Prawda

Piątek, 11 lipca 2025 - 13:23

« Poprzedni Następny »


Słowa nie mają znaczenia. Mamy władzę nad słowami, a nie odwrotnie.


Lawrence M. Krauss 2023-03-29


Words strain,
Crack and Sometimes break, under the burden,
Under the tension, slip slide and perish,
Decay with imprecision, will not stay in place,
Will not stay still.
—T.S. Eliot


U dołu strony dotyczącej praw autorskich najnowszych wydań książek Roalda Dahla pojawia się teraz nowa informacja. „Słowa mają znaczenie… Wspaniałe słowa Roalda Dahla mogą przenieść cię do różnych światów i przedstawić najwspanialsze postacie”.


Z pozoru wydaje się to figlarne i niewinne. Sygnalizuje jednak niedawne starania jego wydawcy, Puffina, mające na celu przepisanie jego klasycznych tekstów, aby były mniej „obraźliwe”. Usunięto słowa takie jak „gruby” i „brzydki”, przepisano całe wyrażenia i oczywiście w niektórych miejscach dodano terminy neutralne, ukrywające płeć.


Choć szeroko komentowane w mediach, to przepisywanie klasycznej literatury jest tylko najnowszym przejawem głównego aspektu nowego niebezpiecznego trendu określania języka jako formy przemocy, pod pozorem tej samej mantry, która wprowadziła nowe zniekształcenie pracy Dahla: Słowa mają znaczenie.


Ktoś mógłby pomyśleć, że jako pisarz będę bardziej przychylny temu twierdzeniu, ale tak nie jest. Uznaję i celebruję potencjalną moc słów, ale rozumiem, że to, czy ten potencjał ujawni się, zależy całkowicie od odbiorcy. Pióro może być potężniejsze niż miecz, ale tylko wtedy, gdy słowa docierają do chłonnej publiczności. Istnieje zasadnicza różnica między napaścią słowną a napaścią fizyczną. Wpływ tego pierwszego, jakkolwiek potencjalnie szkodliwy, zależy wyłącznie od umysłu słuchacza. Nie dotyczy to przemocy fizycznej.


Mówienie „Słowa mają znaczenie” lub „Słowa mają moc” jest jak powtarzanie starej mantry „Wiedza to potęga”. Ale to nie czyni żadnego z tych powiedzeń prawdziwym. Sama wiedza nie daje żadnej mocy, jakkolwiek byśmy sobie tego życzyli. Zapytaj większość naukowców zajmujących się środowiskiem lub zastanów się nad losem starożytnych bibliotekarzy w Aleksandrii. Liczy się to, co robisz z wiedzą. To samo dotyczy słów.


TS Eliot napisał również w swoim mistrzowskim poemacie Four Quartets 1: „Słowa po wymówieniu docierają do ciszy”. Słowa znikają po wypowiedzeniu. Jedynym miejscem, w którym mogą się utrzymywać, jest umysł słuchacza. To, co robimy ze słowami, które słyszymy, jest jednoznacznie określone przez połączenie kultury, doświadczenia, wykształcenia oraz świadomej lub podświadomej refleksji. Na bardzo podstawowym poziomie każdy z nas ma moc, przynajmniej teoretycznie, analizowania i interpretowania tego, co słyszy, i jeśli to konieczne, robienia tego w sposób, który pozytywnie wpływa na naszą psychikę i nasze życie, lub, alternatywnie, w sposoby, które mogą powodować emocjonalny ból i traumę.


Chociaż Eliot mógł również narzekać na śliskość języka w cytowanych powyżej wersach z Four Quartets, część siły słów leży jednocześnie w ich nieprecyzyjności, niejasności, a nawet nieszczerości. Język musi być interpretowany, a to otwiera wiele możliwości. Dlatego też wszyscy musimy interpretować to, co słyszymy lub czytamy.


Noam Chomsky powiedział mi kiedyś, kiedy rozmawialiśmy o wierzeniach religijnych: „Nie obchodzi mnie, w co ludzie wierzą. Liczy się to, co robią”. Przekonania mogą oczywiście wpływać na czyny, podobnie jak słowa. Słowa mają moc podżegania do przemocy, ale zależy to od wrażliwości umysłu słuchacza. Wezwanie do dżihadu może motywować zamachowca-samobójcę, ale dla tych, których umysły nie były latami przygotowywane poprzez wystawienie na dogmaty religijne i indoktrynację, pada ono w próżnię. Podobnie większość z nas mogła przejrzeć hiperbolę Donalda Trumpa 6 stycznia 2021 r., ale ci, którzy zgromadzili się wtedy przed budynkiem Kapitolu USA, byli już prawdziwie wierzącymi i byli przygotowani do działania.


Bez kontekstu i interpretacji, jeśli ktoś nie zdecyduje się ich zinternalizować, słowa są bezsilne, a to daje nam nad nimi władzę, a nie odwrotnie. Możemy być pod wpływem tego, co czytamy lub słyszymy, ale jesteśmy właścicielami naszych reakcji, w tym naszych działań, które w końcu mówią głośniej niż słowa.


Ta koncepcja jest jednak anatemą we współczesnym świecie, ponieważ sugeruje, że jeśli czujesz się zraniony lub urażony tym, co słyszysz lub czytasz, to przede wszystkim twój problem, z którym musisz się uporać. Trauma może być bardzo realna, ale leżące u jej podstaw problemy psychologiczne i procesy uzdrawiania to te, które ty, a nie inni, musisz wziąć na siebie jako główny właściciel. Nie byłeś ofiarą; poczułeś się urażony. Jest tu różnica.


Stosunkowo dobrze wiadomo, że jestem ateistą, ale też wychowałem się w żydowskim domu. Przez większą część mojego życia zawodowego żaden z tych czynników nie miał większego znaczenia. Jednak to się zmienia, po części ze względu na wzrost antysemityzmu. Zaczynam widzieć w Internecie pejoratywne komentarze na temat tego, że jestem „Żydem”. Na poziomie społecznym jest to z pewnością niepokojący trend, ale na poziomie osobistym nie ma to dla mnie żadnego znaczenia. Moją reakcją jest natychmiastowe zignorowanie reszty tego, co mówca ma do powiedzenia, a jednocześnie trochę współczuję jego głupocie i ignorancji.


Ta reakcja jest prawdopodobnie kulturowa. Kiedy byłem młody, ilekroć widziałem oznaki antysemickiego wykluczenia, jak na przykład jakiś klub nieprzyjmujący Żydów, kończyło się na tym, że Żydzi jednoczyli się, by zbudować lepszy klub w pobliżu. Reakcją na antysemityzm nie było poczucie prześladowania, ale raczej zachęta do bycia lepszym i do lepszego działania. Taka materialna reakcja może być luksusem okoliczności, który nie jest dostępny dla wszystkich, ale reakcja psychiczna jest zawsze dostępna. W końcu Die Gedanken Sind Frei („Myśli są wolne”).


Należy również zauważyć, że słowa nie są statyczne. Ich znaczenie ewoluuje wraz z rozwojem języka i kultury. Przepisywanie słów mówców czy pisarzy XVII wieku czy z lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku tak, aby były zgodne z kulturową wrażliwością współczesności, pozbawia nas nie tylko wielkiej literatury, ale także perspektywy historycznej. Powtarzanie mantry „Słowa mają znaczenie” jako uzasadnienie cenzurowania słów lub uciszenia innych jest często po prostu kodem „Rozpieszczaj mnie”. Edytowanie Roalda Dahla czy Iana Fleminga, aby młodzi dorośli nigdy nie byli narażeni na słowa lub sytuacje, które mogłyby zostać uznane za nieodpowiednie dla dzisiejszego popularnego dyskursu, jest zahamowaniem ich rozwoju intelektualnego i emocjonalnego.


Cenzura i inne restrykcje dotyczące języka nie są rozwiązaniem. Racjonalna dyskusja, a nawet kpiny są. Same słowa mogą być najlepszymi narzędziami do zmiany wpływu innych słów. W końcu słowa nie są lub nie powinny być traktowane tak, jakby były święte. Pozwolenie na wypowiedzenie ich na głos często pozbawia je mocy. W 1972 roku komik George Carlin został aresztowany za zakłócanie spokoju za wykonanie skeczu, w którym opisał „Siedem słów, których nigdy nie można powiedzieć w telewizji”: „gówno”, „sikanie”, „kurwa”, „cipa”, „obciągacz”, „skurwysyn” i „cycki”, wyrażając zdumienie, że nie można ich użyć niezależnie od kontekstu. Później powiedział:

Nie wiem, czy był jakiś moment „Eureka!” czy coś w tym stylu… Po prostu nie można powiedzieć „to ogólna zasada”. Zobaczysz, że niektóre gazety piszą „p - puste miejsca - ć”. Niektóre drukują „p – gwiazdki - ć”. Niektórzy piszą „p - puste miejsca”. Niektórzy dodają słowo „beep”. Niektórzy piszą „przekleństwo usunięte”. Więc nie ma naprawdę spójnego standardu. To nie jest nauka. Jest to pogląd, który mają i jest to przesąd. Te słowa nie mają mocy. Dajemy im tę moc, odmawiając swobodnego i łatwego obchodzenia się z nimi. Dajemy im wielką władzę nad nami. Tak naprawdę same w sobie nie mają żadnej mocy. To siła zdania czyni je dobrymi lub złymi.

Następnym razem, gdy ktoś powie „słowa mają znaczenie”, zapytaj go, dlaczego. Jeśli mówią, że to dlatego, że słowa mogą wyrządzić im krzywdę lub obrazę, zasugeruj, aby rozważyli dorośnięcie. To też może urazić, ale może te słowa i późniejsza dyskusja mogą też zrobić coś dobrego.


Reżyser Terry Gilliam, znany z Monty Pythona, opisał cel wielu ich skeczy:

Użyj mózgu, użyj tych rzeczy. Jeśli o mnie chodzi, było to niezbędne dla Pythona. A obrażanie było tego częścią. Ma zaszokować ludzi. By wyrwać ich z samozadowolenia, nieśmiałości, ostrożności w życiu. Bądź odważny, upadnij kilka razy na twarz. To nie boli tak bardzo. Odbijesz się. To jest w porządku.

Niedawny porywający artykuł Quillette wychwalał odważną karierę pisarską Salmana Rushdiego i omawiał jego najnowszą książkę, Victory City, opublikowaną sześć miesięcy po tym, jak został dźgnięty nożem na scenie w sierpniu 2022 r. Tytuł artykułu Quillette „Słowa są jedynymi zwycięzcami” odnosi się częściowo do ostatnich słów jego bohaterki, która zakopuje gliniany garnek ze swoim zapisem ostatnich chwil zniszczenia swojego miasta.


W świecie rządzonym przez nienawiść i irracjonalność może być prawdą, że w następstwie przemocy słowa mogą być jedynymi zwycięzcami. Ale w świecie, w którym słowa traktuje się tak, jakby były zarówno bronią, jak i napastnikiem, i gdzie bronimy się przed nimi w obawie, że mogą wzbudzić w nas uczucia, których nie lubimy, nie stajemy się zwycięzcami –tylko jeszcze bardziej robimy z siebie ofiarę.


Words Don’t Matter

Quillette, 13 marca 2023

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

 

*Lawrence Maxwell Krauss urodzony 27 maja 1954 w Nowym Jorku – fizyk teoretyczny i kosmolog. Jest profesorem na Arizona State University i twórcą The School of Earth and Space Exploration oraz dyrektorem The Origin Project. Jest również popularnym autorem książek z dziedziny fantastyki naukowej.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Notatki

Znalezionych 2986 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Świat wciąż próbuje odbudować Gazę — i ponosi porażkę   Kessler   2025-07-11
Poranny przegląd doniesień z mediów     2025-07-10
Ostatni bastion: starożytne chrześcijańskie serce regionu walczy o przetrwanie   Fernandez   2025-07-09
O życiu i twórczości Ludwika Lewina   Kerner   2025-07-09
Nieświęty sojusz marksizmu i radykalnego islamizmu   Finlayson   2025-07-08
Historyczne ostrzeżenie od Franklina   Goldberg   2025-07-08
Niezwykła propozycja uwolnienia terytoriów palestyńskich od islamonazizmu   Koraszewski   2025-07-07
Chiny zbroją Huti, a Huti zawierają pakt z Al-Szabab, zagrażając żegludze na Morzu Czerwonym   Douglass-Williams   2025-07-07
Jak zła terapia przejęła kontrolę nad amerykańskimi szkołami   Hughes   2025-07-05
Och, kochanie, wcale tak bardzo nie posunęliśmy się do przodu!   Chesler   2025-07-05
To jest antyfaszysta   O'Neill   2025-07-04
Sprawozdanie "Pana Nie wiem”   Koraszewski   2025-07-04
Islam skutecznie wyeksportował swoje zakazy do mediów zachodnich – które odmawiają publikacji fikcyjnego „rysunku Mahometa”     2025-07-03
Empatia to piękna rzecz – dopóki nie przestaje być piękna.   Tabrizi   2025-07-01
Wyciek informacji z CNN to desperacka próba zaprzeczenia zwycięstwu Izraela   Goldberg   2025-06-30
Przeczytaj konstytucję Iranu i rozbij reżim   i Bill Siegel   2025-06-28
Reakcje ONZ na ataki Iranu na izraelskich cywilów     2025-06-27
Wyobraź sobie, że Hitler pozostał nietknięty   Hoffman   2025-06-26
Kurdowie: zapomniany naród w świecie odurzonym wybiórczym oburzeniem   Finlayson   2025-06-26
Ataki Trumpa na Iran były sygnałem dla Chin   Greenfield   2025-06-25
Czas, którego nigdy nie zapomnimy   Chesler   2025-06-25
Od wtorku do wtorku minął tydzień   Koraszewski   2025-06-24
Iran jest z Ameryką w stanie wojny od 46 lat   Greenfield   2025-06-23
Nieznośna lekkość oporu: Granice nieposłuszeństwa obywatelskiego w cieniu antysyjonizmu i antysemityzmu   Walter   2025-06-21
Większość podstawowych elementów do przeprowadzenia rewolucji na Zachodzie już obecnie istnieje, ale jakiej rewolucji?   Fernandez   2025-06-21
Komiczny upadek kultu kefiji   O'Neill   2025-06-18
Izrael wykonuje brudną robotę za innych     2025-06-16
Logika i uprzedzenia: od starożytności do BBC   Tsalic   2025-06-13
Dlaczego administracja Trumpa sprzedaje broń państwom, które przodują w sponsorowaniu terroryzmu?   Williams   2025-06-13
Gaza – Palestyna - kalifat   Koraszewski   2025-06-12
Krzyż na drogę jachtowi głupków płynących z Gretą do Gazy   O'Neill   2025-06-11
Nikt ich nie przekona, że białe jest białe, a czarne jest czarne   Koraszewski   2025-06-07
Antyizraelska prawica łączy się z proirańską lewicą   Smith   2025-06-07
To Amerykanie zmienią stanowisko, a nie Iran     2025-06-06
Antysemityzm należy badać jako poważną chorobę psychiczną   Hoffman   2025-06-05
Krytyka Izraela przez ONZ w sprawie pomocy dla Gazy dowodzi, że dobrze wiedzieli, iż Izrael nie okupował Gazy     2025-06-04
Krwawe oszczerstwo dociera do kolejki po chleb: fabrykowanie masakry w Rafah   Oz   2025-06-03
Wzniosłe zasady i sentymenty   Taheri   2025-06-01
Wywiad z Alanem Dershowitzem   Ruda   2025-05-31
List z Wydziału Praw Obywatelskich Departamentu Sprawiedliwości USA do Franceski Albanese   Terrell   2025-05-30
Najnowsza zbrodnia Izraela? Karmienie mieszkańców Gazy   O'Neill   2025-05-29
List otwarty do prezydenta Trumpa wzywający go do zapobieżenia irańskiemu arsenałowi nuklearnemu   I Andrew Stein   2025-05-28
„Nakba” nie jest naszym problemem   Cohen   2025-05-27
Gaza to więzienie na świeżym powietrzu. Jak śmiesz proponować komukolwiek, żeby wyjechał! (Z satyrycznej strony PreOccupied Territory)     2025-05-26
Iran używa strategii Korei Północnej — a USA znów dają się na to nabrać   Rafizadeh   2025-05-25
Human Rights Watch @HRW jest niemoralny     2025-05-25
Anglia, którą kiedyś szanowaliśmy   Haug   2025-05-24
List otwarty do dziennikarskiej braci   Koraszewski   2025-05-24
Wielką ironią jest to, że Stany Zjednoczone rezygnują z miękkiej siły, jednocześnie przyjmując prezenty od Kataru     2025-05-22
Achillesowa pięta inteligenta   Koraszewski   2025-05-20
Jak rozprzestrzenia się antysemicka nauka: wadliwa metodologia liczenia ofiar śmiertelnych w Strefie Gazy jest promowana przez @TheEconomist     2025-05-19
Samer Berany: Nadszedł czas na przywrócenie Druzom autonomii – państwa, którego Turcy zawsze się bali   Oz   2025-05-17
Czy Unia Europejska rzeczywiście oczekuje, że radykalni islamiści mogą się zreformować?   Haug   2025-05-17
Turcja: masowe aresztowania, tortury, cenzura   Bulut   2025-05-16
Tętent galopujących wiadomości   Koraszewski   2025-05-15
Kącik Miłośników Językoznawstwa, czyli: co znaczy słowo "antysemityzm"?      Kerner   2025-05-15
Benjamin Netanjahu kontra Edward Said: globalna wojna o idee przebudzone   Taub   2025-05-14
Nielegalne przejmowanie ziemi przez Europę   Rhea   2025-05-12
Siedem największych kłamstw na temat działań Izraela i Sił Obronnych Izraela w Gazie   i Arsen Ostrovsky   2025-05-09
Krótka historia antysemityzmu jako sygnalizacji cnoty     2025-05-07
Sąd Najwyższy Wielkiej Brytanii potwierdza, że kobiety istnieją   Greenfield   2025-05-07
Malowane papugi na plafonie jak długi   Koraszewski   2025-05-05
Koszmarne dziedzictwo kolonializmu   Koraszewski   2025-05-02
Departament Sprawiedliwości stwierdza, że UNRWA może zostać pozwana przed amerykańskim sądem   Fitzgerald   2025-05-02
„Guardian” przedstawia antysemityzm na kampusach jako wytwór naszej wyobraźni   Levick   2025-04-29
Zachód znów wpada w pułapkę Iranu   Rafizadeh   2025-04-28
Jak ekstremizm maszeruje bez przeszkód   Bryen   2025-04-28
Vermont, Mohsem Mahdawi i tabun użytecznych idiotów   Collier   2025-04-25
Azerbejdżan: rozszerzenie Porozumień Abrahamowych   Sherman   2025-04-24
Dwa pełne lata piekła w Sudanie   Fernandez   2025-04-23
Szalona kampania mająca na celu dekryminalizację Hamasu   O'Neill   2025-04-21
Najnowsza próba podważenia Izraela? Wykorzystywanie palestyńskich chrześcijan   Bard   2025-04-20
Sytuacja kryzysowa kanadyjskich Żydów   Hecht   2025-04-19
Sahel: rodzące się centrum globalnego islamizmu   Haug   2025-04-19
Drodzy uprzejmi Żydzi i inni o mentalności „Nie chcę się do tego mieszać”:To nie działa.   Finlayson   2025-04-17
Żydowska ambiwalencja w walce z antysemityzmem   Bard   2025-04-17
Biesy napadają raz jeszcze   Koraszewski   2025-04-16
Zapomniana wojna w Sudanie ujawnia nieludzkość izraelofobii   O'Neill   2025-04-16
Zastosowanie żydowskiej perspektywy etycznej do zidentyfikowania i ujawnienia stronniczości mediów (znowu @NYTimes)     2025-04-15
Żydowska etyka polityczna: projekt dla sprawiedliwych     2025-04-14
Realistyczne spojrzenie na kolonializm osadniczy   Finlayson   2025-04-14
Ramy uniwersalnej etyki żydowskiej     2025-04-13
Trump i pułapka Najwyższego Przywódcy   Taheri   2025-04-13
Antyglobalista w Białym Domku   Koraszewski   2025-04-12
Etyka żydowska: wróg każdej wadliwej filozofii     2025-04-11
Udawanie rozbrajania Hezbollahu nic nie pomoże   Abdul-Hussain   2025-04-10
Wojna ONZ z sukcesem Żydów     2025-04-10
Ludobójcza krucjata Iranu     2025-04-09
Trzydzieści lat temu Izrael deportował przywódców Hamasu. Świat zmusił Izrael do przyjęcia ich z powrotem   Greenfield   2025-04-09
Turcja idzie w ślady demokracji z tradycjami   Koraszewski   2025-04-08
Nazistowski supersesjonizm: unicestwienie żydowskiej „antyrasy”     2025-04-08
Wojna socjalizmu z Żydami – od Marksa do dzisiaj     2025-04-07
Zbrodnia to niesłychana   Koraszewski   2025-04-06
Czy rząd USA ma prawo stawiać warunki finansując uniwersytety?   Dershowitz   2025-04-05
Palestyńscy mężczyźni dopuszczają się przemocy wobec kobiet, ale winą obarcza się Izrael   Levick   2025-04-05
Turcja: moment neoosmański   Fernandez   2025-04-04
Jak świecki progresywizm stał się moralnie regresywny     2025-04-04
Samą istotą palestynizmu jest supersesjonizm     2025-04-03
Zawsze przyczyna, nigdy skutek   Malicki   2025-04-02
Tożsamość w czasach zarazy   Koraszewski   2025-04-01

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Hamasowscy mordercy


Stawianie czoła


 Dyplomaci, pokerzyści i matematycy


Dlaczego BIden


Nie do naprawy


Brednie


Rafizadeh


Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill

Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk