   Koraszewski   2021-06-18
Polityczna kamasutra i umysł człowieka podnieconego   Koraszewski   2021-06-12
Dławiący wiatr historii   Koraszewski   2021-06-07
Piasek dla kota i inne troski   Koraszewski   2021-06-02
Nowy ład, Polski ład, czyli Nowa Ekonomiczna Polityka   Koraszewski   2021-05-29
Sen nocy wiosennej   Koraszewski   2021-05-14
Owszem żyję, ale trudno to potwierdzić   Koraszewski   2021-05-08
Święto flagi i inne święta   Kruk   2021-05-05
Demokracja umarła, niech żyje demokracja   Koraszewski   2021-04-30
Uczucia patriotyczne w promocji   Koraszewski   2021-04-28
Chuć w narodzie, czerep nadal rubaszny, dusza anielska trzepocze sztucznymi rzęsami   Kruk   2021-04-20
Czy wicepremier zarządzi wcześniejsze wybory?   Koraszewski   2021-04-14
Nie marszcz czoła, stawiaj go wyzwaniom   Kruk   2021-04-12
Bliźni gorszego sortu i problem moralności   Koraszewski   2021-04-10
Prawda, sumienie, zgoda   Koraszewski   2021-04-07
Rewolucja w NBP, nominały jawne i poufne   Koraszewski   2021-04-01
Mural w mieście Dobrzyniu   Koraszewski   2021-03-19
Groza reedukacji narodowej   Koraszewski   2021-02-27
Państwo mi nie służy   Koraszewski   2021-02-24
Prymas częściowo nieświeży   Koraszewski   2021-02-19
Teologia zniewolenia kontra społeczeństwo obywatelskie   Koraszewski   2021-02-01
Zostałem zaszczepiony przeciw wrednemu wirusowi   Koraszewski   2021-01-27
Opowieść o Polaku, który się prawdzie nie kłaniał   Koraszewski   2021-01-06
Rok parasola i parasolki?   Koraszewski   2021-01-04
Wypas środowiskowych prawd   Koraszewski   2020-12-28
„Uwaga, tu obywatelki i obywatele, to jest legalne zgromadzenie!”. Powolne budowanie mostów ponad podziałami.   Górska   2020-12-19
Doktor Dolittle i zielony kanarek    Garczyński-Gąssowski   2020-12-12
Seks bez seksizmu, kapłaństwo bez pedofilii   Koraszewski   2020-12-08
Opowieść o nocnym stróżu, kucharce i wartościach   Koraszewski   2020-12-06
Cyrkowe fikołki, teatralne gesty i realne działania opozycji   Górska   2020-11-30
Lekcja zdalna i pytanie dodatkowe   Kruk   2020-11-26
Przez okno wszedł Ziobro, a spod łóżka wylazł biskup, czyli jak Jarosław Kaczyński rozpętał wojnę domową   Górska   2020-11-24
Mowa pozasejmowa do obywatela Kaczyńskiego   Koraszewski   2020-11-21
Przekleństwo naszych czasów i wszystkich wcześniejszych   Kruk   2020-11-16
Ojczyznę wolną racz nam wrócić Panie!   Koraszewski   2020-11-11

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk