Prawda

Wtorek, 15 lipca 2025 - 03:28

« Poprzedni Następny »


Historyczna Palestyna: czyli co należy wiedzieć!


Sheri Oz 2020-11-17


Niedawno krytykowałam artykuł, w którym dziewięć razy na 21 stronach użyto określenia “historyczna Palestyna” bez choćby raz podania definicji. Przyjęto za rzecz oczywistą, że czytelnik będzie wiedział, co to znaczy. Ponieważ nie jestem historykiem, poprosiłam historyka, profesora Amatzię Barama, by mi to wyjaśnił. Odpowiedział emailem:

 

Nie ma określonej “historycznej Palestyny”. To zależy od okresu, o jakim mówisz. Początkiem, oczywiście była trzy częściowa rzymska Palestyna [Palestina Prima, Secunda i Tertia]. Brytyjczycy do 1922 roku rozumieli [jako Palestynę] obie strony rzeki Jordan. Potem masz Brytyjską Mandatową Palestynę, która nie obejmuje wschodniej strony rzeki Jordan. Fatah i OWP nadal uważają zarówno Jordanię, jak Izrael za „Palestynę”. To samo uważał Żabotyński. Begin tego dłużej nie robił. Każdy ma swoją Palestynę. 


Ta odpowiedź ma sens w oparciu o moje ograniczone doświadczenie amatorskiego detektywa akademickiego, kiedy krytykuję artykuły z dziedzin, jakich nigdy formalnie nie studiowałam. Czy jednak inni zawodowi historycy zgodzą się z Baramem? Zwróciłam się do Google Scholar, żeby zobaczyć, jakie akademickie artykuły napisano o historycznej Palestynie.  


Otrzymałam 3490 wskazań. Kiedy zanurzyłam się w ten materiał, odkryłam, że może to być nadmierne oszacowanie rzeczywiście opublikowanych prac, ponieważ były tam duplikaty i część martwych linków lub nie dających się wydostać materiałów, które niekoniecznie pochodziły z akademickich pism. Tym jednak, co interesowało mnie najbardziej, było, czy te artykuły odpowiadają na pytanie, czym jest historyczna Palestyna?   


Najwcześniejszy wynik, jaki znalazłam, gdzie użyto określenia “historyczna Palestyna”, opublikowano w 1976. Autorami są profesor Israel Singer i autor oraz konsultant spraw międzynarodowych, Mark Bruzonsky, w Judaic Studies. Choć ich artykuł został opublikowany w szanowanym magazynie, nie był akademicki. W każdym razie dla nich “historyczną Palestyną” była Mandatowa Palestyna przed oddzieleniem Jordanii, co można wywnioskować z ich uwagi, że premier Rabin “nigdy nie rozważał tworzenia trzeciego państwa w historycznej Palestynie“.

 

To jest pogląd powtarzany w mniejszości artykułów, które widziałam.


pracy doktorskiej napisanej w1987 roku Elias Kukali, wówczas student Uniwersytetu Technicznego w Dreźnie, napisał w kilku miejscach, że “historyczną Palestyną” jest wszystko po zachodniej stronie rzeki Jordan, tj. Izrael, Judea&Samaria (którą nazywają Zachodnim Brzegiem od lat 1950.) i Strefa Gazy. Jak jednak można traktować go poważnie, kiedy widzi się takie absurdalne zdania:

 

Palestyńczycy … twierdzą, że ziemia jest ich i zamieszkiwali ją od epoki Kananejczyków, jeszcze zanim Hebrajczycy pod przewodnictwem Mojżesza opuścili Egipt około roku 1200 p.n.e. i najechali ich kraj, Palestynę.


Nie było żadnego miejsca o nazwie Palestyna w roku 12000 p.n.e. I trudno zrozumieć, jak palestyńscy Arabowie mogą twierdzić, że są zarówno Arabami, jak Kananejczykami. Mogą być jednym lub drugim. Dumne stwierdzenia, że są równocześnie częścią arabskiej Ummah i Kananejczykami w ogóle nie ma żadnego historycznego ani antropologicznego sensu. Kukali jest obecnie członkiem Wydziału w Arab American University w Autonomii Palestyńskiej. Na szczęście nie uczy ani historii, ani antropologii.

 

Archeolog Adel Jahja nie pozostawił miejsca na wątpliwości w sprawie tego, co definiuje jako “historyczna Palestynę”. W artykule z 2010 roku o rabowaniu stanowisk archeologicznych pisze:

 

Według badania Brytyjskiego Mandatu z lat 1930., historyczna Palestyna (Izrael, Zachodni Brzeg & Strefa Gazy) ma w sumie ponad 35 tysięcy małych i dużych stanowisk i miejsc archeologicznych (jaskinie, ruiny, telli, sanktuariów, kamieniołomów, wież, kościołów, meczetów, itd.) z wszystkich historycznych i prehistorycznych okresów.  


Proszę zauważyć, że starożytne synagogi nie dostały się na listę miejsc archeologicznych Jahji.


Co jednak piszą prawdziwi historycy?

 

Beszara Doumani, profesor historii, napisał w1985 roku, że:

 

"Obecnie w historycznej Palestynie jest dwadzieścia jeden sądów szariatu.

A następnie wyliczył 21 miast w Izraelu, Judei i Samarii oraz w Gazie. Profesor antropologii i historii, Ilana Feldman zgadza się, że historyczna Palestyna składa się z tych trzech regionów, kiedy definiuje Palestyńczyków w artykule z 2019 roku jako “…uchodźców na wygnaniu poza historyczną Palestyną, palestyńskich obywateli Izraela i palestyńskich mieszkańców Zachodniego Brzegu i Gazy…”

 

I tak jest to określenie używane niezależnie od dyscypliny (psychologia, socjologia, prawo, politologia, ekonomia i inne). Wygląda więc na to, że dla nich historia zaczęła się w 1948 roku. Gdyby zaczęła się w 1921 roku, to historyczna Palestyna musiałaby obejmować to, co stało się Jordanią w 1946 roku.


Uważam za ciekawe (i wiele mówiące), że w żadnym z artykułów, które używają określenia “historyczna Palestyna”, nie ma poparcia dla istnienia Izraela jako pełnoprawnego państwa wśród narodów świata. W rzeczywistości autorów, którzy propagują “historyczną Palestynę”, nie kłopocze fakt, że oficjalne dokumenty wydane przez Brytyjczyków (jak również monety i znaczki pocztowe) noszą hebrajskie słowa Eretz Yisrael (Ziemia Izraela) obok nazwy Palestyna, ponieważ wszyscy oni uważają cały Izrael za okupowane terytorium. Nawet ten znaczek, który upamiętnia piątą rocznicę założenia Fatahu (Palestyńskiego Ruchu Wyzwolenia Narodowego) używa obrazu znaczka z napisem “Eretz Yisrael”.



Także ciekawe jest to, że nazwa “Palestyna” jest bezpośrednio związana przy pierwszym pojawieniu się z pogaństwem, a przy drugim z chrześcijaństwem. Na ogół historyczne narody mają jakiś związek między swoim krajem a swoja duchową orientacją. Nazwa Palestyna nigdy nie była związana z islamem.  


Pogańskie Imperium Rzymskie, jak napisał Baram, miało trzy palestyńskie prowincje w swoim imperium: Prima, Secunda i Tertia. Te nazwy pokazują, jak mało twórczy byli Rzymianie, którzy po prostu zapożyczyli “Palestynę” od podobnie kiedyś nazywanego pasma ziemi wzdłuż wybrzeża, gdzie obecnie jest Gaza: Filistia. Filistyni pochodzili z regionu egejskiego i nie da się twierdzić, że byli Arabami, tak jak nie da się twierdzić, że Arabami byli Kananejczycy.

  

Bernard Lewis był historykiem i wykładowcą na Princeton University. W 1980 roku opublikował najbardziej chyba szczegółowe historyczne omówienie nazwy Palestyna, ale ani razu nie użył określenia „historyczna Palestyna”; Lewis napisał:

 

Nazwy Filastin czyli Palestyny, … nigdy nie używali Żydzi, dla których normalną nazwą kraju od czasu Exodusu do dnia dzisiejszego jest Eretz Israel.10 Nie używali jej dłużej muzułmanie, dla których nigdy nie znaczyła nic więcej niż administrowany przez nich podregion i została zapomniana nawet w tym ograniczonym sensie. Została jednak szeroko przyjęta w świecie chrześcijańskim. W Średniowieczu chrześcijańscy autorzy zazwyczaj mówili o „Ziemi Świętej” lub też Judei. Odrodzenie i ponowne zainteresowanie klasyczną starożytnością nadało nowe wartości rzymskiej nazwie Palestyny, która stała się wspólnym określeniem tego kraju w większości europejskich języków. Europejskie wpływy przyniosły ją arabskojęzycznym chrześcijanom, pierwszym mieszkańcom tego kraju, których dotykały zachodnie praktyki. Druga arabska gazeta, jaka pojawiła się w Palestynie, opublikowana w 1911 roku, nazywała się Filastin i wydawał ją Arabski Chrześcijański Kościół Prawosławny. [Uwaga dodana przez Sheri Oz: w niedawnej pracy doktorskiej Zachary Foster opisuje, jak rosyjscy misjonarze w „Ziemi Świetej” w połowie lat 1800. uczyli swoich arabskich uczniów, że są Palestyńczykami.]

 

Określenie tak niewyraźne, jak “Palestyna” w chrześcijańskim użyciu, oczywiście nie mogło mieć bardzo dokładnej geograficznej definicji. W wydaniu Encyclopedia Britannica z 1910 roku, opublikowanym, kiedy wszystkie te ziemie nadal były częścią Imperium Osmańskiego, definicja brzmi następująco:

Palestyna, geograficzna nazwa o dość luźnym stosowaniu. Etymologiczna ścisłość wymagałaby, by oznaczała wyłącznie wąski pas nadbrzeżny, zamieszkały kiedyś przez Filistynów, od których nazwy pochodzi. Jest jednak zwyczajowo używana jako nazwa terytorium, które w Starym Testamencie jest uznane za dziedzictwo Hebrajczyków sprzed wygnania; można więc powiedzieć ogólnie, że oznacza południową prowincję Syrii. Poza zachodem, gdzie kraj graniczy z Morzem Śródziemnym, nie można wykreślić granic tego terytorium na mapie jako sprecyzowaną linię. Nowoczesne podziały pod jurysdykcją Imperium Osmańskiego nie są w żadnym sensie zbieżne z podziałami w starożytności, a więc nie dostarczają granicy, którą Palestynę można dokładnie oddzielić od Syrii na północy lub od synajskich i arabskich pustyń na południu i wschodzie; ani zapisy starożytnych granic nie są wystarczająco pełne i rozstrzygające, by umożliwić pełne rozgraniczenie krajów. Także zwyczajowe użycie wspomniane powyżej jest niedokładne; obejmuje terytorium Filistynów, do którego Hebrajczycy mieli roszczenia, ale nigdy go nie zasiedlili, wyklucza oddalone części dużego obszaru, o którym Księga Liczb 24 mówi jak o hebrajskiej własności… Rzeka Jordan, to prawda, wyznacza linie dzielącą zachodnią i wschodnią Palestynę; jest jednak praktycznie niemożliwe powiedzenie, gdzie kończy się ta druga, a zaczyna Pustynia Arabska.

Należy zanotować, że ta terytorialna definicja różni się pod wieloma ważnymi aspektami od określonej w mandacie brytyjskim zaledwie kilka lat potem. Dla autora wyraźnie obejmuje wschodni brzeg Jordanu jako część Palestyny – co było powszechnym użyciem w owym czasie. Dodatkowo obejmuje to, co obecnie jest południowym Libanem, ale wyłącza pustynię Negew i jej rozciągnięcie na południe.


I kończy artykuł w ten sposób:


Palestyna, formalnie założona i zdefiniowana przez Wielką Brytanię, została formalnie zlikwidowana w 1948 roku wraz z zakończeniem Mandatu. Dalsza historia idei Palestyny jest inną historią. [podkreślenie dodane]


A to zabiera nas z powrotem do początku tego artykułu.

 

Z czystej ciekawości zastanawiałam się, co znajdę, jeśli poszukam słowa “historyczne” dołączone do nazw innych terenów, o które dzisiaj toczą się spory. Podam tylko dwa przykłady tego, co znalazłam.


Historyczny Kaszmir


artykule o prawach ludu Kaszmiru do samostanowienia Swastik Bushan Singh zdefiniwał “historyczny Kaszmir”:

 

… (1) określone terytorium z historią niepodległości lub samorządu; (2) odrębna kultura; i (3) wola i zdolność przywrócenia samorządności. Ten obszar miał długą historię samodzielnych rządów, który wyprzedza okres kolonialny.16 W tej sprawie wiele mówi fakt, że za brytyjskich rządów kolonialnych Kaszmir miał przyznaną wewnętrzna autonomię. Terytorium Kaszmiru jest od stuleci wyraźnie zdefiniowane .17


W sprawie kulturowej wyjątkowości, lud Kaszmiru mówi językiem kaszmirskim, który, choć wywodzi się z sanskrytu, podobnie jak wszystkie języki indoeuropejskie, jest wyraźnie odrębnym językiem od zarówno hindi i innych języków w Indiach, jak urdu i innych języków w Pakistanie.18 Kaszmirska kultura różni się także pod wszystkimi aspektami od innych kultur w regionie – folklor, ubiór, tradycje i kuchnia. Także przedmioty codziennego użytku, takie jak garnki i ozdoby mają unikatowy, kaszmirski styl. 


Historyczna Armenia


Współczesną ekonomiczną rentowność sektora rolnego
 w Armenii badali profesorowie ekonomii w kontekście historii Armenii. Oto jak opisali “historyczna Armenię”:

 

Armenia jest jednym z najstarszych krajów na świecie, istniejąc od czasów Babilonu, Asyrii i Egiptu. W 301 roku n.e. Armenia została pierwszym krajem na świecie, który przyjął chrześcijaństwo jako oficjalną religię (De-caye and Iskandaryan, 2000).


Według
History of the Armenians autorstwa Movsesa Khorenatsiego, w 2107p.n.e.  legendarny łucznik, Haik, pokonał armię asyryjskiego króla, Belusa i założył pierwsze królestwo Armenii. W 1824 p.n.e. armeńskie księstwa zjednoczyły się i podporządkowały jednej władzy, dając w ten sposób początek geograficznemu i politycznemu pojęciu Armenii. Pierwsze wzmianki o Armenii można znaleźć w sumeryjskich zapisach pismem klinowym, datujących się na trzecie tysiąclecie przed naszą erą. Hetyci zaświadczają o istnieniu kraju o nazwie Hajasa, który, jak się uważa, był kolebką Armenii. Ten legendarny kraj składał się z królestw ponad 60 plemion i obejmował setki miast. W Biblii armeńskie królestwo jest wspomniane jako. królestwo Ararat. Archeologiczne wykopaliska a latach 1950. na wzgórzu Arin Berd w granicach miasta Erywań ujawniły unikatową i wysoko rozwiniętą cywilizację w królestwie araradzkim Urartu (Ararat) (Ministerstwo Przemysłu i Handlu, 1998, s. 3).


Porównajmy to z “historyczną Palestyną”, która datuje się “aż od” 1948 roku, w najlepszym wypadku 1920 roku. I porównajmy opis ludów Kaszmirskiego i armeńskiego z “Palestyńczykami” – Palestyńczycy są unikatowi wśród tych, którzy nazywają siebie “ludem” lub “narodem” z powodu tego, że nie mają własnego języka, nie mają kultury, która różni się od ich arabskich sąsiadów i nawet nie nazywali siebie Palestyńczykami zanim Żydzi zagrozili ich spokojowi ducha bezczelnością powrotu do swojej ojczyzny i zdobyciem nad nią suwerenności.


Faktycznie, “historyczna Palestyna”!


Historic Palestine: What you need to know!

Israelidiaries, 9 listopada 2020

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Sheri Oz


Urodzona w Kanadzie w 1951 roku, w wieku 26 lat wyemigrowała do Izraela, gdzie studiowała rolnictwo, po studiach wróciła do Kanady, studiowała psychologię. W 1986 wróciła do Izraela zajmując się psychoterapia rodzin. Autorka książki  Overcoming Childhood Sexual Trauma: A Guide to Breaking Through the Wall of Fear for Practitioners and Survivors

 

Sheri Oz prowadzi blog Israel  Diaries.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Notatki

Znalezionych 2988 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Kanadyjskie wybory i handel strachem   Finlayson   2025-07-14
Dramat uchodźców wczoraj i dziś     2025-07-13
Świat wciąż próbuje odbudować Gazę — i ponosi porażkę   Kessler   2025-07-11
Poranny przegląd doniesień z mediów     2025-07-10
Ostatni bastion: starożytne chrześcijańskie serce regionu walczy o przetrwanie   Fernandez   2025-07-09
O życiu i twórczości Ludwika Lewina   Kerner   2025-07-09
Nieświęty sojusz marksizmu i radykalnego islamizmu   Finlayson   2025-07-08
Historyczne ostrzeżenie od Franklina   Goldberg   2025-07-08
Niezwykła propozycja uwolnienia terytoriów palestyńskich od islamonazizmu   Koraszewski   2025-07-07
Chiny zbroją Huti, a Huti zawierają pakt z Al-Szabab, zagrażając żegludze na Morzu Czerwonym   Douglass-Williams   2025-07-07
Jak zła terapia przejęła kontrolę nad amerykańskimi szkołami   Hughes   2025-07-05
Och, kochanie, wcale tak bardzo nie posunęliśmy się do przodu!   Chesler   2025-07-05
To jest antyfaszysta   O'Neill   2025-07-04
Sprawozdanie "Pana Nie wiem”   Koraszewski   2025-07-04
Islam skutecznie wyeksportował swoje zakazy do mediów zachodnich – które odmawiają publikacji fikcyjnego „rysunku Mahometa”     2025-07-03
Empatia to piękna rzecz – dopóki nie przestaje być piękna.   Tabrizi   2025-07-01
Wyciek informacji z CNN to desperacka próba zaprzeczenia zwycięstwu Izraela   Goldberg   2025-06-30
Przeczytaj konstytucję Iranu i rozbij reżim   i Bill Siegel   2025-06-28
Reakcje ONZ na ataki Iranu na izraelskich cywilów     2025-06-27
Wyobraź sobie, że Hitler pozostał nietknięty   Hoffman   2025-06-26
Kurdowie: zapomniany naród w świecie odurzonym wybiórczym oburzeniem   Finlayson   2025-06-26
Ataki Trumpa na Iran były sygnałem dla Chin   Greenfield   2025-06-25
Czas, którego nigdy nie zapomnimy   Chesler   2025-06-25
Od wtorku do wtorku minął tydzień   Koraszewski   2025-06-24
Iran jest z Ameryką w stanie wojny od 46 lat   Greenfield   2025-06-23
Nieznośna lekkość oporu: Granice nieposłuszeństwa obywatelskiego w cieniu antysyjonizmu i antysemityzmu   Walter   2025-06-21
Większość podstawowych elementów do przeprowadzenia rewolucji na Zachodzie już obecnie istnieje, ale jakiej rewolucji?   Fernandez   2025-06-21
Komiczny upadek kultu kefiji   O'Neill   2025-06-18
Izrael wykonuje brudną robotę za innych     2025-06-16
Logika i uprzedzenia: od starożytności do BBC   Tsalic   2025-06-13
Dlaczego administracja Trumpa sprzedaje broń państwom, które przodują w sponsorowaniu terroryzmu?   Williams   2025-06-13
Gaza – Palestyna - kalifat   Koraszewski   2025-06-12
Krzyż na drogę jachtowi głupków płynących z Gretą do Gazy   O'Neill   2025-06-11
Nikt ich nie przekona, że białe jest białe, a czarne jest czarne   Koraszewski   2025-06-07
Antyizraelska prawica łączy się z proirańską lewicą   Smith   2025-06-07
To Amerykanie zmienią stanowisko, a nie Iran     2025-06-06
Antysemityzm należy badać jako poważną chorobę psychiczną   Hoffman   2025-06-05
Krytyka Izraela przez ONZ w sprawie pomocy dla Gazy dowodzi, że dobrze wiedzieli, iż Izrael nie okupował Gazy     2025-06-04
Krwawe oszczerstwo dociera do kolejki po chleb: fabrykowanie masakry w Rafah   Oz   2025-06-03
Wzniosłe zasady i sentymenty   Taheri   2025-06-01
Wywiad z Alanem Dershowitzem   Ruda   2025-05-31
List z Wydziału Praw Obywatelskich Departamentu Sprawiedliwości USA do Franceski Albanese   Terrell   2025-05-30
Najnowsza zbrodnia Izraela? Karmienie mieszkańców Gazy   O'Neill   2025-05-29
List otwarty do prezydenta Trumpa wzywający go do zapobieżenia irańskiemu arsenałowi nuklearnemu   I Andrew Stein   2025-05-28
„Nakba” nie jest naszym problemem   Cohen   2025-05-27
Gaza to więzienie na świeżym powietrzu. Jak śmiesz proponować komukolwiek, żeby wyjechał! (Z satyrycznej strony PreOccupied Territory)     2025-05-26
Iran używa strategii Korei Północnej — a USA znów dają się na to nabrać   Rafizadeh   2025-05-25
Human Rights Watch @HRW jest niemoralny     2025-05-25
Anglia, którą kiedyś szanowaliśmy   Haug   2025-05-24
List otwarty do dziennikarskiej braci   Koraszewski   2025-05-24
Wielką ironią jest to, że Stany Zjednoczone rezygnują z miękkiej siły, jednocześnie przyjmując prezenty od Kataru     2025-05-22
Achillesowa pięta inteligenta   Koraszewski   2025-05-20
Jak rozprzestrzenia się antysemicka nauka: wadliwa metodologia liczenia ofiar śmiertelnych w Strefie Gazy jest promowana przez @TheEconomist     2025-05-19
Samer Berany: Nadszedł czas na przywrócenie Druzom autonomii – państwa, którego Turcy zawsze się bali   Oz   2025-05-17
Czy Unia Europejska rzeczywiście oczekuje, że radykalni islamiści mogą się zreformować?   Haug   2025-05-17
Turcja: masowe aresztowania, tortury, cenzura   Bulut   2025-05-16
Tętent galopujących wiadomości   Koraszewski   2025-05-15
Kącik Miłośników Językoznawstwa, czyli: co znaczy słowo "antysemityzm"?      Kerner   2025-05-15
Benjamin Netanjahu kontra Edward Said: globalna wojna o idee przebudzone   Taub   2025-05-14
Nielegalne przejmowanie ziemi przez Europę   Rhea   2025-05-12
Siedem największych kłamstw na temat działań Izraela i Sił Obronnych Izraela w Gazie   i Arsen Ostrovsky   2025-05-09
Krótka historia antysemityzmu jako sygnalizacji cnoty     2025-05-07
Sąd Najwyższy Wielkiej Brytanii potwierdza, że kobiety istnieją   Greenfield   2025-05-07
Malowane papugi na plafonie jak długi   Koraszewski   2025-05-05
Koszmarne dziedzictwo kolonializmu   Koraszewski   2025-05-02
Departament Sprawiedliwości stwierdza, że UNRWA może zostać pozwana przed amerykańskim sądem   Fitzgerald   2025-05-02
„Guardian” przedstawia antysemityzm na kampusach jako wytwór naszej wyobraźni   Levick   2025-04-29
Zachód znów wpada w pułapkę Iranu   Rafizadeh   2025-04-28
Jak ekstremizm maszeruje bez przeszkód   Bryen   2025-04-28
Vermont, Mohsem Mahdawi i tabun użytecznych idiotów   Collier   2025-04-25
Azerbejdżan: rozszerzenie Porozumień Abrahamowych   Sherman   2025-04-24
Dwa pełne lata piekła w Sudanie   Fernandez   2025-04-23
Szalona kampania mająca na celu dekryminalizację Hamasu   O'Neill   2025-04-21
Najnowsza próba podważenia Izraela? Wykorzystywanie palestyńskich chrześcijan   Bard   2025-04-20
Sytuacja kryzysowa kanadyjskich Żydów   Hecht   2025-04-19
Sahel: rodzące się centrum globalnego islamizmu   Haug   2025-04-19
Drodzy uprzejmi Żydzi i inni o mentalności „Nie chcę się do tego mieszać”:To nie działa.   Finlayson   2025-04-17
Żydowska ambiwalencja w walce z antysemityzmem   Bard   2025-04-17
Biesy napadają raz jeszcze   Koraszewski   2025-04-16
Zapomniana wojna w Sudanie ujawnia nieludzkość izraelofobii   O'Neill   2025-04-16
Zastosowanie żydowskiej perspektywy etycznej do zidentyfikowania i ujawnienia stronniczości mediów (znowu @NYTimes)     2025-04-15
Żydowska etyka polityczna: projekt dla sprawiedliwych     2025-04-14
Realistyczne spojrzenie na kolonializm osadniczy   Finlayson   2025-04-14
Ramy uniwersalnej etyki żydowskiej     2025-04-13
Trump i pułapka Najwyższego Przywódcy   Taheri   2025-04-13
Antyglobalista w Białym Domku   Koraszewski   2025-04-12
Etyka żydowska: wróg każdej wadliwej filozofii     2025-04-11
Udawanie rozbrajania Hezbollahu nic nie pomoże   Abdul-Hussain   2025-04-10
Wojna ONZ z sukcesem Żydów     2025-04-10
Ludobójcza krucjata Iranu     2025-04-09
Trzydzieści lat temu Izrael deportował przywódców Hamasu. Świat zmusił Izrael do przyjęcia ich z powrotem   Greenfield   2025-04-09
Turcja idzie w ślady demokracji z tradycjami   Koraszewski   2025-04-08
Nazistowski supersesjonizm: unicestwienie żydowskiej „antyrasy”     2025-04-08
Wojna socjalizmu z Żydami – od Marksa do dzisiaj     2025-04-07
Zbrodnia to niesłychana   Koraszewski   2025-04-06
Czy rząd USA ma prawo stawiać warunki finansując uniwersytety?   Dershowitz   2025-04-05
Palestyńscy mężczyźni dopuszczają się przemocy wobec kobiet, ale winą obarcza się Izrael   Levick   2025-04-05
Turcja: moment neoosmański   Fernandez   2025-04-04
Jak świecki progresywizm stał się moralnie regresywny     2025-04-04
Samą istotą palestynizmu jest supersesjonizm     2025-04-03

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Hamasowscy mordercy


Stawianie czoła


 Dyplomaci, pokerzyści i matematycy


Dlaczego BIden


Nie do naprawy


Brednie


Rafizadeh


Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill

Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk