|
Przestańcie wierzyć w naukę
|
Z Daniel Greenfield
| 2020-05-28
|
8. Do Paweł
| Z Daniel |
2020-05-30 13:58 |
Generalnie się z tobą zgadzam, aczkolwiek nie bierzesz pod uwagę tego, że ludzie kiedy widzą jakiegoś eksperta traktują jego zdanie w prawie każdej dziedzinie jako zdanie eksperta. Jeżeli lekarz mówi mi o jakiejś nowej terapii o której wiem, że została przetestowana tyko na 5 ludziach i wszyscy zostali wyleczeni to nie muszę być ekspertem z dziedziny medycyny, żeby wiedzieć, że takie badanie jest bezwartościowe ponieważ grupa testowa jest za mała, natomiast lekarz, który przekonuje mnie, że terapia jest dobra może być matematycznym laikiem ale specjalistą w swojej dziedzinie.
7. Do Daniel
Łatwo krytykować pseudonaukę mając za plecami wsparcie nauki. Greenfield namawia nas jednak do tego, byśmy byli krytyczni w stosunku do przedstawicieli nauki. Niby chwalebny postulat - nie wierz naukowcom na słowo, tylko myśl samodzielnie ("Nauka nie jest fasadą ekspertów. Jest dociekaniem prawdy."). No więc dociekajmy - samodzielnie. Fajne hasło, tylko że praktycznie niemożliwe do zrealizowania. Samodzielnie dociekać prawdy możesz w dziedzinie, w której jesteś ekspertem (ewentualnie w dziedzinach pokrewnych), ale w innych obszarach musisz zdać się na innych ekspertów. I nie chodzi tu nawet o możliwości intelektualne, ale o zwyczajne ograniczenie czasowe - choćbyś był nawet ponadprzeciętnie inteligentny, to nie starczy ci życia, by zgłębić całą wiedzę, którą do tej pory udało nam się zgromadzić (człowiek renesansu, to gatunek wymarły). Nie masz żadnych szans, by wejść w merytoryczny spór z przedstawicielami wszystkich dyscyplin naukowych. Na tej stronie pojawiają się często tłumaczenia artykułów Jerrego Coyne’a. Coyne pisze czasem na tematy, które nie dotyczą jego specjalizacji, ale zawsze powołuje się wtedy na ekspertów z dziedziny, o której pisze i nawet jak formułuje jakieś własne wnioski, to robi to z ostrożnością, podkreślając, że nie jest w danym temacie ekspertem (nawet jeśli jest to dziadzina pokrewna z jego specjalizacją). To jest właśnie przykład pokory, która wynika ze świadomości, jak wiele wysiłku i czasu trzeba, by stać się specjalistą w jakiejś gałęzi nauki. Może ci się to nie podobać, ale jakikolwiek sensowny spór, w jakiejkolwiek dyscyplinie naukowej, może odbywać się tylko między specjalistami.
6. Do Paweł
| Z Daniel |
2020-05-29 21:40 |
Mam wrażenie, że twoje rozumienie krytycznego myślenia jest trochę inne niż moje. Czy potrafiłbym stwierdzić tylko za pomocą krytycznego myślenia, że homeopatia jest fałszywa? Tak, a to dlatego, że nie ma żadnych przesłanek do tego by wierzyć, że podobne leczy podobne i że rozcieńczone ma większą moc od nierozcieńczonego. Wiem to dzięki badaniom naukowym ale nie potrzebuje opinii eksperta by wyjaśnił mi jak działa statystyka. Tak samo sam mogę stwierdzić, że astrologia jest fałszywa ponieważ wiem, że nie ma dowodów, że jest prawdziwa i naprawdę tyle wystarczy, przecież już nawet w starożytności co poniektórzy ludzie uważali magię i astrologie za fałsz, czy według ciebie nie mogli tak sądzić bo nie znali opinii ekspertów?
Zdanie eksperta w konfrontacji z metodą naukową, która nie jest jakąś tajemną sztuką oraz konsensusem jest zawsze na z góry przegranej pozycji. Jeżeli dentysta powiedziałby mi, że ma świetny, nowy produkt, który po nałożeniu na zęby wyleczy mi wszystkie dziury, to nie zaufałbym mu dopóki nie sprawdziłbym opinii innych dentystów oraz opinii o firmie produkującej ten specyfik.
5. Do Daniel
"Według mnie ruch antyszczepionkowy nie bierze się z samodzielnego myślenia tylko z braku krytycznego myślenia."
Samodzielne myślenie, w kontekście w jakim je tutaj rozpatrujemy, to w zasadzie synonim krytycznego myślenia. W ruchu antyszczepionkowym jest tego krytycyzmu aż nadto. Problem w tym, że żeby wypowiadać się krytyczne na tematy związane z jakąś dziedziną wiedzy (np. medycyną) stworzoną w oparciu o metodę naukową, to wypadałoby się trochę na tym znać. Niestety, w sytuacjach, w których krytycznie myślący laicy, polemizują z ekspertami, mamy często do czynienia z efektem Krugera-Dunninga. Autor artykułu pisze również o pokorze, która jest jednym z warunków dobrze uprawianej nauki. Ale wydaje mi się, że tej pokory zdecydowanie bardziej brakuje samodzielnie myślącym laikom, niż specjalistom.
"Jeżeli raz nauczysz się myśleć krytycznie możesz to stosować z powodzeniem w każdej dziedzinie."
Śmiem twierdzić, że nie. Umiejętność krytycznego myślenia jest bardzo cenna (choć chyba trochę przereklamowana), ale dobrze by było, gdyby szła w parze z pokorą co do własnych umiejętności i wiedzy na dany temat. Jeśli np. nie jesteś fizykiem, to choćbyś nie wiem jak bardzo wytężał ten swój krytycyzm, to twój głos w dyskusji na temat interpretacji mechaniki kwantowej będzie raczej bezwartościowy.
"Czy według Ciebie, wyniki badań i obliczeń astrologicznych mogą krytykować tylko astrolodzy?"
To nie jest adekwatny przykład, ponieważ nie odnosi się do nauki. Astrologia nie stosuje metody naukowej i jest odrzucona przez środowisko naukowe (astronomów, astrofizyków) - dość łatwo wykazać błędność jej założeń i przewidywań. W artykule jest natomiast zachęta do samodzielnego myślenia i krytycyzmu wobec ekspertów dyscyplin naukowych. Pół biedy jeśli ten krytycyzm laików wobec ekspertów dotyczy np. teorii względności (takich domorosłych fizyków, którzy są przekonani, że obalili tę teorię jest na forach internetowych mnóstwo), ale gorzej jeśli dotyczy to medycyny lub innych dziedzin mających bezpośredni wpływ na nasze zdrowie i życie.
"Nie trzeba być ekspertem z astrologii czy astronomii by wiedzieć, że astrologia to bzdura."
Weźmy inny przykład. Homeopatia. Bzdura? Bzdura. Ale skąd wiesz, że to bzdura? Doszedłeś do tego swoim krytycznym myśleniem? Nie. To naukowcy orzekli, że to bzdura. To fizycy i chemicy stwierdzili, że takie zjawisko jak "pamięć wody" nie istnieje, a lekarze na podstawie badań stwierdzili, że homeopatia nie daje żadnych efektów terapeutycznych. Twoje krytyczne myślenie nic więcej do tej wiedzy nie wniesie. Krytyczne myślenie przydaje się, by nie dać się zrobić w konia oszustom, ale rzadko bywa przydatne w polemice z ekspertami.
"Oczywiście kłócenie się np. z dentystą o sposób leczenia zęba to głupota ale jeśli dentysta powie ci, że wyleczysz zęby jeśli pomalujesz je na różowo to nie ma znaczenia czy to jest ekspert i każdy krytycznie myślący człowiek kogoś takiego nie posłucha."
Tu trochę przeczysz sam sobie. W jednym zdaniu piszesz, że kłócenie się z dentystą o sposób leczenia zęba to głupota, a w drugiej części tego samego zdania piszesz, że … jednak będziesz się kłócił, jeśli uznasz, że wiesz lepiej. Oczywiście, że gdyby jeden ekspert wmawiał ci coś takiego - wbrew opinii większości ekspertów - to sceptycyzm wobec takiej formy leczenia jest jak najbardziej uzasadniony. Ale gdyby istniała jakaś specjalna, różowa farba, która ma właściwości lecznicze, a która została przebadana i zaakceptowana przez większość specjalistów, to na podstawie czego byś stwierdził, czy taka metoda leczenia jest skuteczna, czy nie? Na podstawie swojego krytycznego myślenia, czy na podstawie opinii środowiska ekspertów?
4. Do Paweł
| Z Daniel |
2020-05-29 00:06 |
Według mnie ruch antyszczepionkowy nie bierze się z samodzielnego myślenia tylko z braku krytycznego myślenia. Jeżeli raz nauczysz się myśleć krytycznie możesz to stosować z powodzeniem w każdej dziedzinie. Czy według Ciebie, wyniki badań i obliczeń astrologicznych mogą krytykować tylko astrolodzy? Nie trzeba być ekspertem z astrologii czy astronomii by wiedzieć, że astrologia to bzdura. Oczywiście kłócenie się np. z dentystą o sposób leczenia zęba to głupota ale jeśli dentysta powie ci, że wyleczysz zęby jeśli pomalujesz je na różowo to nie ma znaczenia czy to jest ekspert i każdy krytycznie myślący człowiek kogoś takiego nie posłucha.
3. Samodzielne myślenie
Nie tylko o tym pisze autor. Pisze również, że:
"Jako cywilizacja potrzebujemy nauki, Nie potrzebujemy jednak scjentyzmu niekwestionującej wiary w słowa ekspertów dlatego, że mają dyplom, ani mylenia zewnętrznych rytuałów nauki z prawdą, ani wierzenia zamiast samodzielnego myślenia. Kiedy wierzymy, przestajemy myśleć."
A z tym już nie do końca się zgadzam, bo takie podważanie zaufania do ekspertów powoduje zwykle więcej szkód niż pożytku. Zgadzam się oczywiście, że w nauce nie może być miejsca na niekwestionowaną wiarę, ale zdecydowanie lepiej jest, gdy wyniki badań specjalistów (i wnioski z nich płynące) kwestionują inni specjaliści, a nie "samodzielnie myślący" ignoranci. Samodzielne myślenie, to chwytliwy slogan, ale człowiek, który nie jest ekspertem, to choćby nawet miał szczere chęci zapoznania się z surowymi wynikami jakiś badań, to niewiele z nich zrozumie. Samodzielne myślenie na jakiś specjalistyczny temat wymaga wielu lat nauki, doświadczenia i sporej wiedzy, a to wszystko mają tylko specjaliści. Zalecałbym więc dużą ostrożność w namawianiu do samodzielnego myślenia i podważania zaufania do fachowców. To właśnie z takiego "samodzielnego myślenia" biorą się np. antyszczepionkowcy.
2. Uzupełnienie
Spróbuję zatem wyrazić się jaśniej. Zgadzam się z tym, że nauka to ciągłe poszukiwanie, sprawdzanie, testowanie, podważanie i że nie powinno być w niej miejsca dla prawd absolutnych. Ale istnieje cienka granica między wolnością w nauce, a naukowym relatywizmem. Wydaje mis się, że autor próbuje tę granicę - i tak już niewyraźną - jeszcze bardziej rozmyć.
Odpowiedź
Nie jestem przekonany, bowiem, zgoła odwrotnie, Autor wskazuje na zagrożenie uplitycznieniem nauki, które właśnie postmodernizm wprowadził na uniwersytety i to z relatywizmem polemizuje Greenfield, przypominając równocześnie o potrzebie oddzielenia uczuć i odczuć od badania i wniosków i o tym, że nauka prowadzi nas częściej do nowych pytań nią daje prawdy ostatczne, to jednak nie jest relatywizmem, niema z nim nic wspólnego.
1. hmm
Trochę chaotyczny ten tekst. Częściowo się zgadzam, ale odnoszę wrażenie, że autor w pewnych momentach skręca w kierunku postmodernizmu.
Odp.
Fascynujące, że się Pan częściowo zdadza, tylko po co zaraz informować o tym świat i okolice?
Nie pytam nawet jak sie Panu to skojarzyło z postmodernizmem, ani z czym sie Pan częściowo zgadza, bo i po co? Przecie wymagałoby to umiejętności pisania prawdziwego komentarza.
Znalezionych 1474 artykuły.
|
|
|
|
|
|
|
| Artykuł w piśmie „Science”: rozszerzyć DEI w STEMM |
|
Coyne |
|
2024-04-19 |
| Dlaczego organizacje naukowe powinny zachować neutralność polityczną? |
|
Coyne |
|
2024-04-11 |
| Darwin znowu się myli! Artykuł pokazuje, że jego hipoteza o „samcach większych u ssaków” wydaje się błędna |
|
Coyne |
|
2024-04-06 |
| Czasami gwoździe, koparki, straż, czasami lalki, wstążki, makijaż |
|
Tonhasca Júnior |
|
2024-04-03 |
| Po raz kolejny twierdzenie, że płeć nie jest binarna, ale bez żadnych nowych argumentów |
|
Coyne |
|
2024-03-29 |
| Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony |
|
Coyne |
|
2024-03-26 |
| Ale najpierw kawa |
|
Tonhasca Júnior |
|
2024-03-21 |
| Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny |
|
Coyne |
|
2024-03-19 |
| Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie |
|
Coyne |
|
2024-03-14 |
| Wejdź – skoro nalegasz |
|
Tonhasca Júnior |
|
2024-03-09 |
| Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki? |
|
Coyne |
|
2024-03-06 |
| Carl Zimmer o gatunkach i ochronie |
|
|
|
2024-02-29 |
| Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji |
|
Coyne |
|
2024-02-22 |
| Ryjący w ziemi przedsiębiorcy |
|
Tonhasca Júnior |
|
2024-02-15 |
| Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach |
|
Tonhasca Júnior |
|
2024-02-08 |
| Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą |
|
Tonhasca Júnior |
|
2024-01-15 |
| Czy ludzie wyewoluowali w wodzie? |
|
Coyne |
|
2024-01-08 |
| Jak upadają wielcy |
|
Tonhasca Júnior |
|
2024-01-04 |
| Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty |
|
Coyne |
|
2023-12-30 |
| Życzliwi przestępcy |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-12-28 |
| Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach |
|
Coyne |
|
2023-12-26 |
| Zdumiewający manipulatorzy |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-12-25 |
| Nie gryzie się ręki, która cię zapyla |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-10-19 |
| Rewolucja komunikacyjna |
|
Hannam |
|
2023-10-18 |
| BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią |
|
i Kathleen Hefferon |
|
2023-10-13 |
| Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk |
|
Coyne |
|
2023-10-07 |
| Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy |
|
Elliot |
|
2023-10-03 |
| Myślenie intuicyjne i analityczne |
|
Novella |
|
2023-09-29 |
| „Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja |
|
Williams |
|
2023-09-25 |
| Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA |
|
Lewis |
|
2023-09-23 |
| „Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci? |
|
Lewis |
|
2023-09-15 |
| Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy? |
|
Novella |
|
2023-09-14 |
| Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji |
|
Ombogo |
|
2023-09-08 |
| Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada |
|
Coyne |
|
2023-08-24 |
| Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze |
|
Coyne |
|
2023-08-16 |
| Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów |
|
Abutu |
|
2023-08-14 |
| Mało znana strona ryjkowców |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-08-11 |
| Dlaczego nie można być osobą transrasową? |
|
Coyne |
|
2023-08-10 |
| Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej |
|
Novella |
|
2023-08-08 |
| Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce |
|
Oria |
|
2023-08-02 |
| Nieznośni mali pomocnicy |
|
Tonhasca Junior |
|
2023-07-29 |
| Macedońskie skarby |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-07-26 |
| GMO i motyle |
|
Novella |
|
2023-07-25 |
| Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer” |
|
Coyne |
|
2023-07-24 |
| Smak miesiąca |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-07-20 |
| Kłopoty na wylocie |
|
Szczęsny |
|
2023-07-18 |
| Ideologiczne podważanie biologii |
|
i Luana S. Maroja |
|
2023-07-17 |
| Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze |
|
Coyne |
|
2023-07-15 |
| David Hillis o specjacji |
|
Coyne |
|
2023-07-13 |
| Niechętni dawcy i pracowici biorcy |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-07-08 |
| Grube problemy z jelitem |
|
Szczęsny |
|
2023-07-07 |
| Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna |
|
Coyne |
|
2023-06-30 |
| Przez dziurkę od klucza |
|
Szczęsny |
|
2023-06-24 |
| Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy |
|
Coyne |
|
2023-06-22 |
| Błędne wyobrażenia o ewolucji |
|
Coyne |
|
2023-06-16 |
| Influencerzy z podziemia |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-06-13 |
| Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze? |
|
Coyne |
|
2023-06-12 |
| „San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci |
|
Coyne |
|
2023-06-09 |
| Kolczasty problem |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-06-06 |
| Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce. |
|
King |
|
2023-06-03 |
| Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie |
|
Coyne |
|
2023-06-02 |
| Zdatny do lotu |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-06-01 |
| ‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki |
|
i Jerry Coyne |
|
2023-05-29 |
| Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany |
|
Coyne |
|
2023-05-26 |
| Americana |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-05-24 |
| Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię? |
|
Coyne |
|
2023-05-18 |
| Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie |
|
Oria |
|
2023-05-16 |
| Czytanie myśli z fMRI i AI |
|
Novella |
|
2023-05-05 |
| Jest lepiej niż myślisz |
|
Lomborg |
|
2023-05-03 |
| Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce |
|
|
|
2023-05-01 |
| Niewygodna historia |
|
Ferguson |
|
2023-04-28 |
| Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować |
|
Coyne |
|
2023-04-26 |
| Porywacze ciał |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-04-25 |
| Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji |
|
Ridley |
|
2023-04-22 |
| Używanie roślin jako biofrabryk |
|
Novella |
|
2023-04-14 |
| Dawno zmarli przemawiają do nas |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-04-12 |
| Wątpliwi pomocnicy |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-04-08 |
| Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację |
|
Wetaya |
|
2023-04-05 |
| Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów |
|
Novella |
|
2023-04-03 |
| Recenzja z książki Can “The Whole World” Be Wrong? |
|
Rose |
|
2023-04-01 |
| Psychologia ewolucyjna dla początkujących |
|
Coyne |
|
2023-03-27 |
| “Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata |
|
Coyne |
|
2023-03-23 |
| Gigantyczna armia małych zabójców |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-03-22 |
| Colin Wright broni binarności płci u zwierząt |
|
Coyne |
|
2023-03-15 |
| AI: gorąca randka z “Sydneyem ” |
|
Gotefridi |
|
2023-03-15 |
| Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej |
|
Coyne |
|
2023-03-13 |
| Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy |
|
Geary |
|
2023-03-11 |
| No pasarán |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-03-04 |
| Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie |
|
Mykonyo |
|
2023-02-24 |
| Twardy kwiat do zgryzienia |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-02-22 |
| ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy |
|
Novella |
|
2023-02-21 |
| “Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami |
|
Coyne |
|
2023-02-15 |
| Postmodernizm obnażony |
|
Dawkins |
|
2023-02-14 |
| Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć? |
|
Pinker |
|
2023-02-13 |
| Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-02-10 |
| W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne |
|
Coyne |
|
2023-02-06 |
| Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić |
|
Coyne |
|
2023-02-02 |
| Mali i zręczni influencerzy |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-01-31 |
| Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść |
|
Coyne |
|
2023-01-23 |
| Krew, znój, łzy i pot |
|
Tonhasca Júnior |
|
2023-01-19 |
|
| « Poprzednia strona Następna strona » |
| | |
