Dziś Rosja wciąż jest w centrum wydarzeń. Zdobyła przyczółek w Syrii, co pomaga w strategii Iranu polegającej na wykorzystywaniu tego kraju do zaopatrywania Hezbollahu i jednoczesnego budowania w tym kraju bazy operacyjnej przeciwko Izraelowi. A jednak, mimo zaawansowanych systemów rakietowych do obrony Syrii, Rosja ma porozumienie z Izraelem pozwalające Izraelowi na działania przeciwko irańskim pozycjom w Syrii.
To skomplikowane.
Ksenia Svetlova, izraelska polityczka i dziennikarka, tak rozróżnia stosunki Rosji z Iranem i Izraelem :
Irańczycy nie są przyjaciółmi Rosji, są partnerami.
My nie jesteśmy partnerami (mówi o Izraelu).
Pozostaje niedopowiedziane, czym właściwie są stosunki Rosji z Izraelem.
Artykuł Middle East Forum z 2005 roku na temat proizraelskiej polityki Putina zwrócił uwagę na podobne interesy Rosji i Izraela w walce z zagrożeniem, jakie dla obu krajów stanowi terroryzm:
Podczas gdy Stany Zjednoczone i inne rządy zachodnie krytykowały rosyjskie operacje w Czeczenii, rząd izraelski tego nie robił. Szaransky raczej zaoferował silne poparcie dla twardej polityki Putina, by nie negocjować z terrorystami, ale zamiast tego pokonywać ich militarnie. Paralele między konfliktem Rosji z Czeczenami a walką Izraela z Palestyńczykami odbiły się silnym echem w administracji Putina.
...Podobnie jak palestyńscy terroryści, czeczeńscy rebelianci przeprowadzili szereg ataków na cywilne obiekty w Rosji, w tym ataki na szpitale w południowej Rosji podczas pierwszej wojny czeczeńskiej (1994-96), zajęcie moskiewskiego teatru w 2002 roku i seria ataków latem 2004 roku, których kulminacją była śmierć setek dzieci w wieku szkolnym w Biesłanie. Wydaje się, że to podobieństwo trudnej sytuacji zwiększyło w Rosji sympatię dla Izraela.
Ale poza wspólnym wrogiem, terrorystami, istnieje jeszcze jedna więź między Rosją a Izraelem, która istnieje nawet wtedy, gdy kwestia Czeczenii nie jest na pierwszych stronach gazet. Kiedy Ariel Sharon odwiedził Rosję w 2001 roku,
Putin odniósł się do faktu, że wielu Izraelczyków pierwotnie pochodziło z Rosji i innych byłych republik sowieckich, twierdząc, że chciał, aby „żyli w pokoju i bezpieczeństwie” oraz potępił terroryzm, chociaż odniósł się również do „tradycyjnie dobrych” stosunków Rosji z światem arabskim i Autonomią Palestyńską.
Kiedy Izrael zamknął Arafata w jego kwaterze głównej w Ramallah, przywódca terrorystów zwrócił się do Putina, aby wywarł nacisk na Izrael i spowodował wycofanie oblężenia. Zamiast tego, podobno Putin powiedział mu, że „zwalczanie terroryzmu i ekstremizmu jest najpilniejszym zadaniem stojącym dziś przed światową społecznością”.
Innym aspektem, o którym należy pamiętać, jest to, że w 2005 roku stosunki gospodarcze Rosji z Izraelem były warte około 1 miliarda dolarów rocznie.
Ale z drugiej strony Rosja wciąż ma do czynienia z milionami muzułmanów mieszkającymi w Rosji. To daje Rosji silną motywację do moderowania więzi z Izraelem.
Równocześnie jednak jest to zagrożeniem również dla Rosji.
W 2011 r. podpułkownik James Zumwalt skrytykował związki Putina z Iranem, zauważając wówczas, że w oparciu o różnicę między stopą urodzeń wśród Rosjan i muzułmanów, do 2050 roku muzułmanie przewyższą liczebnie rdzennych Rosjan.
Co więcej, jest to kwestia samego Iranu:
Putin naiwnie wierzy w nieistniejącą więź rosyjsko-irańską, która stawia Moskwę poza celownikiem Iranu. Ale ostatecznie Iran ma wobec Rosji ten sam zamiar, jak wobec innych państw nieislamskich – chce dla niej losu Emiratu Kaukaskiego: podporządkowania całego kraju prawu szariatu.
Kiedy rozpadał się Związek Radziecki, ajatollah Chomeini napisał do Gorbaczowa, proponując islamizm jako sposób na „łatwą pomoc w wypełnieniu ideologicznej próżni waszego systemu”.
A jak jest dzisiaj?
Kapitan (rezerwy) Alexander Grinberg z wywiadu wojskowego IDF pisze, że wśród samych Irańczyków nie ma miłości do Rosji:
zdecydowana większość Irańczyków tradycyjnie gardzi Rosją i popiera Ukrainę. Młodzi ludzie w Iranie nienawidzą Rosji, ponieważ widzą podobieństwa między reżimami rosyjskim i irańskim. Biorąc pod uwagę ten kontekst, zrozumiałe jest, że irańscy przywódcy nie lubią być przedstawiani jako zwolennicy Rosji.
Nie oznacza to, że Iran ma teraz szczególnie przyjazne stosunki z Ukrainą. W 2020 roku irańska Gwardia Rewolucyjna zestrzeliła ukraiński odrzutowiec pasażerski, zabijając wszystkie 176 osób na pokładzie.
Ukraina jest również przeszkodą w związkach między Rosją a Izraelem, ponieważ Izrael ostrożnie wspiera Ukrainę w walce z rosyjską inwazją, jednocześnie uważając, aby nie zrobić niczego, co mogłoby zagrozić swobodzie, jaką Rosja przyznaje mu podczas lotów nad Syrią. Rosja powiedziała nawet Iranowi, aby zmienił swoje pozycje w Syrii, aby uniknąć pojawiania się celów dla izraelskich ataków, które są w pobliżu pozycji rosyjskich.
Tymczasem z biznesowego punktu widzenia rządy Rosji i Iranu konkurują ze sobą, próbując znaleźć rynki zbytu dla swojej ropy w czasie, gdy Rosja jest izolowana z powodu inwazji na Ukrainę, a Iran próbuje znaleźć sposoby obejścia sankcji.
Partnerstwo w polityce niekoniecznie obejmuje partnerstwo w biznesie.
A jednak nie można zaprzeczyć, że izolacja Rosji i Iranu łączy te dwa kraje:
W lipcu Iran stał się największym na świecie odbiorcą rosyjskiej pszenicy. W tym miesiącu Rosja wystrzeliła w kosmos irańskiego satelitę, co jest rzadkim sukcesem programu kosmicznego Teheranu. A w zeszłym tygodniu wojsko irańskie zorganizowało wspólne ćwiczenia dronów z siłami rosyjskimi, zaś USA ostrzegają, że Moskwa przygotowuje się na przyjęcie irańskich dronów do użycia w wojnie w Ukrainie. (Obecnie jest już potwierdzone, że Rosjanie używają irańskich dronów w Ukrainie –M.K.)
Te kontakty wykraczają poza poziom międzyrządowy:
W ostatnich miesiącach Rosjanie tłumnie przybywali do Republiki Islamskiej, często by dyskutować o sposobach obejścia sankcji, mówią irańscy biznesmeni. W dzisiejszych czasach w sklepach i hotelach Teheranu często słyszy się rosyjski, ponieważ Iran pozostaje otwarty dla rosyjskich gości, którzy zostali odcięci od większości krajów Zachodu.
Na miejskim wielkim bazarze Hossein, sprzedawca dywanów, powiedział, że liczba rosyjskich klientów podwoiła się od lutego i obecnie stanowi połowę bazy klientów. W recepcji luksusowego hotelu w Teheranie jedynymi Europejczykami byli Rosjanie, którzy przynieśli swoje laptopy na spotkanie biznesowe z Irańczykami.
Brzmi to niemal jak opisy Izraelczyków podróżujących do ZEA i badających możliwe przedsięwzięcia biznesowe i możliwości handlowe.
W przeciwieństwie jednak do przyjaźni arabsko-izraelskiej, o której często ostatnio czytamy, Rosjanie odwiedzający Iran robią to z desperacji.
Opis Swietłowej wciąż brzmi prawdziwie: „Irańczycy nie są przyjaciółmi Rosji, są partnerami”.
Prognozy na przestrzeni lat, że Izrael stanie w obliczu izolacji i nie będzie miał przyjaciół, były błędne. Tego samego nie można powiedzieć o Rosji i Iranie. A fakt, że znajdują się na tej samej łodzi, tworzy partnerstwo, które może dojść tylko do pewnego punktu.
Russia -- When It Comes To Iran And Israel: Friendship Goes Further Than Partnership (Daled Amos)
Elder of Ziyon, 15 września 2022
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
Daled Amos
(Bennet Ruda)
Izraelski bloger piszący o historii i problemach Bliskiego Wschodu, a w szczególności Izraela. http://daledamos.blogspot.com/
