Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 08:19

« Poprzedni Następny »


Niebezpieczeństwa kultury celebrytów


Steven Novella 2018-02-05


Zooey Deschanel ma stronę na Facebooku, gdzie udziela porad dotyczących skomplikowanych kwestii naukowych. Uwielbiam Deschanel jako aktorkę i bardzo lubię jej prace (szczególnie pod innymi względami bardzo przeciętną filmową wersję Autostopem przez Galaktykę), ale to nie znaczy, że chcę przyjmować jej porady co do żywności, jaką powinienem jeść.

Kultura celebrytów w takiej lub innej postaci zawsze była częścią ludzkiego społeczeństwa. Także szympansy idą za charyzmatycznym przywódcą i wydaje się prawdopodobne, że ludzie mają wdrukowane naśladownictwo tych, których podziwiają i wynoszenia ich często nieco zbyt wysoko. Jest nawet badanie, które pokazuje, że kiedy słuchamy charyzmatycznego mówcy, wyłącza się wykonawcza funkcja naszych płatów czołowych. Dosłownie wyłączamy nasze krytyczne myślenie, kiedy pławimy się w blasku naszego wspaniałego przywódcy.  


Ważne jest zrozumienie, że jest to część kondycji ludzkiej. Przede wszystkim musimy być czujni wobec poddania naszego myślenia innym. Jest także ważne pamiętanie, że każdy jest ułomnym człowiekiem, a więc warto nieustannie sprawdzać tych, których wynieśliśmy na piedestały.


Nie znaczy to jednak, że nie powinniśmy podziwiać i szanować tych, którzy na to zasługują lub szukać u nich mądrości (zachowując przy tym krytyczne spojrzenie). Znaczy to, że musimy starannie wybierać tych, których szanujemy i naśladujemy.


Wielu ludzi pisało ostatnio o śmierci ekspertyzy. Chodzi o trend malejącego respektu wobec ludzi z rzeczywistą wiedzą zdobytą przez lata studiów i doświadczenia, i często ocenianej w jakiś formalny sposób. Może to być tylko historyczny trend wahający się raz w jedną, raz w drugą stronę i znaleźliśmy się w okresie populistycznego odrzucenia fachowych autorytetów. Niezależnie od przyczyny jest to niebezpieczny trend. Żyjemy w niesłychanie skomplikowanej cywilizacji technicznej. Nasze życie bardzo dosłownie zależy od niezliczonych mas ekspertów wykonujących pracę, której nie rozumiemy (lub możemy nawet nie wiedzieć, że istnieje). Trudno wiedzieć dokładnie, jak kruchy jest cały system, ale tego właściwie nawet nie chcę się dowiedzieć.


Jest tu jednak jeszcze jedna sprawa – podczas gdy populiści gratulują sobie tego, że są niezależnymi myślicielami i odrzucają autorytet ekspertów, w rzeczywistości tego nie robią. Po prostu zamienili jedne autorytety na inne. W wielu wypadkach kultura celebrytów wchodzi, by zapełnić próżnię, a wyniki nie mogą być dobre.  


W niedawnym komentarzu do tego zjawiska Michael Schulson pisze:

Jak odkryło wielu celebrytów, połączenie kultury wellness, etycznego konsumeryzmu i splendoru Hollywood może dać mocny – i zyskowny – koktajl medialny. Wśród pionierów tego modelu są „Goop” Gwyneth Paltrow, marka zdrowia i stylu życia “Honest Company” Jessiki Alba, a także „TB12” Toma Brady’ego.

No właśnie. Dodałbym, że czasami guru zdrowia zostają celebrytami (Dr Oz), a czasami
celebryci stają się guru zdrowia, ale końcowy rezultat jest zazwyczaj ten sam. “Goop” Paltrow prawdopodobnie odnosi obecnie największe sukces, ale byli i będą inni.


Sam fakt, że nazwisko Oprah rzucono na poważnie jako potencjalnej kandydatki na prezydenta, pokazuje, jak wszechobecna jest kultura celebrytów. (Już zajmowałem się tym nonsensem.)


Poświęć trochę czasu na dyskusję z tymi, którzy trzymają się antynaukowej grupy wzajemnej adoracji, ideologii lub guru-celebryty, a zobaczysz, że równocześnie pomstują na kłanianie się autorytetom akademików lub naukowców oraz kłaniają się autorytetowi swojego guru lub grupy.


Często wyśmiewamy tych, którzy mówią, że “zrobili badania”, bo rozumieją przez to, że przeczytali garść stronniczych i wybiórczych artykułów napisanych przez pismaków oddanych antynauce.


Wracając do Deschanel – w jednym ze swoich wideo doradza ludziom, którzy są zbyt ubodzy, by kupować tylko organiczne produkty, by w ogóle nie jedli pewnych owoców i warzyw, takich jak jabłka, pomidory, winogrona, papryka i ziemniaki, ponieważ mogą one zawierać pestycydy. Jest to doskonały przykład tego, jak trzymanie się strachu i pseudonauki często prowadzi do dokładnej odwrotności tego, co chce się osiągnąć.  


Po pierwsze, nie ma żadnych dowodów, że jedzenie owoców i warzyw stanowi jakiekolwiek zagrożenie zdrowotne spowodowane pestycydami. Istnieją staranne regulacje, by resztki były grubo poniżej granic bezpieczeństwa. Ponadto, jeśli chcesz jeszcze powiększyć te granice bezpieczeństwa, po prostu umyj starannie te produkty.


Ludzie z ograniczonym budżetem mają zazwyczaj gorszą dietę z rzeczywistymi konsekwencjami zdrowotnymi. Straszenie ich, by unikali tanich warzyw, doprawdy ma efekty odwrotne od zamierzonych. Jest to także przejaw postaw uprzywilejowanych ludzi w pierwszym świecie, którzy narzucają swoje nonsensy na mniej uprzywilejowanych i powodują szkody. Sami mają luksus marnowania pieniędzy na żywność z butików, co powoduje ich lepsze samopoczucie, ale lepiej żeby przestali ingerować w odżywianie się tych, dla których droga żywność jest niedostępna.


Jak wskazywano wiele razy, organiczne rolnictwo może używać pestycydów i często to robi. Dla celów marketingu na ogół używają pestycydów, które mogą nazywać „naturalnymi” – ale są one zazwyczaj bardziej toksyczne niż konwencjonalne pestycydy, trzeba je również stosować w większych ilościach i używać częściej. A to dlatego, że nie używają najlepszych pestycydów, ale tych, które dają poczucie, że są „naturalne”, chociaż są gorsze.


Ale Deschanel, zanurzona w kulturze Hollywoodu i bez żadnej rzeczywistej znajomości przedmiotu, utrwala teraz te marketingowe mity w oparciu o strach i daje złe rady. Faktycznie mówi ubogim, by unikali pewnych owoców i warzyw, albo marnowali pieniądze na towary, na które ich nie stać, na bezwartościową nalepkę „organiczne”.  


Nie przeszkadza mi, jeśli celebryci użyczają swojej sławy na rzecz jakiejś sprawy lub dają swój głos naukowemu filmowi dokumentalnemu. To jest dobre. Nie powinni jednak mylić swojej sławy z ekspertyzą lub mądrością, lub właściwie z niczym innym. Co ważniejsze, ich publiczność nie powinna popełniać tego błędu. Uważam, że dobrze jest oddzielać sztukę od artysty. Słynni aktorzy są dobrzy na scenie lub na ekranie i lubię ich sztukę – ale nie obchodzą mnie ich opinie na tematy nauki lub zdrowia, lub też ich polityczne opinie. A jeśli chcą być traktowani poważnie w innych dziedzinach niż gra aktorska, to muszą zarobić na to prawo niezależnie od ich aktorskiej sławy.


A ogólnie – zachowuj zdrowy sceptycyzm wobec każdego autorytetu i wybieraj mądrze swoje autorytety. Sława, a także charyzma, nie powinny nawet znajdować się wśród kryteriów wyboru.

 

The Dangers of Celebrity Culture

18 stycznia 2018

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella


Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe.  Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine.

Prowadzi blog Neurologica.

Od Redakcji “Listów z naszego sadu”


Ponad 500 lat temu wojewoda poznański, Jan Ostroróg, tak pisał o fałszywych autorytetach:


“Tylko podstrzyżonym czubkiem różni się duchowny od świeckiego […] może lada jak czytać, ów wyniesiony na księdza, przez zawdzianą sutannę tylko i postrzyżoną głowę, a chce cały świat naprawiać wedle swoich bredni . Wrzeszczy, ba ryczy na kazalnicy, bo nikt mu się nie sprzeciwi.”

 “O naprawie Rzeczypospolitej”, tom I, str. 53. 

 

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1467 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk