Dekolonizacja ewolucji (i Darwina) była nieunikniona

Dr Schierenbeck zajmuje się genetyką roślin, taksonomią i ewolucją na California State University, Chico.

Zajrzałem do hasła “dekolonizacja” w Wikipedii i znalazłem to:

Dekolonizacja jest zlikwidowaniem kolonializmu, który był procesem, gdzie kraj ustanawiał i zachowywał swoją dominację nad terytoriami zamorskimi. Pojęcie szczególnie odnosi się do rozmontowania w drugiej połowie XX wieku kolonialnych imperiów ustanowionych przed I wojną światową na całym świecie.^[1] Uczeni skupiają się szczególnie na ruchach w koloniach, które żądały niepodległości, takich jak nacjonalizm kreolski.

Następnie zajrzałem do Oxford English Dictionary i znalazłem tylko jedną definicję “dekolonizacji”, która jest poniżej:

Wyraźnie więc dr Schierenbeck w tweecie nie używa pojęcia “dekolonizowania” w jego słownikowym znaczeniu.

Co więc znaczy “dekolonizowanie” ewolucji? Jak sugeruje tweet, jest to staranie o pokazanie, że idee przedstawione przez Wallace’a (ewolucja drogą doboru naturalnego, biogeografia jako wynik procesów ewolucyjnych) i Darwina (ewolucja, dobór naturalny, gradualizm, wspólny przodek i rozchodzenie się linii rodowych) były przewidywane przez ludzi w innych kulturach. Wiem o poprzednikach na Zachodzie (jednym z nich jest Patrick Matthew i jego propozycja doboru naturalnego, innym Erasmus Darwin i jego rozważania o ewolucji), będzie jednak trzeba szukać długo i usilnie, zanim da się za wgraną, bo nigdzie nie ma niczego choćby bliskiego pełni koncepcji Darwina i Wallace’a.

Dlaczego jednak podejmować takie próby? Jako jedyną motywację widzę chęć umniejszenia wyjątkowości ich wkładu przez pokazanie, że “inni ludzie wymyślili to przed nimi” – i nie tylko inni ludzie, ale „inne kultury”. Nie jest to bezstronne szukanie poprzedników, ale  wysiłek ściągnięcia innych na wspólne podwórko razem z Darwinem i Wallacem, żeby wzmocnić inne kultury przez powiedzenie, że one pierwsze to wymyśliły.

Życzę szczęścia! Może pani doktor znajdzie kogoś z nie-zachodniej kultury, kto sugerował, że zwierzęta i rośliny mogą zmieniać się z czasem, ale to nie jest “dekolonizowanie” Darwina, bowiem Darwin zrobił o tyle więcej, niż tylko zaproponował takie spojrzenie. Rozlegle to podparł, zrozumiał i opisał implikacje, podał obfitość dowodów i zaproponował testy prawdziwości. O powstawaniu gatunków było pracą sui generis i słusznie zajmuje swoje miejsce jako założycielski dokument biologii ewolucyjnej. Jak powiedział T. H. Huxley, kiedy po raz pierwszy przeczytał to dzieło: “Co za skrajna głupota, żeby o tym nie pomyśleć”. I istotnie, nikt inny nie pomyślał – poza Wallacem ze swoimi hipotezami na temat doboru naturalnego (moim zdaniem, błędnymi) oraz Patrick Matthew z jego wyrywkowymi rozważaniami.

Nic z tego nie sugeruje jednak, że Anglicy są bystrzejsi niż ktokolwiek inny. Idea ewolucji była, żeby się tak wyrazić, “w powietrzu”, ale znalazła naturalnego (i najlepszego) odkrywcę  w Charlesie Darwinie.

h/t: Isabelle

Decolonizing evolution (and Darwin) was inevitable

Why Evolution Is True, 9 lipca 2020

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska