Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 03:48

« Poprzedni Następny »


Jak się kler z szatanem mocuje


Andrzej Koraszewski 2015-12-28


„Walka z szatanem” to najnowszy film Konrada Szołajskiego, premiera była w początkach października. Dostępny tylko na kanale HBO film jest po prostu mistrzowski. Mógłby ktoś powiedzieć, że temat to samograj, bo nerwice na tle religijnym, rzekome opętania i egzorcyzmy, a więc sprawa, która wielokrotnie była brana na warsztat przez twórców, a wybór tej tematyki był nieodmiennie połową sukcesu. Druga połowa (znacznie trudniejsza), to talent, pomysłowość i żmudna praca twórcy oraz jego zespołu.

Kiedy w młodości oglądałem „Matkę Joannę od Aniołów” czy „Czarownice z Salem” miałem wrażenie, że zapoznaję się z jakimś raz na zawsze zamkniętym, zdumiewającym rozdziałem historii. Minione stulecie było pod znakiem galopującego rozwoju nauki i narastającego zdumienia, że nauki społeczne nie tylko nie są w stanie dotrzymać kroku nauce, ale w dużej mierze stały się narzędziem tworzenia nowych form irracjonalizmu i ponownego ożywiania starych przesądów. Systemy totalitarne skusiły tłumy filozofów do tworzenia pseudonaukowych teorii i quasi religijnych rytuałów. W czasach komunistycznych opisy religijnego fanatyzmu, neuroz i egzorcyzmów stanowiły doskonałą wręcz formułę oszukiwania cenzury, żeby w alegoryczny sposób opisywać otaczającą nas rzeczywistość. Niemiecki nazizm doprowadził obłęd chrześcijańskiego antysemityzmu do apogeum. Nazistowscy fanatycy gotowi byli ryzykować własne życie, żeby nawet w ostatniej fazie wojny kontynuować program mordowania Żydów w imię świętej idei walki z wcielonym szatanem.


Jak działa umysł? Skąd się biorą ci wszyscy egzorcyści, jakim cudem w XXI wieku występy afrykańskiego oszusta ściągają dziesiątki tysięcy podnieconych do białej gorączki fanów wściekłego zabobonu? Ojciec Bashobora, cudotwórca z Ugandy, pojawia się w filmie Szołajskiego przelotnie. Ten świątobliwy cudak miał pełne poparcie biskupów, występował nie tylko w Warszawie na Stadionie Narodowym, ale i na Jasnej Górze i w wielu miastach Polski, a wszędzie nasi światli biskupi witali go z w przysiadach. (Szołajski pokazuje tylko migawki z rozhisteryzowanym tłumem na stadionie.) W tym filmie spotykamy również protestanckiego nawiedzonego, który zarabia na chleb wypędzaniem diabła z opętanych. Przez większość czasu jesteśmy jednak zanurzeni w naszym polsko-katolickim obłędzie.


Ten film trzeba koniecznie zobaczyć. Oglądającym polecam bardzo uważne przyglądanie się postaci, która może wam przypominać profesora Wolanda z „Mistrza i Małgorzaty”. Tak, to jest katolicki ksiądz oraz psycholog bez żadnego przymiotnika. Stanisław Radoń, obserwator (jak się dowiemy na końcu również główny konsultant reżysera) i, w pewnym sensie, nasz sceptyczny przewodnik.



Wpychanie ludzi z zaburzeniami psychicznymi w łapy księży egzorcystów to niedźwiedzia przysługa. Dlaczego jednak ludzie w XXI wieku dają sobie wmówić jakieś opętanie? Prawie trzy lata temu na Richarda Dawkinsa posypały się gromy, za stwierdzenie, że „tortury umysłowe zadawane przez uczących religii są długofalowo gorsze niż księżowskie seksualne wykorzystywanie". Zdaniem Dawkinsa indoktrynacja religijna jest równie szkodliwa jak molestowanie seksualne. Łącząc się z nerwicami i zaburzeniami osobowości, powoduje spustoszenia w życiu milionów ludzi, wpędza w lęki, natręctwa stany schizofreniczne. Wiele z tych problemów nie pojawiłoby się nigdy, albo bez wzmocnienia przez religijną „pomoc” i „diagnozę” opętania byłyby to problemy względnie łagodne, a tam gdzie wymagają pomocy psychologicznej czy psychiatrycznej, łatwiej byłoby do tej pomocy dotrzeć. 



W filmie Szołajskiego bodaj najbardziej wstrząsającą sceną jest katecheza małych dzieci. Ksiądz-katecheta opowiadający obleśnym tonem o strasznym, syczącym wężu, przejęte twarze małych słuchaczy. Widz zdaje sobie sprawę z tego, że większość tych dzieci z pomocą rodziców i kolegów jakoś to sobie w głowach poukłada, część tych nonsensów ignorując, inne akceptując na pół gwizdka. Jednak daleko nie wszystkie, dla części będzie to blokada rozumienia nauki, dla niektórych źródło obsesyjnych lęków, które mogą zmienić życie w pasmo nieustającej udręki.  Nerwice eklezjogenne są doskonale psychologom znane i wszechstronnie opisane. 



Możemy się zastanawiać kto w rzeczywistości jest opętany, ci kapłani, czy te młode kobiety? Religia katolicka (podobnie jak islam) bazuje na zakazach i wbijaniu do głowy poczucia winy. Setki razy spotykałem się z opisami tego  strachu przed piekłem, ataków paniki z powodu grzesznych myśli, autodeprecjacji. Szczególnie wrażliwym problemem jest seks. Obsesyjny stosunek katolicyzmu do seksu związany jest zarówno z chorą na tym punkcie katolicką doktryną, jak i z celibatem katolickich kapłanów, którzy sami często cierpią na silne nerwice na tym tle.   

 

Te pokazane w filmie Szołajskiego kobiety zostały poddane torturom i nie ma tu innego określenia. Przyzwolenie na tego typu praktyki jest przyzwoleniem na działalność przestępczą, która, gdyby nie religijny stempelek, byłaby ścigana przez prawo.



Powraca pytanie, czy mamy do czynienia z trendem powrotu do fanatycznej, pełnej zabobonów religijności, czy jest to kompletnie marginalna patologia życia społecznego? Statystyki pokazują przyspieszony proces laicyzacji. Lawinowo zmniejsza się liczba praktykujących. Księża przyznają, że jest coraz więcej ludzi zaglądających do kościoła tylko z okazji chrztów, pierwszej komunii, ślubów i pogrzebów. Coraz więcej jest również ludzi otwarcie deklarujących zerwanie z religią.  Równocześnie rosną szeregi ludzi, dla których tożsamość religijna jest ważniejsza niż wszystko inne i którzy uzurpują sobie prawo do narzucania swoich wartości innym.


Czasem słyszymy, że jest to reakcja na postępy nauki i napór racjonalistycznego światopoglądu. Prawdopodobnie jest w tym wiele racji. Pokusa irracjonalizmu ma jednak wiele ofert, nie tylko samą religię. Osobiście mam wrażenie, że najbardziej uderzająca jest w różnego rodzaju reklamach cudownych diet, cudownych metod nauczenia się obcego języka w tydzień, wspaniałych leków, które uleczą nas z wszystkich możliwych chorób. W naszym nowym wspaniałym świecie prorocy spiskowych teorii próbują nas przekonać, że szczepionki wywołują autyzm, produkty nowoczesnego rolnictwa to żywność Frankensteina, politycy nas oszukują, banki okradają, a za każdym, drzewem czai się straszny Żyd.


W okresie dojrzewania nie trzeba tych niezliczonych powodów, żeby wpaść w psychiczny korkociąg, wystarcza burza hormonów i zwyczajny lęk przed odrzuceniem.  Nowoczesność wciąga nas w irracjonalizm nowymi środkami, odwołując się jednak do starych jak świat technik, do grupowej więzi i grupowej lojalności. Ucieczka od swoich jest najtrudniejsza, a swoi zapewniają komfortową dostawę na kolejny seans tortur i ściskają z miłością, oddając w ręce kata.  


Marzenie o racjonalnym społeczeństwie jest utopią, można jednak próbować ograniczać rozmiary barbarzyństwa. Na tym polu filmy takie jak „Walka z szatanem” Konrada Szołajskiego są niezwykle cenne. Prawdopodobnie jednak ten film będzie głównie ostrzeżeniem dla tych, których nie trzeba ostrzegać i nie dotrze do tych, którzy tego ostrzeżenia potrzebują najbardziej. Obym się choć troszkę mylił.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Znasz li ten kraj

Znalezionych 386 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Agenci propagandy nienawiści   Koraszewski   2023-11-05
Modne słowo: narracja   Koraszewski   2023-10-06
Jaka religia, jaki ateizm?   Koraszewski   2023-10-02
Płacimy za grzechy dziadów   Koraszewski   2023-09-26
Poranne refleksje mieszkańca Polski   Koraszewski   2023-09-22
Dlaczego film Holland jest zły   Wójcik   2023-09-20
Śmierć byłego nauczyciela historii   Kruk   2023-09-18
Jeśli mam zacząć od nowa…   Koraszewski   2023-09-12
Osiem gwiazdek na grobie, Richard Dawkins i moje miasteczko   Koraszewski   2023-09-09
Elekcja posłów polskich   Koraszewski   2023-09-07
Powróćmy jak za dawnych lat w zaczarowanych bajek świat   Koraszewski   2023-08-29
Głosuj 4 razy NIE, czyli jak Jarosław Kaczyński poszedł śladami Bolesława Bieruta   Koraszewski   2023-08-15
Przedwyborcza kampania prania mózgów   Koraszewski   2023-07-19
Poemat o oszczędnym posługiwaniu się prawdą   Koraszewski   2023-07-06
Smutek plemiennego humanizmu   Koraszewski   2023-06-19
“Ewa” i Pola. Głos kobiet żydowskich   Walter   2023-06-14
Ordo Juris, ludzkie dramaty i złe dziennikarstwo   Koraszewski   2023-05-12
Papierowym okrętem po ojczystych kałużach   Koraszewski   2023-04-24
Wobbly hypothesis i życie współczesne   Koraszewski   2023-04-21
Powrót konfederatów polskich   Koraszewski   2023-04-18
Człowieku, zbliża się Dzień Darwina   Koraszewski   2023-02-04
Śmierć prezydenta i dylemat sędziego   Koraszewski   2022-12-17
Nacjonalistyczna patoekonomia wiecznie żywa   Łukaszewski   2022-12-16
Kogo i w jaki sposób chciałby zniszczyć ob. Kaczyński?   Koraszewski   2022-12-10
Listopadowe powstanie i sprawa dla niektórych niekoszerna   Łukaszewski   2022-11-30
Polityka jest sztuką realizowania tego co jest  możliwe   Koraszewski   2022-11-28
Państwo, religia, dzieci i Żydzi   Koraszewski   2022-11-17
W poszukiwaniu katolickich konstytucyjnych demokratów   Koraszewski   2022-11-15
Polityka, czyli taniec świętego Wita   Koraszewski   2022-10-20
Czy przywódcy organizacji rolniczych są największymi wrogami rolników?   Koraszewski   2022-10-15
Oświecony lud tego nie kupi   Zbierski   2022-10-10
Potforny ftorek i ojczyzna w potszebie   Kruk   2022-10-08
Do przyjaciół Moskali   Łukaszewski   2022-09-29
List otwarty do pewnego typa   Koraszewski   2022-09-28
Hic Rhodus, hic salta!   Koraszewski   2022-09-21
Głupota zawsze dziewica   Koraszewski   2022-09-19
Jesień oświecenia i owoc poznania   Koraszewski   2022-09-13
Od sierpnia 1980 do sierpnia 2022   Koraszewski   2022-08-30
Gdybym ja był Panem Bogiem   Kruk   2022-08-11
Przemilczana pielgrzymka posłów polskich do grobu Arafata   Koraszewski   2022-08-04
Kaczyński w Kórniku i powrót towarzysza Szmaciaka   Koraszewski   2022-07-26
Polska demokracja wyznaniowa   Koraszewski   2022-05-30
Ból głowy po święcie pracy   Kruk   2022-05-02
Świat się zmienia na lepsze   Kruk   2022-04-22
Pisowska wojna z rozumem   Koraszewski   2022-04-14
Oni się nie wstydzą, państwo nie reaguje   Koraszewski   2022-03-23
Kto dostrzeże grozę wzrostu cen żywności?   Koraszewski   2022-03-18
Cicho płynie solidarność   Koraszewski   2022-03-09
Pokaż figę sykofantom   Koraszewski   2022-02-19
Nie oskarżam, tylko przypominam   Koraszewski   2022-02-10
List otwarty do wice-ministra zdrowia Piotra Bombera, nadzorującego Departament Dialogu Społecznego   Koraszewski   2022-02-03
Pierwsza poprawka do, że tak powiem   Koraszewski   2021-12-08
Dzyndzyk patriotyczny i kwestie prawne   Kruk   2021-11-19
Głupota oparta na wiedzy   Koraszewski   2021-11-15
Jezus, Mahomet i cała reszta   Koraszewski   2021-11-11
 Byłem z Romanem na ty   Koraszewski   2021-11-09
Jarosław Kaczyński i historia polskiego analfabetyzmu   Koraszewski   2021-10-28
Czy można zrozumieć pamięć i tożsamość?   Koraszewski   2021-10-25
My naród i klops   Koraszewski   2021-10-15
Saga rodu Fedorowiczów, powiatowa walka z zaborcą i proces Katarzyny Mrówczyny   Koraszewski   2021-10-04
Historia pewnego teatru   Łukaszewski   2021-09-25
Niech żywi nie tracą nadziei   Kruk   2021-09-15
Dyskurs nasz powszedni pozwól zmienić Panie   Koraszewski   2021-09-11
Zawieszony w prawach członka   Kruk   2021-07-21
Codzienne obowiązki sołtysa honoris causa   Koraszewski   2021-06-26
Czy warto być Polakiem – wyjaśniamy   Koraszewski   2021-06-18
Polityczna kamasutra i umysł człowieka podnieconego   Koraszewski   2021-06-12
Dławiący wiatr historii   Koraszewski   2021-06-07
Piasek dla kota i inne troski   Koraszewski   2021-06-02
Nowy ład, Polski ład, czyli Nowa Ekonomiczna Polityka   Koraszewski   2021-05-29
Sen nocy wiosennej   Koraszewski   2021-05-14
Owszem żyję, ale trudno to potwierdzić   Koraszewski   2021-05-08
Święto flagi i inne święta   Kruk   2021-05-05
Demokracja umarła, niech żyje demokracja   Koraszewski   2021-04-30
Uczucia patriotyczne w promocji   Koraszewski   2021-04-28
Chuć w narodzie, czerep nadal rubaszny, dusza anielska trzepocze sztucznymi rzęsami   Kruk   2021-04-20
Czy wicepremier zarządzi wcześniejsze wybory?   Koraszewski   2021-04-14
Nie marszcz czoła, stawiaj go wyzwaniom   Kruk   2021-04-12
Bliźni gorszego sortu i problem moralności   Koraszewski   2021-04-10
Prawda, sumienie, zgoda   Koraszewski   2021-04-07
Rewolucja w NBP, nominały jawne i poufne   Koraszewski   2021-04-01
Mural w mieście Dobrzyniu   Koraszewski   2021-03-19
Groza reedukacji narodowej   Koraszewski   2021-02-27
Państwo mi nie służy   Koraszewski   2021-02-24
Prymas częściowo nieświeży   Koraszewski   2021-02-19
Teologia zniewolenia kontra społeczeństwo obywatelskie   Koraszewski   2021-02-01
Zostałem zaszczepiony przeciw wrednemu wirusowi   Koraszewski   2021-01-27
Opowieść o Polaku, który się prawdzie nie kłaniał   Koraszewski   2021-01-06
Rok parasola i parasolki?   Koraszewski   2021-01-04
Wypas środowiskowych prawd   Koraszewski   2020-12-28
„Uwaga, tu obywatelki i obywatele, to jest legalne zgromadzenie!”. Powolne budowanie mostów ponad podziałami.   Górska   2020-12-19
Doktor Dolittle i zielony kanarek    Garczyński-Gąssowski   2020-12-12
Seks bez seksizmu, kapłaństwo bez pedofilii   Koraszewski   2020-12-08
Opowieść o nocnym stróżu, kucharce i wartościach   Koraszewski   2020-12-06
Cyrkowe fikołki, teatralne gesty i realne działania opozycji   Górska   2020-11-30
Lekcja zdalna i pytanie dodatkowe   Kruk   2020-11-26
Przez okno wszedł Ziobro, a spod łóżka wylazł biskup, czyli jak Jarosław Kaczyński rozpętał wojnę domową   Górska   2020-11-24
Mowa pozasejmowa do obywatela Kaczyńskiego   Koraszewski   2020-11-21
Przekleństwo naszych czasów i wszystkich wcześniejszych   Kruk   2020-11-16
Ojczyznę wolną racz nam wrócić Panie!   Koraszewski   2020-11-11

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk