Prawda

Piątek, 11 lipca 2025 - 05:48

« Poprzedni Następny »


Powiadom znajomych o tym artykule:
Do:
Od:

Trudne lekcje Arabskiej Wiosny


Yigal Carmon i Alberto M. Fernandez 2020-12-27


Europą wstrząsała seria powszechnych, demokratycznych rewolucji w 1848 roku. Wówczas ich celem było obalenie wielonarodowych monarchii. Wszystkie te rewolucje załamały się i władcy imperiów odzyskali swoje panowanie. Zwycięzcy Wiosny Ludów z lat 1848-1849 upadli dziesięciolecia później, co przyspieszyły różne katastrofalne wojny.


Powstania związane z Wiosną Arabską przegrały w minionym dziesięcioleciu, ze znamiennych choć kruchym wyjątkiem w Tunezji, a może i w Sudanie. Autorytarna zima, która potem nastąpiła, z powodzeniem zmiażdżyła większość tych rewolucji. Całe pokolenie młodych ludzi uciszono, zmiażdżono lub zmarginalizowano, nieliczni uciekli na wygnanie. Być może, podobnie jak w XIX i XX wieku w Europie, te nieudane rewolucje arabskie doprowadzą jednak do sukcesu w dziesięciolecia później i przyniosą lepszą rzeczywistość. Albo też rewolucje przyszłości wyniosą do władzy turboautokratów przyszłości, jak kiedy Burbonów zastąpiły Rządy Terroru, autokrację Romanowów władza radziecka, a niemal  absolutną władzę Szacha zastąpiły absolutne rządy Najwyższego Przywódcy Rewolucji Islamskiej.


Jakie lekcje można wyciągnąć z tego cyklu minionego dziesięciolecia, rozpoczętego powstaniami Wiosny Arabskiej? Mówimy “cyklu”, ponieważ jest to narracja nie tylko samych powstań, ale represji przez państwa, wewnętrznej dynamiki wewnątrz państw i szerszych regionalnych reakcji oraz trendów. Trudne lekcje Wiosny Arabskiej dotyczą rewolucjonistów i kontrrewolucjonistów, państw i jednostek, propagandy i ideologii, jak też w równym stopniu historii. 


Cykl Wiosny Arabskiej uderzył w państwa narodowe ogólnie, ale szczególnie w kilka krajów, które stworzyły władze kolonialne – Libię, Syrię i Irak. Te trzy państwa, szczególnie Syria, gdzie Baszar Al-Assad wyłonił się pozornie zwycięski, wydają się zakleszczone w niesprecyzowanym status quo, w którym państwo jest rozdarte według dawnych podziałów i stoi przed frakcjami i przeciwnikami, którzy są uzbrojeni i niebezpieczni. Podczas gdy Libia jest podzielona na Zachód i Wschód, rządzone przez  różne islamistyczne i nieislamistyczne frakcje sunnickich muzułmanów, “zwycięski” Assad stoi przed  zarówno zwaśnionymi frakcjami po własnej stronie, jak i przed wieloma słabszymi, ale nadal niepogodzonymi przeciwnikami (islamistami, Kurdami, salafickimi dżihadystami). Niezbędna pomoc dostarczana przez Iran i Rosję, która ratuje Assada, oznacza także trwającą presję na Syrię jako państwo. Wszyscy zbawiciele Assada oczekują zapłaty. W Iraku, formalny rząd pod przewodnictwem premiera, Al-Kadhimiego, stoi nie tylko przed zabójczą rewoltą ISIS, ale także przed frakcjami ekstremistycznych szyitów, którzy zarówno polegają na państwie, jak je nieustannie podważają. Irak, w nie mniejszym stopniu niż inni, wydaje się funkcjonować na jałowym biegu. Sytuacja z pewnością może się pogorszyć, jeśli chodzi o bezpieczeństwo i gospodarkę, ale wykazuje niewiele możliwości pójścia do przodu, chyba ze zdarzy się jakiś mało prawdopodobny, nagły przypływ gotówki spowodowany raptownym podniesieniem się cen ropy naftowej. 


Druga trudna lekcja dotyczy zwycięzców kryzysu. Choć istniejące reżimy mogły przegrać w miejscach takich jak Tunezja, Libia, Egipt i Jemen, a inne wygrać w miejscach takich jak Irak, Jordania, Syria i Algieria, wielkimi zwycięzcami nie było żadne z tych arabskich państw, ale nie-arabskie mocarstwa regionalne. Zarówno Turcja, jak Iran wykorzystały chaos i walki wewnętrzne między i wewnątrz państw arabskich, by wzmocnić swoje regionalne wpływy. To rosnące zagrożenie zarówno ze strony Ankary, jak Teheranu, pchnęło niektóre władze ku Izraelowi, który postrzegają jako znacznie mniej zagrażający niż ambicje Erdogana z Turcji i Rewolucji Irańskiej. 


Po trzecie, Wiosna Arabska osłabiła autorytarne reżimy, które choć nie są  świeckie (żaden reżim na Bliskim Wschodzie nie jest świecki w jakimkolwiek tego słowa znaczeniu), sprzeciwiały się politycznemu islamowi. Wynikająca zawierucha pobudziła islamistyczny ferment wzdłuż spektrum rozciągającego się od islamizmu typu Bractwa Muzułmańskiego, do salafickiego dżihadyzmu Państwa Islamskiego. Z wyjątkiem Sudanu – jedynego wypadku rewolucji zastępującej islamistyczne państwo – wynikiem były reżimy, które bardziej ulegały politycznemu islamowi. Podczas gdy Arabia Saudyjska i ZEA, które nie doświadczyły otwartych powstań, agresywnie działają przeciwko islamistom, anty-BM Egipt i anty-islamistyczna Syria postępują według wypracowanej taktyki używania religii jako elementu władzy państwowej przeciwko swoim religijnie motywowanym przeciwnikom. Tymczasem islamistyczna Turcja, której sekunduje Katar, zastąpiła Arabię Saudyjską jako czarodziejski szczurołap   islamizmu, finansując i zachęcając islamistyczne partie i propagandę w całym regionie, a także na świecie.


Jest mało prawdopodobne, by Turcja mogła odgrywać tę nową rolę ojca chrzestnego islamizmu bez ścisłej współpracy i szczodrego finansowania przez Katar. Na Zachodzie nie doceniano roli Kataru w podsycaniu płomieni rewolucji i utrzymywaniu jej przy życiu, ani tego, że symbiotyczny związek Turcji i Kataru będzie starał się ukształtować przyszłe rewolucje arabskie na własny obraz. Katar nieustannie dąży do zapewnienia uprzywilejowania  islamistów przy każdej możliwej okazji politycznej. A ponieważ jest w konflikcie ze swoimi arabskimi sąsiadami, staje się coraz bardziej nie tylko kluczowym partnerem swojego brata duchowego, Erdogana, ale także pomagierem Iranu.


Kolejną trudną lekcją jest to, że zachodnie nadzieje, iż rewolucja doprowadzi do demokratyzacji, były, w najlepszym wypadku, przedwczesne. Ludzie Zachodu mieli nadzieją, że wynikiem rewolucji będzie nie tylko demokracja, ale liberalna demokracja na wzór tego, jak Zachód widzi sam siebie. To się nie zdarzyło, a raczej, nie pozwolono temu zdarzyć się. Istotnie w regionie byli liberalni demokraci i byli oni aktywni podczas Wiosny Arabskiej, ale zostali całkowicie przytłoczeni, wymanewrowani przez swoich przeciwników: nieliberalnych demokratów, nieliberalnych rebeliantów autorytarnych i nieliberalnych reżimów autorytarnych.    


Była nadzieja, że rewolucja na Bliskim Wschodzie doprowadzi do reform i że zreformowane państwa będą lepiej zarządzane i atrakcyjniejsze dla swoich obywateli, utrzymując ich, zadowolonych, tam gdzie są. Jednak wojna, rewolucja i załamanie się państwa w regionie rozpętały falę migrantów, którzy zagrażają demokracji na samym Zachodzie. Masowa migracja do Europy wywołała wewnętrzny, egzystencjalny kryzys wokół tożsamości i polityki. Europa boi się bliskowschodniego chaosu bardziej niż bliskowschodnich autokratów, którzy przynajmniej potrafią kontrolować społeczeństwo, szczególnie jeśli zostaną przekupieni pokaźnymi koncesjami UE przebranymi za pomoc ekonomiczną.    


Nasz ostatni punkt jest nie tyle trudną lekcją, co wyrazem niepokoju. Państwa, które "wygrały" z Wiosną Arabską, nie wydają się bardziej zdolne ani skłonne do reform niż w przeszłości. Jeśli już, to wydają się okrutniejsze i bardziej cyniczne niż kiedykolwiek. Bez stopniowej zmiany w kierunku lepszego zarządzania wydaje się całkiem możliwe, że rewolucjoniści w przyszłości także będą odzwierciedlać tę mentalność, będą okrutniejsi i bardziej cyniczni niż jacykolwiek inni w przeszłości. Nauczyli się własnych lekcji i wyciągną własne, twarde wnioski z bezwzględności państw, które przetrwały i tych, które padły, oraz z nieudanych rewolucji z przeszłości. Jeśli historia jest jakimś przewodnikiem, jest mało prawdopodobne, że staną się łagodniejsi i bardziej ludzcy na przestrzeni kolejnych dziesięcioleci.

 

*Yigal Carmon jest prezesem MEMRI. Alberto M. Fernandez jest wiceprezesem MEMRI.   


MEMRI, Daily Brief No. 248, 22 grudnia 2020

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska 

 

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
2. Katar jest zagrożeniem Piotr Jankowski 2020-12-29
1. Katar nie jest zagrożeniem Marek Eyal 2020-12-27


Notatki

Znalezionych 2986 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Świat wciąż próbuje odbudować Gazę — i ponosi porażkę   Kessler   2025-07-11
Poranny przegląd doniesień z mediów     2025-07-10
Ostatni bastion: starożytne chrześcijańskie serce regionu walczy o przetrwanie   Fernandez   2025-07-09
O życiu i twórczości Ludwika Lewina   Kerner   2025-07-09
Nieświęty sojusz marksizmu i radykalnego islamizmu   Finlayson   2025-07-08
Historyczne ostrzeżenie od Franklina   Goldberg   2025-07-08
Niezwykła propozycja uwolnienia terytoriów palestyńskich od islamonazizmu   Koraszewski   2025-07-07
Chiny zbroją Huti, a Huti zawierają pakt z Al-Szabab, zagrażając żegludze na Morzu Czerwonym   Douglass-Williams   2025-07-07
Jak zła terapia przejęła kontrolę nad amerykańskimi szkołami   Hughes   2025-07-05
Och, kochanie, wcale tak bardzo nie posunęliśmy się do przodu!   Chesler   2025-07-05
To jest antyfaszysta   O'Neill   2025-07-04
Sprawozdanie "Pana Nie wiem”   Koraszewski   2025-07-04
Islam skutecznie wyeksportował swoje zakazy do mediów zachodnich – które odmawiają publikacji fikcyjnego „rysunku Mahometa”     2025-07-03
Empatia to piękna rzecz – dopóki nie przestaje być piękna.   Tabrizi   2025-07-01
Wyciek informacji z CNN to desperacka próba zaprzeczenia zwycięstwu Izraela   Goldberg   2025-06-30
Przeczytaj konstytucję Iranu i rozbij reżim   i Bill Siegel   2025-06-28
Reakcje ONZ na ataki Iranu na izraelskich cywilów     2025-06-27
Wyobraź sobie, że Hitler pozostał nietknięty   Hoffman   2025-06-26
Kurdowie: zapomniany naród w świecie odurzonym wybiórczym oburzeniem   Finlayson   2025-06-26
Ataki Trumpa na Iran były sygnałem dla Chin   Greenfield   2025-06-25
Czas, którego nigdy nie zapomnimy   Chesler   2025-06-25
Od wtorku do wtorku minął tydzień   Koraszewski   2025-06-24
Iran jest z Ameryką w stanie wojny od 46 lat   Greenfield   2025-06-23
Nieznośna lekkość oporu: Granice nieposłuszeństwa obywatelskiego w cieniu antysyjonizmu i antysemityzmu   Walter   2025-06-21
Większość podstawowych elementów do przeprowadzenia rewolucji na Zachodzie już obecnie istnieje, ale jakiej rewolucji?   Fernandez   2025-06-21
Komiczny upadek kultu kefiji   O'Neill   2025-06-18
Izrael wykonuje brudną robotę za innych     2025-06-16
Logika i uprzedzenia: od starożytności do BBC   Tsalic   2025-06-13
Dlaczego administracja Trumpa sprzedaje broń państwom, które przodują w sponsorowaniu terroryzmu?   Williams   2025-06-13
Gaza – Palestyna - kalifat   Koraszewski   2025-06-12
Krzyż na drogę jachtowi głupków płynących z Gretą do Gazy   O'Neill   2025-06-11
Nikt ich nie przekona, że białe jest białe, a czarne jest czarne   Koraszewski   2025-06-07
Antyizraelska prawica łączy się z proirańską lewicą   Smith   2025-06-07
To Amerykanie zmienią stanowisko, a nie Iran     2025-06-06
Antysemityzm należy badać jako poważną chorobę psychiczną   Hoffman   2025-06-05
Krytyka Izraela przez ONZ w sprawie pomocy dla Gazy dowodzi, że dobrze wiedzieli, iż Izrael nie okupował Gazy     2025-06-04
Krwawe oszczerstwo dociera do kolejki po chleb: fabrykowanie masakry w Rafah   Oz   2025-06-03
Wzniosłe zasady i sentymenty   Taheri   2025-06-01
Wywiad z Alanem Dershowitzem   Ruda   2025-05-31
List z Wydziału Praw Obywatelskich Departamentu Sprawiedliwości USA do Franceski Albanese   Terrell   2025-05-30
Najnowsza zbrodnia Izraela? Karmienie mieszkańców Gazy   O'Neill   2025-05-29
List otwarty do prezydenta Trumpa wzywający go do zapobieżenia irańskiemu arsenałowi nuklearnemu   I Andrew Stein   2025-05-28
„Nakba” nie jest naszym problemem   Cohen   2025-05-27
Gaza to więzienie na świeżym powietrzu. Jak śmiesz proponować komukolwiek, żeby wyjechał! (Z satyrycznej strony PreOccupied Territory)     2025-05-26
Iran używa strategii Korei Północnej — a USA znów dają się na to nabrać   Rafizadeh   2025-05-25
Human Rights Watch @HRW jest niemoralny     2025-05-25
Anglia, którą kiedyś szanowaliśmy   Haug   2025-05-24
List otwarty do dziennikarskiej braci   Koraszewski   2025-05-24
Wielką ironią jest to, że Stany Zjednoczone rezygnują z miękkiej siły, jednocześnie przyjmując prezenty od Kataru     2025-05-22
Achillesowa pięta inteligenta   Koraszewski   2025-05-20
Jak rozprzestrzenia się antysemicka nauka: wadliwa metodologia liczenia ofiar śmiertelnych w Strefie Gazy jest promowana przez @TheEconomist     2025-05-19
Samer Berany: Nadszedł czas na przywrócenie Druzom autonomii – państwa, którego Turcy zawsze się bali   Oz   2025-05-17
Czy Unia Europejska rzeczywiście oczekuje, że radykalni islamiści mogą się zreformować?   Haug   2025-05-17
Turcja: masowe aresztowania, tortury, cenzura   Bulut   2025-05-16
Tętent galopujących wiadomości   Koraszewski   2025-05-15
Kącik Miłośników Językoznawstwa, czyli: co znaczy słowo "antysemityzm"?      Kerner   2025-05-15
Benjamin Netanjahu kontra Edward Said: globalna wojna o idee przebudzone   Taub   2025-05-14
Nielegalne przejmowanie ziemi przez Europę   Rhea   2025-05-12
Siedem największych kłamstw na temat działań Izraela i Sił Obronnych Izraela w Gazie   i Arsen Ostrovsky   2025-05-09
Krótka historia antysemityzmu jako sygnalizacji cnoty     2025-05-07
Sąd Najwyższy Wielkiej Brytanii potwierdza, że kobiety istnieją   Greenfield   2025-05-07
Malowane papugi na plafonie jak długi   Koraszewski   2025-05-05
Koszmarne dziedzictwo kolonializmu   Koraszewski   2025-05-02
Departament Sprawiedliwości stwierdza, że UNRWA może zostać pozwana przed amerykańskim sądem   Fitzgerald   2025-05-02
„Guardian” przedstawia antysemityzm na kampusach jako wytwór naszej wyobraźni   Levick   2025-04-29
Zachód znów wpada w pułapkę Iranu   Rafizadeh   2025-04-28
Jak ekstremizm maszeruje bez przeszkód   Bryen   2025-04-28
Vermont, Mohsem Mahdawi i tabun użytecznych idiotów   Collier   2025-04-25
Azerbejdżan: rozszerzenie Porozumień Abrahamowych   Sherman   2025-04-24
Dwa pełne lata piekła w Sudanie   Fernandez   2025-04-23
Szalona kampania mająca na celu dekryminalizację Hamasu   O'Neill   2025-04-21
Najnowsza próba podważenia Izraela? Wykorzystywanie palestyńskich chrześcijan   Bard   2025-04-20
Sytuacja kryzysowa kanadyjskich Żydów   Hecht   2025-04-19
Sahel: rodzące się centrum globalnego islamizmu   Haug   2025-04-19
Drodzy uprzejmi Żydzi i inni o mentalności „Nie chcę się do tego mieszać”:To nie działa.   Finlayson   2025-04-17
Żydowska ambiwalencja w walce z antysemityzmem   Bard   2025-04-17
Biesy napadają raz jeszcze   Koraszewski   2025-04-16
Zapomniana wojna w Sudanie ujawnia nieludzkość izraelofobii   O'Neill   2025-04-16
Zastosowanie żydowskiej perspektywy etycznej do zidentyfikowania i ujawnienia stronniczości mediów (znowu @NYTimes)     2025-04-15
Żydowska etyka polityczna: projekt dla sprawiedliwych     2025-04-14
Realistyczne spojrzenie na kolonializm osadniczy   Finlayson   2025-04-14
Ramy uniwersalnej etyki żydowskiej     2025-04-13
Trump i pułapka Najwyższego Przywódcy   Taheri   2025-04-13
Antyglobalista w Białym Domku   Koraszewski   2025-04-12
Etyka żydowska: wróg każdej wadliwej filozofii     2025-04-11
Udawanie rozbrajania Hezbollahu nic nie pomoże   Abdul-Hussain   2025-04-10
Wojna ONZ z sukcesem Żydów     2025-04-10
Ludobójcza krucjata Iranu     2025-04-09
Trzydzieści lat temu Izrael deportował przywódców Hamasu. Świat zmusił Izrael do przyjęcia ich z powrotem   Greenfield   2025-04-09
Turcja idzie w ślady demokracji z tradycjami   Koraszewski   2025-04-08
Nazistowski supersesjonizm: unicestwienie żydowskiej „antyrasy”     2025-04-08
Wojna socjalizmu z Żydami – od Marksa do dzisiaj     2025-04-07
Zbrodnia to niesłychana   Koraszewski   2025-04-06
Czy rząd USA ma prawo stawiać warunki finansując uniwersytety?   Dershowitz   2025-04-05
Palestyńscy mężczyźni dopuszczają się przemocy wobec kobiet, ale winą obarcza się Izrael   Levick   2025-04-05
Turcja: moment neoosmański   Fernandez   2025-04-04
Jak świecki progresywizm stał się moralnie regresywny     2025-04-04
Samą istotą palestynizmu jest supersesjonizm     2025-04-03
Zawsze przyczyna, nigdy skutek   Malicki   2025-04-02
Tożsamość w czasach zarazy   Koraszewski   2025-04-01

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Hamasowscy mordercy


Stawianie czoła


 Dyplomaci, pokerzyści i matematycy


Dlaczego BIden


Nie do naprawy


Brednie


Rafizadeh


Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill

Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk