Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 15:30

« Poprzedni Następny »


Usterka w Matriksie


Steven Novella 2018-07-27


Oryginalny film Matrix był znakomity i innowacyjny. Wprowadził elementy filmowe, które teraz traktujemy jako oczywistość, takie jak zmieniająca się perspektywa i “bullet-time”. Także opowiedziana historia była kreatywna i z pewnością porywała wyobraźnię. Właściwie twierdzę, że film stał się kultowy w tym sensie, że reprezentował ogólniejsze zjawisko. Jest słynne pytanie filozoficzne o prawdopodobieństwo tego, że żyjemy we wszechświecie, który jest symulacją. Często „Matrix” reprezentuje pojęcie jakiegokolwiek rodzaju symulowanej rzeczywistości.

W tym filmie większość ludzkości żyje, nie wiedząc o tym, w cyfrowo symulowanym świecie. W rzeczywistości są podłączeni do olbrzymiego komputera. Fałszywa rzeczywistość nazywa się Matrix. Jednym ze sprytnych punktów wątku jest to, że czasami zdarzają się małe usterki w Matriksie, zazwyczaj wtedy, kiedy ci, którzy panują nad Matrixem, wprowadzają nowe kody. Ludzie schwytani w Matriksie doświadczają tego jako déjà vu, albo błędów w percepcji. W animowanym filmie nawiązującym do Matrix (Animatrix – gorąco polecam, jeśli jesteś fanem Matrix) usterek użyto do wyjaśnienia pozornych zjawisk paranormalnych.  „Nawiedzony” dom był po prostu komputerową usterką.


To był ciekawy wątek, ponieważ odwraca normalne linie rozumowania. Niektórzy ludzie, niezaskakująco, potraktowali to na serio, jak gdyby stosowało się to do rzeczywistego świata, dowodząc, że w rzeczywistości żyjemy w Matriksie.

 

Usterka w mózgu kontra usterka w rzeczywistości


Nie ulega wątpliwości, że ludzie doświadczają usterek w strumieniu postrzegania zewnętrznej rzeczywistości. Jest to częsty temat badań psychologicznych  i w zasadzie cała dziedzina iluzji scenicznych. Bardzo częstym wątkiem krytycznego myślenia i naukowego sceptycyzmu jest to, że staramy się wytłumaczyć te usterki jako głównie zjawiska neurologiczne (podejście, które nazywam neuropsychologiczną pokorą).


Kiedy więc ktoś doświadcza pozornej anomalii, takiej jak widzenie „ducha” lub niewyjaśnionego obiektu, czegoś znikającego lub jakiegoś zdumiewającego zbiegu okoliczności, zasada neuropsychologicznej pokory oznacza, że powinni traktować to przeżycie jako usterkę funkcjonowania mózgu, nie zaś jako poprawne odzwierciedlenie zewnętrznej rzeczywistości. A jako absolutne minimum, wszystkie neurologiczne zjawiska muszą zostać w odpowiedni sposób wykluczone zanim zaczyna się poważnie rozważać zjawiska zewnętrzne.


Analizowałem tutaj (i opisuję szczegółowe w mojej książce, która się niebawem ukaże) wszystkie sposoby, na jakie normalne funkcje mózgu mogą dać pozorne anomalie. Strumień naszych przeżyć jest skrajnie aktywnym, konstrukcyjnym procesem. Percepcje zostają przefiltrowane, zmienione, wzmocnione, porównywane, dopasowywane do wewnętrznych wzorów i znowu zmieniane. Pamięć jest także aktywnym, konstrukcyjnym procesem. Uwaga, błędy poznawcze i oczekiwania – to wszystko kształtuje nasze postrzeganie rzeczywistości.  


Także rzeczy, które mózg wykonuje dobrze, przychodzą pewnym kosztem. Nasze mózgi są wspaniałe w znajdowaniu wzorów w danych – ale ten talent oznacza, że nasze mózgi mają również tendencję do widzenia możliwych wzorów w szumie.  


Ponadto mózg nie zawsze funkcjonuje „normalnie” (w ramach formalnych parametrów). Możemy być śpiący, pijani, bardzo emocjonalni, lub wręcz doświadczać epileptycznego ataku lub podobnego zjawiska neurologicznego. Jest jednak tak, że nawet kiedy funkcjonujemy doskonale, działanie mózgu może podlegać usterkom.  


Innymi słowy, kiedy doświadczamy czegoś dziwacznego, naszym pierwszym założeniem powinno być, że jest to wewnętrzne zjawisko, odzwierciedlenie działania mózgu skłonnego do usterek, nie zaś zewnętrzne zjawisko, odzwierciedlenie rzeczywistości skłonnej do usterek.  


Konkluzją jest to, że analizowanie rzeczywistości jest koszmarnie skomplikowane i nasze mózgi dokonują niewiarygodnych wyczynów, ale są także wyewoluowanym bałaganem. Podobnie jak wszystkie adaptacje, funkcjonują wystarczająco dobrze, ale nie są doskonałe, zawierają wiele kompromisów i mają poważne ograniczenia. Nic dziwnego, że nasze postrzeganie rzeczywistości jest trochę rozmyte na krańcach. 


Na głupim końcu spektrum są ci, którzy poważnie twierdzą, że żyjemy w paranormalnym świecie lub co najmniej takim, w którym występują zjawiska zaprzeczające ustalonej fizyce. Ich dowodami są zazwyczaj anomalie (usterki), które mają lepsze i łatwiejsze wyjaśnienie jako zjawiska neurologiczne. A obecnie są tacy, którzy twierdza, że te usterki są dosłownym dowodem na fakt, że żyjemy w symulacji rzeczywistości – w Matriksie. 


Są to w dużej mierze te same opowieści, jakie opowiadano, od kiedy ludzie zaczęli opowiadać opowieści, używane do uzasadnienia danych przekonań kulturowych. Na jednym z subredditów Matrixa, na przykład, jest opowieść o „brakującym czasie”. Pasażer na wiejskiej drodze doznał podobno chwilowej utraty przytomności i stracił pełną godzinę, której braku nie mógł wytłumaczyć. Tym, co czyni tę opowieść interesująca, jest, że dwoje innych ludzi w samochodzie z nim także straciło tę godzinę.  


Tę opowieść można użyć na poparcie twierdzenia o porwaniu przez kosmitów, lub o spisku rządowym, a także o opętaniu przez demony. W tym wypadku jest ona użyta jako dowód na usterkę w Matriksie.  


Znacznie prostszym wyjaśnieniem jest to, że zwyczajnie zasnęli. Wszyscy równocześnie? No cóż, wracali z podróży. Prawdopodobnie wszyscy byli zmęczeni. Jest możliwe, że dwoje pasażerów już zasnęło w pewnym momencie. Podczas postoju na ciemnej drodze kierowca zasnął, a potem obudził się godzinę później. Pasażerowie obudzili się następnie i zaczęli wymieniać uwagi.


Wszystko to nie brzmi nawet jak szczególny zbieg okoliczności, ale powiedzmy, że był tam wielki zbieg okoliczności, ten, że kierowca i opowiadający to obudzili się niezależnie od siebie w tym samym czasie. Mógł być jakiś bodziec, który to spowodował (i informują oni, że samochód policyjny zatrzymał inny samochód niedaleko od nich), ale nawet jeśli nie było i był to tylko zbieg okoliczności, no to co? To jest tylko kolejna usterka mózgu – nasza niezdolność do oceny prawdopodobieństwa. Skrajne zbiegi okoliczności zdarzają się nieustannie przy istniejącej ilości okazji. Kiedy zdarzają się, stają się interesującymi opowieściami, podczas gdy miliony bardziej prawdopodobnych wydarzeń przechodzi bez echa.


Istnienie paranormalnej narracji wywiera następnie własny wpływ, motywując do opowiedzenia tej historii nie jako dziwacznego zbiegu okoliczności, ale jako dowodu na coś niezwykłego. Jeśli istnieje dobrze zdefiniowana paranormalna narracja, to wpłynie ona na szczegóły opowieści. Gdyby historia zaśnięcia ludzi w samochodzie była opowiedziana na subredditcie UFO, szczegóły mogłyby zmienić się, włączając wszystko dziwne, co pasażerowie mogli zobaczyć na niebie w dowolnym momencie ich podróży. Lub może jeden z nich znalazłby później znaki na swoim ciele – dowody eksperymentów kosmitów.


Zamiłowanie człowieka do opowieści zamienia wszystkie te przyziemne usterki w rzekome dowody Matrix, UFOs, ESP, lub cokolwiek innego.


Uważam, że najbardziej fascynującą opowieścią jest opowieść neuronaukowa – jak nasze mózgi konstruują nasze przeżycia z rzeczywistości i jak ujawnia się to przez usterki w tej szarej masie.

 

A Glitch in the Matrix

17 lipca 2018

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella


Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe.  Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine.

Prowadzi blog Neurologica.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Kameleon przekazuje różne informacje różnymi częściami ciała   Yong   2013-12-14
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
Wielki skandal z biopaliwami   Lomborg   2013-12-19
Przedwczesna wiadomość o śmierci samolubnego genu   Coyne   2013-12-22
Czy jest życie na Europie?   Ridley   2013-12-22
Nowa data udomowienia kotów: około 5300 lat temu – i to w Chinach   Coyne   2013-12-26
Na Zeusa, natura jest przeżarta rują i korupcją   Koraszewski   2013-12-26
Proces cywilizacji   Ridley   2013-12-28
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Żebropławy, czyli dziwactwa ewolucji   Coyne   2013-12-30
Czy może istnieć sztuka bez artysty?    Wadhawan   2013-12-30
Zderzenie mentalności   Koraszewski   2014-01-01
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Delfiny umyślnie narkotyzują się truciznami rozdymków   Coyne   2014-01-04
Długi cień anglosfery   Ridley   2014-01-05
Ciemna materia genetyki psychiatrycznej   Zimmer   2014-01-06
Co czyni nas ludźmi?   Dawkins   2014-01-07
Twoja choroba na szalce   Yong   2014-01-08
Czy mamut włochaty potrzebuje adwokata?   Zimmer   2014-01-09
Pradawne rośliny kwitnące znalezione w bursztynie   Coyne   2014-01-10
Ratując gatunek możesz go niechcący skazać   Yong   2014-01-11
Ewolucja ukryta w pełnym świetle   Zimmer   2014-01-13
Koniec humanistyki?   Coyne   2014-01-15
Jak poruszasz nogą, która kiedyś była płetwą?   Yong   2014-01-16
Jak wyszliśmy na ląd, kość za kością   Zimmer   2014-01-19
Twoja wewnętrzna mucha   Cobb   2014-01-22
Ukwiał żyje w antarktycznym lodzie!   Coyne   2014-01-25
Dlaczego poligamia zanika?   Ridley   2014-01-26
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Ewolucja i Bóg   Coyne   2014-01-29
O delfinach, dużych mózgach i skokach logiki   Yong   2014-01-30
Dziennikarski „statek upiorów” Greg Mayer   Mayer   2014-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Moda na kopanie nauki   Coyne   2014-02-03
Neandertalczycy: bliscy obcy   Zimmer   2014-02-05
O pochodzeniu dobra i zła   Coyne   2014-02-05
Sposób znajdowania genów choroby   Yong   2014-02-07
Czy humaniści boją się nauki?   Coyne   2014-02-07
Kiedy zróżnicowały się współczesne ssaki łożyskowe?   Mayer   2014-02-10
O przyjaznej samolubności   Koraszewski   2014-02-12
Skąd wiesz, że znalazłeś je wszystkie?   Zimmer   2014-02-15
Nauka odkrywa nową niewiedzę o przeszłości   Ridley   2014-02-18
Żyjące gniazdo?   Zimmer   2014-02-19
Planeta tykwy pospolitej   Zimmer   2014-02-21
Nowe niezwykłe skamieniałości typu “Łupki z Burgess”   Coyne   2014-02-22
Dziennik z Mozambiku: Pardalota   Naskręcki   2014-02-23
Wskrzeszona odpowiedź z kredy na “chorobę królów”   Yong   2014-02-26
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Spojrzeć ślepym okiem   Yong   2014-03-02
Intelektualne danie dnia  The Big Think   Coyne   2014-03-04
Przeczołgać się przez mózg i nie zgubić się   Zimmer   2014-03-05
Gdzie podziewają się żółwiki podczas zgubionych lat?   Yong   2014-03-10
Supergen, który maluje kłamcę   Yong   2014-03-14
Idea, którą pora oddać na złom   Koraszewski   2014-03-15
Zwycięstwa bez chwały   Ridley   2014-03-17
Twarde jak skała   Naskręcki   2014-03-18
Pasożyty informacyjne   Zimmer   2014-03-19
Seymour Benzer: humor, historia i genetyka   Cobb   2014-03-21
Kto to był Per Brinck?   Naskręcki   2014-03-23
Potrafimy rozróżnić między przynajmniej bilionem zapachów   Yong   2014-03-25
Godzina Ziemi czyli o celebrowaniu ciemności   Lomborg   2014-03-27
Słonie słyszą więcej niż ludzie   Yong   2014-03-30
Niebo gwiaździste nade mną, małpa włochata we mnie   Koraszewski   2014-03-31
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Najstarsze żyjące organizmy   Coyne   2014-04-03
Jak zmienić bakterie jelitowe w dziennikarzy   Yong   2014-04-06
Eureka! Sprytne wrony to odkryły   Coyne   2014-04-07
Sukces upraw GM w Indiach   Lomborg   2014-04-09
Wirus, który sterylizuje owady, ale je pobudza   Yong   2014-04-12
Przystosować się do zmiany klimatu   Ridley   2014-04-14
Jeden oddech, który zmienił planetę   Naskręcki   2014-04-16
Najgorsze w karmieniu komarów jest czekanie   Yong   2014-04-17
Kłopotliwa podróż w przyszłość   Ridley   2014-04-19
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Seksizm w nauce o jaskiniowych owadach   Coyne   2014-04-26
Musza bakteria zaprasza inne muszki na uczty owocowe   Yong   2014-04-27
Zachwycający rabuś, który liczy sto milionów lat   Cobb   2014-04-28
Mądrość (małych) tłumów   Zimmer   2014-04-29
Tak bada się ewolucję inteligencji u zwierząt   Yong   2014-05-02
Fantastyczna mimikra tropikalnego pnącza   Coyne   2014-05-03
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Pomidory tworzą pestycydy z zapachu swoich sąsiadów   Yong   2014-05-07
Potrawy z pasożytów   Zimmer   2014-05-08
Technologia jest często matką nauki, a nie odwrotnie   Ridley   2014-05-09
Montezuma i jego flirty   Coyne   2014-05-11
Insekt dziedziczy mikroby z plemnika taty   Yong   2014-05-12
Polowanie na nietoperze   Naskręcki   2014-05-14
Zmień swoje geny przez zmianę swojego życia   Coyne   2014-05-15
Obrona śmieciowego DNA   Zimmer   2014-05-17
Gdzie są badania zwierzęcych wagin?   Yong   2014-05-20
Niemal ssaki   Naskręcki   2014-05-21
Zobaczyć jak splątane są gałęzie drzewa   Zimmer   2014-05-23
Dlaczego ramiona ośmiornicy nie plączą się   Yong   2014-05-24
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Wąż zgubiony i ponownie odnaleziony   Mayer   2014-05-28
Niespodziewani krewni mamutaków   Yong   2014-05-30
Trochę lepszy  świat   Ridley   2014-05-31
Tam, gdzie są ptaki   Mayer   2014-06-01
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Jestem spełniony   Naskręcki   2014-06-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk