Listy z naszego sadu

Generalnie się z tobą zgadzam, aczkolwiek nie bierzesz pod uwagę tego, że ludzie kiedy widzą jakiegoś eksperta traktują jego zdanie w prawie każdej dziedzinie jako zdanie eksperta. Jeżeli lekarz mówi mi o jakiejś nowej terapii o której wiem, że została przetestowana tyko na 5 ludziach i wszyscy zostali wyleczeni to nie muszę być ekspertem z dziedziny medycyny, żeby wiedzieć, że takie badanie jest bezwartościowe ponieważ grupa testowa jest za mała, natomiast lekarz, który przekonuje mnie, że terapia jest dobra może być matematycznym laikiem ale specjalistą w swojej dziedzinie.

7. Do Daniel

Z Paweł

2020-05-30 01:56

Łatwo krytykować pseudonaukę mając za plecami wsparcie nauki. Greenfield namawia nas jednak do tego, byśmy byli krytyczni w stosunku do przedstawicieli nauki. Niby chwalebny postulat - nie wierz naukowcom na słowo, tylko myśl samodzielnie ("Nauka nie jest fasadą ekspertów. Jest dociekaniem prawdy."). No więc dociekajmy - samodzielnie. Fajne hasło, tylko że praktycznie niemożliwe do zrealizowania. Samodzielnie dociekać prawdy możesz w dziedzinie, w której jesteś ekspertem (ewentualnie w dziedzinach pokrewnych), ale w innych obszarach musisz zdać się na innych ekspertów. I nie chodzi tu nawet o możliwości intelektualne, ale o zwyczajne ograniczenie czasowe - choćbyś był nawet ponadprzeciętnie inteligentny, to nie starczy ci życia, by zgłębić całą wiedzę, którą do tej pory udało nam się zgromadzić (człowiek renesansu, to gatunek wymarły). Nie masz żadnych szans, by wejść w merytoryczny spór z przedstawicielami wszystkich dyscyplin naukowych. Na tej stronie pojawiają się często tłumaczenia artykułów Jerrego Coyne’a. Coyne pisze czasem na tematy, które nie dotyczą jego specjalizacji, ale zawsze powołuje się wtedy na ekspertów z dziedziny, o której pisze i nawet jak formułuje jakieś własne wnioski, to robi to z ostrożnością, podkreślając, że nie jest w danym temacie ekspertem (nawet jeśli jest to dziadzina pokrewna z jego specjalizacją). To jest właśnie przykład pokory, która wynika ze świadomości, jak wiele wysiłku i czasu trzeba, by stać się specjalistą w jakiejś gałęzi nauki. Może ci się to nie podobać, ale jakikolwiek sensowny spór, w jakiejkolwiek dyscyplinie naukowej, może odbywać się tylko między specjalistami.

6. Do Paweł

Z Daniel

2020-05-29 21:40

Mam wrażenie, że twoje rozumienie krytycznego myślenia jest trochę inne niż moje. Czy potrafiłbym stwierdzić tylko za pomocą krytycznego myślenia, że homeopatia jest fałszywa? Tak, a to dlatego, że nie ma żadnych przesłanek do tego by wierzyć, że podobne leczy podobne i że rozcieńczone ma większą moc od nierozcieńczonego. Wiem to dzięki badaniom naukowym ale nie potrzebuje opinii eksperta by wyjaśnił mi jak działa statystyka. Tak samo sam mogę stwierdzić, że astrologia jest fałszywa ponieważ wiem, że nie ma dowodów, że jest prawdziwa i naprawdę tyle wystarczy, przecież już nawet w starożytności co poniektórzy ludzie uważali magię i astrologie za fałsz, czy według ciebie nie mogli tak sądzić bo nie znali opinii ekspertów?
Zdanie eksperta w konfrontacji z metodą naukową, która nie jest jakąś tajemną sztuką oraz konsensusem jest zawsze na z góry przegranej pozycji. Jeżeli dentysta powiedziałby mi, że ma świetny, nowy produkt, który po nałożeniu na zęby wyleczy mi wszystkie dziury, to nie zaufałbym mu dopóki nie sprawdziłbym opinii innych dentystów oraz opinii o firmie produkującej ten specyfik.

5. Do Daniel

Z Paweł

2020-05-29 15:18

"Według mnie ruch antyszczepionkowy nie bierze się z samodzielnego myślenia tylko z braku krytycznego myślenia."

Samodzielne myślenie, w kontekście w jakim je tutaj rozpatrujemy, to w zasadzie synonim krytycznego myślenia. W ruchu antyszczepionkowym jest tego krytycyzmu aż nadto. Problem w tym, że żeby wypowiadać się krytyczne na tematy związane z jakąś dziedziną wiedzy (np. medycyną) stworzoną w oparciu o metodę naukową, to wypadałoby się trochę na tym znać. Niestety, w sytuacjach, w których krytycznie myślący laicy, polemizują z ekspertami, mamy często do czynienia z efektem Krugera-Dunninga. Autor artykułu pisze również o pokorze, która jest jednym z warunków dobrze uprawianej nauki. Ale wydaje mi się, że tej pokory zdecydowanie bardziej brakuje samodzielnie myślącym laikom, niż specjalistom.

"Jeżeli raz nauczysz się myśleć krytycznie możesz to stosować z powodzeniem w każdej dziedzinie."

Śmiem twierdzić, że nie. Umiejętność krytycznego myślenia jest bardzo cenna (choć chyba trochę przereklamowana), ale dobrze by było, gdyby szła w parze z pokorą co do własnych umiejętności i wiedzy na dany temat. Jeśli np. nie jesteś fizykiem, to choćbyś nie wiem jak bardzo wytężał ten swój krytycyzm, to twój głos w dyskusji na temat interpretacji mechaniki kwantowej będzie raczej bezwartościowy.

"Czy według Ciebie, wyniki badań i obliczeń astrologicznych mogą krytykować tylko astrolodzy?"

To nie jest adekwatny przykład, ponieważ nie odnosi się do nauki. Astrologia nie stosuje metody naukowej i jest odrzucona przez środowisko naukowe (astronomów, astrofizyków) - dość łatwo wykazać błędność jej założeń i przewidywań. W artykule jest natomiast zachęta do samodzielnego myślenia i krytycyzmu wobec ekspertów dyscyplin naukowych. Pół biedy jeśli ten krytycyzm laików wobec ekspertów dotyczy np. teorii względności (takich domorosłych fizyków, którzy są przekonani, że obalili tę teorię jest na forach internetowych mnóstwo), ale gorzej jeśli dotyczy to medycyny lub innych dziedzin mających bezpośredni wpływ na nasze zdrowie i życie.

"Nie trzeba być ekspertem z astrologii czy astronomii by wiedzieć, że astrologia to bzdura."

Weźmy inny przykład. Homeopatia. Bzdura? Bzdura. Ale skąd wiesz, że to bzdura? Doszedłeś do tego swoim krytycznym myśleniem? Nie. To naukowcy orzekli, że to bzdura. To fizycy i chemicy stwierdzili, że takie zjawisko jak "pamięć wody" nie istnieje, a lekarze na podstawie badań stwierdzili, że homeopatia nie daje żadnych efektów terapeutycznych. Twoje krytyczne myślenie nic więcej do tej wiedzy nie wniesie. Krytyczne myślenie przydaje się, by nie dać się zrobić w konia oszustom, ale rzadko bywa przydatne w polemice z ekspertami.

"Oczywiście kłócenie się np. z dentystą o sposób leczenia zęba to głupota ale jeśli dentysta powie ci, że wyleczysz zęby jeśli pomalujesz je na różowo to nie ma znaczenia czy to jest ekspert i każdy krytycznie myślący człowiek kogoś takiego nie posłucha."

Tu trochę przeczysz sam sobie. W jednym zdaniu piszesz, że kłócenie się z dentystą o sposób leczenia zęba to głupota, a w drugiej części tego samego zdania piszesz, że … jednak będziesz się kłócił, jeśli uznasz, że wiesz lepiej. Oczywiście, że gdyby jeden ekspert wmawiał ci coś takiego - wbrew opinii większości ekspertów - to sceptycyzm wobec takiej formy leczenia jest jak najbardziej uzasadniony. Ale gdyby istniała jakaś specjalna, różowa farba, która ma właściwości lecznicze, a która została przebadana i zaakceptowana przez większość specjalistów, to na podstawie czego byś stwierdził, czy taka metoda leczenia jest skuteczna, czy nie? Na podstawie swojego krytycznego myślenia, czy na podstawie opinii środowiska ekspertów?

4. Do Paweł

Z Daniel

2020-05-29 00:06

Według mnie ruch antyszczepionkowy nie bierze się z samodzielnego myślenia tylko z braku krytycznego myślenia. Jeżeli raz nauczysz się myśleć krytycznie możesz to stosować z powodzeniem w każdej dziedzinie. Czy według Ciebie, wyniki badań i obliczeń astrologicznych mogą krytykować tylko astrolodzy? Nie trzeba być ekspertem z astrologii czy astronomii by wiedzieć, że astrologia to bzdura. Oczywiście kłócenie się np. z dentystą o sposób leczenia zęba to głupota ale jeśli dentysta powie ci, że wyleczysz zęby jeśli pomalujesz je na różowo to nie ma znaczenia czy to jest ekspert i każdy krytycznie myślący człowiek kogoś takiego nie posłucha.

3. Samodzielne myślenie

Z Paweł

2020-05-28 19:51

Nie tylko o tym pisze autor. Pisze również, że:

"Jako cywilizacja potrzebujemy nauki, Nie potrzebujemy jednak scjentyzmu niekwestionującej wiary w słowa ekspertów dlatego, że mają dyplom, ani mylenia zewnętrznych rytuałów nauki z prawdą, ani wierzenia zamiast samodzielnego myślenia. Kiedy wierzymy, przestajemy myśleć."

A z tym już nie do końca się zgadzam, bo takie podważanie zaufania do ekspertów powoduje zwykle więcej szkód niż pożytku. Zgadzam się oczywiście, że w nauce nie może być miejsca na niekwestionowaną wiarę, ale zdecydowanie lepiej jest, gdy wyniki badań specjalistów (i wnioski z nich płynące) kwestionują inni specjaliści, a nie "samodzielnie myślący" ignoranci. Samodzielne myślenie, to chwytliwy slogan, ale człowiek, który nie jest ekspertem, to choćby nawet miał szczere chęci zapoznania się z surowymi wynikami jakiś badań, to niewiele z nich zrozumie. Samodzielne myślenie na jakiś specjalistyczny temat wymaga wielu lat nauki, doświadczenia i sporej wiedzy, a to wszystko mają tylko specjaliści. Zalecałbym więc dużą ostrożność w namawianiu do samodzielnego myślenia i podważania zaufania do fachowców. To właśnie z takiego "samodzielnego myślenia" biorą się np. antyszczepionkowcy.

2. Uzupełnienie

Z Paweł

2020-05-28 13:46

Spróbuję zatem wyrazić się jaśniej. Zgadzam się z tym, że nauka to ciągłe poszukiwanie, sprawdzanie, testowanie, podważanie i że nie powinno być w niej miejsca dla prawd absolutnych. Ale istnieje cienka granica między wolnością w nauce, a naukowym relatywizmem. Wydaje mis się, że autor próbuje tę granicę - i tak już niewyraźną - jeszcze bardziej rozmyć.

Odpowiedź
Nie jestem przekonany, bowiem, zgoła odwrotnie, Autor wskazuje na zagrożenie uplitycznieniem nauki, które właśnie postmodernizm wprowadził na uniwersytety i to z relatywizmem polemizuje Greenfield, przypominając równocześnie o potrzebie oddzielenia uczuć i odczuć od badania i wniosków i o tym, że nauka prowadzi nas częściej do nowych pytań nią daje prawdy ostatczne, to jednak nie jest relatywizmem, niema z nim nic wspólnego.

1. hmm

Z Paweł

2020-05-28 12:32

Trochę chaotyczny ten tekst. Częściowo się zgadzam, ale odnoszę wrażenie, że autor w pewnych momentach skręca w kierunku postmodernizmu.
Odp.
Fascynujące, że się Pan częściowo zdadza, tylko po co zaraz informować o tym świat i okolice?
Nie pytam nawet jak sie Panu to skojarzyło z postmodernizmem, ani z czym sie Pan częściowo zgadza, bo i po co? Przecie wymagałoby to umiejętności pisania prawdziwego komentarza.

Nauka

Znalezionych 1511 artykuły.

Tytuł	Autor	Opublikowany

Cudowna podróż Jerrego Coyna	Coyne	2025-07-15
Rządy prawa: Między literą a duchem prawa	Walter	2025-04-27
Chytra manipulacja płci	Tonhasca Júnior	2025-04-20
Colin Wright przedstawia historię gametycznej definicji biologicznej płci	Coyne	2025-04-11
Granice władzy państwa, granice wolności: Hayek i liberalna tradycja myślenia o władzy	Walter	2025-03-23
Król i jego muchy	Tonhasca Júnior	2025-03-16
Niezależna i wielokrotna ewolucja płci binarnej	Coyne	2025-03-01
Barbarzyńcy u bram	Tonhasca Júnior	2025-02-02
Przeleciało z wiatrem	Tonhasca Júnior	2025-01-12
Biologia nie jest bigoterią	Coyne	2025-01-05
Jeszcze więcej cenzurowania nauki przez poprawność polityczną: małżeństwo kuzynów jest tematem tabu w Wielkiej Brytanii	Coyne	2024-12-22
Cobb o Cricku: “Centralny Dogmat”	Coyne	2024-12-15
Najbardziej bzdurny artykuł roku	Coyne	2024-12-08
Errare humanum est	Koraszewski	2024-12-03
Trzepoczące dusze	Tonhasca Júnior	2024-11-10
Katastrofy mieszkaniowe	Tonhasca Júnior	2024-10-30
Oparta na ideologii i wprowadzająca w błąd krytyka sposobu nauczania współczesnej genetyki	Coyne	2024-10-22
Ignorowanie przez świat głodu w Sudanie dowodzi, że rasizm i antysemityzm to dwie strony tej samej monety		2024-09-25
Zarażenie i uzależnienie: metafory antysemityzmu	Garrard	2024-08-19
„Wyżeraj ich czaszki”: przyjemności antysemityzmu ponownie rozpatrzone po 7 października	Garrard	2024-08-18
Dumania o “Ewolucja jest faktem”	Coyne	2024-08-15
Imperializm i irredentyzm islamski i arabski napędzają konflikt między rzeką a morzem	Landes	2024-08-11
Zombi antysyjonizm	Tabarovsky	2024-08-08
Nowe odkrycia o „ostatnim uniwersalnym wspólnym przodku” Stworzenie, które dało początek wszystkim żywym istotom - istniało znacznie wcześniej niż dotychczas sądzono	Coyne	2024-08-06
Dowody na to, że ludzie współcześni opuścili Afrykę znacznie wcześniej niż nam się wydawało	Coyne	2024-07-25
Nowe odkrycia o denisowianach	Coyne	2024-07-18
Gdzie jest dziś Ameryka?	Koraszewski	2024-07-17
Pierwszy dowód na to, że owady przekraczają ocean	Coyne	2024-07-11
Podejrzenia i dowody	Tonhasca Júnior	2024-07-06
Tajemnica ewolucji ryb flądrokształtnych: częściowo rozwiązana	Coyne	2024-07-03
Starożytne kości ofiar ludzkich składanych przez Majów wykazują pokrewieństwo między zabitymi (i nie tylko to)	Coyne	2024-06-27
Nature” pisze o semantyce płci, a nie o nauce	Coyne	2024-06-18
Czerwone skarby	Tonhasca Júnior	2024-05-16
“Lancet” wychwala tradycyjną wiedzę rdzennych ludów	Coyne	2024-05-10
Więcej ludzi, więcej dobrobytu: wskaźnik obfitości SimonaWedług Simon Abundance Index 2024 zasoby Ziemi są o 509% większe niż w 1980 roku.	Tupy	2024-05-08
Rdzenna matematyka: zasłona dymna	Coyne	2024-05-02
Skamieniałe zachowanie: termity uwięzione w tandemie	Coyne	2024-04-25
Artykuł w piśmie „Science”: rozszerzyć DEI w STEMM	Coyne	2024-04-19
Dlaczego organizacje naukowe powinny zachować neutralność polityczną?	Coyne	2024-04-11
Darwin znowu się myli! Artykuł pokazuje, że jego hipoteza o „samcach większych u ssaków” wydaje się błędna	Coyne	2024-04-06
Czasami gwoździe, koparki, straż, czasami lalki, wstążki, makijaż	Tonhasca Júnior	2024-04-03
Po raz kolejny twierdzenie, że płeć nie jest binarna, ale bez żadnych nowych argumentów	Coyne	2024-03-29
Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony	Coyne	2024-03-26
Ale najpierw kawa	Tonhasca Júnior	2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny	Coyne	2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie	Coyne	2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz	Tonhasca Júnior	2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?	Coyne	2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie		2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji	Coyne	2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy	Tonhasca Júnior	2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach	Tonhasca Júnior	2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą	Tonhasca Júnior	2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?	Coyne	2024-01-08
Jak upadają wielcy	Tonhasca Júnior	2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty	Coyne	2023-12-30
Życzliwi przestępcy	Tonhasca Júnior	2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach	Coyne	2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy	Tonhasca Júnior	2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla	Tonhasca Júnior	2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna	Hannam	2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią	i Kathleen Hefferon	2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk	Coyne	2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy	Elliot	2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne	Novella	2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja	Williams	2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA	Lewis	2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?	Lewis	2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?	Novella	2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji	Ombogo	2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada	Coyne	2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze	Coyne	2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów	Abutu	2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców	Tonhasca Júnior	2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?	Coyne	2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej	Novella	2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce	Oria	2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy	Tonhasca Junior	2023-07-29
Macedońskie skarby	Tonhasca Júnior	2023-07-26
GMO i motyle	Novella	2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”	Coyne	2023-07-24
Smak miesiąca	Tonhasca Júnior	2023-07-20
Kłopoty na wylocie	Szczęsny	2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii	i Luana S. Maroja	2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze	Coyne	2023-07-15
David Hillis o specjacji	Coyne	2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy	Tonhasca Júnior	2023-07-08
Grube problemy z jelitem	Szczęsny	2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna	Coyne	2023-06-30
Przez dziurkę od klucza	Szczęsny	2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy	Coyne	2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji	Coyne	2023-06-16
Influencerzy z podziemia	Tonhasca Júnior	2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?	Coyne	2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci	Coyne	2023-06-09
Kolczasty problem	Tonhasca Júnior	2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.	King	2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie	Coyne	2023-06-02
Zdatny do lotu	Tonhasca Júnior	2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki	i Jerry Coyne	2023-05-29

« Poprzednia strona Następna strona »