Prawda

Wtorek, 8 lipca 2025 - 20:22

« Poprzedni Następny »


Kolejny rok suszy, czy zdążymy się obudzić?


Andrzej Koraszewski 2018-06-25

Tak dzis wygląda wiele polskich pól.
Tak dzis wygląda wiele polskich pól.

Nowy minister rolnictwa, Jan Krzysztof Ardanowski, powiedział, że przede wszystkim musi się zająć skutkami suszy. Już wiadomo, że rolnicy będą mieli w tym roku kolosalne straty, więc dla ministra rolnictwa jest to naturalny priorytet, zarówno z ludzkiego, jak i ekonomicznego punktu widzenia (chociaż oczywiście natychmiast pojawiły się podejrzenia, że chodzi o politykę, bo wieś to już nie języczek, a potężny jęzor u wagi).

Minister Ardanowski zajmował się problemem suszy na długo zanim został ministrem, bo też ostatnie lata nie były obfite w opady. W lipcu 2016 roku, jako wiceprzewodniczący sejmowej komisji rolnictwa mówił o problemie obniżającego się poziomu wód gruntowych i wysychania studni głębinowych zasilających gminne wodociągi. Unia nalegała na podniesienie opłat za wodę i wprowadzenie również opłat dla rolników, co oczywiście wzbudziło bardzo silne emocje. Ardanowski uspakajał wówczas, że jak to u nas, zamiast rzetelnej informacji krążą plotki. Zapewniał, że

„Nie będzie opłat za korzystanie z wód powierzchniowych! Mam nadzieję, że to zachęci gospodarzy do tego, by zadbać o wszelkie śródpolne oczka wodne, stawy, czy jeziora. Dotąd bywało z tym różnie. Jedni dbali, inni zasypywali je (także rowy melioracyjne), by mieć więcej pól. Rolnicy nie mogą myśleć tylko o tym, w co zainwestować, jaką maszynę kupić, ale i o tym, co zrobić, by zatrzymać wodę.”

Nadzieja na obywatelską troskę okazała się raczej płonna, a kolejne lata przynisły dalsze pogorszenie się sytuacji. Tymczasem zdając sobie sprawę z tego, że zmiany klimatyczne mogą mieć poważne konsekwencje, jeśli idzie o zaopatrzenie w wodę, pod naciskiem Unii Europejskiej pracowano nad nowelizacją prawa wodnego i ostatecznie nowe Prawo Wodne wprowadzono w życie w grudniu ubiegłego roku (pilnując starannie, żeby przypadkiem drastycznymi podwyżkami cen wody nikogo nie wystraszyć, bo to by się natychmiast na sondażach odbiło).


Czasem przypomina mi się rozmowa z przyjacielem, który był ważnym ministrem w rządzie Tadeusza Mazowieckiego i z rozbawieniem wspomninał, że natychmiast zasypiał, kiedy ci od rolnictwa znów zaczynali o tej retencji.   


W ćwierć wieku później rolnikow zachęcano, żeby sami dbali o retenecję, (wcześniej udało się zniszczyć wiele małych elektrowni wodnych, które są jednym z najlepszych sposobów zatrzymywania wody), ceny wody zostały praktycznie bez zmian, posłowie modlili się o deszcz, ekolodzy walczyli z każdym spiętrzeniem, a wody było coraz mniej.


Ja oszczędzam każdej kropli wody, a zdając sobie sprawę, że jest to całkowicie pusty gest, przyglądam się temu, co robią inni. Tu oczywiście najciekawszy jest Izrael, bo też to, co oni w zakresie gospodarki wodnej wyczyniają, przekracza ludzkie pojęcie.


Niedawno izraelski premier w specjalnym wystąpieniu telewizyjnym zaproponował Irańczykom przekazanie technologii pozwalającej na uratowanie Iranu przed grożącą mu katastrofą całkowitego  załamania się zaopatrzenia w wodę. Przy obłąkanej nienawiści władz irańskich do Izraela byłby to niemal śmieszny chwyt propagandowy, gdyby nie fakt, że spowodował ogromne zainteresowanie Irańczyków. Mieszkańcy Iranu są coraz bardziej świadomi, że woda może okazać się największym wyzwaniem, a dramat niedoborów wody jest tam z każdym dniem bardziej odczuwalny, znaczna część społeczeństwa ma również dość teokratycznej tyranii i mają sympatię do Izraela chociażby z samej przekory, wielu zdaje sobie sprawę z tego, że w tamtym regionie jedyny kraj, który umie sobie poradzić z coraz poważniejszym dramatem niedoborów słodkiej wody, to Izrael. Tak więc, ta oferta, nie jest tylko teoretyczna, w szczególności, że ma zostać uruchomiony kanał telewizyjny w języku farsi z praktycznymi poradami, co może zrobić rolnik, który boryka się z niedoborami wody, co mogą zrobić władze samorządowe, jak radzić sobie z niedoborami wody w gospodarstwie domowym, a wreszcie co mogłyby zrobić władze państwowe, gdyby chciały. Wystąpienie Netanjahu, (przełożone na język farsi) było w Iranie niesłychanie popularne i w mediach społecznościowych były tysiące pozytywnych reakcji, co oczywiście doprowadziło do szału władze w Teherenie.


U nas po staremu większe zainteresowanie weselem w Kanie i pieszymi wędrówkami po jeziorze niż sensacją, jaką jest projekt uzupełnienia wód Jeziora Tyberiackiego (lub jak kto woli Galilejskiego) odsalaną wodą.


Historia jest jak z Science Fiction i warto się jej przyjrzeć. Trwająca od pięciu lat susza zmusiła do przyjrzenia się planom traktowanym dotychczas jako ciekawy projekt na daleką przyszłość. Na początku czerwca rząd izraelski wyasygnował 105 milionów szekli (30 milionów dolarów) na szybki nadzwyczajny program zmierzający do zasilenia Jeziora Tyberiackiego wodą z zakładów odsalania wody morskiej. Poziom wody jest najniższy od 98 lat, czyli od czasu, kiedy zaczęto robić pomiary. Zaczyna to grozić zasoleniem wody i nieodwracalną katastrofą ekologiczną. Izraelskie zasoby wód głębinowych i powierzchniwych mają deficyt rzędu 2,5 miliarda metrów sześciennych. W ciągu najbliższych czterech lat planuje się wpompowanie do Jeziora Tyberiackiego 100 milionów metrów sześciennych odsalanej wody morskiej rocznie. Oczywiście pojawia się natychmiast pytanie o koszty tej operacji. Zapytałem przyjaciela, który ma lepszy dostęp do wszystkich danych, ile będzie kosztować podniesienie poziomu jeziora o jeden centymetr. Odpisał:

Rząd kupił około 75 mln metrów sześciennych wody po 2,3 szekla za metr
sześcienny. To ma być przelane stopniowo do naturalnych zbiorników do zimy 2018/2019. Powierzchnia jeziora tyberiadzkiego wynosi 166 km kwadratowych, ale tylko 150 km kwadratowych na obecnym poziomie wody. Z tego wynika, że do podniesienia poziomu o centymetr potrzeba 1,5 mln metrów sześciennych. Pomnożone przez cenę metra sześciennego, 2,3 szekla, wychodzi około 3,5 mln szekli na centymetr poziomu. Taniocha, bo woda państwowa, prywatny użytkownik płaci 7-8 szekli za metr sześcienny. Ta akcja ma trwać kilka lat aż do restauracji zbiorników naturalnych. Od 2020 będą znowu nadwyżki wody (buduje się 2 nowe zakłady) i będzie można lać w zbiorniki naturalne więcej niż 100 mln metrów sześciennych rocznie.

Czy to znaczy, że cena wody dla gospodarstw domowych i dla rolników jest zaporowa? Tak. Wysokie ceny mają wymusić maksymalną oszczędność. W rolnictwie zero deszczownic, niemal całe rolnictwo jest przestawione na nawadnianie kropelkowe (co daje niesamowity wzrost plonów i fenomenalne oszczędności wody), rolnictwo zaopatrywane jest w znacznym stopniu w wodę przetworzoną w oczyszczalniach.


Wysokie ceny oczywiście wywołują protesty, ale sprawiają, że opłacalne jest inwestowanie we wszystko, co wodę pozwala oszczędzać. Jeśli dobrze rozumiem, to najmniej na wysokie ceny wody narzekają rolnicy. Zdumiewające? Tylko po części. Woda była problemem izraelskiego rolnictwa od samego początku osadnictwa. Na początku XX wieku arabscy specjaliści zapewniali Europejczyków, że w Palestynie nie utrzyma się żadne samodzielne państwo ze względu na brak wody, brak żyznych ziem i brak surowców narturalnych. (Brytyjczycy oceniali, że może to być miejsce osiedlenia 2 do 3 milionów ludzi, ale nie więcej.) Żydzi uznali, że nie mają innej alternatywy jak zmienianie pustyni w kwitnące ogrody, a to wymagało techniki, a nie modłów o deszcz. Fakt, że Izrael jest dziś absolutnym pionierem w dziedzinie gospodarki wodnej, kraj zawdzięcza swoim rolnikom. Nie tylko wymyślali coraz to nowe techniki oszczędzania wody, ale uważali, że zasoby wody są skarbem i wszystko, co te zasoby skutecznie chroni, jest słuszne.


Naukowcy izraelscy od dawna rozważali możliwość zasilania naturalnych zbiorników słodkiej wody wodą odsalaną. W obliczu zagrożenia największego zbiornika zasoleniem, to co jeszcze rok temu uważano za czysto akademickie rozważania, postanowiono wprowadzić w życie już teraz.


U nas na szczęście sytuacja nie jest jeszcze tak dramatyczna, ale może to prowadzić do lekceważenia zagrożenia. Dla nas z doświadczeń izraelskich na tym polu (obok zdecydowanie zbyt wolno wkraczającego do naszego rolnictwa nawadniania kropelkowego), jest ich technologia zapobiegania wyciekom wody w wodociągach.   


Wprowadzenie nowego Prawa Wodnego ma umożliwić spełnienie warunków unijnych, a tym samym dostęp do unijnych funduszy na modernizację gospodarki wodnej w wysokości 15 miliardów złotych.     


Jak te pieniądze zostaną wykorzystane? Z pewnością warto się temu przyglądać uważniej niż wielu innym rzeczom, bo sprawa jest gardłowa. Polska to nie Izrael, ani nie Afryka czy Iran, więc obecna susza jest tylko dramatem, a nie zagrożeniem natychmiastową katastrofą. Woda będzie jednak również u nas stale narastającym problemem i poza wszystkim musimy zacząć się przyzwyczajać do myśli, że jednym z istotnych kroków zmierzających do zapobieżenia katastrofie będą radykalne podwyżki cen. Pewnie łatwiej będzie je zaakceptować, jeśli nowe instytucje zawiadujące gospodarką wodną będą darzone zaufaniem. Większość ludzi nawet nie wie, że zostały powołane i działają już od pół roku.


P.S. Dla tych, którzy znają angielski jako ciekawostkę wklejam tu wystąpienie izraelskiego premiera skierowane do Irańczyków.  

 

 

 h/t Marek Eyal-Fajtlowicz

 

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Notatki

Znalezionych 2982 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Nieświęty sojusz marksizmu i radykalnego islamizmu   Finlayson   2025-07-08
Historyczne ostrzeżenie od Franklina   Goldberg   2025-07-08
Niezwykła propozycja uwolnienia terytoriów palestyńskich od islamonazizmu   Koraszewski   2025-07-07
Chiny zbroją Huti, a Huti zawierają pakt z Al-Szabab, zagrażając żegludze na Morzu Czerwonym   Douglass-Williams   2025-07-07
Jak zła terapia przejęła kontrolę nad amerykańskimi szkołami   Hughes   2025-07-05
Och, kochanie, wcale tak bardzo nie posunęliśmy się do przodu!   Chesler   2025-07-05
To jest antyfaszysta   O'Neill   2025-07-04
Sprawozdanie "Pana Nie wiem”   Koraszewski   2025-07-04
Islam skutecznie wyeksportował swoje zakazy do mediów zachodnich – które odmawiają publikacji fikcyjnego „rysunku Mahometa”     2025-07-03
Empatia to piękna rzecz – dopóki nie przestaje być piękna.   Tabrizi   2025-07-01
Wyciek informacji z CNN to desperacka próba zaprzeczenia zwycięstwu Izraela   Goldberg   2025-06-30
Przeczytaj konstytucję Iranu i rozbij reżim   i Bill Siegel   2025-06-28
Reakcje ONZ na ataki Iranu na izraelskich cywilów     2025-06-27
Wyobraź sobie, że Hitler pozostał nietknięty   Hoffman   2025-06-26
Kurdowie: zapomniany naród w świecie odurzonym wybiórczym oburzeniem   Finlayson   2025-06-26
Ataki Trumpa na Iran były sygnałem dla Chin   Greenfield   2025-06-25
Czas, którego nigdy nie zapomnimy   Chesler   2025-06-25
Od wtorku do wtorku minął tydzień   Koraszewski   2025-06-24
Iran jest z Ameryką w stanie wojny od 46 lat   Greenfield   2025-06-23
Nieznośna lekkość oporu: Granice nieposłuszeństwa obywatelskiego w cieniu antysyjonizmu i antysemityzmu   Walter   2025-06-21
Większość podstawowych elementów do przeprowadzenia rewolucji na Zachodzie już obecnie istnieje, ale jakiej rewolucji?   Fernandez   2025-06-21
Komiczny upadek kultu kefiji   O'Neill   2025-06-18
Izrael wykonuje brudną robotę za innych     2025-06-16
Logika i uprzedzenia: od starożytności do BBC   Tsalic   2025-06-13
Dlaczego administracja Trumpa sprzedaje broń państwom, które przodują w sponsorowaniu terroryzmu?   Williams   2025-06-13
Gaza – Palestyna - kalifat   Koraszewski   2025-06-12
Krzyż na drogę jachtowi głupków płynących z Gretą do Gazy   O'Neill   2025-06-11
Nikt ich nie przekona, że białe jest białe, a czarne jest czarne   Koraszewski   2025-06-07
Antyizraelska prawica łączy się z proirańską lewicą   Smith   2025-06-07
To Amerykanie zmienią stanowisko, a nie Iran     2025-06-06
Antysemityzm należy badać jako poważną chorobę psychiczną   Hoffman   2025-06-05
Krytyka Izraela przez ONZ w sprawie pomocy dla Gazy dowodzi, że dobrze wiedzieli, iż Izrael nie okupował Gazy     2025-06-04
Krwawe oszczerstwo dociera do kolejki po chleb: fabrykowanie masakry w Rafah   Oz   2025-06-03
Wzniosłe zasady i sentymenty   Taheri   2025-06-01
Wywiad z Alanem Dershowitzem   Ruda   2025-05-31
List z Wydziału Praw Obywatelskich Departamentu Sprawiedliwości USA do Franceski Albanese   Terrell   2025-05-30
Najnowsza zbrodnia Izraela? Karmienie mieszkańców Gazy   O'Neill   2025-05-29
List otwarty do prezydenta Trumpa wzywający go do zapobieżenia irańskiemu arsenałowi nuklearnemu   I Andrew Stein   2025-05-28
„Nakba” nie jest naszym problemem   Cohen   2025-05-27
Gaza to więzienie na świeżym powietrzu. Jak śmiesz proponować komukolwiek, żeby wyjechał! (Z satyrycznej strony PreOccupied Territory)     2025-05-26
Iran używa strategii Korei Północnej — a USA znów dają się na to nabrać   Rafizadeh   2025-05-25
Human Rights Watch @HRW jest niemoralny     2025-05-25
Anglia, którą kiedyś szanowaliśmy   Haug   2025-05-24
List otwarty do dziennikarskiej braci   Koraszewski   2025-05-24
Wielką ironią jest to, że Stany Zjednoczone rezygnują z miękkiej siły, jednocześnie przyjmując prezenty od Kataru     2025-05-22
Achillesowa pięta inteligenta   Koraszewski   2025-05-20
Jak rozprzestrzenia się antysemicka nauka: wadliwa metodologia liczenia ofiar śmiertelnych w Strefie Gazy jest promowana przez @TheEconomist     2025-05-19
Samer Berany: Nadszedł czas na przywrócenie Druzom autonomii – państwa, którego Turcy zawsze się bali   Oz   2025-05-17
Czy Unia Europejska rzeczywiście oczekuje, że radykalni islamiści mogą się zreformować?   Haug   2025-05-17
Turcja: masowe aresztowania, tortury, cenzura   Bulut   2025-05-16
Tętent galopujących wiadomości   Koraszewski   2025-05-15
Kącik Miłośników Językoznawstwa, czyli: co znaczy słowo "antysemityzm"?      Kerner   2025-05-15
Benjamin Netanjahu kontra Edward Said: globalna wojna o idee przebudzone   Taub   2025-05-14
Nielegalne przejmowanie ziemi przez Europę   Rhea   2025-05-12
Siedem największych kłamstw na temat działań Izraela i Sił Obronnych Izraela w Gazie   i Arsen Ostrovsky   2025-05-09
Krótka historia antysemityzmu jako sygnalizacji cnoty     2025-05-07
Sąd Najwyższy Wielkiej Brytanii potwierdza, że kobiety istnieją   Greenfield   2025-05-07
Malowane papugi na plafonie jak długi   Koraszewski   2025-05-05
Koszmarne dziedzictwo kolonializmu   Koraszewski   2025-05-02
Departament Sprawiedliwości stwierdza, że UNRWA może zostać pozwana przed amerykańskim sądem   Fitzgerald   2025-05-02
„Guardian” przedstawia antysemityzm na kampusach jako wytwór naszej wyobraźni   Levick   2025-04-29
Zachód znów wpada w pułapkę Iranu   Rafizadeh   2025-04-28
Jak ekstremizm maszeruje bez przeszkód   Bryen   2025-04-28
Vermont, Mohsem Mahdawi i tabun użytecznych idiotów   Collier   2025-04-25
Azerbejdżan: rozszerzenie Porozumień Abrahamowych   Sherman   2025-04-24
Dwa pełne lata piekła w Sudanie   Fernandez   2025-04-23
Szalona kampania mająca na celu dekryminalizację Hamasu   O'Neill   2025-04-21
Najnowsza próba podważenia Izraela? Wykorzystywanie palestyńskich chrześcijan   Bard   2025-04-20
Sytuacja kryzysowa kanadyjskich Żydów   Hecht   2025-04-19
Sahel: rodzące się centrum globalnego islamizmu   Haug   2025-04-19
Drodzy uprzejmi Żydzi i inni o mentalności „Nie chcę się do tego mieszać”:To nie działa.   Finlayson   2025-04-17
Żydowska ambiwalencja w walce z antysemityzmem   Bard   2025-04-17
Biesy napadają raz jeszcze   Koraszewski   2025-04-16
Zapomniana wojna w Sudanie ujawnia nieludzkość izraelofobii   O'Neill   2025-04-16
Zastosowanie żydowskiej perspektywy etycznej do zidentyfikowania i ujawnienia stronniczości mediów (znowu @NYTimes)     2025-04-15
Żydowska etyka polityczna: projekt dla sprawiedliwych     2025-04-14
Realistyczne spojrzenie na kolonializm osadniczy   Finlayson   2025-04-14
Ramy uniwersalnej etyki żydowskiej     2025-04-13
Trump i pułapka Najwyższego Przywódcy   Taheri   2025-04-13
Antyglobalista w Białym Domku   Koraszewski   2025-04-12
Etyka żydowska: wróg każdej wadliwej filozofii     2025-04-11
Udawanie rozbrajania Hezbollahu nic nie pomoże   Abdul-Hussain   2025-04-10
Wojna ONZ z sukcesem Żydów     2025-04-10
Ludobójcza krucjata Iranu     2025-04-09
Trzydzieści lat temu Izrael deportował przywódców Hamasu. Świat zmusił Izrael do przyjęcia ich z powrotem   Greenfield   2025-04-09
Turcja idzie w ślady demokracji z tradycjami   Koraszewski   2025-04-08
Nazistowski supersesjonizm: unicestwienie żydowskiej „antyrasy”     2025-04-08
Wojna socjalizmu z Żydami – od Marksa do dzisiaj     2025-04-07
Zbrodnia to niesłychana   Koraszewski   2025-04-06
Czy rząd USA ma prawo stawiać warunki finansując uniwersytety?   Dershowitz   2025-04-05
Palestyńscy mężczyźni dopuszczają się przemocy wobec kobiet, ale winą obarcza się Izrael   Levick   2025-04-05
Turcja: moment neoosmański   Fernandez   2025-04-04
Jak świecki progresywizm stał się moralnie regresywny     2025-04-04
Samą istotą palestynizmu jest supersesjonizm     2025-04-03
Zawsze przyczyna, nigdy skutek   Malicki   2025-04-02
Tożsamość w czasach zarazy   Koraszewski   2025-04-01
Sprawiedliwość społeczna i supersesjonizm     2025-04-01
Gaza, Trump, prawda i… „transfer”   Sherman   2025-03-31
Nie ma różnicy między “politykami” Hamasu a jego terrorystami   Toameh   2025-03-30
UE musi przestać podważać starania o uratowanie jej samej   Rafizadeh   2025-03-29

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Hamasowscy mordercy


Stawianie czoła


 Dyplomaci, pokerzyści i matematycy


Dlaczego BIden


Nie do naprawy


Brednie


Rafizadeh


Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill

Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk