Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 03:48

« Poprzedni Następny »


Dziwne zawiłości procesu dziedziczenia


Jerry A. Coyne 2018-06-13


Dlaczego dzieci wyglądają jak ich rodzice i rodzeństwo, ale nadal różnią się od siebie? Ten problem, siedzący u samego sedna biologii, rozwiązał częściowo Gregor Mendel i jego dziedzice z początku XX wieku. Niemniej musieliśmy czekać na umiejętność sekwencjonowania DNA w latach 1970., zanim mogliśmy zgłębić tę tajemnicę w szczegółowy, mechanistyczny sposób.

W nowej książce She Has Her Mother’s Laugh Carl Zimmer pokazuje, czego dowiedzieliśmy się. Jego podejście jest niebezpiecznie encyklopedyczne (mój egzemplarz waży kilka kilogramów) ponieważ postanowił (słusznie, moim zdaniem) połączyć historię tej dziedziny z szczegółowym opisem obecnej sytuacji. Jest to ambitne przedsięwzięcie, wymagające lekkiego pióra, by uniknąć wyniku, który byłby nieprzenikniony, napuszony i nudny. Zimmer, wybitny dziennikarz zajmujący się nauką, który pisze regularnie dla „New York Times”, wykonuje świetną robotę, unikając encyklopedycznej pułapki i szpikując swój tekst wieloma barwnymi historiami. Czasami jednak wikła się w nieco zbyt długie opowieści, próbując nadać książce gawędziarski styl, jak przy analizie własnego pochodzenia i genomu, co prawdopodobnie bardziej interesuje innych Zimmerów niż czytelnika.


Z drugiej strony, Zimmer nie jest tylko dziennikarzem, ale także współautorem wysoko cenionego podręcznika o biologii ewolucyjnej, co znaczy, że naprawdę rozumie, o czym pisze. Mocną stroną książki jest więc połączenie ścisłości, dziennikarskiej jasności i naukowego autorytetu.


A jest tam wiele nauki. Oczywiście występują Mendel i Darwin; pojawia się mroczna historia eugeniki; jest nasza nowa umiejętność badania drzewa życia przez porównywanie sekwencji DNA. Polowanie na genetyczne błędy, które powodują choroby, zajmuje kilka rozdziałów; CRISPR i inne najnowocześniejsze techniki, które mogą pozwolić nam na edytowanie tych błędów, są starannie wyjaśnione; historia ludzkich migracji po świecie jest zrekonstruowana przy pomocy DNA; i neandertalczycy – którzy dzięki prastarej hybrydyzacji z naszymi przodkami przyczynili się w około 2 procentach do genomów nowoczesnych nie-Afrykanów – otrzymują własne nagłówki.


Książka rzeczywiście nabiera rozpędu tam, gdzie ściśle trzyma się głównego tematu Zimmera: że dziedziczność rozciąga się daleko poza pionowy przekaz DNA od rodzica do potomstwa, o czym na ogół myślimy jako o „genetyce”. Jak pisze Zimmer: „Nie możemy zrozumieć świata przyrody posługując się uproszczonym rozumieniem genetycznej dziedziczności”. Tutaj wchodzimy w świat biologii rozwoju, dowiadując się jak jedno zapłodnione jajeczko może stworzyć 200 różnych rodzajów komórek w dorosłym ciele, wszystkie zawierające te same geny, ale używające ich inaczej. A każda komórka, po nabyciu tożsamości, przekazuje swoje unikatowe cechy, kiedy dzieli się. Dowiadujemy się, jak zewnętrzne środowisko może dawać niekonwencjonalne rodzaje dziedziczenia, jak kiedy szczury uczą się bać pewnych zapachów eksperymentalnie kojarzonych z szokiem elektrycznym – i ten strach może odziedziczyć potomstwo, które nigdy nie doświadczyło szoku. (Jak słusznie pisze Zimmer, te wprowadzone środowiskowo zmiany znikają po kilku pokoleniach, nie mogą więc być podstawą dla długoterminowej „nie-darwinowskiej” ewolucji.)


Innym fascynującym, ale niekonwencjonalnym rodzajem dziedziczenia jest „horyzontalna” transmisja genów między całkowicie różnymi gatunkami (DNA mszyc, na przykład, zawiera geny podkradzione grzybom) oraz dziedziczenie bakteryjnego „mikrobiomu” wśród ludzi przez kontakt lub poród, co daje podobne grupy bakterii spokrewnionym ludziom. (Zimmer pisze, że tylko w pępku ma 53 gatunki bakterii.) Dopiero zaczynamy rozumieć, jak ważni dla naszego zdrowia są ci mikrobiologiczni współtowarzysze.


Dla mnie najbardziej absorbująca jest ta część książki, w której autor opisuje „chimery”: ludzi, których ciała zawierają różne genomy. To może wynikać z, na przykład, przepływu komórek przez łożysko, tak że matka może być skolonizowana przez grupy komórek potomka urodzonego dziesięciolecia wcześniej. I odwrotnie, dziecko może mieć komórki matki. Komórki mogą także przepływać między bliźniętami in utero – lub nawet, poprzez matkę, między potomkami z różnych ciąż. Jedno z badań pokazało, że 13 procent dziewczynek miało we krwi komórki z chromosomem Y (tj. męskie), a ich źródłem byli starsi bracia, których komórki skolonizowały mamę, a potem wróciły przez łożysko, by zamieszkać w młodszej siostrze.


Jest to jednak jeszcze bardziej pokręcone: czasami powstają chimeryczne osobniki, kiedy embriony bliźniaków zlewają się we wczesnym rozwoju. Takie chimery mogą mieć duże części ciał z różnymi genomami, jedne komórki z bliźniaka A, a drugie z bliźniaka B. To dało dziwaczne wyniki testów ojcostwa, pokazując podobno, że kobieta nie jest matką własnego dziecka. To zdarza się, kiedy chimeryzm daje komórki krwi kobiety, które przeszły od bliźniaka A (używa się komórek krwi do określenia genetycznej tożsamości matki), podczas gdy jej komórki reprodukcyjne – te, które dały jajeczko, z którego powstało dziecko – przeszły od bliźniaka B. Takie fakty genetyczne wydają się niemal z kosmosu. [Co mówią nam nasze geny? Odpowiedź dalece nie jest jasna.]


To prawda, większość z nas nie jest genetycznymi chimerami, ale ta opowieść pokazuje dwie rzeczy: dziwaczność dziedziczności – jest to coś znacznie więcej niż fakt, że odziedziczyłeś niebieskie oczy po wuju – i możliwości nowoczesnej nauki i technologii do rozwikłania tych zagadek genetycznych. Jest w tym ważny komunikat: niezależnie od chimer, genetyczne technologie naprawdę są tutaj i są gotowe wywrzeć wielki wpływ na nasze życie. Genetycznie modyfikowane rośliny uprawne rozkwitają. Projekt Zbadania Ludzkiego Genomu – pełen katalog ponad 3 miliardów A, T, G i C, które składają się na nasz genom – kosztował około trzech miliardów dolarów w latach 1990. Dzisiaj za jeden tysiąc dolarów może zsekwencjonować cały swój genom; za cenę rocznego popijania kawy w Starbucks możesz wybrać się na podróż odkrywczą w swoje genetyczne sedno, dowiadując się kim jesteś i skąd pochodzisz. A wkrótce będziemy w stanie manipulować zapłodnionym ludzkim jajeczkiem, zmieniając każdy gen, który chcemy – nie tylko te, które powodują choroby, ale te, które zmieniają zachowanie, wygląd i inteligencję.


Musimy mieć wiedzę o tym rozwoju nauki. Czy mogę wpłynąć na mendlowski los, kiedy mam dziecko, i zapewnić, że naprawdę będzie miało niebieskie oczy wujka Franka? Czy powinniśmy pozwolić ludziom na tworzenie „dzieci na zamówienie” z wyższym IQ? Jakie jest prawdopodobieństwo, że zachoruję na raka, który zabił moja babkę? A jeśli zachoruję, co mogę zrobić, by się go pozbyć?


Książka Zimmera jest znakomitym sposobem zapoznania się z tym wszystkim, ale należy wspomnieć, że istnieje para niedawnych rywali, którzy dają podobne informacje. Są to Siddhartha Mukherjee znakomicie napisana chronologia The Gene: An Intimate History i Jamesa Watsona bogato ilustrowana relacja (głównie z pierwszej ręki) DNA: The Story of the Genetic Revolution.


Przeczytajcie przynajmniej jedną z tych trzech książek, bo jest to ważny materiał: jeśli nauka nic dla ciebie nie znaczy teraz, wkrótce nabierze znaczenia.

 

SHE HAS HER MOTHER’S LAUGH The Powers, Perversions, and Potential of Heredity
Carl Zimmer, Dutton. 657 s. $30

Washington Post, 8 czerwca 2018

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry Coyne

Profesor (emeritus) na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków.  Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.
 

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1466 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk