Prawda

Wtorek, 1 lipca 2025 - 04:18

« Poprzedni Następny »


Menażeria błędów statystycznych


Matt Ridley 2017-04-05


Tydzień dyskusji o budżecie może być dobrą okazją do przypomnienia sobie błędnych rozumowań, którymi karmi się zła polityka. W ubiegłym roku profesor Richard Nisbett z University of Michigan napisał niewielką książkę pod tytułem Mindware o tym jak ludzie oszukują siebie i innych odwołując się do kiepskiejstatystyki. Od czasu, kiedy ją przeczytałem, wszędzie zauważam przykłady tej sztuki.

Myśl o książce Nisbetta jako przewodniku po rezerwacie przyrody. Uważaj na błąd Kosztów Utopionych, w którym argumentujesz, że elektrownia jądrowa lub samolot ponaddźwiękowy muszą zostać zbudowane, bo już wydałeś na nie majątek. Nigdy nie powinno mieć znaczenia, ile kosztów już zostało utopionych w danym projekcie: warto wydać więcej tylko, jeśli jest to opłacalne.


Trudniej zauważyć Koszt Alternatywny. Pieniądze wydane na jedną rzecz nie będą mogły być wydane na inną. Departament Bezpieczeństwa Krajowego Stanów Zjednoczonych ocenia koszt muru Donalda Trumpa na granicy meksykańskiej na 21,6 miliarda dolarów, zamiast tego można by kupić kilka napraw mostów, okręty wojenne lub pokryć koszty cięć podatkowych – by wymienić tylko priorytety tego prezydenta. W „Wszechstronnym przeglądzie wydatków” z 2010 r. rząd brytyjski wstrzymał plany budowy dróg strategicznych z przeciętną opłacalnością 6,8 na rzecz linii kolejowej High-Speed 2, której opłacalność oszacowywano wówczas na 1,2.


Powszechnie występującym, choć nieśmiałym zwierzęciem jest Niechęć do Straty. Jest to dość osobliwy fakt, że ludzie bardziej nie lubią tracić, niż są zadowoleni z zyskania czegoś o równej wartości. Jeśli zaproponujesz rzucanie monetą z wynikiem, że twój przyjaciel da ci 100 dolarów jeśli wypadnie orzeł, podczas gdy ty dasz mu 101 dolarów, jeśli wypadnie reszka, zobaczysz, że nie będzie zbyt zainteresowany. Na ogół nagroda musi być dwukrotnie większa od straty zanim ludzie są chętni do podjęcia takiego ryzyka. Beneficjenci zmian w podatkach są liczniejsi od tych, którzy na tym tracą, ale słyszymy tylko głosy tych drugich.


Bliskim kuzynem jest Efekt Posiadania – to, że jesteś niechętny rezygnacji z czegoś, co już masz. Poczucie nieszczęścia wielu przeciwników Brexitu z powodu wyjścia z Unii Europejskiej można częściowo wytłumaczyć tak: utrata członkostwa bardziej spędza im sen z powiek niż wizja możliwości, jakie otwierają się poza Unią. Przeciętny człowiek, który głosował za wyjściem, być może nigdy nie uważał, że Unia Europejska była czymś wartym posiadania.


W tym samym habitacie żyje Tendencja do Zachowania Status Quo: nasza niechęć do zmian. Poseł do parlamentu europejskiego, Daniel Hannan, opowiadał mi, że mógł znaleźć bardzo niewiele funduszy hedgingowych lub firm private equity w Londynie, które uważały, że Alternative Investment Fund Management Directive z 2011 r. była dobrym pomysłem – zanim ta dyrektywa ta weszła w życie. Obecnie, kiedy istnieje, wielu mówi, że byliby niechętni utracie krępującego uścisku AIFMD. Mądra polityka może to wykorzystać. W Niemczech tylko 12% ludzi jest dawcami narządów, podczas gdy w Austrii jest ich 90% - ale Niemcy muszą zdecydować się na uczestnictwo, a Austriacy zdecydować się na rezygnację z uczestnictwa.


Tam jest Efekt Potwierdzenia – tendencja poszukiwania dowodów, które potwierdzają twój pogląd, i ignorowania wszystkiego, co go kwestionuje. Wszyscy jesteśmy tu winni. Spróbuj także dostrzec Heurystykę Dostępności (zidentyfikowaną przez Daniela Kahnemana i Amosa Tversky’ego): im łatwiej przypominasz sobie przykład, tym częstsze lub bardziej przekonujące wydaje się zjawisko.


Posłuchaj zawołania Pozornej Korelacji, tak ulubionej przez rzeczników prasowych uniwersytetów. Teza, że wdychanie dymu papierosowego w zadymionym pomieszczeniu jest groźne i zakaz palenia w miejscach publicznych może radykalnie obniżyć liczbę zawałów serca, zaczęła się od badania w dolinie Helena w Montanie, gdzie znaleziono 60% redukcję zawałów w ciągu sześciu miesięcy po zakazie palenia w 2003 r. i powrocie dawnych poziomów, kiedy zakaz unieważniono. Od tego czasu nigdy nie widziano tak dramatycznego efektu i olbrzymia większość badań nie wykazywała żadnych dowodów, że wdychanie czyjegoś dymu papierosowego powoduje zawał serca. Efekt w dolinie Helena był fuksem (popieram zakaz palenia, ale z innego powodu: dym jest nieprzyjemny). Strona internetowa o nazwie Spurious Correlations bawi się tym: czy wiedzieliście, że import ropy naftowej w Ameryce jest niesamowicie ściśle skorelowany z konsumpcją kurczaków?


Na terenach trawiastych wypatruj Błędu Pierwszego Rodzaju [False Positive]. Sposób identyfikowania terrorystów w Londynie, który ma 99% trafności, znajdzie 100 tysięcy ludzi, z których wszyscy poza (powiedzmy) dziesięcioma są niewinni. W bagnie żyją dwa gatunki Hoc: Ad i Post Ergo Propter. Uzasadnianie niepowodzeń w przewidywaniach nowymi wymówkami jest ulubione przez naukę o klimacie (ad). Nisbett podsłuchał kogoś namawiającego przyjaciela, by ten nie posłuchał rady lekarza i nie rzucał palenia, ponieważ znał dwoje ludzi, którzy to właśnie zrobili i umarli (post).


Rezerwat przyrody zawiera także Hippo. Jest to błąd rozumowania, że najlepszym sposobem na zdecydowanie, co zrobić w biznesie lub w rządzie jest przyjęcie Highest-paid Person’s Opinion [opinii najwyżej opłacanej osoby]. Firmy takie jak Google i kampanie polityczne, poczynając od Baracka Obamy w 2008 r., posługują się innym i znacznie skuteczniejszym podejściem, zwanym testowaniem A/B. Wypróbuj pary opcji i zobacz, która działa lepiej.


Kiedy Dan Siroker z Google dołączył do kampanii kandydata Obamy, i miał zredagować internetową stronę informacyjną o kampanii, zamiast zgadywać, czy w rubryce, na którą należy kliknąć, napisać “dowiedz się więcej”, “zapisz się teraz” czy “dołącz do nas”, testował różne opcje. “Dowiedz się więcej” było wyraźnym zwycięzcą. Dzięki internetowi jest to dużo łatwiejsze niż dawniej, choć, oczywiście, nie jest praktyczne przy wyborze projektu elektrowni jądrowych.


Nie musi to być ograniczone do działań w Internecie. Supermarkety używają tego do wypróbowywania różnych rozmieszczeń towaru. Jedną z najlepszych inicjatyw rządu koalicyjnego z jego “jednostki zachęty”, był plan losowych prób kontrolnych proponowanych działań w oparciu o argument Bena Goldacre’a, że skuteczność polityki rzadko kiedy jest testowana z takim samym rygorem, jak skuteczność leku. Niestety, od czasu odejścia Olivera Letwina z rządu i prywatyzacji “jednostki zachęty” niewiele słychać o tym pomyśle.  


Intrygującą sugestią w książce profesora Nisbetta jest to, że istnieją dowody, iż ludzi można dość łatwo nauczyć dostrzegania tych błędów rozumowania, tak by umieli ich unikać. Być może w świecie, w którym mniej potrzeba uczyć pamięciowego używania arytmetyki, ponieważ mamy kalkulatory, lub faktów, bo mamy Google, lub łaciny, bo jest to strata czasu (to spowoduje powódź listów!), znalazłoby się miejsce w programie szkolnym na nauczanie, jak z mniejszą naiwnością obchodzić się z rozumowaniem statystycznym.


Artykuł ukazał się po raz pierwszy na łamach “The Times”. 


A menagerie of fallacies

Rational Optimist, 11 marca 2017

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Matt Ridley


Brytyjski pisarz popularnonaukowy, sympatyk filozofii libertariańskiej. Współzałożyciel i b. prezes International Centre for Life, "parku naukowego” w Newcastle. Zrobił doktorat z zoologii (Uniwersytet Oksfordzki). Przez wiele lat był korespondentem naukowym w "The Economist". Autor książek: The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994; pol. wyd. Czerwona królowa, 2001, tłum. J.J. Bujarski, A. Milos), The Origins Of Virtue (1997, wyd. pol. O pochodzeniu cnoty, 2000, tłum. M. Koraszewska), Genome (1999; wyd. pol. Genom, 2001, tłum. M. Koraszewska), Nature Via Nurture: Genes, Experience, and What Makes us Human (także jako: The Agile Gene: How Nature Turns on Nurture, 2003), Rational Optimist 2010.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Notatki

Znalezionych 2973 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Empatia to piękna rzecz – dopóki nie przestaje być piękna.   Tabrizi   2025-07-01
Wyciek informacji z CNN to desperacka próba zaprzeczenia zwycięstwu Izraela   Goldberg   2025-06-30
Przeczytaj konstytucję Iranu i rozbij reżim   i Bill Siegel   2025-06-28
Reakcje ONZ na ataki Iranu na izraelskich cywilów     2025-06-27
Wyobraź sobie, że Hitler pozostał nietknięty   Hoffman   2025-06-26
Kurdowie: zapomniany naród w świecie odurzonym wybiórczym oburzeniem   Finlayson   2025-06-26
Ataki Trumpa na Iran były sygnałem dla Chin   Greenfield   2025-06-25
Czas, którego nigdy nie zapomnimy   Chesler   2025-06-25
Od wtorku do wtorku minął tydzień   Koraszewski   2025-06-24
Iran jest z Ameryką w stanie wojny od 46 lat   Greenfield   2025-06-23
Nieznośna lekkość oporu: Granice nieposłuszeństwa obywatelskiego w cieniu antysyjonizmu i antysemityzmu   Walter   2025-06-21
Większość podstawowych elementów do przeprowadzenia rewolucji na Zachodzie już obecnie istnieje, ale jakiej rewolucji?   Fernandez   2025-06-21
Komiczny upadek kultu kefiji   O'Neill   2025-06-18
Izrael wykonuje brudną robotę za innych     2025-06-16
Logika i uprzedzenia: od starożytności do BBC   Tsalic   2025-06-13
Dlaczego administracja Trumpa sprzedaje broń państwom, które przodują w sponsorowaniu terroryzmu?   Williams   2025-06-13
Gaza – Palestyna - kalifat   Koraszewski   2025-06-12
Krzyż na drogę jachtowi głupków płynących z Gretą do Gazy   O'Neill   2025-06-11
Nikt ich nie przekona, że białe jest białe, a czarne jest czarne   Koraszewski   2025-06-07
Antyizraelska prawica łączy się z proirańską lewicą   Smith   2025-06-07
To Amerykanie zmienią stanowisko, a nie Iran     2025-06-06
Antysemityzm należy badać jako poważną chorobę psychiczną   Hoffman   2025-06-05
Krytyka Izraela przez ONZ w sprawie pomocy dla Gazy dowodzi, że dobrze wiedzieli, iż Izrael nie okupował Gazy     2025-06-04
Krwawe oszczerstwo dociera do kolejki po chleb: fabrykowanie masakry w Rafah   Oz   2025-06-03
Wzniosłe zasady i sentymenty   Taheri   2025-06-01
Wywiad z Alanem Dershowitzem   Ruda   2025-05-31
List z Wydziału Praw Obywatelskich Departamentu Sprawiedliwości USA do Franceski Albanese   Terrell   2025-05-30
Najnowsza zbrodnia Izraela? Karmienie mieszkańców Gazy   O'Neill   2025-05-29
List otwarty do prezydenta Trumpa wzywający go do zapobieżenia irańskiemu arsenałowi nuklearnemu   I Andrew Stein   2025-05-28
„Nakba” nie jest naszym problemem   Cohen   2025-05-27
Gaza to więzienie na świeżym powietrzu. Jak śmiesz proponować komukolwiek, żeby wyjechał! (Z satyrycznej strony PreOccupied Territory)     2025-05-26
Iran używa strategii Korei Północnej — a USA znów dają się na to nabrać   Rafizadeh   2025-05-25
Human Rights Watch @HRW jest niemoralny     2025-05-25
Anglia, którą kiedyś szanowaliśmy   Haug   2025-05-24
List otwarty do dziennikarskiej braci   Koraszewski   2025-05-24
Wielką ironią jest to, że Stany Zjednoczone rezygnują z miękkiej siły, jednocześnie przyjmując prezenty od Kataru     2025-05-22
Achillesowa pięta inteligenta   Koraszewski   2025-05-20
Jak rozprzestrzenia się antysemicka nauka: wadliwa metodologia liczenia ofiar śmiertelnych w Strefie Gazy jest promowana przez @TheEconomist     2025-05-19
Samer Berany: Nadszedł czas na przywrócenie Druzom autonomii – państwa, którego Turcy zawsze się bali   Oz   2025-05-17
Czy Unia Europejska rzeczywiście oczekuje, że radykalni islamiści mogą się zreformować?   Haug   2025-05-17
Turcja: masowe aresztowania, tortury, cenzura   Bulut   2025-05-16
Tętent galopujących wiadomości   Koraszewski   2025-05-15
Kącik Miłośników Językoznawstwa, czyli: co znaczy słowo "antysemityzm"?      Kerner   2025-05-15
Benjamin Netanjahu kontra Edward Said: globalna wojna o idee przebudzone   Taub   2025-05-14
Nielegalne przejmowanie ziemi przez Europę   Rhea   2025-05-12
Siedem największych kłamstw na temat działań Izraela i Sił Obronnych Izraela w Gazie   i Arsen Ostrovsky   2025-05-09
Krótka historia antysemityzmu jako sygnalizacji cnoty     2025-05-07
Sąd Najwyższy Wielkiej Brytanii potwierdza, że kobiety istnieją   Greenfield   2025-05-07
Malowane papugi na plafonie jak długi   Koraszewski   2025-05-05
Koszmarne dziedzictwo kolonializmu   Koraszewski   2025-05-02
Departament Sprawiedliwości stwierdza, że UNRWA może zostać pozwana przed amerykańskim sądem   Fitzgerald   2025-05-02
„Guardian” przedstawia antysemityzm na kampusach jako wytwór naszej wyobraźni   Levick   2025-04-29
Zachód znów wpada w pułapkę Iranu   Rafizadeh   2025-04-28
Jak ekstremizm maszeruje bez przeszkód   Bryen   2025-04-28
Vermont, Mohsem Mahdawi i tabun użytecznych idiotów   Collier   2025-04-25
Azerbejdżan: rozszerzenie Porozumień Abrahamowych   Sherman   2025-04-24
Dwa pełne lata piekła w Sudanie   Fernandez   2025-04-23
Szalona kampania mająca na celu dekryminalizację Hamasu   O'Neill   2025-04-21
Najnowsza próba podważenia Izraela? Wykorzystywanie palestyńskich chrześcijan   Bard   2025-04-20
Sytuacja kryzysowa kanadyjskich Żydów   Hecht   2025-04-19
Sahel: rodzące się centrum globalnego islamizmu   Haug   2025-04-19
Drodzy uprzejmi Żydzi i inni o mentalności „Nie chcę się do tego mieszać”:To nie działa.   Finlayson   2025-04-17
Żydowska ambiwalencja w walce z antysemityzmem   Bard   2025-04-17
Biesy napadają raz jeszcze   Koraszewski   2025-04-16
Zapomniana wojna w Sudanie ujawnia nieludzkość izraelofobii   O'Neill   2025-04-16
Zastosowanie żydowskiej perspektywy etycznej do zidentyfikowania i ujawnienia stronniczości mediów (znowu @NYTimes)     2025-04-15
Żydowska etyka polityczna: projekt dla sprawiedliwych     2025-04-14
Realistyczne spojrzenie na kolonializm osadniczy   Finlayson   2025-04-14
Ramy uniwersalnej etyki żydowskiej     2025-04-13
Trump i pułapka Najwyższego Przywódcy   Taheri   2025-04-13
Antyglobalista w Białym Domku   Koraszewski   2025-04-12
Etyka żydowska: wróg każdej wadliwej filozofii     2025-04-11
Udawanie rozbrajania Hezbollahu nic nie pomoże   Abdul-Hussain   2025-04-10
Wojna ONZ z sukcesem Żydów     2025-04-10
Ludobójcza krucjata Iranu     2025-04-09
Trzydzieści lat temu Izrael deportował przywódców Hamasu. Świat zmusił Izrael do przyjęcia ich z powrotem   Greenfield   2025-04-09
Turcja idzie w ślady demokracji z tradycjami   Koraszewski   2025-04-08
Nazistowski supersesjonizm: unicestwienie żydowskiej „antyrasy”     2025-04-08
Wojna socjalizmu z Żydami – od Marksa do dzisiaj     2025-04-07
Zbrodnia to niesłychana   Koraszewski   2025-04-06
Czy rząd USA ma prawo stawiać warunki finansując uniwersytety?   Dershowitz   2025-04-05
Palestyńscy mężczyźni dopuszczają się przemocy wobec kobiet, ale winą obarcza się Izrael   Levick   2025-04-05
Turcja: moment neoosmański   Fernandez   2025-04-04
Jak świecki progresywizm stał się moralnie regresywny     2025-04-04
Samą istotą palestynizmu jest supersesjonizm     2025-04-03
Zawsze przyczyna, nigdy skutek   Malicki   2025-04-02
Tożsamość w czasach zarazy   Koraszewski   2025-04-01
Sprawiedliwość społeczna i supersesjonizm     2025-04-01
Gaza, Trump, prawda i… „transfer”   Sherman   2025-03-31
Nie ma różnicy między “politykami” Hamasu a jego terrorystami   Toameh   2025-03-30
UE musi przestać podważać starania o uratowanie jej samej   Rafizadeh   2025-03-29
Rządy terroru w Bangladeszu: w stronę kolejnego islamistycznego centrum w Azji Południowej?   Bulut   2025-03-28
Jednolita teoria pola antysemityzmu     2025-03-27
Irak: Nieustające ataki na Jazydów   Bulut   2025-03-26
Dają nam słowo Hamasu, że piszą prawdę i tylko prawdę   Koraszewski   2025-03-26
Nie licz na to, że Arabowie odbudują Gazę lub pomogą Palestyńczykom   Toameh   2025-03-25
Jedna wojna ale w różnych odsłonach   Bryen   2025-03-23
Sieć kłamstw Hamasu i współudział mediów (w tym @NYTimes)     2025-03-22
Najwyższy czas usunąć biurokrację ONZ sprzyjającą Hamasowi   Cohen   2025-03-21
Palestyńczycy: “Giniemy z powodu Hamasu”   Toameh   2025-03-21

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Hamasowscy mordercy


Stawianie czoła


 Dyplomaci, pokerzyści i matematycy


Dlaczego BIden


Nie do naprawy


Brednie


Rafizadeh


Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill

Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk