Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 05:51

« Poprzedni Następny »


Covid, wojna i inne troski


Andrzej Koraszewski 2022-07-15


Mamy covid. Na testach moje kreski przy literkach C i T są bardziej jaskrawe, Małgorzaty odrobinę bledsze, ale wątpliwości brak. Lekarz radzi czekać, jest nadzieja, że samo przejdzie. Zmienny rytm osłabienia pozwala na sprawne przejmowanie opieki wzajemnie nad sobą i nad kotami, koty czuwają nad naszymi snami, przyjaciele dbają o zaopatrzenie.


Dostałem zaproszenie na „Śniadanie z mistrzem”. Kłopot, bo Małgorzata jest, a mistrza nie ma. Jest staruszek z podciętą struną głosową. Dawniej myśliwi podcinali psom struny głosowe, żeby nie szczekały. (Mam nadzieję, że dziś grożą za to jakieś poważne kary.)  Moja struna głosowa jest podcięta z innego powodu, ale efekt podobny, nie mogę szczekać.


Zainteresowanie moją skromną osobą spowodował mój artykuł, w którym pisałem o Grossmanie. Czy urodzony w Berdyczowie pisarz uchwycił istotę rosyjskiego nieszczęścia, imperium opartego na pogardzie, na polityce terroru wobec własnej ludności, świata przeżartego korupcją, odrętwienia mieszkańców, nie wierzących w uczciwość, w sens własnych wysiłków, urządzających się jak się da w bagnie podłości?


Wasilij Grossman opisywał Rosję czasów stalinowskich, kiedy wszystkie złe cechy z przeszłości zostały podniesione do entej potęgi. Putin przy Stalinie jest „dobrym carem.”


Ten stan odrętwienia ludzi nie wierzących we własną sprawczość ani w rządy prawa współczesny pisarz Wiktor Jerofiejew nazywa „nachuizmem”. Żaden wysiłek nie ma sensu, władza wszystko obróci przeciw tobie. To pogłębia nieszczęście, jest samospełniającym się proroctwem. Nie wiem, czy Putin czytał Grossamana, był zapatrzony w Sołżenicyna. Ten wielki świadek stalinowskich zbrodni chciał ocalić Rosję przez powrót do prawosławnych wartości. Prawosławie jest najmniej zreformowaną odnogą chrześcijaństwa, najsilniej zakorzenioną w systemie niewolniczym, w którym bliźni ma rozumieć, że jest tylko rabem. Niewolnictwo pozwalało marzyć o lepszym panu, nie pozostawiało miejsca nawet na wyobrażanie sobie wolności. Trzeba by zatem wrócić do powieści Jewgenija Zamiatina My, napisanej w początkach lat dwudziestych ubiegłego wieku, która w Rosji ukazała się po raz pierwszy w 1988 roku. Zamiatin opisuje świat nieustannego polowania na heretyków, świat, w którym myślenie jest zbrodnią stanu, a próba sprawczości opartej na pracy, a nie  na lojalności, jest kryminalnym przestępstwem zagrożonym karą główną (ta książka była inspiracją Orwella). To Lenin, a nie Stalin zapytany, po czym poznać kułaka, odpowiedział: „Poznajesz go, kiedy go widzisz”. Feliks Dzierżyński to rozumiał, w młodości był członkiem narodowo-katolickiej organizacji „Serca Jezusowego”.


Dusza zbiorowa, kolektywizm, świat bez „ja”, świat w którym Włodzimierz Majakowski, autor poematu „Obłok w spodniach” (1914/15) prawdopodobnie jak najbardziej szczerze w dziesięć lat później pisał o jednostce, która jest nic nie znaczącym zerem, bzdurą. Ten poemat to komunistyczna pochwała samodzierżawia, Partii kierowanej przez czerwonego dobrego cara Lenina:

Par­tia - to ręka mi­lio­no­pal­ca,
w jed­ną miaż­dżą­cą pięść za­ci­śnię­ta.

U Jerofiejewa obraz koszmaru kolektywnego ducha bez jednostkowego ja jest dziś chyba najwyraźniejszy. Andrzej de Lazari w świetnym  wywiadzie dla „Liberté” pisze, że dla Jerofiejewa nachuizm jest dziś rosyjską filozofią narodową:

Nie Łomonosow, nie Puszkin, nie Lenin, a właśnie nachuizm zapanował nad masami. Mówimy: naród – rozumiemy: nachuizm”, a „słowo ‘naród’ zabetonowało naród na wieki”. Rosyjskie My nie składa się ze zbioru Ja, będących wartością dla siebie samych, jak to ma miejsce w Europie. Rosyjskie Ja „nie jest pierwiastkiem przystosowanym do samodzielnego życia, przebywa wyłącznie w molekule narodowej. Stąd nie Ja kształtuje ideę My; to My przemawia i manifestuje. My płodzi wyrodne Ja jak drobne kartofle”. Na miejsce kolektywizmu komunistycznego powrócił w Rosji kolektywizm „narodowy”, a jednostką kieruje „nachuizm”.

Czy rzeczywiście ponowne upaństwowienie prywatnego życia w Rosji nastąpiło w 2014 roku, kiedy Putin zaczął wojnę z Ukrainą? Gniew i rozpacz rosyjskiego pisarza są doskonale zrozumiałe. Czy jego diagnoza jest poprawna? Andrzej de Lazari przywołuje jego słowa:      

„Myśleliśmy, że rosyjski naród to szkatułka ze skarbem. Kazali nam tak myśleć Dostojewski, Sołżenicyn. Okazało się, że to grób z gnijącym truchłem. W 2014 r. otwarto go i rozszedł się smród. […] Imponowało nam pijane bydło. Byli dla nas jak święci wyniesieni na piedestały. Teraz nastał czas tych świętych”. Inteligencja stała się marginesem społeczeństwa. A wszystko dzięki Putinowi: „To on zarządził gruntowny przegląd rosyjskiej duszy. […] Nowością 2014 r., starą jak ‘rosyjski świat’, jest to, że nie jesteśmy już Europejczykami! Więcej, nigdy nimi nie będziemy i jesteśmy z tego dumni! […] Inteligencja powtarza stare błędy. Obwinia władzę, a nie naród. Ale jak winić naród? Za co? Za to, że jest narodem? Klasy oświecone widzą w nim ogłupiany przedmiot historii, a nie podmiot, byt sam w sobie”.

Rosyjski anarchizm jest inny od francuskiego, chociaż współcześni anarchiści to jeszcze inna parafia. Dla mnie najciekawszy jest Kropotkin z jego wiarą w zdolność ludzkiej współpracy. To państwo zmienia ludzi w mierzwę i wyzwala u nich podłość. Rosjanie mają wiele powodów, żeby wierzyć, że wszystko lepsze od władzy państwowej. Kropotkin na zesłaniu obserwował świat, w którym władza była daleko, a w surowych warunkach działało nie tylko wilcze prawo pieści, ale sztuka współdziałania. W surowych warunkach, z dala od cywilizacji, drugiego człowieka oceniasz nie po jego pozycji, a po tym, co ma do zaoferowania. Tu my wyrasta z ja. Czy przenoszenie tamtych obserwacji na społeczeństwo zniewolone tradycją religijną, instytucjonalną i gospodarczą jest marzycielstwem? Anarchizm aż nazbyt często obsuwa się w prostackie wyobrażenia, że wystarczy zlikwidować policję, a zniknie przestępczość. Był czas kiedy fascynowała mnie przedwojenna rolnicza spółdzielczość Ukraińców. Doskonałe ukraińskie spółdzielnie mleczarskie pokazywały jak sprawcze ja zmienia się w prawdziwe my. Informacje o szczegółach pacyfikacji Galicji wschodniej w 1930 nadwyrężyły mój polski patriotyzm, obrazy rozbijania spółdzielczego sprzętu, szczania przez polskich żołnierzy do baniek z mlekiem, z przyzwoleniem oficerów i kapelanów było opowieścią o naszej wspólnocie duchowej z opisywaną tu rosyjską tradycją.


Kiedy myślę o tym w moim covidowym zamgleniu raz jeszcze powracam myślą do mojego ukochanego poety Zbigniewa Herberta, który opisując ucieczkę Kropotkina z więzienia pisze jak zagadano strażnika:

…A ty Waśka mikroba widział?”

Głupawy, pełen narcystycznej wyższości poeta, nie znając szczegółów zdarzenia kierował się swoją poetycką wiedzą, swoimi przesądami, swoją odwieczną pogardą. No cóż, czekano na dyżur tego „Waśki”, bo był znanym zapaleńcem mikroskopów i wiadomość o pojawieniu się nowego modelu gwarantowała jego całkowite odwrócenie uwagi. Ta pogarda to nachuizm naszych elit. To narcystyczne „ja” nie tworzy żadnego „my”, przeciwnie jest skutecznym murem dla wspólnoty wolnych jednostek. 


Jak zatem opowiedziałbym na „Śniadaniu z mistrzem” o dzisiejszej Rosji? Moja matka urodziła się w 1914 roku w Charkowie, kiedy dziadek wracał z żoną w ciąży z zesłania na Syberii. Trzydzieści pięć lat później babka w środy mówiła do mnie po rosyjsku, mówiąc, „poznaj język wroga, a zobaczysz ilu znajdziesz przyjaciół”. Nie wiem, czy Rosjanie kiedykolwiek wybiją się na my będące wspólnotą wolnych jednostek. Od wieków jest to kraj oparty na autorytecie, a nie na partnerstwie. Jak budować ja będące twierdzą krytycznego myślenia  z siedmioma bramami do partnerstwa? My dziś w obliczu tej wojny Rosji z Ukrainą  uczymy się zapominać o zapiekłym polsko-ukraińskim antagonizmie. Oczekujemy przeprosin za Wołyń, nie zamierzamy przepraszać za nasze sikanie do baniek z mlekiem i inne bestialstwa. 


Grossman był Żydem, niektórzy żydowscy pisarze opisują życie i los bardziej przenikliwie, może to kwestia głębi kontekstu i słabszego skażenia lokalną kulturą. Rosyjska zmora zbiorowej duszy i nachuizmu prowadzi do pytania, czy możemy przestać udawać mistrzów i zacząć odkrywać wartość wolności w partnerstwie, niezależnie od różnic wieku, doświadczenia i wykształcenia?


Podobno covid odbiera smak. Jestem głodny. Ani smaku, ani węchu nie straciłem. Pora na kolację z Małgorzatą.                                                      


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. covid,wojna i inne troski Krystyna Puchała 2022-07-15


Notatki

Znalezionych 2570 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Odwaga białej flagi i mój Poznań   Koraszewski   2024-03-17
Izraelska pisarka wycofuje się z zaplanowanego wystąpienia, zanim zostanie anulowana z powodu „złych poglądów”   Coyne   2024-03-16
Demokracja protestów i piwny parlamentaryzm   Kruk   2024-03-16
Dlaczego nowo niepodległe kraje muszą odrzucić radykalną dekolonizacjęKontrastujące historie Singapuru, Tanzanii i Sri Lanki ukazują niebezpieczeństwa związane z próbą całkowitego wymazania kolonialnej przeszłości.   Sophalkalyan   2024-03-15
Dlaczego lewica musi kłamać o Hamasie i gwałtach   Tobin   2024-03-13
Departament Edukacji USA ukrywa zagraniczne darowizny na rzecz uniwersytetów   Bard   2024-03-13
Od miesięcy oficjalna polityka Autonomii Palestyńskiej zakłada zadawanie cierpień Gazańczykom     2024-03-11
Wybory wartości w globalnej wiosce   Koraszewski   2024-03-11
Czy Gaza naprawdę jest przypadkiem największych cierpień Arabów?   Abdul-Hussain   2024-03-09
Przestępstwa seksualne Hamasu-UNRWA i Międzynarodowy Dzień Kobiet   Blum   2024-03-08
Homeopatyczny środek na wydłużanie rzęs   Koraszewski   2024-03-08
Czy odbędzie się strategiczny dialog USA-Katar?   Carmon   2024-03-07
Kiedy polityka wobec zagranicznych wojen staje się krajową polityką wyborczą   Fernandez   2024-03-05
Palestyński handlarz kłamstw   Bawer   2024-03-05
Wszyscy jesteśmy imigrantami   Koraszewski   2024-03-02
Współudział UE w finansowaniu irańskiego terrroru   Rafizadeh   2024-03-01
Dzień po i jego konteksty   Koraszewski   2024-02-26
Sabotowanie romansu USA-Izrael   Altabef   2024-02-24
Eurowizja i bębny wojny   Collins   2024-02-23
Milczenie feministycznych owiec: ani słowa o horrorach HamasuZwolennicy #MeToo milczeli.   Chesler   2024-02-22
A zwycięzcą jest – Hamas!   Dershowitz   2024-02-21
"Palestyńczycy są tacy sami jak my", zapewnia mędrzec Blinken   Pandavar   2024-02-20
Żyjemy w momencie kulturowego chaosu   Meotti   2024-02-20
Chleba naszego powszedniego daj nam Google   Koraszewski   2024-02-19
Jak propalestyńscy są zachodni demonstranci?     2024-02-16
@Guardian kłamie, żeby przedstawić żołnierzy IDF jako potwory – ale pokazuje, że @IDF pozostaje najbardziej moralną armią na świecie     2024-02-15
Blinken powinien wiedzieć, że Autonomia Palestyńska jest równie zła jak rządy Hamasu w Gazie   Marcus   2024-02-14
Czy może istnieć uczciwa propalestyńska lewica?   Levick   2024-02-14
Hipokryzja zdefiniowana: grupy praw człowieka martwią się wszelkimi ograniczeniami w przepływie uchodźców, ale milczą w sprawie Egiptu, który zakazuje wjazdu jakimkolwiek uchodźcom z Gazy     2024-02-13
Czy uchodźcy żydowscy i arabscy są równi?Mimo prawie miliona żydowskich uchodźców z krajów arabskich, Organizacja Narodów Zjednoczonych nadal ma obsesję wyłącznie na punkcie potomków uchodźców arabskich.   Julius   2024-02-11
Kilka uwag wokół niepewności   Koraszewski   2024-02-09
Moi drodzy Palestyńczycy: Czas pozbyć się naszych przywódców i przyjąć izraelskie oferty pokojowe   Eid   2024-02-07
Jak zdemontować UNRWA: instrukcja krok po kroku     2024-02-07
Wojna Izraela z Hamasem jest najmniej śmiercionośną wojną w regionieDlaczego więc media opisują go jako „jedną z najbardziej śmiercionośnych… w historii”?   Greenfield   2024-02-06
Zdradziecka awangarda intelektualna   Koraszewski   2024-02-04
Departament Stanu a rzeczywistość   Bard   2024-02-03
Szef ONZ twierdzi, że Palestyńczycy mają „prawo do państwowości”. Dlaczego?   Fitzgerald   2024-02-03
UNRWA istnieje, aby pomóc w prowadzeniu wojny, której celem jest likwidacja Izraela   Tobin   2024-02-02
Islamscy terroryści tworzą klęski głodowe, żeby czerpać korzyści z pomocy zagranicznejWalka z terrorystami nie powoduje klęsk głodowych; pomoc humanitarna dla terrorystów powoduje klęski głodowe.   Greenfield   2024-02-01
Kto pierwszy mrugnie w wojnie w Gazie?   Fernandez   2024-02-01
Dokumentowanie działań umożliwiających zbrodnie wojenne Hamasu: agencje ONZ, programy pomocy rządowej i organizacje pozarządowe   Steinberg   2024-01-31
Prawdziwe ludobójstwa, które świat ignorujeZamiast przeciwstawić się prawdziwym zbrodniom przeciw ludzkości, społeczność międzynarodowa obrzuca Izrael krwawymi oszczerstwami.   Bryen   2024-01-29
Wysoki Przedstawiciel UE, Josep Borrell, przyznaje, że chce „dwóch państw”, a nie „pokoju”     2024-01-26
Błędna odpowiedź Bidena w sprawie TajwanuGłównym zagrożeniem dla pokoju w Azji nie jest niepodległość Tajwanu, ale chińska wojowniczość.   Jacoby   2024-01-26
Jak zakończyć cierpienia Palestyńczyków   Tawil   2024-01-24
Dla mediów terroryści Hamasu to duchy   Bard   2024-01-23
Złóżmy pozew przeciwko UNRWA w Hadze   Bedein   2024-01-23
Jak Princeton wybiela haniebną historię Kena Rotha   Steinberg   2024-01-22
Jedna wojna i dwie wizje   Taheri   2024-01-21
Pytasz, czy jesteś antysemitą?   Koraszewski   2024-01-21
“Koszmar zatajonych pieniędzy”: jak Katar kupił Ligę Bluszczową   Williams   2024-01-20
“Krwawe Boże Narodzenie”: chrześcijanie masakrowani w nigeryjskim ludobójstwie   Ibrahim   2024-01-17
Pracownicy pomocy humanitarnej wspierają Hamas   Bard   2024-01-13
Samobójcza głupota „rozwiązania w postaci dwóch państw”   Anderson   2024-01-12
Starzy orędownicy procesu pokojowego i wojna w Gazie   Flatow   2024-01-11
Dlaczego chrześcijańscy przywódcy ignorują ataki na swoją społeczność   Tawil   2024-01-10
Masha Gessen, lub, ври, да знай же меру   Fitzgerald   2024-01-09
Dla mediów terroryści Hamasu to duchy   Bard   2024-01-06
Izrael ma nie tylko armię najbardziej moralną, ale także najbardziej przejrzystą     2024-01-06
Krytycy Izraela po prostu nie chcą, aby Izrael zwyciężył   Tobin   2024-01-05
Kto popiera Hamas?   Dershowitz   2024-01-04
Nie ma „upokorzonej izraelskiej męskości”   Chesler   2024-01-02
Nie ma porównania pomiędzy przemocą palestyńską i żydowską na Zachodnim Brzegu     2024-01-02
Odzyskanie romantyzmu naszej sprawy   Greenfield   2023-12-28
Przyszła strategia ekonomiczna dla pokoju   Mahjar-Barducci   2023-12-25
“Przebudzenie” zagraża amerykańskim Żydom   Tobin   2023-12-23
Dziesięć podstawowych faktów na temat wojny z Hamasem, o których media nie mówią     2023-12-23
Zakazanie przez Bidena prawa wjazdu do USA dla „stosujących przemoc osadników” izraelskich zablokowałby tych, którzy po prostu nie zgadzają się z jego polityką   Kontorovich   2023-12-21
Wojna w Ukrainie i na Bliskim Wschodzie   Koraszewski   2023-12-20
Czy dysonans poznawczy Bidena może pozwolić Izraelowi wygrać wojnę?   Tobin   2023-12-19
Dlaczego islamiści roszczą sobie prawa do ziemi niemuzułmańskiej?   Bulut   2023-12-18
Polityka tożsamości i zaburzenia kognitywne   Koraszewski   2023-12-18
Symfoniczna wersja terroru   Taheri   2023-12-15
Wsparcie dla terroru: jak terroryści wykorzystują organizacje humanitarne   i Nathaniel Rabkin   2023-12-14
Zdumiewająca naiwność Izraelofobów. Zachodnie oburzenie wywołane wyłapywaniem przez IDF podejrzanych członków Hamasu jest absurdalnym kwiecistym moralizowaniem.   O'Neill   2023-12-13
Redaktor kuwejckiej gazety: Hamas powinien być ścigany sądownie za śmierć i zniszczenie, jakie ściągnął na Gazańczyków atakiem z 7 października     2023-12-11
Tak daleko, tak blisko   Koraszewski   2023-12-10
Za kulisami Human Rights Watch: nienawiść i korupcjaPamięci Roberta Bernsteina, założyciela Human Rights Watch   Steinberg   2023-12-09
Najnowszy hit Pallywoodu. Jak usłużne relacje mediów o „zbombardowaniu” szpitala Al-Ahli promowały propagandę Hamasu   Landes   2023-12-07
Nagroda Nobla za terror i inne absurdy   Fernandez   2023-12-06
Gaza – kto z kim walczy i w imię czego?   Koraszewski   2023-12-05
Unia Europejska jest wspólnikiem Iranu   Rafizadeh   2023-12-05
W  Betlejem Boże Narodzenie zostało odwołane , a winni są Żydzi.     2023-12-04
Porażka zachodniego feminizmu, kiedy jest najbardziej potrzebny   Chesler   2023-12-04
Huti: kim są i dlaczego atakują Izrael?   Flatow   2023-12-03
Krótka historia długiej odpowiedzialności zbiorowej   Koraszewski   2023-12-02
Dlaczego Arabowie “zdradzili” Palestyńczyków   Toameh   2023-12-01
Coleman Hughes atakuje porównania między Palestyńczykami a walką Czarnych o wolność w Afryce Południowej i w Ameryce   Coyne   2023-12-01
Prawdziwi eksperci prawa międzynarodowego są zgodni: Hamas jest winny zbrodni wojennych i niemal na pewno ludobójstwa. Ale media ignorują ten przekaz     2023-11-30
Czerwony Krzyż po raz kolejny zawodzi Żydów   Bard   2023-11-28
“Rozwiązanie w postaci dwóch państw” oznacza terroryzm   Greenfield   2023-11-27
Niebezpieczne fantazje Bidena o państwie palestyńskim   Tobin   2023-11-26
Nie, Joe. Powierzenie ONZ odpowiedzialności za Gazę byłoby kiepskim dowcipem   Kontorovich   2023-11-24
Nagroda administracji Bidena dla Iranu w wysokości 10 miliardów dolarów: tylko małe podziękowanie za zorganizowanie wojny, zranienie 56 żołnierzy amerykańskich i próbę wypędzenia USA z Bliskiego Wschodu.   Rafizadeh   2023-11-23
Gaza moja miłość   Koraszewski   2023-11-22
Oszczerstwa o popełnianiu „ludobójstwa przez Izrael mają na celu usprawiedliwienie ewentualnego prawdziwego ludobójstwa na Żydach     2023-11-21
Dlaczego Palestyńczycy nie chcą rządzić Gazą?   Abdul-Hussain   2023-11-18
Gaza, islam i Zachód   Smith   2023-11-17
Pora, żeby Biden publicznie przyznał, że jest to wojna irańskich mułłów przeciwko Izraelowi i Stanom Zjednoczonym   Rafizadeh   2023-11-15
Amerykański front   Rosenthal   2023-11-07

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk