Listy z naszego sadu

Generalnie się z tobą zgadzam, aczkolwiek nie bierzesz pod uwagę tego, że ludzie kiedy widzą jakiegoś eksperta traktują jego zdanie w prawie każdej dziedzinie jako zdanie eksperta. Jeżeli lekarz mówi mi o jakiejś nowej terapii o której wiem, że została przetestowana tyko na 5 ludziach i wszyscy zostali wyleczeni to nie muszę być ekspertem z dziedziny medycyny, żeby wiedzieć, że takie badanie jest bezwartościowe ponieważ grupa testowa jest za mała, natomiast lekarz, który przekonuje mnie, że terapia jest dobra może być matematycznym laikiem ale specjalistą w swojej dziedzinie.

7. Do Daniel

Z Paweł

2020-05-30 01:56

Łatwo krytykować pseudonaukę mając za plecami wsparcie nauki. Greenfield namawia nas jednak do tego, byśmy byli krytyczni w stosunku do przedstawicieli nauki. Niby chwalebny postulat - nie wierz naukowcom na słowo, tylko myśl samodzielnie ("Nauka nie jest fasadą ekspertów. Jest dociekaniem prawdy."). No więc dociekajmy - samodzielnie. Fajne hasło, tylko że praktycznie niemożliwe do zrealizowania. Samodzielnie dociekać prawdy możesz w dziedzinie, w której jesteś ekspertem (ewentualnie w dziedzinach pokrewnych), ale w innych obszarach musisz zdać się na innych ekspertów. I nie chodzi tu nawet o możliwości intelektualne, ale o zwyczajne ograniczenie czasowe - choćbyś był nawet ponadprzeciętnie inteligentny, to nie starczy ci życia, by zgłębić całą wiedzę, którą do tej pory udało nam się zgromadzić (człowiek renesansu, to gatunek wymarły). Nie masz żadnych szans, by wejść w merytoryczny spór z przedstawicielami wszystkich dyscyplin naukowych. Na tej stronie pojawiają się często tłumaczenia artykułów Jerrego Coyne’a. Coyne pisze czasem na tematy, które nie dotyczą jego specjalizacji, ale zawsze powołuje się wtedy na ekspertów z dziedziny, o której pisze i nawet jak formułuje jakieś własne wnioski, to robi to z ostrożnością, podkreślając, że nie jest w danym temacie ekspertem (nawet jeśli jest to dziadzina pokrewna z jego specjalizacją). To jest właśnie przykład pokory, która wynika ze świadomości, jak wiele wysiłku i czasu trzeba, by stać się specjalistą w jakiejś gałęzi nauki. Może ci się to nie podobać, ale jakikolwiek sensowny spór, w jakiejkolwiek dyscyplinie naukowej, może odbywać się tylko między specjalistami.

6. Do Paweł

Z Daniel

2020-05-29 21:40

Mam wrażenie, że twoje rozumienie krytycznego myślenia jest trochę inne niż moje. Czy potrafiłbym stwierdzić tylko za pomocą krytycznego myślenia, że homeopatia jest fałszywa? Tak, a to dlatego, że nie ma żadnych przesłanek do tego by wierzyć, że podobne leczy podobne i że rozcieńczone ma większą moc od nierozcieńczonego. Wiem to dzięki badaniom naukowym ale nie potrzebuje opinii eksperta by wyjaśnił mi jak działa statystyka. Tak samo sam mogę stwierdzić, że astrologia jest fałszywa ponieważ wiem, że nie ma dowodów, że jest prawdziwa i naprawdę tyle wystarczy, przecież już nawet w starożytności co poniektórzy ludzie uważali magię i astrologie za fałsz, czy według ciebie nie mogli tak sądzić bo nie znali opinii ekspertów?
Zdanie eksperta w konfrontacji z metodą naukową, która nie jest jakąś tajemną sztuką oraz konsensusem jest zawsze na z góry przegranej pozycji. Jeżeli dentysta powiedziałby mi, że ma świetny, nowy produkt, który po nałożeniu na zęby wyleczy mi wszystkie dziury, to nie zaufałbym mu dopóki nie sprawdziłbym opinii innych dentystów oraz opinii o firmie produkującej ten specyfik.

5. Do Daniel

Z Paweł

2020-05-29 15:18

"Według mnie ruch antyszczepionkowy nie bierze się z samodzielnego myślenia tylko z braku krytycznego myślenia."

Samodzielne myślenie, w kontekście w jakim je tutaj rozpatrujemy, to w zasadzie synonim krytycznego myślenia. W ruchu antyszczepionkowym jest tego krytycyzmu aż nadto. Problem w tym, że żeby wypowiadać się krytyczne na tematy związane z jakąś dziedziną wiedzy (np. medycyną) stworzoną w oparciu o metodę naukową, to wypadałoby się trochę na tym znać. Niestety, w sytuacjach, w których krytycznie myślący laicy, polemizują z ekspertami, mamy często do czynienia z efektem Krugera-Dunninga. Autor artykułu pisze również o pokorze, która jest jednym z warunków dobrze uprawianej nauki. Ale wydaje mi się, że tej pokory zdecydowanie bardziej brakuje samodzielnie myślącym laikom, niż specjalistom.

"Jeżeli raz nauczysz się myśleć krytycznie możesz to stosować z powodzeniem w każdej dziedzinie."

Śmiem twierdzić, że nie. Umiejętność krytycznego myślenia jest bardzo cenna (choć chyba trochę przereklamowana), ale dobrze by było, gdyby szła w parze z pokorą co do własnych umiejętności i wiedzy na dany temat. Jeśli np. nie jesteś fizykiem, to choćbyś nie wiem jak bardzo wytężał ten swój krytycyzm, to twój głos w dyskusji na temat interpretacji mechaniki kwantowej będzie raczej bezwartościowy.

"Czy według Ciebie, wyniki badań i obliczeń astrologicznych mogą krytykować tylko astrolodzy?"

To nie jest adekwatny przykład, ponieważ nie odnosi się do nauki. Astrologia nie stosuje metody naukowej i jest odrzucona przez środowisko naukowe (astronomów, astrofizyków) - dość łatwo wykazać błędność jej założeń i przewidywań. W artykule jest natomiast zachęta do samodzielnego myślenia i krytycyzmu wobec ekspertów dyscyplin naukowych. Pół biedy jeśli ten krytycyzm laików wobec ekspertów dotyczy np. teorii względności (takich domorosłych fizyków, którzy są przekonani, że obalili tę teorię jest na forach internetowych mnóstwo), ale gorzej jeśli dotyczy to medycyny lub innych dziedzin mających bezpośredni wpływ na nasze zdrowie i życie.

"Nie trzeba być ekspertem z astrologii czy astronomii by wiedzieć, że astrologia to bzdura."

Weźmy inny przykład. Homeopatia. Bzdura? Bzdura. Ale skąd wiesz, że to bzdura? Doszedłeś do tego swoim krytycznym myśleniem? Nie. To naukowcy orzekli, że to bzdura. To fizycy i chemicy stwierdzili, że takie zjawisko jak "pamięć wody" nie istnieje, a lekarze na podstawie badań stwierdzili, że homeopatia nie daje żadnych efektów terapeutycznych. Twoje krytyczne myślenie nic więcej do tej wiedzy nie wniesie. Krytyczne myślenie przydaje się, by nie dać się zrobić w konia oszustom, ale rzadko bywa przydatne w polemice z ekspertami.

"Oczywiście kłócenie się np. z dentystą o sposób leczenia zęba to głupota ale jeśli dentysta powie ci, że wyleczysz zęby jeśli pomalujesz je na różowo to nie ma znaczenia czy to jest ekspert i każdy krytycznie myślący człowiek kogoś takiego nie posłucha."

Tu trochę przeczysz sam sobie. W jednym zdaniu piszesz, że kłócenie się z dentystą o sposób leczenia zęba to głupota, a w drugiej części tego samego zdania piszesz, że … jednak będziesz się kłócił, jeśli uznasz, że wiesz lepiej. Oczywiście, że gdyby jeden ekspert wmawiał ci coś takiego - wbrew opinii większości ekspertów - to sceptycyzm wobec takiej formy leczenia jest jak najbardziej uzasadniony. Ale gdyby istniała jakaś specjalna, różowa farba, która ma właściwości lecznicze, a która została przebadana i zaakceptowana przez większość specjalistów, to na podstawie czego byś stwierdził, czy taka metoda leczenia jest skuteczna, czy nie? Na podstawie swojego krytycznego myślenia, czy na podstawie opinii środowiska ekspertów?

4. Do Paweł

Z Daniel

2020-05-29 00:06

Według mnie ruch antyszczepionkowy nie bierze się z samodzielnego myślenia tylko z braku krytycznego myślenia. Jeżeli raz nauczysz się myśleć krytycznie możesz to stosować z powodzeniem w każdej dziedzinie. Czy według Ciebie, wyniki badań i obliczeń astrologicznych mogą krytykować tylko astrolodzy? Nie trzeba być ekspertem z astrologii czy astronomii by wiedzieć, że astrologia to bzdura. Oczywiście kłócenie się np. z dentystą o sposób leczenia zęba to głupota ale jeśli dentysta powie ci, że wyleczysz zęby jeśli pomalujesz je na różowo to nie ma znaczenia czy to jest ekspert i każdy krytycznie myślący człowiek kogoś takiego nie posłucha.

3. Samodzielne myślenie

Z Paweł

2020-05-28 19:51

Nie tylko o tym pisze autor. Pisze również, że:

"Jako cywilizacja potrzebujemy nauki, Nie potrzebujemy jednak scjentyzmu niekwestionującej wiary w słowa ekspertów dlatego, że mają dyplom, ani mylenia zewnętrznych rytuałów nauki z prawdą, ani wierzenia zamiast samodzielnego myślenia. Kiedy wierzymy, przestajemy myśleć."

A z tym już nie do końca się zgadzam, bo takie podważanie zaufania do ekspertów powoduje zwykle więcej szkód niż pożytku. Zgadzam się oczywiście, że w nauce nie może być miejsca na niekwestionowaną wiarę, ale zdecydowanie lepiej jest, gdy wyniki badań specjalistów (i wnioski z nich płynące) kwestionują inni specjaliści, a nie "samodzielnie myślący" ignoranci. Samodzielne myślenie, to chwytliwy slogan, ale człowiek, który nie jest ekspertem, to choćby nawet miał szczere chęci zapoznania się z surowymi wynikami jakiś badań, to niewiele z nich zrozumie. Samodzielne myślenie na jakiś specjalistyczny temat wymaga wielu lat nauki, doświadczenia i sporej wiedzy, a to wszystko mają tylko specjaliści. Zalecałbym więc dużą ostrożność w namawianiu do samodzielnego myślenia i podważania zaufania do fachowców. To właśnie z takiego "samodzielnego myślenia" biorą się np. antyszczepionkowcy.

2. Uzupełnienie

Z Paweł

2020-05-28 13:46

Spróbuję zatem wyrazić się jaśniej. Zgadzam się z tym, że nauka to ciągłe poszukiwanie, sprawdzanie, testowanie, podważanie i że nie powinno być w niej miejsca dla prawd absolutnych. Ale istnieje cienka granica między wolnością w nauce, a naukowym relatywizmem. Wydaje mis się, że autor próbuje tę granicę - i tak już niewyraźną - jeszcze bardziej rozmyć.

Odpowiedź
Nie jestem przekonany, bowiem, zgoła odwrotnie, Autor wskazuje na zagrożenie uplitycznieniem nauki, które właśnie postmodernizm wprowadził na uniwersytety i to z relatywizmem polemizuje Greenfield, przypominając równocześnie o potrzebie oddzielenia uczuć i odczuć od badania i wniosków i o tym, że nauka prowadzi nas częściej do nowych pytań nią daje prawdy ostatczne, to jednak nie jest relatywizmem, niema z nim nic wspólnego.

1. hmm

Z Paweł

2020-05-28 12:32

Trochę chaotyczny ten tekst. Częściowo się zgadzam, ale odnoszę wrażenie, że autor w pewnych momentach skręca w kierunku postmodernizmu.
Odp.
Fascynujące, że się Pan częściowo zdadza, tylko po co zaraz informować o tym świat i okolice?
Nie pytam nawet jak sie Panu to skojarzyło z postmodernizmem, ani z czym sie Pan częściowo zgadza, bo i po co? Przecie wymagałoby to umiejętności pisania prawdziwego komentarza.

Nauka

Znalezionych 1447 artykuły.

Tytuł	Autor	Opublikowany

Myślenie intuicyjne i analityczne	Novella	2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja	Williams	2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA	Lewis	2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?	Lewis	2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?	Novella	2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji	Ombogo	2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada	Coyne	2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze	Coyne	2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów	Abutu	2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców	Tonhasca Júnior	2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?	Coyne	2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej	Novella	2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce	Oria	2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy	Tonhasca Junior	2023-07-29
Macedońskie skarby	Tonhasca Júnior	2023-07-26
GMO i motyle	Novella	2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”	Coyne	2023-07-24
Smak miesiąca	Tonhasca Júnior	2023-07-20
Kłopoty na wylocie	Szczęsny	2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii	i Luana S. Maroja	2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze	Coyne	2023-07-15
David Hillis o specjacji	Coyne	2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy	Tonhasca Júnior	2023-07-08
Grube problemy z jelitem	Szczęsny	2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna	Coyne	2023-06-30
Przez dziurkę od klucza	Szczęsny	2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy	Coyne	2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji	Coyne	2023-06-16
Influencerzy z podziemia	Tonhasca Júnior	2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?	Coyne	2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci	Coyne	2023-06-09
Kolczasty problem	Tonhasca Júnior	2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.	King	2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie	Coyne	2023-06-02
Zdatny do lotu	Tonhasca Júnior	2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki	i Jerry Coyne	2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany	Coyne	2023-05-26
Americana	Tonhasca Júnior	2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?	Coyne	2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie	Oria	2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI	Novella	2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz	Lomborg	2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce		2023-05-01
Niewygodna historia	Ferguson	2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować	Coyne	2023-04-26
Porywacze ciał	Tonhasca Júnior	2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji	Ridley	2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk	Novella	2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas	Tonhasca Júnior	2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy	Tonhasca Júnior	2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację	Wetaya	2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów	Novella	2023-04-03
Recenzja z książki Can “The Whole World” Be Wrong?	Rose	2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących	Coyne	2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata	Coyne	2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców	Tonhasca Júnior	2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt	Coyne	2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”	Gotefridi	2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej	Coyne	2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy	Geary	2023-03-11
No pasarán	Tonhasca Júnior	2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie	Mykonyo	2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia	Tonhasca Júnior	2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy	Novella	2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami	Coyne	2023-02-15
Postmodernizm obnażony	Dawkins	2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?	Pinker	2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna	Tonhasca Júnior	2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne	Coyne	2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić	Coyne	2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy	Tonhasca Júnior	2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść	Coyne	2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot	Tonhasca Júnior	2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce	Coyne	2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej	Novella	2023-01-16
O wspaniały nowy świecie	Tonhasca Júnior	2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej	Jacoby	2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?	Jacoby	2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park	Coyne	2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce	Coyne	2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad	Tonhasca Júnior	2022-12-28
Rzecz o splątaniu nauki i wiary	Koraszewski	2022-12-26
Pradawny ekosystem zrekonstruowany przy użyciu skamieniałego DNA	Coyne	2022-12-19
Rozważania heretyckiego mediewisty o historii, wartościach i zdumiewającej głupocie	Landes	2022-12-16
Ewolucyjne ślepe zaułki i lepkie urządzenia: botanik Darwin	Tonhasca Júnior	2022-12-14
Ewolucja nie idzie prostą drogą	Novella	2022-12-08
Geny i języki	Novella	2022-11-26
Uporczywa obecność religijnego mitu	Winegard	2022-11-24
Znaleziono skrytkę posągów z brązu	Novella	2022-11-23
W oparach zrównoważonej ignorancji	Koraszewski	2022-11-21
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne	Maina	2022-11-17
List otwarty do wszystkich oszołomów	Novella	2022-11-03
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę	Tonhasca Júnior	2022-10-27
Czy mizoandria może być zakaźna?	Tonhasca Júnior	2022-10-24
Niezwykła fizjologia hibernujących niedźwiedzi	Coyne	2022-10-22
Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka	Tonhasca Júnior	2022-10-21
Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach	Mansour	2022-10-19
Kenia aprobuje GMO po 10 latach zakazu	Maina	2022-10-18
Pangenom jedwabnika morwowego	Novella	2022-10-14
Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii?	Coyne	2022-10-13

« Poprzednia strona Następna strona »