Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 08:38

« Poprzedni Następny »


Mieliśmy najlepszą dekadę w historii. Naprawdę


Matt Ridley 2019-12-31


Niewiele z tego dostało się do wiadomości, bo dobre wiadomości nie są wiadomościami


Niech wam nikt nie wmawia, że drugie dziesięciolecie XXI wieku było złym czasem. Żyjemy w okresie największego podnoszenia się standardów życia ludzi w całej historii. Skrajna bieda po raz pierwszy zmalała do poniżej 10 procent populacji świata. Kiedy urodziłem się, było to 60 procent. Globalne nierówności spadają na łeb na szyję, ponieważ Afryka i Azja doświadczają szybszego wzrostu ekonomicznego niż Europa i Ameryka Północna; śmiertelność dzieci spadła do rekordowo niskich poziomów; klęski głodowe praktycznie zniknęły; malaria, polio i choroby serca mają tendencję spadkową.  


Niewiele z tego dostaje się do wiadomości, bo dobre wiadomości to nie są wiadomości. Ja jednak starannie to wszystko obserwowałem. Od kiedy napisałem The Rational Optimist w 2010 roku, zadawano mi pytania „a co z…”: co z wielką recesją, kryzysem euro, Syrią, Ukrainą, Donaldem Trumpem? Jak w ogóle mogę przy tym wszystkim mówić, że sprawy idą w dobrym kierunku? Odpowiedź brzmi: ponieważ złe rzeczy dzieją się, podczas gdy świat mimo to staje się lepszy. I istotnie staje się lepszy, robił to przez całe dziesięciolecie w tempie, który zdumiewa nawet takiego optymistę, jak ja.


Jednym z najmniej modnych przewidywań, jakie przedstawiłem dziewięć lat temu, było chyba to, że „ekologiczny odcisk stopy ludzkiej działalności kurczy się” oraz „stajemy się bardziej, a nie mniej zrównoważeni w sposobie, w jaki używamy zasoby planety”. To znaczy: nasza populacja i gospodarka rosną, ale nauczyliśmy się, jak redukować to, co bierzemy z środowiska. I tak się właśnie okazało. Naukowiec z MIT, Andrew McAfee, udokumentował to niedawno w książce pod tytułem More from Less, pokazując, jak niektóre kraje zaczynają używać mniej zasobów: mniej metali, mniej wody, mniej ziemi. Nie tylko w proporcji do wydajności. Mniej w ogóle.


Nie całkiem odpowiada to temu, co mówi nam banda Extinction_Rebellion. Ale następnym razem, kiedy słyszycie Davida Attenborough mówiącego: „Każdy, kto myśli, że możemy mieć nieskończony wzrost na planecie mającej skończone zasoby, jest albo szaleńcem, albo ekonomistą”, zapytajcie go: „A co, jeśli wzrost gospodarczy oznacza używanie mniej zasobów, nie zaś więcej?” Na przykład, normalna puszka napoju zawiera dzisiaj 13 gram aluminium, z czego część jest wtórnie przetworzona. W 1959 roku zawierała 85 gram. Zastąpienie tym pierwszym tego drugiego jest wkładem we wzrost gospodarczy, ale redukuje zasoby zużyte na jedną puszkę.


Jeśli chodzi o Wielką Brytanię, nasza konsumpcja „zasobów” prawdopodobnie przestała rosnąć na przełomie tysiącleci – a to osiągnięcie niemal w ogóle nie zostało zauważone. W 2011 roku Chris Goodall, inwestujący w elektryczne pojazdy, opublikował badanie pokazujące, że Wielka Brytania nie tylko używała z roku na rok stosunkowo mniej „zasobów”, ale mniej w wielkościach absolutnych. Od tego czasu wydarzenia potwierdziły jego tezę. Ilość wszystkich zasobów konsumowanych na osobę w Wielkiej Brytanii (krajowe wydobycie biomasy, metali, minerałów i paliw kopalnych plus import minus eksport) spadło o jedną trzecią między 2000 a 2017 rokiem, z 12,5 ton do 8,5 ton. To jest szybszy spadek niż wzrost liczby ludzi, a więc oznacza to mniejszą ogólną konsumpcję zasobów.


Jeśli wydaje ci się, że nie ma to sensu, pomyśl o własnym domu. Telefony komórkowe mają moc komputerów z lat 1970. o wielkości całego pokoju. Ja używam mojego telefonu zamiast aparatu fotograficznego, radia, latarki, kompasu, mapy, kalendarza, zegarka, gazety i talii kart. Żarówki LED zużywają około jedną czwartą elektryczności, jaką zużywają zwykłe żarówki, dając to samo światło. Nowoczesne budynki na ogół zawierają mniej stali i więcej jej jest przetworzona. Biura jeszcze nie są całkiem bez papieru, ale używają go znacznie mniej.


Także w wypadkach, kiedy użycie zasobów nie spada, rośnie wolniej niż oczekiwano. Na przykład, w latach 1970. eksperci przewidywali ile wody będzie świat konsumował w roku 2000. W rzeczywistości całkowite użycie wody tego roku wynosiło połowę przewidywanej ilości. Nie dlatego, że było mniej ludzi, ale z powodu wynalazczości ludzi, która pozwoliła na skuteczniejsze nawadnianie w rolnictwie, największym użytkowniku wody.  


Do niedawna większość ekonomistów zakładała, że te polepszenia będą niemal zawsze daremne z powodu efektu odbicia: jeśli obniżasz koszty czegoś, ludzie po prostu będą używać tego więcej. Zrób oświetlenie tak, że będzie pożerało mniej energii, a ludzie pozostawią je zapalone dłużej. Jest to znane jako paradoks Jevonsa, od nazwiska XIX-wiecznego ekonomisty, Williama Stanley’a Jevonsa, który pierwszy to opisał. Ale Andrew McAfee argumentuje, że paradoks Jevonsa nie utrzymuje się. Załóżmy, że zmienisz wszystkie żarówki w domu na LED i zaoszczędzisz około trzy czwarte rachunku elektryczności za oświetlenie. Oczywiście, możesz zostawiać dłużej zapalone światło, ale z pewnością nie czterokrotnie dłużej.


Wzrost wydajności w rolnictwie oznacza, że świat zbliża się obecnie do „szczytowego użycia ziemi rolnej” – mimo rosnącej liczby ludzi i kupowania przez nich więcej i lepszej żywności wzrost wydajności rolnictwa jest tak szybki, że mniejszy areał może zaspokoić potrzeby ludzi. W 2012 roku Jesse Ausubel i jego koledzy z Rockefeller University wyliczyli, że dzięki nowoczesnej technologii używamy 65 procent mniej ziemi do wyprodukowania danej ilości żywności niż używaliśmy 50 lat temu. Ocenia się, że do 2050 roku obszar wielkości Indii zostanie uwolniony od pługa.


Oszczędzanie ziemi jest powodem, dla którego rozszerzają się obszary leśne, szczególnie w bogatych krajach. W 2006 roku Ausubel pisał, że w żadnym z rozsądnie zamożnych krajów nie maleją obszary leśne zarówno pod względem gęstości zalesienia, jak obszaru. W bogatych krajach powracają w obfitości zwierzęta; rosną populacje wilków, jeleni, bobrów, rysiów, fok, jastrzębi i bielików, a obecnie powoli pną się w górę także liczby żyjących dziko tygrysów. 


Być może najbardziej zaskakuje informacja, że Wielka Brytania używa coraz mniej energii. John Constable z Global Warming Policy Forum pokazuje, że chociaż gospodarka Wielkiej Brytanii niemal potroiła swoją wielkość od 1970 roku, a populacja wzrosła o 20 procent, cała konsumpcja energii spadła o niemal 10 procent. Wiele z tego spadku zaszło w ostatnich latach. Niekoniecznie jest to dobra wiadomość, mówi Constable: chociaż poprawienie wydajności żarówek, samolotów i samochodów jest częścią tej historii, oznacza to także, że importujemy więcej energii osadzonej w produktach, bo najbardziej energochłonną produkcję wygnaliśmy za granicę - przemysł stalowy, aluminium i chemiczny.


W rzeczywistości całe to oszczędzanie energii może spowodować problemy. Innowacje wymagają eksperymentów (z których większość nie udaje się). Eksperymenty wymagają energii. Tania energia jest więc niezbędna – jak pokazała rewolucja przemysłowa. Tak więc energia może być tym zasobem, którego dobrze prosperująca populacja powinna używać więcej. Na szczęście jest teraz możliwe, że fuzja jądrowa któregoś dnia dostarczy energii w minimalistycznej postaci, używając bardzo niewiele paliwa i ziemi. 


Od czasu swego powstania ruch środowiskowy miał obsesję na punkcie wyczerpujących się zasobów. Dwie książki, które rozpoczęły zielony przemysł na początku lat 1970. - Granice wzrostu w Ameryce i Blueprint for Survival w Wielkiej Brytanii – były lamentem nad rychłym wyczerpaniem się zasobów - metali, minerałów i paliw. W Granicach wzrostu przepowiadano, że jeśli wzrost będzie trwał, światu skończy się złoto, rtęć, srebro, cynk, miedź i ołów na długo przed rokiem 2000. Wkrótce te twierdzenia znalazły się w podręcznikach szkolnych.  


To spowodowało, że ekonomista Julian Simon wezwał ekologa Paula Ehrlicha, by założył się z nim, że zestaw pięciu metali (wybranych przez Ehrlicha) będzie kosztował mniej w roku 1990 niż w 1980. Epoka kamienna nie skończyła się z powodu braku kamieni, powiedział  Simon, twierdząc, że znajdziemy substytuty, kiedy metale będą zbyt rzadkie. Simon z łatwością wygrał zakład, chociaż Ehrlich wypisał czek z niechęcia, dodając uszczypliwie, że „jedną rzeczą, której nigdy nie zabraknie na świecie, to imbecyle”. Do dnia dzisiejszego cena żadnego z tych metali nie wzrosła znacząco, ani nie zmalały ich rezerwy, nie mówiąc już o wyczerpaniu się. (Jedną z moich najcenniejszych własności jest nagroda im. Juliana Simona, którą otrzymałem w 2012 roku, wykonana z tych pięciu metali.) 


Współczesną ironią jest, że wiele zielonych strategii propagowanych obecnie, w rzeczywistości odwróciłoby ten trend redukowania zużywania zasobów. Farma wiatrowa wymaga znacznie więcej betonu i stali niż  odpowiedni system oparty na gazie. Środowiskowa opozycja wobec energii jądrowej przeszkodziła rozwojowi systemu, który potrzebuje najmniej ziemi, najmniej paliwa i najmniej stali i betonu na megawat. Spalanie drewna zamiast węgla w elektrowniach oznacza eksploatowanie większego obszaru ziemi, wygnanie więcej dzięciołów – a także wyższe emisje. Organiczne rolnictwo używa więcej ziemi niż konwencjonalne. Technologia ustawiła nas na drodze do czystszej, zieleńszej planety. Nie potrzebujemy z niej rezygnować w poszukiwaniu nowych kierunków. Jeśli to zrobimy, zagrażamy postępowi.


Kiedy wchodzimy w trzecie dziesięciolecie tego stulecia, przedstawiam moje przewidywania: przy końcu tego stulecia będziemy widzieć mniej biedy, mniej śmiertelności dzieci, mniej ziemi oddanej dla rolnictwa. Będzie na świecie więcej tygrysów, wielorybów, lasów i rezerwatów przyrody. Brytyjczycy będą bogatsi i każdy z nas będzie używał mniej zasobów. Globalna przyszłość polityczna może być niepewna, ale środowiskowe i technologiczne trendy są jasne – i wskazują we właściwym kierunku.


My article from The Spectator:

We’ve just had the best decade in human history. Seriously

The Rational Optimist, 21 grudnia 2019

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

 



Matt Ridley


Brytyjski pisarz popularnonaukowy, sympatyk filozofii libertariańskiej. Współzałożyciel i b. prezes International Centre for Life, "parku naukowego” w Newcastle. Zrobił doktorat z zoologii (Uniwersytet Oksfordzki). Przez wiele lat był korespondentem naukowym w "The Economist". Autor książek: The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994; pol. wyd. Czerwona królowa, 2001, tłum. J.J. Bujarski, A. Milos), The Origins Of Virtue (1997, wyd. pol. O pochodzeniu cnoty, 2000, tłum. M. Koraszewska), Genome (1999; wyd. pol. Genom, 2001, tłum. M. Koraszewska), Nature Via Nurture: Genes, Experience, and What Makes us Human (także jako: The Agile Gene: How Nature Turns on Nurture, 2003), Rational Optimist 2010.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1467 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk