Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 08:46

« Poprzedni Następny »


Thatcher ostrzegała nas, żeby powoli budować europejską integrację. Niestety, nie chcieliśmy słuchać.


Johan Wennström 2020-02-17


Tego roku w listopadzie minie 30 lat od czasu kiedy Margaret Thatcher ustąpiła z urzędu premiera Wielkiej Brytanii. Najpierw jej były minister obrony, Michael Heseltine, rzucił jej wyzwanie walcząc o kierownictwo w Partii Konserwatystów. Jej minimalna przegrana zadecydowała o wycofaniu poparcia dla niej ze strony jej kolegów w rządzie, zmuszając do zakończenia tego, co Thatcher sama nazwała „wspaniałymi ponad jedenastoma latami”.



Dla samej Thatcher ten „zamach”, jak określała wydarzenia 1990 roku, był kompletnym zaskoczeniem. Jednak jak wyjaśnia dziennikarz Charles Moore w  trzecim i ostatnim tomie swojej biografii Margaret Thatcher, Herself Alone (2019), ostrzegawcze znaki widać już było od pewnego czasu. Jej bezwzględny  styl rządzenia  nastrajał do niej niechętnie znaczących polityków. Wielu młodszych członków partii uważało, że jeśli partia ma wygrać kolejne, czwarte z rzędu wybory, planowane na rok 1991 lub 1992, to musi mieć nowego przywódcę (którym okazał się John Major).     

Ważnym elementem długotrwałych konfliktów była kwestia polityki wobec Wspólnoty Europejskiej (jak wówczas nazywała się Unia Europejska), o którą Thatcher spierała się z wieloma członkami własnego rządu, jak również z przywódcami innych krajów Wspólnoty i z Białym Domem, gdzie urzędował wówczas   George H. W. Bush (senior). Thatcher była postrzegana jako „wojowniczka zimnej wojny”, nadmiernie ostrożna w sprawie przyszłości Europy, w szczególności w kwestii projektów politycznej i ekonomicznej integracji Europy.  


Dla niektórych dzisiejszych obserwatorów, krytyka jej poglądów była uzasadniona. W opublikowanej w 2019 roku książce byłego szwedzkiego premiera, Carla Bildta   The Age of Disorder (Epoka nowego bałaganu 2019), niechęć Margaret Thatcher do poparcia szybkiego zjednoczenia Niemiec autor przypisuje jej nieuzasadnionym obawom przed „niebezpieczeństwem silnych Niemiec”.

Ostatni tom biografii Thatcher napisanej przez Moore’a koncentruje się w znacznym stopniu na jej poglądach na temat Europy, ukazując je w bardziej zniuansowanym świetle. W pewnym stopniu to właśnie ona wyprzedzała swój czas. Niektóre dzisiejsze problemy Europy i Zachodu mogłyby być łagodniejsze, gdyby jej opinie zostały wzięte pod uwagę.      

* * *

Z opisu Moore’a wynika wyraźnie, że Margaret Thatcher przeciwstawiała się „koszmarowi” zjednoczonych Niemiec, które stają się dominującą siłą w Europie. Po upadku muru Berlińskiego w listopadzie 1989 roku była najwyraźniej wzburzona zdjęciami posłów do Bundestagu podpisujących, jak to określiła „wbicie sztyletu w moje serce”. Niemniej – pisze Moore – głównym powodem jej niepokoju nie były  Niemcy, ale Związek Radziecki (który nadal istniał aż do roku 1991) i przyszłość stosunków między Wschodem i Zachodem.     


Margaret Thatcher była pierwszym zachodnim politykiem, który zaczął rozmowy z Michaiłem Gorbaczowem. Popierała jego reformy w Związku Radzieckim, które mogły w zasadniczym stopniu rozładować napięcia zimnej wojny. Po upadku berlińskiego muru obawiała się, że pospieszne zjednoczenie Niemiec będzie w ZSRR uważane przez twardogłowych jako upokorzenie i może prowadzić do osłabienia Gorbaczowa. („Obawiam się – pisała – że będzie się czuł izolowany jeśli proces zjednoczenia Niemiec będzie się odbywał wyłącznie pod dyktando Zachodu”.) Historia pokazała, że nie były to obawy pozbawione podstaw.      



Margaret Thatcher zasadnie przewidywała również, że era po upadku ZSRR będzie z geopolitycznego punktu widzenia znacznie bardziej skomplikowana i bardziej niepewna aniżeli era zimnej wojny. Podczas gdy inni byli pełni nadziei na temat możliwości rozwoju świata bez konfliktów, Thatcher mówiła o konieczności budowania ram współdziałania poza Europą i – jak to określa Moore – „zmienienia Związku Radzieckiego we współpracującego partnera zamiast wiecznego przeciwnika”. Zgodnie z tym ugodowym podejściem, opowiadała się za okresem przejściowym, który poprzedziłby zjednoczenie Niemiec i pozwoliłby na włączenie Związku Radzieckiego w dyskusję na temat przyszłości Niemiec, wspólnie z pozostałymi „czterema mocarstwami”, które były odpowiedzialne za Berlin od 1945 roku. Ta idea została jednak odrzucona, głównie ze względu na fakt, że zjednoczenie Niemic stanowiło główny element wizji Busha - Europy „całej i wolnej”. Zjednoczenie dokonało się w październiku 1990 roku, na krótko przed rezygnacją Margaret Thatcher ze stanowiska.


Według Mooore’a, zakończenie podziału Niemiec było ważnym czynnikiem prowadzącym do próby zamachu stanu przeciw Gorbaczowowi w 1991 roku. Moore zwraca również uwagę, że jednym z tych, którzy odczuli to jako upokorzenie ZSRR przez Zachód, był nie kto inny a Władimir Putin, będący wówczas oficerem KGB w Niemczech Wschodnich.               


Jest ironią losu, że dziś Thatcher jest pamiętana jako „bojowniczka czasów zimnej wojny”. Jednak wówczas, w tym krytycznym momencie, to właśnie ona wzywała do większej wrażliwości przy uwzględnianiu rosyjskiej perspektywy. Gdyby jej zdanie przeważyło, być może Rosjanie nie czuliby się tak poniżeni i relacje między Wschodem i Zachodem ułożyły by się na przestrzeni tych 30 lat odmiennie.       


Również opinie i ostrzeżenia Margaret Thatcher dotyczące europejskiej integracji zostały zlekceważone. Podobnie jak w przypadku jej stanowiska wobec ZSRR, jej opinie na temat Europejskiej Wspólnoty zostały wykoślawione. W przemówieniu na temat przyszłości Europy, wygłoszonym 20 września 1988 roku w Brugii, mówiła, iż w wielkich historycznych przemianach, poczynając od Rzymian, Magna Charta, Chwalebnej rewolucji i wielu innych, wszystko pokazywało, że Wielka Brytania jest częścią europejskiej cywilizacji. Thatcher powiedziała wyraźnie, że „Brytyjczycy nie zmierzają do ‘miłej’ egzystencji na uboczu. Nasze przeznaczenie jest w Europie, jako części Wspólnoty”.           


To jednak czemu się przeciwstawiała, to projekt coraz mocniejszej unii i osłabienia znaczenia państw narodowych. Była przekonana, że Europa nie powinna być zcentralizowana z ponadnarodowymi instytucjami, szczególnie, że ten model centralizacji był właśnie w trakcie spektakularnej porażki w Związku Radzieckim. W przemówieniu w Hadze 15 maja 1992 roku przedstawiła zarys luźniejszej europejskiej kooperacji, w której państwa zachowują swoje suwerenne wolności, w tym kontrolę swoich granic. Jej zdaniem, to pozwoliłoby zachować polityczną i kulturową różnorodność, również krajów Europy Wschodniej, które miała nadzieję, otrzymają pełne członkostwo we Wspólnocie.  Jak pisze Moore, Thatcher należała do nielicznej grupy znaczących europejskich polityków lat 1980. którzy uważali że miasta takie jak Warszawa, Praga i Budapeszt zostały odcięte od swoich historycznych kulturowych korzeni.        


W swoim przemówieniu w Hadze – pisze Moore – „przewidywała imigrację na wielką skalę spowodowaną przez swobodę przemieszczania się, która spowoduje ‘etniczne konflikty’ i wzrost siły partii ekstremistycznych”. Wyrażała obawy, że pojawią się nacjonalistyczne resentymenty spowodowane ujednoliceniem finansowej i ekonomicznej polityki w związku z jednolitą walutą, oraz, że bardziej zcentralizowana Wspólnota Europejska  nie będzie zdolna do poradzenia sobie z wchłonięciem nowych państw członkowskich z byłego wschodniego bloku.         


Jej słowa mają szczególne odniesienie do Brexitu i sił politycznych, które do niego doprowadziły (sama Margaret Thatcher zmarła w 2013 roku i nie zobaczyła już tego co się stało). Ogólnie możemy powiedzieć, że Margaret Thatcher rozumiała zasady, które rządzą ludzkimi zachowaniami, rozumiała mechanizmy reakcji i kontrreakcji. Pamiętała o ponurych lekcjach jakie daje nam historia, podczas gdy inni wokół niej poddali się beztrosko euforii towarzyszącej zakończeniu zimnej wojny.     


Podobnie postrzegają to dziś inni, w tym dziennikarz, Douglas Murray, który w swojej wydanej w 2017 roku książce pod tytułem The Strange Death of Europe: Immigration, Identity, Islam [Dziwna śmierć Europy: Imigracja, tożsamość, islam ] — pisze, że te sprawy stanowią dziś główne problemy Unii Europejskiej. Szkoda, że kiedy Margaret Thatcher ostrzegała nas przed nimi była, używając tytułu książki Moore’a, osamotniona.

 

Thatcher Warned Us to Go Slow on European Integration. Too Bad We Didn’t Listen

Quillette, 7 lutego 2020r.

Tłumaczenie: Andrzej Koraszewski 


Johan Wennström,

Doktor politologii, pracuje w sztokholmskim Research Institute of Industrial Economics. You can follow him on Twitter at @johanwennstrom.

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Inercja imperialna Marek Eyal 2020-02-17


Notatki

Znalezionych 2570 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Odwaga białej flagi i mój Poznań   Koraszewski   2024-03-17
Izraelska pisarka wycofuje się z zaplanowanego wystąpienia, zanim zostanie anulowana z powodu „złych poglądów”   Coyne   2024-03-16
Demokracja protestów i piwny parlamentaryzm   Kruk   2024-03-16
Dlaczego nowo niepodległe kraje muszą odrzucić radykalną dekolonizacjęKontrastujące historie Singapuru, Tanzanii i Sri Lanki ukazują niebezpieczeństwa związane z próbą całkowitego wymazania kolonialnej przeszłości.   Sophalkalyan   2024-03-15
Dlaczego lewica musi kłamać o Hamasie i gwałtach   Tobin   2024-03-13
Departament Edukacji USA ukrywa zagraniczne darowizny na rzecz uniwersytetów   Bard   2024-03-13
Od miesięcy oficjalna polityka Autonomii Palestyńskiej zakłada zadawanie cierpień Gazańczykom     2024-03-11
Wybory wartości w globalnej wiosce   Koraszewski   2024-03-11
Czy Gaza naprawdę jest przypadkiem największych cierpień Arabów?   Abdul-Hussain   2024-03-09
Przestępstwa seksualne Hamasu-UNRWA i Międzynarodowy Dzień Kobiet   Blum   2024-03-08
Homeopatyczny środek na wydłużanie rzęs   Koraszewski   2024-03-08
Czy odbędzie się strategiczny dialog USA-Katar?   Carmon   2024-03-07
Kiedy polityka wobec zagranicznych wojen staje się krajową polityką wyborczą   Fernandez   2024-03-05
Palestyński handlarz kłamstw   Bawer   2024-03-05
Wszyscy jesteśmy imigrantami   Koraszewski   2024-03-02
Współudział UE w finansowaniu irańskiego terrroru   Rafizadeh   2024-03-01
Dzień po i jego konteksty   Koraszewski   2024-02-26
Sabotowanie romansu USA-Izrael   Altabef   2024-02-24
Eurowizja i bębny wojny   Collins   2024-02-23
Milczenie feministycznych owiec: ani słowa o horrorach HamasuZwolennicy #MeToo milczeli.   Chesler   2024-02-22
A zwycięzcą jest – Hamas!   Dershowitz   2024-02-21
"Palestyńczycy są tacy sami jak my", zapewnia mędrzec Blinken   Pandavar   2024-02-20
Żyjemy w momencie kulturowego chaosu   Meotti   2024-02-20
Chleba naszego powszedniego daj nam Google   Koraszewski   2024-02-19
Jak propalestyńscy są zachodni demonstranci?     2024-02-16
@Guardian kłamie, żeby przedstawić żołnierzy IDF jako potwory – ale pokazuje, że @IDF pozostaje najbardziej moralną armią na świecie     2024-02-15
Blinken powinien wiedzieć, że Autonomia Palestyńska jest równie zła jak rządy Hamasu w Gazie   Marcus   2024-02-14
Czy może istnieć uczciwa propalestyńska lewica?   Levick   2024-02-14
Hipokryzja zdefiniowana: grupy praw człowieka martwią się wszelkimi ograniczeniami w przepływie uchodźców, ale milczą w sprawie Egiptu, który zakazuje wjazdu jakimkolwiek uchodźcom z Gazy     2024-02-13
Czy uchodźcy żydowscy i arabscy są równi?Mimo prawie miliona żydowskich uchodźców z krajów arabskich, Organizacja Narodów Zjednoczonych nadal ma obsesję wyłącznie na punkcie potomków uchodźców arabskich.   Julius   2024-02-11
Kilka uwag wokół niepewności   Koraszewski   2024-02-09
Moi drodzy Palestyńczycy: Czas pozbyć się naszych przywódców i przyjąć izraelskie oferty pokojowe   Eid   2024-02-07
Jak zdemontować UNRWA: instrukcja krok po kroku     2024-02-07
Wojna Izraela z Hamasem jest najmniej śmiercionośną wojną w regionieDlaczego więc media opisują go jako „jedną z najbardziej śmiercionośnych… w historii”?   Greenfield   2024-02-06
Zdradziecka awangarda intelektualna   Koraszewski   2024-02-04
Departament Stanu a rzeczywistość   Bard   2024-02-03
Szef ONZ twierdzi, że Palestyńczycy mają „prawo do państwowości”. Dlaczego?   Fitzgerald   2024-02-03
UNRWA istnieje, aby pomóc w prowadzeniu wojny, której celem jest likwidacja Izraela   Tobin   2024-02-02
Islamscy terroryści tworzą klęski głodowe, żeby czerpać korzyści z pomocy zagranicznejWalka z terrorystami nie powoduje klęsk głodowych; pomoc humanitarna dla terrorystów powoduje klęski głodowe.   Greenfield   2024-02-01
Kto pierwszy mrugnie w wojnie w Gazie?   Fernandez   2024-02-01
Dokumentowanie działań umożliwiających zbrodnie wojenne Hamasu: agencje ONZ, programy pomocy rządowej i organizacje pozarządowe   Steinberg   2024-01-31
Prawdziwe ludobójstwa, które świat ignorujeZamiast przeciwstawić się prawdziwym zbrodniom przeciw ludzkości, społeczność międzynarodowa obrzuca Izrael krwawymi oszczerstwami.   Bryen   2024-01-29
Wysoki Przedstawiciel UE, Josep Borrell, przyznaje, że chce „dwóch państw”, a nie „pokoju”     2024-01-26
Błędna odpowiedź Bidena w sprawie TajwanuGłównym zagrożeniem dla pokoju w Azji nie jest niepodległość Tajwanu, ale chińska wojowniczość.   Jacoby   2024-01-26
Jak zakończyć cierpienia Palestyńczyków   Tawil   2024-01-24
Dla mediów terroryści Hamasu to duchy   Bard   2024-01-23
Złóżmy pozew przeciwko UNRWA w Hadze   Bedein   2024-01-23
Jak Princeton wybiela haniebną historię Kena Rotha   Steinberg   2024-01-22
Jedna wojna i dwie wizje   Taheri   2024-01-21
Pytasz, czy jesteś antysemitą?   Koraszewski   2024-01-21
“Koszmar zatajonych pieniędzy”: jak Katar kupił Ligę Bluszczową   Williams   2024-01-20
“Krwawe Boże Narodzenie”: chrześcijanie masakrowani w nigeryjskim ludobójstwie   Ibrahim   2024-01-17
Pracownicy pomocy humanitarnej wspierają Hamas   Bard   2024-01-13
Samobójcza głupota „rozwiązania w postaci dwóch państw”   Anderson   2024-01-12
Starzy orędownicy procesu pokojowego i wojna w Gazie   Flatow   2024-01-11
Dlaczego chrześcijańscy przywódcy ignorują ataki na swoją społeczność   Tawil   2024-01-10
Masha Gessen, lub, ври, да знай же меру   Fitzgerald   2024-01-09
Dla mediów terroryści Hamasu to duchy   Bard   2024-01-06
Izrael ma nie tylko armię najbardziej moralną, ale także najbardziej przejrzystą     2024-01-06
Krytycy Izraela po prostu nie chcą, aby Izrael zwyciężył   Tobin   2024-01-05
Kto popiera Hamas?   Dershowitz   2024-01-04
Nie ma „upokorzonej izraelskiej męskości”   Chesler   2024-01-02
Nie ma porównania pomiędzy przemocą palestyńską i żydowską na Zachodnim Brzegu     2024-01-02
Odzyskanie romantyzmu naszej sprawy   Greenfield   2023-12-28
Przyszła strategia ekonomiczna dla pokoju   Mahjar-Barducci   2023-12-25
“Przebudzenie” zagraża amerykańskim Żydom   Tobin   2023-12-23
Dziesięć podstawowych faktów na temat wojny z Hamasem, o których media nie mówią     2023-12-23
Zakazanie przez Bidena prawa wjazdu do USA dla „stosujących przemoc osadników” izraelskich zablokowałby tych, którzy po prostu nie zgadzają się z jego polityką   Kontorovich   2023-12-21
Wojna w Ukrainie i na Bliskim Wschodzie   Koraszewski   2023-12-20
Czy dysonans poznawczy Bidena może pozwolić Izraelowi wygrać wojnę?   Tobin   2023-12-19
Dlaczego islamiści roszczą sobie prawa do ziemi niemuzułmańskiej?   Bulut   2023-12-18
Polityka tożsamości i zaburzenia kognitywne   Koraszewski   2023-12-18
Symfoniczna wersja terroru   Taheri   2023-12-15
Wsparcie dla terroru: jak terroryści wykorzystują organizacje humanitarne   i Nathaniel Rabkin   2023-12-14
Zdumiewająca naiwność Izraelofobów. Zachodnie oburzenie wywołane wyłapywaniem przez IDF podejrzanych członków Hamasu jest absurdalnym kwiecistym moralizowaniem.   O'Neill   2023-12-13
Redaktor kuwejckiej gazety: Hamas powinien być ścigany sądownie za śmierć i zniszczenie, jakie ściągnął na Gazańczyków atakiem z 7 października     2023-12-11
Tak daleko, tak blisko   Koraszewski   2023-12-10
Za kulisami Human Rights Watch: nienawiść i korupcjaPamięci Roberta Bernsteina, założyciela Human Rights Watch   Steinberg   2023-12-09
Najnowszy hit Pallywoodu. Jak usłużne relacje mediów o „zbombardowaniu” szpitala Al-Ahli promowały propagandę Hamasu   Landes   2023-12-07
Nagroda Nobla za terror i inne absurdy   Fernandez   2023-12-06
Gaza – kto z kim walczy i w imię czego?   Koraszewski   2023-12-05
Unia Europejska jest wspólnikiem Iranu   Rafizadeh   2023-12-05
W  Betlejem Boże Narodzenie zostało odwołane , a winni są Żydzi.     2023-12-04
Porażka zachodniego feminizmu, kiedy jest najbardziej potrzebny   Chesler   2023-12-04
Huti: kim są i dlaczego atakują Izrael?   Flatow   2023-12-03
Krótka historia długiej odpowiedzialności zbiorowej   Koraszewski   2023-12-02
Dlaczego Arabowie “zdradzili” Palestyńczyków   Toameh   2023-12-01
Coleman Hughes atakuje porównania między Palestyńczykami a walką Czarnych o wolność w Afryce Południowej i w Ameryce   Coyne   2023-12-01
Prawdziwi eksperci prawa międzynarodowego są zgodni: Hamas jest winny zbrodni wojennych i niemal na pewno ludobójstwa. Ale media ignorują ten przekaz     2023-11-30
Czerwony Krzyż po raz kolejny zawodzi Żydów   Bard   2023-11-28
“Rozwiązanie w postaci dwóch państw” oznacza terroryzm   Greenfield   2023-11-27
Niebezpieczne fantazje Bidena o państwie palestyńskim   Tobin   2023-11-26
Nie, Joe. Powierzenie ONZ odpowiedzialności za Gazę byłoby kiepskim dowcipem   Kontorovich   2023-11-24
Nagroda administracji Bidena dla Iranu w wysokości 10 miliardów dolarów: tylko małe podziękowanie za zorganizowanie wojny, zranienie 56 żołnierzy amerykańskich i próbę wypędzenia USA z Bliskiego Wschodu.   Rafizadeh   2023-11-23
Gaza moja miłość   Koraszewski   2023-11-22
Oszczerstwa o popełnianiu „ludobójstwa przez Izrael mają na celu usprawiedliwienie ewentualnego prawdziwego ludobójstwa na Żydach     2023-11-21
Dlaczego Palestyńczycy nie chcą rządzić Gazą?   Abdul-Hussain   2023-11-18
Gaza, islam i Zachód   Smith   2023-11-17
Pora, żeby Biden publicznie przyznał, że jest to wojna irańskich mułłów przeciwko Izraelowi i Stanom Zjednoczonym   Rafizadeh   2023-11-15
Amerykański front   Rosenthal   2023-11-07

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk