Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 22:58

« Poprzedni Następny »


Usterka w Matriksie


Steven Novella 2018-07-27


Oryginalny film Matrix był znakomity i innowacyjny. Wprowadził elementy filmowe, które teraz traktujemy jako oczywistość, takie jak zmieniająca się perspektywa i “bullet-time”. Także opowiedziana historia była kreatywna i z pewnością porywała wyobraźnię. Właściwie twierdzę, że film stał się kultowy w tym sensie, że reprezentował ogólniejsze zjawisko. Jest słynne pytanie filozoficzne o prawdopodobieństwo tego, że żyjemy we wszechświecie, który jest symulacją. Często „Matrix” reprezentuje pojęcie jakiegokolwiek rodzaju symulowanej rzeczywistości.

W tym filmie większość ludzkości żyje, nie wiedząc o tym, w cyfrowo symulowanym świecie. W rzeczywistości są podłączeni do olbrzymiego komputera. Fałszywa rzeczywistość nazywa się Matrix. Jednym ze sprytnych punktów wątku jest to, że czasami zdarzają się małe usterki w Matriksie, zazwyczaj wtedy, kiedy ci, którzy panują nad Matrixem, wprowadzają nowe kody. Ludzie schwytani w Matriksie doświadczają tego jako déjà vu, albo błędów w percepcji. W animowanym filmie nawiązującym do Matrix (Animatrix – gorąco polecam, jeśli jesteś fanem Matrix) usterek użyto do wyjaśnienia pozornych zjawisk paranormalnych.  „Nawiedzony” dom był po prostu komputerową usterką.


To był ciekawy wątek, ponieważ odwraca normalne linie rozumowania. Niektórzy ludzie, niezaskakująco, potraktowali to na serio, jak gdyby stosowało się to do rzeczywistego świata, dowodząc, że w rzeczywistości żyjemy w Matriksie.

 

Usterka w mózgu kontra usterka w rzeczywistości


Nie ulega wątpliwości, że ludzie doświadczają usterek w strumieniu postrzegania zewnętrznej rzeczywistości. Jest to częsty temat badań psychologicznych  i w zasadzie cała dziedzina iluzji scenicznych. Bardzo częstym wątkiem krytycznego myślenia i naukowego sceptycyzmu jest to, że staramy się wytłumaczyć te usterki jako głównie zjawiska neurologiczne (podejście, które nazywam neuropsychologiczną pokorą).


Kiedy więc ktoś doświadcza pozornej anomalii, takiej jak widzenie „ducha” lub niewyjaśnionego obiektu, czegoś znikającego lub jakiegoś zdumiewającego zbiegu okoliczności, zasada neuropsychologicznej pokory oznacza, że powinni traktować to przeżycie jako usterkę funkcjonowania mózgu, nie zaś jako poprawne odzwierciedlenie zewnętrznej rzeczywistości. A jako absolutne minimum, wszystkie neurologiczne zjawiska muszą zostać w odpowiedni sposób wykluczone zanim zaczyna się poważnie rozważać zjawiska zewnętrzne.


Analizowałem tutaj (i opisuję szczegółowe w mojej książce, która się niebawem ukaże) wszystkie sposoby, na jakie normalne funkcje mózgu mogą dać pozorne anomalie. Strumień naszych przeżyć jest skrajnie aktywnym, konstrukcyjnym procesem. Percepcje zostają przefiltrowane, zmienione, wzmocnione, porównywane, dopasowywane do wewnętrznych wzorów i znowu zmieniane. Pamięć jest także aktywnym, konstrukcyjnym procesem. Uwaga, błędy poznawcze i oczekiwania – to wszystko kształtuje nasze postrzeganie rzeczywistości.  


Także rzeczy, które mózg wykonuje dobrze, przychodzą pewnym kosztem. Nasze mózgi są wspaniałe w znajdowaniu wzorów w danych – ale ten talent oznacza, że nasze mózgi mają również tendencję do widzenia możliwych wzorów w szumie.  


Ponadto mózg nie zawsze funkcjonuje „normalnie” (w ramach formalnych parametrów). Możemy być śpiący, pijani, bardzo emocjonalni, lub wręcz doświadczać epileptycznego ataku lub podobnego zjawiska neurologicznego. Jest jednak tak, że nawet kiedy funkcjonujemy doskonale, działanie mózgu może podlegać usterkom.  


Innymi słowy, kiedy doświadczamy czegoś dziwacznego, naszym pierwszym założeniem powinno być, że jest to wewnętrzne zjawisko, odzwierciedlenie działania mózgu skłonnego do usterek, nie zaś zewnętrzne zjawisko, odzwierciedlenie rzeczywistości skłonnej do usterek.  


Konkluzją jest to, że analizowanie rzeczywistości jest koszmarnie skomplikowane i nasze mózgi dokonują niewiarygodnych wyczynów, ale są także wyewoluowanym bałaganem. Podobnie jak wszystkie adaptacje, funkcjonują wystarczająco dobrze, ale nie są doskonałe, zawierają wiele kompromisów i mają poważne ograniczenia. Nic dziwnego, że nasze postrzeganie rzeczywistości jest trochę rozmyte na krańcach. 


Na głupim końcu spektrum są ci, którzy poważnie twierdzą, że żyjemy w paranormalnym świecie lub co najmniej takim, w którym występują zjawiska zaprzeczające ustalonej fizyce. Ich dowodami są zazwyczaj anomalie (usterki), które mają lepsze i łatwiejsze wyjaśnienie jako zjawiska neurologiczne. A obecnie są tacy, którzy twierdza, że te usterki są dosłownym dowodem na fakt, że żyjemy w symulacji rzeczywistości – w Matriksie. 


Są to w dużej mierze te same opowieści, jakie opowiadano, od kiedy ludzie zaczęli opowiadać opowieści, używane do uzasadnienia danych przekonań kulturowych. Na jednym z subredditów Matrixa, na przykład, jest opowieść o „brakującym czasie”. Pasażer na wiejskiej drodze doznał podobno chwilowej utraty przytomności i stracił pełną godzinę, której braku nie mógł wytłumaczyć. Tym, co czyni tę opowieść interesująca, jest, że dwoje innych ludzi w samochodzie z nim także straciło tę godzinę.  


Tę opowieść można użyć na poparcie twierdzenia o porwaniu przez kosmitów, lub o spisku rządowym, a także o opętaniu przez demony. W tym wypadku jest ona użyta jako dowód na usterkę w Matriksie.  


Znacznie prostszym wyjaśnieniem jest to, że zwyczajnie zasnęli. Wszyscy równocześnie? No cóż, wracali z podróży. Prawdopodobnie wszyscy byli zmęczeni. Jest możliwe, że dwoje pasażerów już zasnęło w pewnym momencie. Podczas postoju na ciemnej drodze kierowca zasnął, a potem obudził się godzinę później. Pasażerowie obudzili się następnie i zaczęli wymieniać uwagi.


Wszystko to nie brzmi nawet jak szczególny zbieg okoliczności, ale powiedzmy, że był tam wielki zbieg okoliczności, ten, że kierowca i opowiadający to obudzili się niezależnie od siebie w tym samym czasie. Mógł być jakiś bodziec, który to spowodował (i informują oni, że samochód policyjny zatrzymał inny samochód niedaleko od nich), ale nawet jeśli nie było i był to tylko zbieg okoliczności, no to co? To jest tylko kolejna usterka mózgu – nasza niezdolność do oceny prawdopodobieństwa. Skrajne zbiegi okoliczności zdarzają się nieustannie przy istniejącej ilości okazji. Kiedy zdarzają się, stają się interesującymi opowieściami, podczas gdy miliony bardziej prawdopodobnych wydarzeń przechodzi bez echa.


Istnienie paranormalnej narracji wywiera następnie własny wpływ, motywując do opowiedzenia tej historii nie jako dziwacznego zbiegu okoliczności, ale jako dowodu na coś niezwykłego. Jeśli istnieje dobrze zdefiniowana paranormalna narracja, to wpłynie ona na szczegóły opowieści. Gdyby historia zaśnięcia ludzi w samochodzie była opowiedziana na subredditcie UFO, szczegóły mogłyby zmienić się, włączając wszystko dziwne, co pasażerowie mogli zobaczyć na niebie w dowolnym momencie ich podróży. Lub może jeden z nich znalazłby później znaki na swoim ciele – dowody eksperymentów kosmitów.


Zamiłowanie człowieka do opowieści zamienia wszystkie te przyziemne usterki w rzekome dowody Matrix, UFOs, ESP, lub cokolwiek innego.


Uważam, że najbardziej fascynującą opowieścią jest opowieść neuronaukowa – jak nasze mózgi konstruują nasze przeżycia z rzeczywistości i jak ujawnia się to przez usterki w tej szarej masie.

 

A Glitch in the Matrix

17 lipca 2018

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella


Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe.  Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine.

Prowadzi blog Neurologica.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony   Coyne   2024-03-26
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk