Od Redakcji – uniwersytet ma kształcić, ma również kształtować charaktery. Niektórzy nauczyciele akademiccy i wielu studentów ma ambicję, by uniwersytet również wpływał na postawy polityczne. Jest tak dziś i bywało tak w przeszłości. Przez stulecia wiele tumultów było organizowanych przez studentów pod wpływem różnych duchowych nauczycieli. Wielu uczonych protestowało przeciw takiemu wykorzystywaniu uczelni.
Pierwszą placówką edukacyjną używającą w swej nazwie określenie “uniwersytet” był Uniwersytet Boloński, utworzony w 1088 roku. Jego
Constitutio Habita gwarantowała swobodę podróżowania w celu zdobycia wiedzy. Był to pierwszy fundament swobód akademickich. Dziś te swobody zdefiniowane są w
Magna Charta Universitatum, uchwalonej przez rektorów 430 czołowych uczelni świata w 1988 roku. Nie oznacza to, że zakończyły się spory o to, czym uniwersytet jest, czym nie jest, i czym zdecydowanie nie powinien być.
Steven Pinker jest profesorem psychologii na Harvard University. Przed kilkoma dniami wystosował list do rektora tego uniwersytetu oraz do jego administratora. List pozornie dotyczy błahego incydentu, w rzeczywistości dotyczy fundamentalnej sprawy celów uniwersytetów i interpretacji swobód akademickich.
Drew Faust, Rektor
Alan Garber, Administrator
Harvard University
18 grudnia 2014
Drodzy Drew i Alan,
Według artykułu z wczorajszego “Crimson” (gazeta studencka Harvardu –M.K.), zarząd kafeterii w Harvard University postanowił zbojkotować firmę izraelską, żeby dać wyraz postawie politycznej i złagodzić „dręczący niepokój” niektórych studentów na widok produktów tej firmy w salach jadalnych Harvardu.
Piszę, żeby wyrazić mój sprzeciw wobec tej decyzji i prosić was o odrzucenie jej, a jeśli to jest w waszej kompetencji, o jej unieważnienie.
Sądzę, że podzielamy przekonanie, iż uniwersytet jest forum, na którym myśli mają być badane, oceniane i dyskutowane. Uniwersytet nie ma mandatu do promowania przekonań podgrupy swoich członków, ani nie ma uprawnień do wydawania symbolicznych oświadczeń, angażowania się w agitację polityczną lub stosowania nacisków ekonomicznych dla poparcia tych przekonań.
Równie obca dla misji uniwersytetu jest idea, że studentów trzeba chronić przed “dręczącym niepokojem” lub tak zwaną „mikroagresją”, kiedy stykają się z przekonaniami, które różnią się od ich przekonań, lub kiedy uniwersytet nie przystaje na ich żądania prowadzenia krucjat moralnych i politycznych. Konsekwencją tolerancji jest dręczący niepokój. Jest to cena, jaką płacimy za życie w demokracji i uczestniczenie w otwartej wymianie idei.
Polityka na Bliskim Wschodzie jest sprawą, w której myślący ludzie mają różne opinie; z pewnością nie jest to sprawa, w której uniwersytet powinien dekretować, które stanowisko jest poprawne.
Choć rozumiem wiele zastrzeżeń studentów wobec obecnej polityki rządu Izraela, mam jeszcze silniejsze zastrzeżenia do polityki rządów w krajach takich jak Rosja, Indie, Pakistan, Chiny, Turcja i Arabia Saudyjska. W świecie pełnym rządów z godną ubolewania polityką jest rzeczą zgubną dla uniwersytetu wybieranie i potępianie tylko jednego z nich.
W przeszłości Drew mądrze opierał się naciskom polityzacji polityki inwestycyjnej Harvardu. Mam nadzieję, że znowu zatwierdzicie zasadę, że uniwersytet jest bezstronną areną wymiany idei, nie zaś bronią w kampanii politycznej niektórych z jego członków.
Z poważaniem
Steven Pinker
Dear Drew and Alan
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
Steven Pinker
Amerykański psycholog, profesor związany od wielu lat z Uniwersytetem Harvarda uznany przez magazyn Time za jedną ze 100 najbardziej wpływowych osób naszych czasów, autor wielu książek, w których porusza zagadnienia i problemy z zakresu neurobiologii, psychologii, językoznawstwa, teorii ewolucji. Na język polski przełożono Jak działa umysł (tłumaczenie Małgorzata Koraszewska) i Tabula Rasa. Spory o naturę ludzką (Tłumaczenie Agnieszka Nowak). Jego wydana w 2012 roku książka The Better Angels of Our Nature: Why Violence Has Declined cieszy się niesłabnącym powodzeniem. Niedawno ukazała się jego kolejna pozycja pt.: The Sense of Style: The Thinking Person's Guide to Writing in the 21st Century.
Strona www autora
