Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 03:54

« Poprzedni Następny »


Likwidowanie przeziębienia miedzią


Steven Novella 2019-11-27


Czy możesz zapobiec przeziębieniu lub wyleczyć go tylko miedzią? Zazwyczaj, kiedy takie pytanie pada w artykule, odpowiedź brzmi „nie”. W tym wypadku odpowiedź brzmi: być może, no cóż, to jest skomplikowane. Sprzedawcy CopperZap chcieliby jednak, żebyście bez zastrzeżeń myśleli, że odpowiedź brzmi „tak”. Ogłaszają na swojej stronie internetowej: „Nowe badanie wskazuje, że możesz naturalnie powstrzymać przeziębienie, zanim się rozwinie”. Jest tam również wiele anegdot, takich jak: „Siedem lat bez przeziębienia” – wynalazca, dr Doug Cornell, PhD.

Co wynalazł dr Doug? Kawałek miedzi. Ma kształt dogodnej pałeczki, która z łatwością wsuwa się do nosa, a to jest jej zamierzoną funkcją. Za tę wygodę każe sobie płacić 69,95 dolara za coś, co wygląda jak miedź warta 1 dolara (obecnie płaci się 5,83 dolarów za kilogram). Czy zwykła miedź może zapobiec przeziębieniu? Z pewnością brzmi to jak klasyczny znachorski amulet, taki jak miedziane bransoletki i magiczne okłady. W tym wypadku jednak istnieje odrobina autentycznej nauki za tymi twierdzeniami, tyle tylko, że niewystarczającej do uzasadniania prezentowanych konkretnych twierdzeń.


Natykamy się na różne rodzaje medycznej pseudonauki. Czasami rzekome interwencje mają naturę duchową lub są jakimś rodzajem magii. Homeopatia jest czarnoksięstwem z magicznymi napojami, które mają zerowe uzasadnienie w rzeczywistości. Ale wiele nowoczesnego znachorstwa opiera się na jakimś ułamku nauki. Jest to niesłychanie użyteczne dla marketingu, ponieważ można cytować odpowiednią naukę i udawać, że wszystko jest równie uprawnione. Tym, co czyni z tych produktów szarlatanerię, jest to, że wychodzą daleko poza istniejącą naukę. Zazwyczaj oznacza to branie podstawowej nauki lub przedklinicznych badań, a potem przeskakiwanie przez dziesięciolecia badań, by natychmiast   przedstawiać konkretne, ale niczym nie poparte twierdzenia kliniczne.


Na pierwszy rzut oka może się to wydawać rozsądne, szczególnie dla ludzi, którzy nie mają wiedzy medycznej, ale nawet wielu z tych, którzy ją mają i powinni wiedzieć lepiej, daje się na to nabrać. Jeśli, na przykład, jakaś substancja podnosi markery reakcji odpornościowej na szalce Petriego, wydaje się rozsądne ekstrapolować do hipotezy, że może podnieść reakcje odpornościowe w organizmie i pomóc zwalczać infekcje lub raka.

 

Jednak takie prościutkie (choć frapujące) ekstrapolacje mają na swoim koncie bardzo marne osiągnięcia. W jednym z przeglądów stwierdzono, że zaledwie 1% takich podstawowych, potwierdzonych przez naukę mechanizmów doprowadziły do terapii nawet w dziesięciolecia później. Problem polega na tym, że w przeskoku z szalki Petriego do kliniki wiele rzeczy może pójść źle. Po pierwsze, markery są tylko tym właśnie – markerami. Są czymś, co możemy mierzyć i o czym sądzimy, że wskazuje na leżący u podstaw proces, a naprawdę interesuje nas ten proces. Ale markery mogą nie wskazywać na to, co myślimy. Mogą być produktem ubocznym, nie zaś samym procesem.


Jednak, nawet jeśli mierzymy coś użytecznego bardziej bezpośrednio, jak zabijanie komórek rakowych lub wirusów, szalka Petriego nie jest pełnym, biologicznym organizmem. Żywe stworzenia są złożonymi, dynamicznymi, homeostatycznymi systemami. Nie jest łatwo w pozytywny sposób manipulować tymi systemami i jest straszliwie trudno przewidzieć efekty netto każdej interwencji w żyjący system. Żeby naprawdę wiedzieć, trzeba badać same efekty.


Istnieją pewne praktyczne ograniczenia, a jednym z nich jest biodostępność. Jeśli wlewasz substancję bezpośrednio na komórki w hodowli, nie prognozuje to, co stanie się, kiedy połykasz tę samą substancję. Czy zostanie zaabsorbowana, czy dotrze do tej części ciała, gdzie jest potrzebna i czy zostanie w jakiś sposób unieczynniona po drodze? To wszystko są obszary możliwej porażki.


A także, czy są jakieś nieprzewidziane negatywne skutki? Jak się mają korzyści do skutków ubocznych? Co z długoterminowymi skutkami lub interakcją z innymi interwencjami lub stanami chorobowymi?


Tu właśnie potrzebne są badania kliniczne. W idealnej sytuacji powinniśmy mieć jakiś powód do sądzenia, albo na podstawie samej nauki, albo klinicznych obserwacji, że interwencja będzie miała konkretny, pozytywny skutek. Następnie prowadzimy starannie zaprojektowane, rygorystyczne próby kliniczne, żeby ocenić wszystkie pytania postawione powyżej. Zaledwie maleńka część dobrych pomysłów przechodzi przez całą drogę tego klinicznego toru przeszkód, by stać się użyteczną terapią medyczną.  


Albo – bierzesz podstawową naukę lub anegdotyczne obserwacje, przeskakujesz przez badania kliniczne, które są niezbędne, by wiedzieć, czy to rzeczywiście działa, i idziesz od razu na rynek. To właśnie zrobił dr Doug (nawiasem mówiąc, ten doktorat jest z psychologii społecznej).


Co więc nauka w tym punkcie rzeczywiście mówi? Podstawowe twierdzenie, że metaliczna miedź zabija wirusy (i bakterie) przy kontakcie, jest rzeczywiście prawdą. Jest obecnie kilka badań, które wskazują, że miedź jest “kontaktowym zabójcą” wielu mikroorganizmów i potencjalnych patogenów. Wygląda na to, że jony miedzi uwalniające się z powierzchni tworzą potężne reaktywne formy tlenu, które niszczą błony komórkowe i DNA. Miedź może wiązać i dezaktywować białka oraz zakłócać składniki odżywcze.

 

Stopy miedzi są także skuteczne, ale zdaje się, że im czystsza miedź, tym szybciej zabija. Podobnie, choć słabiej, działa cynk. To znaczy że mosiądz, który jest stopem miedzi i cynku, ma dobra działalność antybakteryjną, co prawdopodobnie jest dobrą wiadomością dla sekcji instrumentów dętych w orkiestrze.  


W oparciu o obecne dowody jest rozsądne rekomendowanie miedzianych powierzchni, gdzie jest wysokie stężenie zarazków, jak np. w szpitalach. Może nawet być rozsądne posiadanie miedzianych umywalek i powierzchni w twojej łazience. Także jednak ta bardziej bezpośrednia ekstrapolacja powinna zostać zbadana – czy obserwowany skutek ma znaczenie kliniczne? Czy rzeczywiście pomaga ludziom?  


Istotnie, kiedy badano to, miedziane powierzchnie w szpitalu znacząco redukowały poziom zakażeń szpitalnych. To są nadal wstępne wyniki, ale wystarczające, by pociągnąć badania dalej. Przy szerszym użyciu miedzi w szpitalach należy mierzyć rzeczywiste skutki, a także monitorować wszelkie niezamierzone skutki uboczne.

 

A co w sprawie miedzi w domu? Nie mogłem znaleźć na ten temat żadnych danych. Nietrudno to wyjaśnić, bo miedziane powierzchnie mogą po prostu być niepotrzebne w środowisku domowym. Mogą nawet mieć netto negatywne skutki przez tworzenie efektu zaniechania – ludzie mogą nie czyścić powierzchni w domu równie dobrze, bo polegają na działaniu miedzi.   


Nie ma także publikowanych badań na temat umieszczania miedzi w nosie, by zapobiec lub wyleczyć przeziębienie. To jest z kilku powodów olbrzymia ekstrapolacja. Przede wszystkim, wirus może już być zbyt głęboko w tkance, by miedź mogła zadziałać. Badania pokazują, że giną bakterie i wirusy bezpośrednio dotykające miedzi, ale to może nie dotyczyć wirusów głęboko w tkance. To jest problem biodostępności.  


A także: czy powierzchnia kontaktu jest wystarczająca? Jak dużo błony w nosie trzeba dotykać i jak głęboko? Jakie są niebezpieczeństwa wpychania miedzianych pałeczek głęboko do nosa? Wreszcie – jak długo trwający kontakt jest wystarczający? Czy to zabierze pięć minut, 10, godzinę? Czy trzeba to robić po kolei z każdym nozdrzem, ile razy? To są dokładne pytania, na które mogłaby odpowiedzieć próba kliniczna.


Zawsze oglądam dział „nauka” na witrynach internetowych, które sprzedają podejrzane produkty. W tym wypadku, jak się spodziewałem, jest tam dużo dyskusji o nauce podstawowej (co do której nie ma wątpliwości). Klinicznie – nie ma żadnych opublikowanych, recenzowanych przez specjalistów badań. Wszystko, co mamy, to własne, nie ślepe badania producenta, a więc są one anegdotyczne.


Innymi słowy – nie ma żadnych klinicznych dowodów. Nie mogłem znaleźć żadnego, choć szukałem kilkakrotnie, a można bezpiecznie założyć się, że gdyby takie badania istniały i wyniki były pozytywne, figurowałyby na poczesnym miejscu na tej witrynie.  


Moim zdaniem więc ten miedziany pogromca przeziębień jest kolejnym ”szarlatańskim amuletem”, produktem zachwalającym niczym nie poparte medyczne skutki. Nauka podstawowa jest rzeczywista, ale potrzeba badań klinicznych, żeby odpowiedzieć na wszystkie praktyczne pytania, jakie wyliczyłem powyżej.   


A także – cena 69,95 dolarów jest w mojej subiektywnej ocenie czystym zdzierstwem. To jest kawałek miedzi. Jeśli chcesz wkładać miedź do nosa w nadziei, że oszczędzi ci to przeziębienia, idź do Amazon lub Etsy i kup miedziany pręt za 2-3 dolary.


Na jednym ze zdjęć na tej witrynie pokazują kogoś, kto przykłada tę miedzianą pałeczkę do opryszczki. To jest jeszcze mniej przekonujące, bo jest nieprawdopodobne, by zabicie wirusów na powierzchni miało jakiś skutek. Nasunęła mi się jednak myśl, że równie dobrze można byłoby przykładać centa do opryszczki. Proszę, właśnie zaoszczędziłem ci 69,94 dolarów.


Zapping a Cold with Copper

Science Based Medicine, 13 listopada 2019

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1466 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk