Prawda

Sobota, 5 lipca 2025 - 01:28

« Poprzedni Następny »


Milan Kundera ostrzegał nas przed historyczną amnezją. Teraz widzimy ją znowu.


Ewan Morrison 2019-04-11


Walka człowieka z władzą jest walką pamięci z zapomnieniem.
—Milan Kundera

 

Pierwszego  kwietnia 2019 roku Milan Kundera ukończył 90 lat i jego centralny temat – moc zapominania, lub historyczna amnezja – nie mógłby być bardziej aktualny. Wielki temat Kundery wyłonił się z jego doświadczeń zniewolenia jego byłej ojczyzny, Czechosłowacji, przez Związek Radziecki w 1948 roku i procesu świadomego wymazywania historii narzuconego przez komunistyczny reżim na Czechów i Słowaków.


Jak powiedział Kundera:

Pierwszym krokiem do likwidacji narodu jest wymazanie jego pamięci. Zniszczenie jego książek, jego kultury, jego historii. Potem znalezienie kogoś, kto napisze nowe książki, wyprodukuje nową kulturę, wynajdzie nową historię. Nie potrwa długo, a naród zacznie zapominać czym jest i czym był. Świat wokół zapomni jeszcze szybciej.

Po raz pierwszy przeczytałem Księgę śmiechu i zapomnienia (1979) Kundery w 1987 roku, kiedy byłem członkiem brytyjskiej partii komunistycznej. Ta książka wstrząsnęła moimi przekonaniami i książki Kundery stały się częścią prawdy, która wstrząsnęła do gruntu ZSRR.

 

W latach 1990. wierzyliśmy, że żyjemy w erze “post-mortem”, w której ujawnione będą wszystkie ukryte groby XX wieku, wszystkie potworności zostaną zanalizowane, wszystkie lekcje przerobione. Żebyśmy nie zapomnieli. Myśleliśmy także, że wkroczyliśmy w czasy, w których marzenie Doliny Krzemowej o cyfryzacji całej wiedzy z całej historii drukowanego i mówionego słowa doprowadzi nas do niekończącej się, wolnej biblioteki, szklanego domu prawdy i globalnej wioski wolnego przepływu informacji. Przyszłość będzie czasem nieskończonego pamiętania i wielkiego uczenia się.

 

Jak bardzo myliliśmy się. Metafora szklanego domu zamieniła się w lustrzaną kostkę. Globalna wioska rozpadła się na plemienne info-wojny, a niekończąca się biblioteka jest obecnie strefą wojenną zwalczających się teorii spiskowych. Internet stał się narzędziem zapominania, nie zaś pamiętania, a największym obszarem amnezji jest temat, którego zachowaniu Milan Kundera poświęcił całe życie, a mianowicie horrorów komunizmu.   

 

Ten temat pojawia się na pierwszej stronie Księgi śmiechu i zapomnienia, gdzie Kundera opisuje moment w Pradze w 1948 roku podczas ciężkiej śnieżycy, kiedy przywódca komunistyczny Klement Gottwald z gołą głową wygłasza przemówienie na placu Wacława, a jego towarzysz, Vladimir Clementis, daje mu swoją czapkę:

Cztery lata później Clementis został oskarżony o zdradę i powieszony. Dział propagandy natychmiast wymazał go z historii i oczywiście, również ze zdjęcia. Od tego czasu Gottwald stał na balkonie sam. Tam, gdzie kiedyś stał Clementis, jest tylko pusta ściana. Wszystko, co pozostało z Clementisa, to czapka na głowie Gottwalda.



Po upadku ZSRR popłynął potok prawdy o obalonych reżimach komunistycznych w Rosji, Czechosłowacji, Niemczech Wschodnich, Bułgarii, na Węgrzech, w Albanii, Rumunii i w Polsce. Państwowe długi i korupcja, łamanie praw człowieka w więzieniach politycznych i w sierocińcach, ukryte masowe groby, nielegalne eksperymenty na ludziach, systemy tajnej inwigilacji, zabójstwa, masowe klęski głodowe i przytłaczające dowody porażki „planowej ekonomii” w każdym z tych krajów. A także: struktury rządowej dezinformacji, zlikwidowanie wolności słowa i pisanie na nowo historii – wymazywanie przeciwników przez mordowanie ich, a następnie usuwanie wszystkich śladów ich istnienia z książek historycznych. W latach 1990. ujawniono tajne dane o głodzie-ludobójstwie dokonanym przez Stalina na Ukrainie (1923–33). Później skala ludobójstwa Przewodniczącego Mao wprawiła świat w osłupienie. Ujawniono także metody produkowania historycznej amnezji przez reżimy komunistyczne.  

 

Przez krótki okres panował konsensus, że komunistyczny eksperyment zawiódł. Nigdy więcej, powiedzieli postmoderniści i historycy. Nigdy więcej, powiedzieli ekonomiści i partie polityczne. Nigdy więcej, powiedziały narody byłych krajów komunistycznych. Nigdy więcej.

 

Szybko minęło 20 lat i nigdy więcej popadło w zapomnienie. W 2016 roku ”Wall Street Journal” zapytał: Is Communism Cool? Ask a Millennial. W zeszłym roku MIT Press opublikowała Communism for Kids, a „Teen Vogue” wydrukowała entuzjastyczną pochwałę komunizmu. „Tablet” z niejakim niepokojem ogłosił Cool Kid Communist Comeback. Na Twitterze jest nowy trend nicków z komunistycznym tematem: “Gothicommunist,” “Trans-Communist,” “Commie-Bitch,” “Eco-Communist”. Flagi z sierpem i młotem ponownie pojawiły się na kampusach podczas protestów i w mediach społecznościowych.

 

Jak mogliśmy zapomnieć?

 

Sondaż w Wielkiej Brytanii z 2015 roku wykonany przez The New Culture Forum pokazał, że 70 procent Brytyjczyków w wieku poniżej 24 lat nigdy nie słyszało o komunistycznym przywódcy chińskim Mao Zedongu, a z 30 procent, które o nim słyszało, 10 procent nie kojarzyło go ze zbrodniami przeciwko ludzkości. Komunistyczny reżim Przewodniczącego Mao był odpowiedzialny za śmierć między 30 a 70 milionów Chińczyków, czyniąc z niego największego ludobójcę XX wieku, większego od Stalina i Hitlera.  

 

Jedną z przyczyn, dla których ludobójstwa Mao nie są szeroko znane, jest to, że są złożone i działy się w dwóch okresach trwających w sumie siedem lat. Informacja w Internecie jest na ogół zredukowana do dających się szybko przeczytać, uproszczonych narracji. Jeśli jakieś fakty stanowią przedmiot sporu, mamy tendencję do wzruszenia ramionami i zignorowania całej sprawy. Tak więc, właśnie niejasność, czy komunistyczna partia Mao była odpowiedzialna za śmierć 30, 50, czy 70 milionów, powoduje, że wielu użytkowników Internetu rezygnuje z czytania o tej sprawie.  

 

Racjonalnym sposobem podejścia do sprzecznych oszacowań byłoby spojrzenie na obie skrajności. Powiedzenie, że zgodnie z minimalnymi oszacowaniami, także ze źródeł prokomunistycznych, Mao był odpowiedzialny za śmierć 30 milionów ludzi, a na drugim biegunie najbardziej antykomunistyczne źródła szacują tę liczbę na 70 milionów. Byłoby więc rozsądne założyć, że prawda leży gdzieś pomiędzy i nawet gdybyśmy przyjęli najniższą liczbę, jest ona nadal większa niż śmierci spowodowane przez Stalina i Hitlera.

 

Takiego procesu rozumowania jednak nie ma. Nasza reakcja, kiedy natykamy się na sporne dane, jest podobna do reakcji, kiedy na stronie Wikipedii czytamy ostrzeżenie: „Neutralność tego artykułu jest kwestionowana”. Włącza się wtedy zmęczenie i nieufność. A więc apologeci Mao nie muszą przedstawiać żadnych argumentów, liczba zabitych nie wynosi zero, ale ma zerowe znaczenie.

 

Wywołaną konfliktem apatią można manipulować dla politycznych celów. Widzimy to po sposobie, w jaki neokomuniści ustawiają swoje stragany. Nie kwestionują danych o liczbie zabitych w XX wieku, z którymi związana jest ich ideologia. Zamiast tego twierdzą, że dane są sprzeczne i że każdy przedstawiający jakiś konkretny zestaw danych ma w tym własny interes – ergo, dane nie są wiarygodne. I w ten sposób udaje im się wymazać 30-70 milionów śmierci z kart historii.

 

Częścią tego, co tak utrudnia przedstawienie danych o komunistycznych ludobójstwach jest to, że reżimy komunistyczne często usuwały państwowe dane. Weźmy największe ludobójstwo w historii ludzkości – wielką klęskę głodową w Chinach (1958–62). Do dnia dzisiejszego komunistyczny rząd chiński nie uznał oficjalnie tego ludobójstwa. Przez 40 lat ten historyczny epizod był ukrywany i zaprzeczano mu. Jest 100 pomników irlandzkiego głodu, ale do dnia dzisiejszego jedyny pomnik wielkiego głodu chińskiego jest zrobiony z cegieł i płytek ceramicznych i mieści się pośrodku prywatnego pola chińskiego farmera.



Jedyny pomnik wielkiego głodu chińskiego jest ręcznie zrobiony z cegieł i płytek ceramicznych i mieści się pośrodku prywatnego pola chińskiego farmera.

 

Jak długo dane o śmierci w komunistycznych Chinach nie zostaną definitywnie uzgodnione, jak długo nie wejdą do książek historycznych, tak długo sprzeczne dane będą używane do ukrycia ogromu zbrodni Mao. Widzimy także, jak to samo dzieje się w sprawie ukraińskiego ludobójstwa znanego jako Hołodomor (1932–33). Różne grupy sprzeczają się, czy zginęły trzy miliony, czy 10 milionów, co daje przestrzeń innym grupom on line, które chcą zaprzeczyć, że to się w ogóle zdarzyło.

 

Jeśli w dzisiejszych czasach chcesz, by dane zniknęły, nie próbuj ich ukrywać, po prostu przedstaw cztery inne liczby, które bardzo się różnią i rozpocznij walkę na liczby. To jest historyczna amnezja przez nadmiar informacji.

 

Kiedy w szumie sprzecznych twierdzeń tracimy nie tylko dane, ale także zapis tego, kto co zrobił i powiedział, mamy problem. Widzimy to również w oskarżeniach wysuwanych wobec Milana Kundery w ostatnich 10 latach – że był komunistycznym donosicielem, że był podwójnym agentem, że cała jego twórczość literacka była wynikiem wyrzutów sumienia z powodu zdradzenia władzom komunistycznym innego Czecha.

 

Zamęt i obfitość narracji wokół Kundery prowadzi nas po prostu do całkowitego porzucenia tego autora z powodu wywołanej konfliktem apatii. Już podważono jego reputację. Nigdy nie dowiemy się, czy to, co powiedział w swojej obronie, jest prawdą – brzmi „argument z apatii” – nie powinniśmy więc ufać niczemu, co kiedykolwiek powiedział lub napisał, także jego oskarżeniom komunizmu, także jego teoriom o historycznej amnezji jako narzędziu propagandowym komunizmu. Wszystko to można równie dobrze zapomnieć.

 

Obecnie, aby pozbyć się wroga, nie musisz niczego przeciwko niemu dowodzić. Zamiast tego używasz Internetu do stworzenia sprzecznych oskarżeń i danych. Używasz zamętu, by wzmocnić nienawiść i strach, aż wróg albo zostaje wyrzucony z sieci, a jego historia napisana na nowo, albo wymazany z pamięci milionów poprzez wywołaną konfliktem apatię.

 

Jeśli walka człowieka jest walką pamięci z zapominaniem, jak napisał Kundera, to w kakofonii Internetu mamy olbrzymią maszynę zapominania. Maszynę, która buduje nowe społeczeństwo na ruchomych piaskach Historycznej Amnezji.

 

Milan Kundera Warned Us About Historical Amnesia. Now It’s Happenig Again

Quillette, 31 marca 2019

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Ewan Morrison

Szkocki pisarz i filmowiec, autor sześciu powieści (najnowsza wydana w kwietniu 2019 „Nina X”.)  

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Notatki

Znalezionych 2976 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

To jest antyfaszysta   O'Neill   2025-07-04
Sprawozdanie "Pana Nie wiem”   Koraszewski   2025-07-04
Islam skutecznie wyeksportował swoje zakazy do mediów zachodnich – które odmawiają publikacji fikcyjnego „rysunku Mahometa”     2025-07-03
Empatia to piękna rzecz – dopóki nie przestaje być piękna.   Tabrizi   2025-07-01
Wyciek informacji z CNN to desperacka próba zaprzeczenia zwycięstwu Izraela   Goldberg   2025-06-30
Przeczytaj konstytucję Iranu i rozbij reżim   i Bill Siegel   2025-06-28
Reakcje ONZ na ataki Iranu na izraelskich cywilów     2025-06-27
Wyobraź sobie, że Hitler pozostał nietknięty   Hoffman   2025-06-26
Kurdowie: zapomniany naród w świecie odurzonym wybiórczym oburzeniem   Finlayson   2025-06-26
Ataki Trumpa na Iran były sygnałem dla Chin   Greenfield   2025-06-25
Czas, którego nigdy nie zapomnimy   Chesler   2025-06-25
Od wtorku do wtorku minął tydzień   Koraszewski   2025-06-24
Iran jest z Ameryką w stanie wojny od 46 lat   Greenfield   2025-06-23
Nieznośna lekkość oporu: Granice nieposłuszeństwa obywatelskiego w cieniu antysyjonizmu i antysemityzmu   Walter   2025-06-21
Większość podstawowych elementów do przeprowadzenia rewolucji na Zachodzie już obecnie istnieje, ale jakiej rewolucji?   Fernandez   2025-06-21
Komiczny upadek kultu kefiji   O'Neill   2025-06-18
Izrael wykonuje brudną robotę za innych     2025-06-16
Logika i uprzedzenia: od starożytności do BBC   Tsalic   2025-06-13
Dlaczego administracja Trumpa sprzedaje broń państwom, które przodują w sponsorowaniu terroryzmu?   Williams   2025-06-13
Gaza – Palestyna - kalifat   Koraszewski   2025-06-12
Krzyż na drogę jachtowi głupków płynących z Gretą do Gazy   O'Neill   2025-06-11
Nikt ich nie przekona, że białe jest białe, a czarne jest czarne   Koraszewski   2025-06-07
Antyizraelska prawica łączy się z proirańską lewicą   Smith   2025-06-07
To Amerykanie zmienią stanowisko, a nie Iran     2025-06-06
Antysemityzm należy badać jako poważną chorobę psychiczną   Hoffman   2025-06-05
Krytyka Izraela przez ONZ w sprawie pomocy dla Gazy dowodzi, że dobrze wiedzieli, iż Izrael nie okupował Gazy     2025-06-04
Krwawe oszczerstwo dociera do kolejki po chleb: fabrykowanie masakry w Rafah   Oz   2025-06-03
Wzniosłe zasady i sentymenty   Taheri   2025-06-01
Wywiad z Alanem Dershowitzem   Ruda   2025-05-31
List z Wydziału Praw Obywatelskich Departamentu Sprawiedliwości USA do Franceski Albanese   Terrell   2025-05-30
Najnowsza zbrodnia Izraela? Karmienie mieszkańców Gazy   O'Neill   2025-05-29
List otwarty do prezydenta Trumpa wzywający go do zapobieżenia irańskiemu arsenałowi nuklearnemu   I Andrew Stein   2025-05-28
„Nakba” nie jest naszym problemem   Cohen   2025-05-27
Gaza to więzienie na świeżym powietrzu. Jak śmiesz proponować komukolwiek, żeby wyjechał! (Z satyrycznej strony PreOccupied Territory)     2025-05-26
Iran używa strategii Korei Północnej — a USA znów dają się na to nabrać   Rafizadeh   2025-05-25
Human Rights Watch @HRW jest niemoralny     2025-05-25
Anglia, którą kiedyś szanowaliśmy   Haug   2025-05-24
List otwarty do dziennikarskiej braci   Koraszewski   2025-05-24
Wielką ironią jest to, że Stany Zjednoczone rezygnują z miękkiej siły, jednocześnie przyjmując prezenty od Kataru     2025-05-22
Achillesowa pięta inteligenta   Koraszewski   2025-05-20
Jak rozprzestrzenia się antysemicka nauka: wadliwa metodologia liczenia ofiar śmiertelnych w Strefie Gazy jest promowana przez @TheEconomist     2025-05-19
Samer Berany: Nadszedł czas na przywrócenie Druzom autonomii – państwa, którego Turcy zawsze się bali   Oz   2025-05-17
Czy Unia Europejska rzeczywiście oczekuje, że radykalni islamiści mogą się zreformować?   Haug   2025-05-17
Turcja: masowe aresztowania, tortury, cenzura   Bulut   2025-05-16
Tętent galopujących wiadomości   Koraszewski   2025-05-15
Kącik Miłośników Językoznawstwa, czyli: co znaczy słowo "antysemityzm"?      Kerner   2025-05-15
Benjamin Netanjahu kontra Edward Said: globalna wojna o idee przebudzone   Taub   2025-05-14
Nielegalne przejmowanie ziemi przez Europę   Rhea   2025-05-12
Siedem największych kłamstw na temat działań Izraela i Sił Obronnych Izraela w Gazie   i Arsen Ostrovsky   2025-05-09
Krótka historia antysemityzmu jako sygnalizacji cnoty     2025-05-07
Sąd Najwyższy Wielkiej Brytanii potwierdza, że kobiety istnieją   Greenfield   2025-05-07
Malowane papugi na plafonie jak długi   Koraszewski   2025-05-05
Koszmarne dziedzictwo kolonializmu   Koraszewski   2025-05-02
Departament Sprawiedliwości stwierdza, że UNRWA może zostać pozwana przed amerykańskim sądem   Fitzgerald   2025-05-02
„Guardian” przedstawia antysemityzm na kampusach jako wytwór naszej wyobraźni   Levick   2025-04-29
Zachód znów wpada w pułapkę Iranu   Rafizadeh   2025-04-28
Jak ekstremizm maszeruje bez przeszkód   Bryen   2025-04-28
Vermont, Mohsem Mahdawi i tabun użytecznych idiotów   Collier   2025-04-25
Azerbejdżan: rozszerzenie Porozumień Abrahamowych   Sherman   2025-04-24
Dwa pełne lata piekła w Sudanie   Fernandez   2025-04-23
Szalona kampania mająca na celu dekryminalizację Hamasu   O'Neill   2025-04-21
Najnowsza próba podważenia Izraela? Wykorzystywanie palestyńskich chrześcijan   Bard   2025-04-20
Sytuacja kryzysowa kanadyjskich Żydów   Hecht   2025-04-19
Sahel: rodzące się centrum globalnego islamizmu   Haug   2025-04-19
Drodzy uprzejmi Żydzi i inni o mentalności „Nie chcę się do tego mieszać”:To nie działa.   Finlayson   2025-04-17
Żydowska ambiwalencja w walce z antysemityzmem   Bard   2025-04-17
Biesy napadają raz jeszcze   Koraszewski   2025-04-16
Zapomniana wojna w Sudanie ujawnia nieludzkość izraelofobii   O'Neill   2025-04-16
Zastosowanie żydowskiej perspektywy etycznej do zidentyfikowania i ujawnienia stronniczości mediów (znowu @NYTimes)     2025-04-15
Żydowska etyka polityczna: projekt dla sprawiedliwych     2025-04-14
Realistyczne spojrzenie na kolonializm osadniczy   Finlayson   2025-04-14
Ramy uniwersalnej etyki żydowskiej     2025-04-13
Trump i pułapka Najwyższego Przywódcy   Taheri   2025-04-13
Antyglobalista w Białym Domku   Koraszewski   2025-04-12
Etyka żydowska: wróg każdej wadliwej filozofii     2025-04-11
Udawanie rozbrajania Hezbollahu nic nie pomoże   Abdul-Hussain   2025-04-10
Wojna ONZ z sukcesem Żydów     2025-04-10
Ludobójcza krucjata Iranu     2025-04-09
Trzydzieści lat temu Izrael deportował przywódców Hamasu. Świat zmusił Izrael do przyjęcia ich z powrotem   Greenfield   2025-04-09
Turcja idzie w ślady demokracji z tradycjami   Koraszewski   2025-04-08
Nazistowski supersesjonizm: unicestwienie żydowskiej „antyrasy”     2025-04-08
Wojna socjalizmu z Żydami – od Marksa do dzisiaj     2025-04-07
Zbrodnia to niesłychana   Koraszewski   2025-04-06
Czy rząd USA ma prawo stawiać warunki finansując uniwersytety?   Dershowitz   2025-04-05
Palestyńscy mężczyźni dopuszczają się przemocy wobec kobiet, ale winą obarcza się Izrael   Levick   2025-04-05
Turcja: moment neoosmański   Fernandez   2025-04-04
Jak świecki progresywizm stał się moralnie regresywny     2025-04-04
Samą istotą palestynizmu jest supersesjonizm     2025-04-03
Zawsze przyczyna, nigdy skutek   Malicki   2025-04-02
Tożsamość w czasach zarazy   Koraszewski   2025-04-01
Sprawiedliwość społeczna i supersesjonizm     2025-04-01
Gaza, Trump, prawda i… „transfer”   Sherman   2025-03-31
Nie ma różnicy między “politykami” Hamasu a jego terrorystami   Toameh   2025-03-30
UE musi przestać podważać starania o uratowanie jej samej   Rafizadeh   2025-03-29
Rządy terroru w Bangladeszu: w stronę kolejnego islamistycznego centrum w Azji Południowej?   Bulut   2025-03-28
Jednolita teoria pola antysemityzmu     2025-03-27
Irak: Nieustające ataki na Jazydów   Bulut   2025-03-26
Dają nam słowo Hamasu, że piszą prawdę i tylko prawdę   Koraszewski   2025-03-26
Nie licz na to, że Arabowie odbudują Gazę lub pomogą Palestyńczykom   Toameh   2025-03-25
Jedna wojna ale w różnych odsłonach   Bryen   2025-03-23

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Hamasowscy mordercy


Stawianie czoła


 Dyplomaci, pokerzyści i matematycy


Dlaczego BIden


Nie do naprawy


Brednie


Rafizadeh


Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill

Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk