Okrutne zabawy wielorybów

W pewnym momencie podczas rejsu Chase Dekker, przyrodnik i fotograf, zauważył cztery rozbrykane orki (Orcinus orca). Przez moment bawiły się na powierzchni z rybą samogłowem (Mola mola) a potem odpłynęły. Chase zauważył potem, że orki, już w sporej odległości, wykazywały typowe zachowania myśliwskie, jak uderzenia ogonami, podpłynęliśmy więc bliżej, żeby zobaczyć, co się dzieje. Okazało się, że orki napastowały bezlotnego nurka (Cerorhinca monocerata), bliskiego krewnego maskonurów. Ten nurek był bezlotny z powodu gubienia piór – rozmaite ptaki wodne (kaczki, łyski, niektóre ptaki morskie) zrzucają wszystkie swoje lotki równocześnie i na pewien czas pozostają bezlotne. W wyniku tego nurek był łatwym celem zabawy dla orek.

Poniżej: Orka zbliża się do nurka, być może rozglądając się, gdzie on jest. Ptak jest całkiem sprawny w unikaniu wielorybów.

Poniżej. Nurek umyka z drogi orkom.

Orki nie próbują zjeść nurka, ale zamiast tego próbują uderzyć ptaka ogonami. Trzy zdjęcia poniżej widać parę prób uderzenia ogonami. Wyglądało na to, że ptakowi udało się uniknąć  uderzenia w tych wypadkach. Widzieliśmy co najmniej 20 takich prób uderzenia w ciągu 25 minut. Te pogonie i ataki były fascynujące (w makabryczny sposób), ale czytelnicy będą szczęśliwi, bo w końcu nurkowi udało się uciec. 

Poniżej: Niebezpieczeństwo – jasna plama pokazuje brzuch orki tuż pod powierzchnią, gotowej do uderzenia ptaka.  

Kilka razy ptak wlazł na grzbiet orki, podczas gdy orka pływała w poszukiwaniu ptaka. Chytre posunięcie.  

Chase Dekker wysłał drona, że mieć widok z lotu ptaka i uzyskał zdumiewajace zdjęcia tego, co wyprawiały orki pod wodą. Film pokazuje, że orki często próbowały osaczyć nurka, ale ptakowi udawało się umykać. Ptak jest malutki w porównaniu do orek, więc trzeba pilnie wpatrywać się, żeby go zobaczyć na filmie. [JAC: Widać wyraźnie. Biedny ptak!]

To było zdumiewające widowisko, ale nie jest jasne, dlaczego orki to robiły. Ludzie z Sanctuary Cruises spędzili wiele tysięcy godzin w Monterey Bay i nigdy przedtem nie widzieli takiego zachowania. Para innych badań z Kolumbii Brytyjskiej informowała o dręczeniu bezlotnych ptaków morskich. W oparciu o kaloryczną wartość ptaka i powtarzające się wysiłki, jakie orki inwestowały w próby uderzenia go, wydaje się, że w tym zachowaniu nie chodzi o próbę zdobycia posiłku. W badaniu w Kolumbii Brytyjskiej zdobycz, którą zabijano i konsumowano, składała się niemal wyłącznie ze ssaków morskich, ale ptaki stanowiły 30% zwierząt, które wieloryby dręczyły, ale nie zjadały. Może więc ptaki morskie są do zabawy, ale nie do jedzenia.

Są różny typy orek, które różnią się dietą i może mówi coś fakt, że to zachowanie obserwowano wyłącznie u pewnego typu, który specjalizuje się w ssakach morskich. Te orki często ogłuszają ofiarę ogonami. Orki z Monterey Bay są także typem jedzącym ssaki, więc podejrzewamy, że mogły bawić się i ćwiczyć swoją technikę polowania na nieszczęsnym ptaku. Jest także możliwe, że w tym zachowaniu chodzi o uczenie techniki polowania młodych, mniej doświadczonych zwierząt – w grupie były dwie mniejsze, młodsze orki.

Nie tylko orki dręczyły ptaki tego dnia – widzieliśmy dużo wydrzyków ostrosternych (krewnych mew i rybitw) goniących za rybitwami kalifornijskimi (Thalasseus elegant) i rabujących ich zdobycz. Wydrzyki ostrosterne są „kleptopasożytami”, który żyją, szczególnie w zimie, goniąc inne ptaki i zmuszając je do upuszczenia zdobyczy, na ogół ryb.

Poniżej: Rybitwa kalifornijska właśnie złapała rybę przez zanurkowanie i podrzuca ją, by lepiej chwycić. Jeśli wydrzyki widzą, że rybitwa złapała rybę, często pędzą prosto do niej i zaczynają ją gonić. Rybitwy próbują umknąć, ale wydrzyki są szybkie i zwinne i zazwyczaj rozpoczyna się bitwa powietrzna. Wydrzyk często wygrywa – rybitwa upuszcza rybę i wydrzyk chwyta ją w powietrzu. Jeśli rybitwa już połknęła rybę, zwraca ją, by pozbyć się wydrzyka. Wydrzyki były zbyt daleko na zrobienie zdjęć tego dnia, kiedy widzieliśmy orki, ale dołączę kilka zdjęć zrobionych podczas innego rejsu, kiedy wydrzyki były blisko łodzi.

Niedorosły wydrzyk tęposterny (Stercorarius pomarinus) zbliża się do rybitwy kalifornijskiej. Zaokrąglone środkowe pióra ogona i duża ilość białego na skrzydłach identyfikuje go jako tęposternego, a ciemne ubarwienie znaczy, że jest to młody ptak. 

Czasami gonią dwa lub trzy wydrzyki. Tutaj są dwa wydrzyki ostrosterne  (Stercorarius parasitic) goniące za rybitwą kalifornijską. Wydrzyki ostrosterne mają spiczaste pióra centralne, które różnią się od zaokrąglonych piór tęposternych. 

Poniżej: Są także kiepscy naśladowcy wydrzyków – mewy śniade (Larus heermanni). Mewy śniade nie są tak sprawnymi piratami jak wydrzyki, ale często gonią inne ptaki i próbują ukraść ich żywność. Tutaj kilka mew dołączyło się do pogoni wydrzyka ostrosternego, ciemnego ptaka, który jest najbliżej spadającej ryby, właśnie upuszczonej przez rybitwę kalifornijską. Pozostałe ptaki są mewami.

Poniżej: wydrzyk złapał rybę.

Readers’ wildlife photos and video

Why Evolution Is True, 27 listopada 2017

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

Bruce Lyon

Profesor biologii ewolucyjnej na University of California. Jego główny obszar badań to ekologiczne i ewolucyjne podstawy strategii reprodukcyjnych, społeczne zachowania zwierząt oraz reprodukcyjne pasożytnictwo, opieka rodzicielska i harce godowe.