Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 04:25

« Poprzedni Następny »


Powrót “tradycyjnej” astrologii


Steven Novella 2018-01-17


Jeśli wpiszesz w wyszukiwarkę na moim blogu słowo „astrologia” znajdziesz zaledwie dwa artykuły na temat astrologii w ciągu ostatnich 10 lat. Miejmy nadzieje, że to się nie zmieni i astrologia bezpiecznie pozostanie na marginesie jako ciekawostka pseudonauki starej szkoły.  


Są jednak ludzie, którzy próbują nadać astrologii nową szacowność. Niedawny artykuł Idy Benedetto szkicuje strategię, która ma  obwinić nowoczesną psychologię za marną reputację astrologii, jak również wykorzystać  atrakcję patyny wieków – powrót do starożytnych tekstów. Benedetto pisze:


“Obecny rodzaj astrologii ma bliższe związki z nauką psychologii niż z nauką obserwacyjną, na której się opierała. Jeśli odłożymy na bok obecne oceny i nauczymy się języka starożytnych astrologów – który jest obecnie dostępny dzięki niedawnemu ożywieniu klasycznych tekstów – możemy odkryć utracone zrozumienie”.

Zduśmy tego potworka w kolebce, bo oba elementy tej strategii są nonsensem.


Po pierwsze, nowoczesna psychologia nie jest odpowiedzialna za niedomogi jakiejkolwiek wersji astrologii. Benedetto twierdzi, że nowoczesna astrologia poszła śladami pop-psychologii, oferując proste rozwiązania dla skomplikowanych problemów życia i dając ludziom jasne i pozytywne odpowiedzi. Myślę, że ta autorka błędnie interpretuje łańcuch przyczynowości.


To raczej astrologia jest rodzajem pop-(pseudo)psychologii, bez oparcia w jakiejkolwiek przyzwoitej psychologii. Wszystkie takie pop-psychologie mają podobny wzór – łatwe i pocieszające odpowiedzi. Astrolodzy zawsze działali na bazie oczekiwań klienta, sprzedając swoje wróżby za gotówkę i po prostu naśladują (jak wszystkie pop-psychologie) format, który przynosi najwięcej pieniędzy – mówią ludziom to, co ci chcą usłyszeć.


Innymi słowy, jakiekolwiek podobieństwo między obecną astrologią a innymi rodzajami pop-psychologii nie pochodzi z psychologii, ale z zachowania typowych sprzedawców cudownego badziewia.  


Właściwie jednak bardziej interesuje mnie drugi filar jej argumentacji – że jest coś potencjalnie wartościowego w starożytnych tekstach astrologicznych.

“Starożytni szukali na niebie wskazówek o rzeczach, które działy się w materialnym świecie wokół nich. Astrologia miała swój złoty okres nad Morzem Śródziemnym w okresie helleńskim, epoce, która trwała od III wieku p.n.e. do I wieku n.e. Ci starożytni astrolodzy opierali swoje interpretacje na stuleciach obserwacji zapisanych przez  Mezopotamian, którzy byli przed nimi. Robili staranne zapisy zjawisk astronomicznych, szukając korelacji między tym, co działo się na niebie nad nimi a światem materialnym wokół nich”.

To jest klasyczna “nauka dobrej wróżki dającej pieniążek za ząb mleczny”. To jest także “pouczający element”, moim zdaniem istotny w tym artykule. Benedetto nie ma wykształcenia w naukach ścisłych, więc nic dziwnego, że ma o nich dość blade pojęcie.


Oto kluczowy punkt: nauka jest czymś więcej niż starannym zbieraniem obserwacji. Jak wyjaśnia analogia dobrej wróżki, jeśli starannie udokumentujesz sumę, nominały i czas pozostawiania monet w zamian za zęby dzieci i skorelujesz tę informację z rozmaitymi zmiennymi demograficznymi, możesz stworzyć imitację uprawiania prawdziwej nauki, ale żadne z tych danych nie testują leżącego u podstaw założenia – czy dobra wróżka jest rzeczywista?


Podobnie, staranne udokumentowanie pozycji gwiazd i planet, a następnie korelowanie tych danych z wydarzeniami na Ziemi może być imponujące ze strony starożytnych mieszkańców Mezopotamii, ale to nie jest nauka. Ten typ łączenia obserwacji nie jest w stanie zadać ważnego, podstawowego pytania – czy istnieje związek przyczynowy między tym, co obserwuje się na niebie a wydarzeniami na Ziemi?


Samo czynienie takich obserwacji gubi zasadniczy składnik, testowanie czy położenie gwiazd ma, czy nie ma jakiejkolwiek wartości przewidywawczej. Do tego potrzeba obiektywnych wyników, ślepego szacowania i analizy statystycznej.


Odwróciwszy analogię, jakiej często używamy: jest to podobne do tego, co wielu ludzi robi grając na giełdzie. Możesz śledzić giełdę w najdrobniejszych szczegółach i szukać wzorów przy pomocy wyrafinowanych analiz. Jednak takie wzory z przeszłości nie pozwalają na przewidywanie, co będzie się działo na giełdzie w przyszłości – jest to astrologia giełdowa.  


Nie można winić starożytnych za myślenie, że mogą zdobyć zrozumienie ziemskich wydarzeń przez wpatrywanie się w gwiazdy. Nie mieli poważnej kosmologii Ani wiedzy o prawach fizyki. Robili najlepiej, jak potrafili, a staranna dokumentacja obserwacji jest dobrym początkiem.


Między nimi a nami jest jednak dwa tysiące lat rozwoju nauki. Wiemy całkiem dużo o tym, jak zbudowany jest wszechświat i jakie działają w nim siły przyrody. Nie istnieje prawdopodobny mechanizm, w którym pozycja planet i gwiazd może wpływać na lub przepowiadać wydarzenia na Ziemi. Ta koncepcja jest czystą magią.


Ponadto, zawiodły wszystkie próby pokazania istnienia takiego zjawiska. Nie zaczynamy tutaj od zera – istnieje wystarczająco wiele dowodów, by odrzucić wysoce nieprawdopodobną hipotezę astrologii. To nie jest kwestia zamkniętego umysłu, jak chciałaby wam wmówić Benedetto i inni. Jest to zwyczajna analiza bayesowska  - astrologia nie jest prawdopodobna i wszystkie dane wskazują na “nie”.


Całkowicie odrzucam także rewerencję Benedetto wobec “starożytnych tekstów”. Jako źródło badania historii, jasne, są bezcenne. Jako źródło nauki i zrozumienia świata – nie zasługują na szacunek. Taka rewerencja do rzekomej mądrości starożytnych jest antyoświeceniowa i antyintelektualna. Odrzuca zdobytą z trudem wiedzę, jaką nagromadziliśmy przez stulecia. Infantylizuje nowoczesnych ludzi i sugeruje, że powinniśmy poddać się starożytnej mądrości naszych dawno zmarłych, mądrzejszych poprzedników.


A także, jak na ironię, nadal szuka łatwego rozwiązania skomplikowanych kwestii. Świat jest skomplikowany i potrzeba ciężkiej pracy intelektualnej, by go zrozumieć, wziąć pod uwagę nasze uprzedzenia, patrzeć na pytania z nowej perspektywy i prowadzić rygorystyczne obserwacje i eksperymenty, by systematycznie testować nasze pomysły wobec rzeczywistości.


Przykro mi, Benedetto, astrologia jest oszustwem. Nie rozumiesz, jak działa nauka. Temu jednak można łatwo zaradzić. Pełno jest źródeł dobrej popularnej nauki i są one na odległość zaledwie kilku kliknięć myszą.

 

The Return of “Traditional” Astrology

5 stycznia 2018

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella


Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe.  Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine.

Prowadzi blog Neurologica.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1466 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk