Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 11:33

« Poprzedni Następny »


Osmanowie wrócili


Seth J. Frantzman 2020-01-13

Osmanowie wrócili(photo credit: OMAR SANADIKI/REUTERS)
Osmanowie wrócili

(photo credit: OMAR SANADIKI/REUTERS)



Pod koniec listopada Turcja postawiła sobie na nowy cel.

 

W Libii szalała dawno zapomniana przez świat wojna domowa. Rząd w Trypolisie, często nazywany Rządem Zgody Narodowej, tracił grunt na rzecz Libijskiej Armii Narodowej pod dowództwem człowieka o nazwisku Chalifa Haftar, którego siły mieściły się we wschodniej Libii.


Turcja popiera Trypolis; Egipt popiera Haftara. Jest to część dużo szerszego frontu, który stanowi próbę Turcji przywrócenia wpływów utraconych pod koniec I Wojny Światowej. Stulecie temu europejskie mocarstwa myślały, że Imperium Osmańskie może być z łatwością podzielone, a jego zdobycze oddane innym.


Dzisiaj Turcja powróciła, wchodząc na takie tereny jak północny Irak, północna Syria, Libia, a także Zatoka Perska i Somalia.  

 

Paryska Konferencja Pokojowa, która skończyła się w styczniu 1920 roku, 100 lat temu, pomogła ustawić scenę dla wielu problemów nadal dręczących Bliski Wschód. Trudno o tym pamiętać dzisiaj, ale wiele z tego, co traktujemy jako oczywistość w sprawie granic na Bliskim Wschodzie, jest pod pewnymi względami arbitralna. Decyzje o granicach zapadły po I Wojnie Światowej w serii traktatów, takich jak Traktat z Sevres z 1920 roku i Traktat z Lozanny w 1923roku.

 

Dlaczego prowincja Hatay, kiedyś nazywana Alexandrettą, jest w Turcji, skoro mogła być w Syrii? Dlaczego Mosul jest w Iraku, a nie w Turcji, skoro Turcja kiedyś zgłaszała do Mosulu roszczenia? Dlaczego Kurdowie nie mają państwa? Napięcia na Bliskim Wschodzie, nierozwiązane problemy od Libanu do Iraku, Libii, Turcji i Gazy są wszystkie częścią tych decyzji.

 

Zacznijmy od miejsca, w którym Turcja obecnie umieszcza swoje niedawne ambicje – w Libii. Libia była kiedyś teatrem cichej wojny zastępczej, która odzwierciedla podziały w świecie muzułmańskim między Bractwem Muzułmańskim, w którym ma korzenie rządząca Turcją partia, a krajami, które przeciwstawiają się Bractwu.

 

Władca Turcji, prezydent Recep Tayyip Erdogan, ma coraz bardziej globalne ambicje. Nękana wojną Libia może być do nich kluczem, jak uznali tureccy przywódcy zgromadzeni wokół Erdogana. Turcja już wysyłała drony i pojazdy opancerzone do Trypolisu. Nie zatrzymały one jednak fali. Haftar przysiągł w listopadzie, że zdobędzie Trypolis i oczyści kraj z „terrorystów” i „bojówek”. Turcja odpowiedziała, że „watażka” Haftar musi zostać zatrzymany.

 

Turcja chciała jednak czegoś w zamian za pomoc w zatrzymaniu go. Chciała praw do Morza Śródziemnego między Turcją a Libią.


Jeśli przeciągniesz linię od Libii do Turcji, wpadasz na greckie wyspy, w tym na Kretę. Jeśli jednak przeciągniesz linię od wschodniej Libii, jest przejście między Cyprem a greckimi wyspami, które łączy Turcję z Libią. To tutaj Turcja zrobiła odważny ruch szachowy. W zamian za wysłanie żołnierzy, by wzmocnić rząd w Trypolisie, Turcja dostanie wyłączną strefę ekonomiczną, która morzem oddziela Cypr od Grecji i daje Turcji prawo eksploatowania gazu ziemnego. Pogrąża także marzenia Grecji i Cypru zaproszenia firm takich jak ENI do badań zasobów naturalnych pod dnem morskim.  

 

Ta sztuczka Turcji jest sprytna. Ankara wysyła swoją marynarkę do prowadzenia odwiertów wokół Cypru, pokazując swoją flagę i siłę. Turecka marynarka ma nowe rodzaje rakiet morze-morze. Turcja kupuje nowe statki wiertnicze. Cypr sądził, że wyszedł na prowadzenie przez podpisanie umów z Egiptem w 2003, Libanem w 2007 i Izraelem w 2010 roku. Ale Turcja rzuciła rękawicę. 

 

Należy patrzeć na traktowanie Greków i Cypryjczyków przez Turcję przez pryzmat historii. Turcja najechała Cypr w 1974 roku, twierdząc, że pomaga chronić turecką mniejszość. Pozostaje tam od tego czasu i uznała Cypr Północny za odrębny kraj. Nikt inny go nie uznaje, ale Turcja mówi, że Cypr Północny ma wszystkie prawa do szukania gazu wokół Cypru. Turcja wysłała na Cypr drony, żeby pokazać, że będzie pilnować wód, do których ma roszczenia.

 

Dla Turcji działanie na Cyprze było demonstracją, że nie da sobie odebrać więcej wysp na Morzu Śródziemnym – na przykład, archipelag wysp Dodekanez w pobliżu Rodos zajęły w 1912 roku Włochy podczas wojny z Imperium Osmańskim. Włochy zajęły również Rodos, który podczas II Wojny Światowej przejęły Niemcy, aż wreszcie stał się częścią Grecji w 1947 roku. Turcja mówi dzisiaj, że te wyspy, mimo że technicznie są częścią Grecji, nie mogą być wykorzystywane przez Grecję do ustalania granic morza terytorialnego. Twierdzi, że, szelf kontynentalny, który rozciąga się od Turcji, daje krajowi Erdogana prawo do morza.

 

Decyzję Turcji, by odnowić swoje roszczenia do morza i wysłać siły wojskowe do Libii, należy widzieć w świetle stulecia polityki Turcji od upadku Imperium Osmańskiego. Osmanowie stracili Libię na rzecz Włoch w 1912 roku. Teraz Turcy wrócili.   

 

Od upadku Osmanów Turcja flirtowała z rozmaitymi strategiami. Przez kilka lat, w latach 1920., wyglądało na to, że państwo będzie rozmontowane. Turcy jednak wypchnęli Greków z nowoczesnej Turcji i rozpoczęli kampanię tureckiego nacjonalizmu i sekularyzmu, który zastąpił europejskie rządy w Stambule i stworzył obecne granice. Ankara jednak nie była całkowicie usatysfakcjonowana. Uważała, że jej poprzednia, potężna rola została zredukowana.

 

Podczas Zimnej Wojny Turcja była sojusznikiem USA, była mało stabilna, miała liczne wewnętrzne rozruchy i przewroty wojskowe. W owym czasie wydawało się, że sąsiedzi Turcji rozwijają się szybciej. Syria za Hafeza Assada, ojca obecnego, oblężonego prezydenta, próbowała zostać arabskim, socjalistycznym rajem. Zapożyczając z świeckich, nacjonalistycznych tradycji europejskiego faszyzmu w połączeniu z socjalizmem i arabskim nacjonalizmem, reżim Assada był brutalny wobec dysydentów, ale ludzi lojalnych traktował przyzwoicie. Chciał zmodernizować kraj i wyglądać jak państwa wschodnioeuropejskie z komunistycznego stylu blokowiskami, mnóstwem sowieckich czołgów i innych akcesoriów socjalizmu. Pozostawił jątrzące się kwestie, które powstały po 1920 roku. Na przykład, co z Kurdami we wschodniej Syrii?  Reżim Assada traktował ich, jak gdyby nie istnieli, dławiąc ich i odmawiają obywatelstwa wielu spośród nich.  

 

Reżim Assada ignorował także duże plemiona arabskie wzdłuż Eufratu. Te plemiona zerkały czasami ku Irakowi Saddama, szukając związków kulturowych z innymi plemionami w prowincji Anbar. Saddam Husajn, podobnie jak Assad, był produktem arabskiej, nacjonalistycznej, rewolucyjnej epoki. Wszystkie te reżimy, od Assada, do Saddama i Nassera w Egipcie były produktem reakcji na mandaty brytyjski i francuski ery kolonialnej. Zastąpiły stary system monarchii, władz kolonialnych i szejków. Chcieli nowoczesności.  

 

W pewien sposób były to także reakcje na żydowski nacjonalizm syjonizmu, którego nienawidzili, jak też na świecki, turecki Ataturka. Jeśli miały istnieć państwa żydowskie i tureckie, to będą również państwa arabskich grup nacjonalistycznych.


Irak nigdy nie uporał się z problemami, jakimi obarczyli go kolonialni Brytyjczycy. Brytyjczycy chcieli włączyć Mosul do Iraku, żeby było więcej muzułmanów sunnickich do popierania haszymidzkiego króla, którego tam osadzili. Król był z terytorium, które obecnie jest Arabią Saudyjską i był bratem ówczesnego króla Jordanii. W Iraku jednak został pierwszym Irakijczykiem.

 

Nie miało to znaczenia dla mieszkających na północy Kurdów, którzy również chcieli wolności i niepodległości. Czasami zapomina się, że w 1946 roku, po II Wojnie Światowej, powstało na krótko niepodległe państwo kurdyjskie o nazwie Republika Mahabad. Podobnie jak zmiana władz na Rodos lub kwestia, czy Hatay będzie częścią Turcji, ta republika była produktem ubocznym nierozwiązanych kwestii z 1920 roku.

 

Kurdowie chcieli wolności i praw. Zamiast tego zmuszono ich, by zostali częścią państw, które ich ani nie uznawały, ani nie chciały. Dla mocarstw kolonialnych nie miało to znaczenia. Dla nacjonalistycznych reżimów było dodatkowym bólem głowy. Dla USA i ZSRR podczas Zimnej Wojny byli narzędziami do użycia i wyrzucenia.

 

Ten system powstał w latach 1920, a potem w latach 1960 obracał się wokół sztucznych państw, takich jak Irak, Syria i Liban. Egipt był starożytnym państwem, ale Damaszek miał własne ambicje. W pewnym momencie Arabskiej Rewolty starano się o utrzymanie Damaszku jako części wielkiego państwa arabskiego. Brytyjczycy i Francuzi jednak powiedzieli „nie”. Zamiast tego, Królestwo Jordanii stało się królestwem beduińskim.   Królestwa, które stworzono w XX wieku, mogły początkowo wydawać się słabe, ale miały więcej mocy przetrwania niż reżimy nacjonalistyczne. Te reżimy – Od Kaddafiego w Libii do Saddama w Iraku i Alego Abdullaha Saleha w Jemenie – zostały obalone. Także reżim nasserowski w Egipcie padł w 2011 roku, kiedy wybuchła Wiosna Arabska. Zine el-Abidine Ben Ali z Tunezji także został wyrzucony. To samo spotkało reżim w Algierii.

 

Dlaczego jedne monarchie przetrwały, a inne nie? Brytyjczycy pomogli doprowadzić do władzy króla Farouka w królestwie Egiptu. Król Idris z Libii wydawał się potężniejszym władcą, ale został zepchnięty z tronu w 1969 roku, kiedy przebywał na leczeniu w Turcji. W odróżnieniu od tego monarchie w Zatoce oraz monarchie marokańska i jordańska przetrwały.  Prawdopodobnie lepiej im się udało albo dlatego, że ich państwa były bardziej homogeniczne, albo z powodu ich tradycji rządzenia.

 

W ostatnich 10 latach widzieliśmy nadzwyczajny odwrót, kiedy większość krajów arabskich jest rozdzierana od środka. Tam gdzie zawiodły monarchie lub arabski nacjonalizm, narastający religijny ekstremizm żerował na słabych państwach. Nawet jednak ten islamski terroryzm nie zajął miejsca nowych państw.

 

ISIS przyszedł i odszedł. Także Bractwo Muzułmańskie, na krótko podnoszące się w Gazie, a także w Trypolisie lub innych miejscach i starające się o wygranie wyborów w Tunezji, Jordanii i innych miejscach, nie było takim sukcesem, jak niektórzy sądzili. Polityczny islam nie zwycięża.

 

Tym, co się zdarzyło, jest wzrost historycznie potężnych, peryferyjnych państw Turcji i Iranu, które zdobywają wpływy na całym Bliskim Wschodzie. Te państwa, Imperium Osmańskie i Imperium Perskie, zostały osłabione w 1920 roku i europejskie mocarstwa zastąpiły ich historyczne miejsce i rolę. Teraz jednak, kiedy Europa wygląda na coraz bardziej izolowaną, te kraje podnoszą się znowu.

 

Wyprawa Turcji do Libii jest tylko jednym z symboli tego nowego światowego porządku na Bliskim Wschodzie.  

 

The Ottomans are back – what does that mean for Israel?

Jerusalem Post, 1 stycznia 2020

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Seth J. Frantzman


Publicysta “Jerusalem Post”. Zajmował się badaniami nad historią ziemi świętej, historią Beduinów i arabskich chrześcijan, historią Jerozolimy, prowadził również wykłady w zakresie kultury amerykańskiej. Urodzony w Stanach Zjednoczonych w rodzinie farmerskiej, studiował w USA i we Włoszech, zajmował się handlem nieruchomościami, doktoryzował się na  Hebrew University w Jerozolimie. 
 

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Notatki

Znalezionych 2570 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Odwaga białej flagi i mój Poznań   Koraszewski   2024-03-17
Izraelska pisarka wycofuje się z zaplanowanego wystąpienia, zanim zostanie anulowana z powodu „złych poglądów”   Coyne   2024-03-16
Demokracja protestów i piwny parlamentaryzm   Kruk   2024-03-16
Dlaczego nowo niepodległe kraje muszą odrzucić radykalną dekolonizacjęKontrastujące historie Singapuru, Tanzanii i Sri Lanki ukazują niebezpieczeństwa związane z próbą całkowitego wymazania kolonialnej przeszłości.   Sophalkalyan   2024-03-15
Dlaczego lewica musi kłamać o Hamasie i gwałtach   Tobin   2024-03-13
Departament Edukacji USA ukrywa zagraniczne darowizny na rzecz uniwersytetów   Bard   2024-03-13
Od miesięcy oficjalna polityka Autonomii Palestyńskiej zakłada zadawanie cierpień Gazańczykom     2024-03-11
Wybory wartości w globalnej wiosce   Koraszewski   2024-03-11
Czy Gaza naprawdę jest przypadkiem największych cierpień Arabów?   Abdul-Hussain   2024-03-09
Przestępstwa seksualne Hamasu-UNRWA i Międzynarodowy Dzień Kobiet   Blum   2024-03-08
Homeopatyczny środek na wydłużanie rzęs   Koraszewski   2024-03-08
Czy odbędzie się strategiczny dialog USA-Katar?   Carmon   2024-03-07
Kiedy polityka wobec zagranicznych wojen staje się krajową polityką wyborczą   Fernandez   2024-03-05
Palestyński handlarz kłamstw   Bawer   2024-03-05
Wszyscy jesteśmy imigrantami   Koraszewski   2024-03-02
Współudział UE w finansowaniu irańskiego terrroru   Rafizadeh   2024-03-01
Dzień po i jego konteksty   Koraszewski   2024-02-26
Sabotowanie romansu USA-Izrael   Altabef   2024-02-24
Eurowizja i bębny wojny   Collins   2024-02-23
Milczenie feministycznych owiec: ani słowa o horrorach HamasuZwolennicy #MeToo milczeli.   Chesler   2024-02-22
A zwycięzcą jest – Hamas!   Dershowitz   2024-02-21
"Palestyńczycy są tacy sami jak my", zapewnia mędrzec Blinken   Pandavar   2024-02-20
Żyjemy w momencie kulturowego chaosu   Meotti   2024-02-20
Chleba naszego powszedniego daj nam Google   Koraszewski   2024-02-19
Jak propalestyńscy są zachodni demonstranci?     2024-02-16
@Guardian kłamie, żeby przedstawić żołnierzy IDF jako potwory – ale pokazuje, że @IDF pozostaje najbardziej moralną armią na świecie     2024-02-15
Blinken powinien wiedzieć, że Autonomia Palestyńska jest równie zła jak rządy Hamasu w Gazie   Marcus   2024-02-14
Czy może istnieć uczciwa propalestyńska lewica?   Levick   2024-02-14
Hipokryzja zdefiniowana: grupy praw człowieka martwią się wszelkimi ograniczeniami w przepływie uchodźców, ale milczą w sprawie Egiptu, który zakazuje wjazdu jakimkolwiek uchodźcom z Gazy     2024-02-13
Czy uchodźcy żydowscy i arabscy są równi?Mimo prawie miliona żydowskich uchodźców z krajów arabskich, Organizacja Narodów Zjednoczonych nadal ma obsesję wyłącznie na punkcie potomków uchodźców arabskich.   Julius   2024-02-11
Kilka uwag wokół niepewności   Koraszewski   2024-02-09
Moi drodzy Palestyńczycy: Czas pozbyć się naszych przywódców i przyjąć izraelskie oferty pokojowe   Eid   2024-02-07
Jak zdemontować UNRWA: instrukcja krok po kroku     2024-02-07
Wojna Izraela z Hamasem jest najmniej śmiercionośną wojną w regionieDlaczego więc media opisują go jako „jedną z najbardziej śmiercionośnych… w historii”?   Greenfield   2024-02-06
Zdradziecka awangarda intelektualna   Koraszewski   2024-02-04
Departament Stanu a rzeczywistość   Bard   2024-02-03
Szef ONZ twierdzi, że Palestyńczycy mają „prawo do państwowości”. Dlaczego?   Fitzgerald   2024-02-03
UNRWA istnieje, aby pomóc w prowadzeniu wojny, której celem jest likwidacja Izraela   Tobin   2024-02-02
Islamscy terroryści tworzą klęski głodowe, żeby czerpać korzyści z pomocy zagranicznejWalka z terrorystami nie powoduje klęsk głodowych; pomoc humanitarna dla terrorystów powoduje klęski głodowe.   Greenfield   2024-02-01
Kto pierwszy mrugnie w wojnie w Gazie?   Fernandez   2024-02-01
Dokumentowanie działań umożliwiających zbrodnie wojenne Hamasu: agencje ONZ, programy pomocy rządowej i organizacje pozarządowe   Steinberg   2024-01-31
Prawdziwe ludobójstwa, które świat ignorujeZamiast przeciwstawić się prawdziwym zbrodniom przeciw ludzkości, społeczność międzynarodowa obrzuca Izrael krwawymi oszczerstwami.   Bryen   2024-01-29
Wysoki Przedstawiciel UE, Josep Borrell, przyznaje, że chce „dwóch państw”, a nie „pokoju”     2024-01-26
Błędna odpowiedź Bidena w sprawie TajwanuGłównym zagrożeniem dla pokoju w Azji nie jest niepodległość Tajwanu, ale chińska wojowniczość.   Jacoby   2024-01-26
Jak zakończyć cierpienia Palestyńczyków   Tawil   2024-01-24
Dla mediów terroryści Hamasu to duchy   Bard   2024-01-23
Złóżmy pozew przeciwko UNRWA w Hadze   Bedein   2024-01-23
Jak Princeton wybiela haniebną historię Kena Rotha   Steinberg   2024-01-22
Jedna wojna i dwie wizje   Taheri   2024-01-21
Pytasz, czy jesteś antysemitą?   Koraszewski   2024-01-21
“Koszmar zatajonych pieniędzy”: jak Katar kupił Ligę Bluszczową   Williams   2024-01-20
“Krwawe Boże Narodzenie”: chrześcijanie masakrowani w nigeryjskim ludobójstwie   Ibrahim   2024-01-17
Pracownicy pomocy humanitarnej wspierają Hamas   Bard   2024-01-13
Samobójcza głupota „rozwiązania w postaci dwóch państw”   Anderson   2024-01-12
Starzy orędownicy procesu pokojowego i wojna w Gazie   Flatow   2024-01-11
Dlaczego chrześcijańscy przywódcy ignorują ataki na swoją społeczność   Tawil   2024-01-10
Masha Gessen, lub, ври, да знай же меру   Fitzgerald   2024-01-09
Dla mediów terroryści Hamasu to duchy   Bard   2024-01-06
Izrael ma nie tylko armię najbardziej moralną, ale także najbardziej przejrzystą     2024-01-06
Krytycy Izraela po prostu nie chcą, aby Izrael zwyciężył   Tobin   2024-01-05
Kto popiera Hamas?   Dershowitz   2024-01-04
Nie ma „upokorzonej izraelskiej męskości”   Chesler   2024-01-02
Nie ma porównania pomiędzy przemocą palestyńską i żydowską na Zachodnim Brzegu     2024-01-02
Odzyskanie romantyzmu naszej sprawy   Greenfield   2023-12-28
Przyszła strategia ekonomiczna dla pokoju   Mahjar-Barducci   2023-12-25
“Przebudzenie” zagraża amerykańskim Żydom   Tobin   2023-12-23
Dziesięć podstawowych faktów na temat wojny z Hamasem, o których media nie mówią     2023-12-23
Zakazanie przez Bidena prawa wjazdu do USA dla „stosujących przemoc osadników” izraelskich zablokowałby tych, którzy po prostu nie zgadzają się z jego polityką   Kontorovich   2023-12-21
Wojna w Ukrainie i na Bliskim Wschodzie   Koraszewski   2023-12-20
Czy dysonans poznawczy Bidena może pozwolić Izraelowi wygrać wojnę?   Tobin   2023-12-19
Dlaczego islamiści roszczą sobie prawa do ziemi niemuzułmańskiej?   Bulut   2023-12-18
Polityka tożsamości i zaburzenia kognitywne   Koraszewski   2023-12-18
Symfoniczna wersja terroru   Taheri   2023-12-15
Wsparcie dla terroru: jak terroryści wykorzystują organizacje humanitarne   i Nathaniel Rabkin   2023-12-14
Zdumiewająca naiwność Izraelofobów. Zachodnie oburzenie wywołane wyłapywaniem przez IDF podejrzanych członków Hamasu jest absurdalnym kwiecistym moralizowaniem.   O'Neill   2023-12-13
Redaktor kuwejckiej gazety: Hamas powinien być ścigany sądownie za śmierć i zniszczenie, jakie ściągnął na Gazańczyków atakiem z 7 października     2023-12-11
Tak daleko, tak blisko   Koraszewski   2023-12-10
Za kulisami Human Rights Watch: nienawiść i korupcjaPamięci Roberta Bernsteina, założyciela Human Rights Watch   Steinberg   2023-12-09
Najnowszy hit Pallywoodu. Jak usłużne relacje mediów o „zbombardowaniu” szpitala Al-Ahli promowały propagandę Hamasu   Landes   2023-12-07
Nagroda Nobla za terror i inne absurdy   Fernandez   2023-12-06
Gaza – kto z kim walczy i w imię czego?   Koraszewski   2023-12-05
Unia Europejska jest wspólnikiem Iranu   Rafizadeh   2023-12-05
W  Betlejem Boże Narodzenie zostało odwołane , a winni są Żydzi.     2023-12-04
Porażka zachodniego feminizmu, kiedy jest najbardziej potrzebny   Chesler   2023-12-04
Huti: kim są i dlaczego atakują Izrael?   Flatow   2023-12-03
Krótka historia długiej odpowiedzialności zbiorowej   Koraszewski   2023-12-02
Dlaczego Arabowie “zdradzili” Palestyńczyków   Toameh   2023-12-01
Coleman Hughes atakuje porównania między Palestyńczykami a walką Czarnych o wolność w Afryce Południowej i w Ameryce   Coyne   2023-12-01
Prawdziwi eksperci prawa międzynarodowego są zgodni: Hamas jest winny zbrodni wojennych i niemal na pewno ludobójstwa. Ale media ignorują ten przekaz     2023-11-30
Czerwony Krzyż po raz kolejny zawodzi Żydów   Bard   2023-11-28
“Rozwiązanie w postaci dwóch państw” oznacza terroryzm   Greenfield   2023-11-27
Niebezpieczne fantazje Bidena o państwie palestyńskim   Tobin   2023-11-26
Nie, Joe. Powierzenie ONZ odpowiedzialności za Gazę byłoby kiepskim dowcipem   Kontorovich   2023-11-24
Nagroda administracji Bidena dla Iranu w wysokości 10 miliardów dolarów: tylko małe podziękowanie za zorganizowanie wojny, zranienie 56 żołnierzy amerykańskich i próbę wypędzenia USA z Bliskiego Wschodu.   Rafizadeh   2023-11-23
Gaza moja miłość   Koraszewski   2023-11-22
Oszczerstwa o popełnianiu „ludobójstwa przez Izrael mają na celu usprawiedliwienie ewentualnego prawdziwego ludobójstwa na Żydach     2023-11-21
Dlaczego Palestyńczycy nie chcą rządzić Gazą?   Abdul-Hussain   2023-11-18
Gaza, islam i Zachód   Smith   2023-11-17
Pora, żeby Biden publicznie przyznał, że jest to wojna irańskich mułłów przeciwko Izraelowi i Stanom Zjednoczonym   Rafizadeh   2023-11-15
Amerykański front   Rosenthal   2023-11-07

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk