Prawda

Niedziela, 20 lipca 2025 - 06:13

« Poprzedni Następny »


Praca doktorska Mahmouda Abbasa


Izabella Tabarovsky 2023-02-03


Pierwszego lutego 1972 r. Komitet Centralny Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego wydał zarządzenie „O dalszych środkach zwalczania antyradzieckiej i antykomunistycznej działalności międzynarodowego syjonizmu”. Sekcja nauk społecznych Sowieckiej Akademii Nauk wkrótce powołała stałą komisję do koordynowania naukowej krytyki syjonizmu, która miała się mieścić w prestiżowym Instytucie Orientalistycznym (IOS) tej uczelni. Przez następne 15 lat IOS miał służyć jako ważny partner w walce państwa z wyimaginowanym globalnym spiskiem syjonistycznym, który według sowieckich służb bezpieczeństwa sabotował ZSRR na arenie międzynarodowej i w kraju. W 1982 r. IOS nadał stopień doktora niejakiemu Mahmoudowi Abbasowi, po obronie pracy doktorskiej Relacje między syjonistami a nazistami, 1933-1945.

Rozprawa Abbasa od lat cieszy się dużym zainteresowaniem. Nie jest publicznie dostępna, według wszystkich informacji jest przechowywana w specjalnym magazynie IOS, wymagającym specjalnego zezwolenia na dostęp. Ale jeśli ktoś odwiedzi Bibliotekę Narodową Izraela w Jerozolimie, z łatwością może dostać tak zwany avtoreferat palestyńskiego przywódcy— rozszerzone streszczenie pracy doktorskiej. Napisany zgodnie ze standardami radzieckiej Państwowej Komisji ds. Stopni i Tytułów Akademickich i autorstwa kandydata, 19-stronicowy dokument przedstawia znaczenie rozprawy, metodologię, główne argumenty i wyjątkowy wkład w tę dziedzinę. Zawiera również przegląd literatury i wymienia osoby i instytucje, które były zaangażowane w prowadzenie pracy aż do jej ukończenia. Dlatego daje wgląd nie tylko w osiągnięcia akademickie Mahmuda Abbasa, ale także w system, który je stworzył.


Wykorzystywanie nauk społecznych do wspierania politycznych i ideologicznych programów partii komunistycznej było w ZSRR rzeczą oczywistą. Powstały całe dyscypliny akademickie, aby nadać naukową legitymację przewodniej ideologii państwa. Na przykład „naukowy ateizm” miał za zadanie udowodnić naukowo, że Bóg nie istnieje, a religia to opium dla mas. „Naukowy komunizm” miał dostarczyć naukowych dowodów na to, że komunizm był wyższym etapem rozwoju społecznego i gospodarczego i miał zastąpić zarówno sowiecki socjalizm, jak i globalny kapitalizm. Kiedy zamiast tego kapitalizm wyparł sowiecki socjalizm, a szczodre budżety, które utrzymywały te dyscypliny, zniknęły, one również po cichu rozwiązały się.


Jako dziedzina „naukowy antysyjonizm” nigdy nie zakorzenił się w sowieckim świecie akademickim tak szeroko, jak dwa pozostałe tematy. Podobnie jak one, umarł, gdy tylko zniknął jego główny klient – państwo sowieckie. Wkrótce milion sowieckich Żydów przeniósł się do Izraela, a nowo niepodległe państwa byłego Związku Radzieckiego przywróciły stosunki dyplomatyczne z tym krajem.


Dorastałam w Akademgorodku — na przedmieściach syberyjskiego miasta Nowosybirsk, gdzie mieścił się Syberyjski Oddział Akademii Nauk. Dorośli wokół mnie żyli i oddychali nauką — prawdziwą nauką, taką jak fizyka i biologia. Powszechnie wiadomo było, że część akademii była skorumpowana przez ideologiczne programy. Antysemityzm w dziale matematyki podobnie jak i gdzie indziej był faktem. W naukach humanistycznych i społecznych w szczególności rządziły ideologiczne priorytety. Jednak rozmiar intelektualnego zepsucia, które jest widoczne w historii rozprawy Abbasa, jest zdumiewający.


Co gorsza, „naukowe” fałszerstwa wyprodukowane przez sowiecki „naukowy antysyjonizm” wciąż są wśród nas. Trwają nadal w Internecie, przekazywane w wielu językach, rozpalając antysyjonistyczne fantazje zarówno skrajnej lewicy, jak i skrajnej prawicy. Współczesna rosyjska prasa prawicowa przedrukowuje je i rozpowszechnia obok innego rosyjskiego wkładu w dorobek ludzkości, Protokołów mędrców Syjonu – niewątpliwie przyczyniając się do wniosku amerykańskiego zwolennika białej supremacji, Davida Duke’a, że Rosjanie mogą pomóc rozwiązać „kryzys, z jakim borykają się Biali w świecie”, ponieważ Rosjanie rozumieją „siłę międzynarodowego syjonizmu”.


Tymczasem duża część amerykańskiego świata akademickiego jest zajęta przyjmowaniem programu antysyjonistycznego, który opiera się na tych samych stereotypach i logice wyjaśniającej, które nasycały jej sowiecki odpowiednik. Sądząc po doskonale udokumentowanej książce Israel Denial Cary'ego Nelsona i innych pracach, dorobek tych znanych amerykańskich profesorów jest nie mniejszą profanacją nauki niż to, co stworzyli ich nieżyjący już sowieccy poprzednicy. Jednym ze sposobów, aby rzucić okiem na procesy, które wybielają prymitywną antyizraelską propagandę przepuszczając ją przez naukowy aparat, jest zbadanie avtoreferatu Mahmuda Abbasa.


„Wraz z pogłębianiem się kryzysu kapitalizmu w naszych czasach, kryzys ideologii syjonizmu i nieadekwatność jego koncepcji ideologicznych stają się coraz bardziej oczywiste”. Tak zaczyna się streszczenie rozprawy Mahmuda Abbasa. „Zdecydowana większość” Żydów na całym świecie – pisze Abbas, wyjaśniając współczesną aktualność swojej pracy - „odrzuca syjonistyczne dogmaty” o emigracji. „Naturalny i obiektywny proces asymilacji Żydów” trwa na całym świecie, zapowiadając nadchodzącą porażkę projektu syjonistycznego.


Jednak mimo tego kryzysu, ostrzega Abbas, syjonizm pozostaje „przebiegłym i niebezpiecznym wrogiem socjalizmu i ruchów narodowo-wyzwoleńczych”. Jego rola „jako jednego z oddziałów szturmowych światowej imperialistycznej reakcji nie maleje” – pisze, posługując się powszechnym sowieckim frazesem, który miał przywoływać skojarzenia z  nazistowskimi Niemcami. „Globalny imperializm ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki u steru coraz bardziej stawia na syjonizm” – czytamy dalej - zwłaszcza gdy dąży do zdominowania Bliskiego Wschodu i obalenia bloku socjalistycznego. „Reakcyjna, agresywna istota międzynarodowego syjonizmu, a przede wszystkim jego kluczowy składnik – rządzący Izraelem syjonistyczny reżim – pojawia się dzisiaj w swojej najbardziej prymitywnej, ekspansjonistycznej i rasistowskiej formie. Przemoc, terror i ekstremizm stają się głównymi metodami działania syjonistów”.


W czasach sowieckich automatycznie wyłączałam uwagę na dźwięk tej odrzucającej, drętwej sowieckiej retoryki. Dziś jednak doceniam jej pokrętną błyskotliwość. Tutaj, w kilku linijkach, są wszystkie główne modne hasła, które każdy radziecki tekst antysyjonistyczny miał zawierać i powtarzać. W tym zakątku sowieckiego akademickiego uniwersum zadaniem uczonego nie było zadawanie nowych pytań ani proponowanie nowych pomysłów, lecz przyjmowanie określonej postawy, stosowanie właściwego żargonu i dochodzenie do tych samych wniosków, co wszyscy inni. Doktorant Abbas nie tylko nie straciłby punktów za brak oryginalności; jego rozprawa nie zostałaby zaakceptowana, gdyby była napisana w jakikolwiek inny sposób.


W trzecim i ostatnim akapicie pierwszej części Abbas przedstawia czytelnikowi kolejny zestaw sowieckich frazesów. Wyprzedzając współczesnych amerykańskich postępowców o całe dziesięciolecia, zauważa, że „demaskowanie reakcyjnej ideologii i polityki syjonizmu stanowi pilne zadanie wszystkich postępowych, antyimperialistycznych sił i jest nierozerwalnie związane z obroną pokoju… demokracji i postępu społecznego”. Wszyscy uczciwi ludzie na tej planecie muszą walczyć z „nienawistną ideologią i praktykami rasizmu… przeciwko dyskryminacji rasowej i narodowej, syjonizmowi i antysemityzmowi, które są podsycane przez kapitalistyczne siły reakcyjne”.


Jak dotąd streszczenie pracy doktorskiej Abbasa czyta się jak typowy sowiecki tekst antysyjonistyczny i nasuwa pytanie: co mają wspólnego zaklęcia o kryzysie syjonizmu, kapitalizmu i imperializmu oraz ich potępienia z podanym tematem rozprawy — relacje między ruchem syjonistycznym a nazistowskimi Niemcami w latach 30. i 40. XX wieku?


Odpowiedź znajdujemy w kilku następnych akapitach. Historia przedstawiona w tej pracy, pisze Abbas, pomaga zrozumieć „źródło” izraelskiej „agresywnej i rasistowskiej polityki wobec Palestyńczyków i Arabów w innych krajach”. Zmusza także do zmierzenia się z „dość ważnym pytaniem teoretycznym” o syjonizm i faszyzm jako „pokrewne zjawiska społeczno-polityczne”, które powstają w czasach „ogólnego kryzysu kapitalizmu i imperialistycznego systemu kolonialnego”.


W żargonie sowieckim słowo faszyzm było często używane zamiennie z nazizmem. Mamy więc tutaj tezę, która stara się nakreślić paralelę między syjonizmem a nazizmem, aby wykazać, z pełnym autorytetem naukowym, że rzekoma rasistowska, agresywna i reakcyjna natura współczesnego Izraela nie jest odchyleniem, ale cechą stałą, i że brzydkie dziecko syjonizmu, państwo Izrael (rzekoma współczesna reinkarnacja nazistowskich Niemiec), jest nienaprawialne i niereformowalne.


W 2007 roku promotor rozprawy doktorskiej Abbasa, arabista Władimir Kiselew, opublikował w gazecie uniwersyteckiej „Przyjaźń Narodów”artykuł zatytułowany „Spotkania z Mahmoudem Abbasem”. W czasach sowieckich uniwersytet, znany potocznie jako uniwersytet imienia Patrice Lumumby (zamordowanego kongijskiego bojownika o niepodległość), służył jako poligon dla wschodzących elit politycznych postkolonialnego świata. Od absolwentów, kształconych w duchu późnosowieckiego marksizmu-leninizmu, oczekiwano, że ich kraje pozostaną w sowieckiej orbicie, będą wspierać sowiecką postawę w krytycznych kwestiach międzynarodowych oraz zapewnią Moskwie inne kluczowe usługi w starciach z obozem kapitalistycznym. To tutaj Abbas, obiecujący już przywódca OWP z tytułem magistra Uniwersytetu w Damaszku, rozpoczął swoją sowiecką ścieżkę edukacyjną.


Wspominając ich pierwsze spotkanie, Kiselew napisał, że temat rozprawy, który zaproponował Abbas, wprawił go w osłupienie. Kolaboracja między syjonizmem a nazizmem, tymi dwoma „biegunowymi przeciwieństwami”? Kiselew był zszokowany, że coś takiego może być w ogóle możliwe, nie mówiąc już o udowodnieniu.


Możemy śmiało założyć, że szok Kiselewa był udawany. Zanim Abbas przybył do Moskwy, sowiecka propaganda antysyjonistyczna przez prawie dwie dekady rozpowszechniała opowieści o kolaboracji syjonistów z nazistami. Wydział IOS ds. Izraela, na którego czele stanął Kiselew w 1971 r., został utworzony w wyraźnym celu kierowania nowym wysiłkiem „naukowego antysyjonizmu”. Kiselew był zatem głęboko zaznajomiony z sowiecką narracją rzekomej kolaboracji syjonistyczno-nazistowskiej, która miała ich zdaniem  przebiegać następująco: W latach trzydziestych ruch syjonistyczny w Palestynie nawiązał kontakty z kierownictwem nazistowskich Niemiec. Podczas gdy syjoniści twierdzili, że powodem kontaktów było ratowanie Żydów niemieckich przed nadchodzącą katastrofą, los Żydów niemieckich nie miał dla nich większego znaczenia. Ich prawdziwym motywem było zdobycie niemieckich żydowskich pieniędzy, by zainwestować je w ich przedsięwzięcie kolonialne w Palestynie, współprowadzone z brytyjskimi imperialistami. Naziści ze swojej strony zgodzili się na coś, co później stało się znane jako umowa transferowa, ponieważ oni również mieli imperialistyczne aspiracje w Palestynie, a w każdym razie chcieli pozbyć się Żydów z Niemiec.


Zarabianie pieniędzy na biednych masach żydowskich we współpracy z ich przyszłymi mordercami było wystarczająco złe, kontynuowała tę opowieść sowiecka propaganda, ale było tam jeszcze więcej. Poza względami taktycznymi wynikającymi ze wspólnych imperialistycznych interesów – przede wszystkim motywem zysku (określenie pejoratywne w żargonie sowieckim) – syjonistów i nazistów łączyło głębsze, wewnętrzne powiązanie. Miało to związek z ich głęboko zakorzenioną wiarą w wyższość rasową: aryjską w przypadku nazistów i żydowską w przypadku syjonistów. To właśnie ta fundamentalna wspólna wiara zmotywowała syjonistów do współpracy z nazistami w Holokauście, pisali sowieccy propagandyści, którzy następnie przedstawili historię Rudolfa Israela Kastnera.


Przedstawiona w najbardziej złowrogi sposób sowiecka interpretacja tego kontrowersyjnego i bolesnego epizodu jest znana tym, którzy śledzą obsesje współczesnej antyizraelskiej lewicy, gdzie przetrwała ona do dziś. Kastner, przywódca węgierskiej organizacji syjonistycznej Komitetu Ratunku i Pomocy, negocjował z Adolfem Eichmannem ratunek dla węgierskich Żydów. Udało mu się uratować ułamek — około 1700 osób. Pozostałych - około 425 000 Żydów - wysłano na śmierć do Auschwitz. W 1955 roku izraelski sąd uznał Kastnera, wówczas wysokiego urzędnika w rządzie izraelskiego premiera Davida Ben-Guriona, za nazistowskiego kolaboranta. Werdykt został później częściowo uchylony, ale dla Kastnera było już za późno: został zamordowany wkrótce po procesie.


Debaty na temat tego, czy Kastner był kolaborantem, czy ratującym życie Żydów, trwają do dziś. Ale złożoność i ludzki dramat tej historii zainteresowały sowieckich propagandzistów tylko w takim stopniu, w jakim można ją było wykorzystać do ich celów. Mieszając i dopasowując elementy historii do woli, wymyślili fikcję, w której Kastner nie tylko celowo współpracował z Eichmannem w mordowaniu węgierskiego żydostwa, ale robił to z pełną wiedzą i aprobatą przywódców syjonistycznych na całym świecie. Sowieci twierdzili, że ruch syjonistyczny potajemnie akceptował rzeź, ponieważ wzmacniało to jego argumenty za państwem żydowskim. Szczególnie powinni byli zniknąć starzy i chorzy, którzy nie mogli nic zrobić dla syjonistycznego przedsięwzięcia kolonialnego. Kastner, zagorzały syjonista, rzekomo dokonał tej przysługi.


Jest to monstrualne twierdzenie, sugerujące masowy i złowrogi spisek, i nie ma na to cienia dowodu. Nawet jeśli dojdziemy do wniosku, że Kastner był w rzeczywistości kolaborantem, a nie postacią tragiczną, która dokonywała katastrofalnych wyborów we wojennych warunkach, w obliczu ludobójstwa, które faktycznie uratowały Żydów od śmierci, nic nie sugeruje, że zrobił to z powodu przekonań syjonistycznych, nie mówiąc już o instrukcjach Ben-Guriona i Światowej Organizacji Syjonistycznej. Ale złożoność i humanitarne motywy nie były tym, czego szukali radzieccy propagandyści. Wykopali dokumenty, które, jak twierdzili, dowodziły ich racji, wstawili zdekontekstualizowane i zniekształcone fragmenty cytatów do swojej narracji dotyczącej współpracy, a następnie produkowali masowo narrację w wielu językach, umieszczając ją w niezliczonych książkach, broszurach i artykułach prasowych.


W streszczeniu jego rozprawy widzimy, że Abbas w swojej pracy doktorskiej starannie idzie tą samą drogą. Podobnie jak w przypadku Kastnera, potępia Porozumienie Transferowe (kolejny złożony rozdział Holokaustu, który z jednej strony wywołał oburzenie w niektórych częściach żydowskiego świata, ale z drugiej ocalił tysiące niemieckich Żydów), z najbardziej ekstremalnej, uproszczonej, czarno-białej perspektywy. Chociaż umowa zakończyła się w 1939 r., kiedy naziści odcięli żydowską emigrację, Abbas przedstawia ją jako początek kolaboracji, która trwała przez całą wojnę. „Wielu działaczy syjonistycznych, na przykład R. Kastner i J. Brand (na Węgrzech), R. Mandler i I. Reidlich (w Czechosłowacji), A. Nossig i Chaim Mordechaj Rumkowski (w Polsce)”, pisze Abbas, „zawarło, za wiedzą przywództwa syjonistycznego, tajne umowy z nazistowskimi władzami o zorganizowaniu przesiedlenia do Palestyny wybranej grupy Żydów ‘w zamian’ za to, że syjoniści zaprowadzą ‘porządek’ w obozach koncentracyjnych i przy deportowaniu setek tysięcy Żydów, którzy byli skazani na unicestwienie w obozach śmierci i komorach gazowych”.


O czym Abbas tu mówi? Kim są ci „syjoniści”, którzy dokonali tak potwornych rzeczy „z wiedzą syjonistycznego przywództwa”? Wiemy już o Kastnerze, a Joel Brand był współpracownikiem Kastnera, więc tutaj logika Abbasa jest jasna. Rumkowski i Alfred Nossig byli jednak członkami Judenratów odpowiednio w getcie łódzkim i warszawskim. (Rumkowski stał na czele łódzkiego Judenratu.) Ich działania w gettach były i nadal są postrzegane jako kontrowersyjne, ale dlaczego Abbas nazywa ich „działaczami syjonistycznymi”? Prawdopodobną odpowiedź na to pytanie można znaleźć w ich biografiach. Rumkowski był zaangażowany w politykę syjonistyczną w przedwojennej Łodzi i Nossig był jednym z pierwszych zagorzałych zwolenników ruchu syjonistycznego. Dla sowieckich propagandzistów to wystarczyło, by nazwać ich syjonistami i zasugerować, że to ich syjonistyczne przekonania kierowały podejmowaniem decyzji w gettach. Jest to bezsensowne twierdzenie, w dodatku złośliwe. Domniemanie takiego niewyobrażalnego zła przypomina klasyczne antysemickie teorie spiskowe, z których sowieccy antysyjonistyczni propagandyści całkiem hojnie czerpali.


Zasadniczo to, co Abbas mówi „postępowym, antyimperialistycznym siłom”, do których zwraca się na początku swojego streszczenia, jest tym samym, co neonaziści i negacjoniści Holokaustu mówią swoim słuchaczom od dziesięcioleci: Żydzi to zrobili. Żydzi zabili swoich własnych ludzi w Holokauście.


W tej narracji, która przetrwała do dziś w skrajnie lewicowych kręgach, jakikolwiek kontakt z nazistami, nawet w celu ratowania ludzi, był równoznaczny z kolaboracją. Pomińmy fakt, że oskarżycielami są tu Związek Radziecki, który podpisał pakt o nieagresji i handlu z nazistowskimi Niemcami, oraz przedstawiciel narodu, którego duchowy przywódca z czasów wojny, wielki mufti Jerozolimy Mohammed Amin al-Husseini, miał osobiste związki z Hitlerem. Czy było coś, co syjoniści mogli zrobić w kontekście II wojny światowej, aby zyskać aprobatę sowieckich ideologów i Abbasa? Abbas ma odpowiedź. Przywódcy syjonistyczni stanęli przed wyborem, pisze: „Albo wypowiedzieć wojnę nazizmowi i rzucić na wojnę wszystkie zasoby [ruchu] w imię ratowania setek tysięcy lub milionów istnień żydowskich, albo użyć unicestwienia ludności żydowskiej w krajach europejskich okupowanych przez nazistowskie Niemcy do realizacji syjonistycznego ideału masowej kolonizacji Palestyny i stworzenia na jej terytorium państwa żydowskiego. A przywódcy syjonistyczni wybrali to drugie”.


W tym artykule nie ma miejsca na analizę wszystkich luk logiki historycznej w tych dwóch zdaniach. Fakt, że żydowska brygada faktycznie walczyła pod syjonistyczną flagą u boku Brytyjczyków, a setki tysięcy Żydów walczyło w armiach aliantów, jest oczywiście całkowicie ignorowany. Ale nawet bez wchodzenia w szczegóły, fundamentalna myśl tego akapitu jest jasna: zbiorowe samobójstwo Żydów, które byłoby nieuniknionym skutkiem „wypowiedzenia wojny” przez syjonistów nazistom i „wrzucenia na nią wszystkich środków”, byłoby lepsze niż próba ratowania wszelkimi możliwymi środkami tych, których jeszcze można było uratować.


Jakkolwiek oceniamy ich działania, nie ma ani jednego odpowiedzialnego artykułu naukowego sugerującego, że Kastner i jego węgierscy pomocnicy lub przywódcy Judenratów w gettach działali z syjonistycznych przekonań, a tym bardziej jako część masowego syjonistycznego spisku mającego na celu ludobójstwo własnego narodu. Jednak ta obsceniczna radziecka fabrykacja wciąż żyje, również na współczesnej antyizraelskiej lewicy. Lewica przyjęła ją tak całkowicie, że obalenie dzisiejszych twierdzeń służy również obaleniu pierwotnych twierdzeń sowieckich. Zobacz na przykład obalenie twierdzenia Kena Livingstone'a o kolaboracji syjonistyczno-nazistowskiej w znakomitej książce Paula Bogdanora, Kastner’s Crime. Wiele z tych samych dokumentów, których Livingstone, były burmistrz Londynu i prominentny członek brytyjskiej Partii Pracy, użył do „udowodnienia” swoich twierdzeń, używano wcześniej w charakterze „dowodów” w sowieckiej literaturze antysyjonistycznej. Pojawiają się one w antysyjonistycznym klasyku z 1983 roku autorstwa amerykańskiego trockisty Lenniego Brennera Zionism in the Age of the Dictators, również obalone przez Bogdanora. Niektóre z nich pojawiają się również w streszczeniu rozprawy doktorskiej Abbasa.


Może wydawać się zaskakujące, że radziecka propaganda zadała sobie trud przedstawienia „dowodów” na poparcie swoich twierdzeń. Czy nie mogli po prostu powiedzieć, co tylko chcieli? Odpowiedź brzmi: tak, mogli i często to robili. Ale walka z międzynarodowym syjonizmem – zdradzieckim wrogiem z wieloma mackami – wymagała wyrafinowanego podejścia. Radzieccy ideolodzy chcieli przemawiać do wykształconych zachodnich odbiorców i opiniotwórców – dziennikarzy, pisarzy, naukowców. Wyglądające na bezpodstawne twierdzenia nie wystarczyłyby.


To pragnienie wpływania na ludzi Zachodu jest jedną z najbardziej fascynujących cech sowieckiej antysyjonistycznej „nauki” – długie listy przypisów, często z udziałem zachodnich autorów, w większości żydowskich. Te przypisy wyglądają imponująco i przekonująco – dopóki nie zacznie się ich sprawdzać. Rzućmy okiem na kilka przykładów ze streszczenia rozprawy doktorskiej Abbasa.


Kiedy Abbas omawia nielegalną żydowską imigrację do brytyjskiej Palestyny, zapewnia, że kierowała nią „izraelska organizacja wywiadowcza Mossad”. Każdy, kto jest zaznajomiony z tematem, wie, że to nie agencja szpiegowska przemycała Żydów do kraju (powstała dopiero w 1949 r.), ale raczej Mossad Aliyah Bet, oddział Hagany zajmujący się nielegalną imigracją. Szybkie sprawdzenie książki, którą Abbas podaje jako swoje źródło, pokazuje, że jej dwóch żydowskich autorów podało poprawną informację.


Kusi wyśmiewanie się z czegoś, co wydaje się być amatorskim błędem – poza tym, że Abbas nie jest jedynym, który popełnia ten sam błąd w sowieckim świecie akademickim. Jeden sowiecki „naukowy” antysyjonistyczny tekst po drugim popełnia ten sam błąd, odwołując się do tej samej książki, co prowadzi do wniosku, że sowieccy autorzy sumiennie kopiowali tę fałszywkę od siebie nawzajem, nie zadając sobie trudu sprawdzenia oryginału.


Abbas dalej cytuje tę samą książkę na poparcie swojego twierdzenia, że emisariusze syjonistyczni, którzy przybyli do nazistowskich Niemiec, aby negocjować umowę transferową z przyszłymi mordercami narodu żydowskiego, kierowali się potwornymi, zimnymi kalkulacjami. Ratowanie niemieckich Żydów, pisze, cytując teraz bezpośrednio z książki, „nie było ich zadaniem. Ich oczy były całkowicie utkwione w Palestynie. Szukali młodych mężczyzn i kobiet, którzy chcieli pojechać do Palestyny, by zostać pionierami i walczyć”.


Dwóch żydowskich autorów zdaje się potwierdzać twierdzenie Abbasa: cóż może być bardziej przekonującego niż to? Jedynym problemem jest to, że cytat nie kończy się na tym. Autorzy twierdzą, że chociaż początkowymi priorytetami emisariuszy były rzeczywiście „potrzeby Żydów w Palestynie”, „porzucili” tę postawę po Nocy Kryształowej. Od tej nocy, jak donoszą autorzy, celem emisariuszy było „ocalić, tak wielu jak się da Żydów znajdujących się w rękach niemieckich”. Ale ta część cytatu zmienia narrację, więc sowieckie książki to wykluczyły. To samo zrobił Abbas.


Tego rodzaju złośliwe zniekształcenia dowodów, często powtarzane dosłownie w pracach dziesiątków „uczonych”, są ogólną cechą sowieckiej „nauki” antysyjonistycznej. Jak to możliwe, że nikt inny nie zweryfikował pracy tych uczonych? Odpowiedź jest prosta: żadna z zagranicznych książek ani gazet cytowanych w sowieckiej literaturze antysyjonistycznej nie była dostępna dla innych sowieckich uczonych, nie mówiąc już o zwykłych obywatelach sowieckich. KGB otworzyło swoje skarbce informacyjne tylko dla małej grupy osób „z środka”, których potrzebowało do wsparcia swoich antysyjonistycznych wysiłków, wyjaśniał rosyjski historyk Giennadij Kostyrczenko. Ci wtajemniczeni mogli zatem bezkarnie fałszować swoje źródła.


„Uczonymi”, którym KGB tak całkowicie ufało, byli „syjonolodzy” – kilkudziesięciu rzekomych ekspertów ds. Żydów i syjonizmu, którzy stworzyli większość fałszywej sowieckiej literatury antysyjonistycznej. Niektóre z ich książek pojawiają się w przeglądzie literatury Abbasa, gdzie dziękuje im za pomoc w zrozumieniu „historii, ideologii i polityki syjonizmu i państwa Izrael”, a także „natury syjonizmu i faszyzmu”. Przyjrzyjmy się zatem dwóm z tych książek.


Pierwsza to sowiecki klasyk: Uwaga: syjonizm! autorstwa Jurija Iwanowa. Po raz pierwszy opublikowana w 1969 roku, książka doczekała się wielu przedruków i stała się fundamentalnym tekstem sowieckiego antysyjonizmu. Jej wyjątkowym osiągnięciem było przekształcenie tradycyjnej antysemickiej teorii spiskowej na antysyjonistyczną krytykę naukową. „Iwanowowi udało się dostarczyć mocnych podstaw teoretycznych do otwartej krytyki syjonizmu za pomocą prac Marksa i Lenina, z którymi nikt nie mógł się spierać” – wspominał jeden z jego towarzyszy broni.


Książka Uwaga: syjonizm! 
uczyniła Iwanowa niekwestionowanym liderem syjonologów, z których większość wywodziła się z luźnego, skrajnie prawicowego rosyjskiego ruchu nacjonalistycznego, który w latach 60. zdobył wpływy wśród sowieckich elit komunistycznych, aparatu bezpieczeństwa i części mediów. Trzon wewnętrznego kręgu syjonologów skupił się wokół wysokiego urzędnika KC KPZR. Komitet Centralny, jak dowiadujemy się od Kostyrczenki, rosyjskiego historyka, sam był opanowany przez etniczny szowinizm i antysemickie teorie spiskowe, więc koledzy Iwanowa musieli z pewną dozą sympatii nazywać go „głównym żydologiem Związku Radzieckiego”. 


Inna książka wyróżniona w przeglądzie literatury Abbasa, zatytułowana Ideologia i praktyka międzynarodowego syjonizmu, była współredagowana przez trzech znanych syjonologów. Jeden z tej trójki, Jewgienij Jewsiejew, był arabistą, który swoją karierę zaczynał w latach 50. w ambasadzie sowieckiej w Kairze. Po powrocie do kraju w latach 60. znalazł miejsce w Instytucie Filozofii, który wraz z IOS stał się ważnym narzędziem w sowieckich wysiłkach antysyjonistycznych. W swoich pismach Jewsiejew splagiatował antysemickie broszury publikowane przez egipską antyizraelską propagandę, którą w latach pięćdziesiątych kierował były nazista. „Zapożyczał” także z przedrewolucyjnej rosyjskiej literatury pogromowej.


Kiedy w 1972 r. ambasada radziecka w Paryżu przedrukowała jeden z artykułów Jewsiejewa w swoim francuskojęzycznym biuletynie, jego redaktor został pozwany za zniesławienie na tle rasowym. Ale incydent nie zaszkodził Jewsejewowi, który miał wysokie powiązania w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, KGB i KC, i był członkiem ważnego towarzystwa przyjaźni palestyńsko-sowieckiej. Kostyrczenko, który po śmierci Jewsiejewa zbadał jego dokumenty, znalazł w nich niepokojące pomysły, jak uwolnić Związek Sowiecki od Żydów.


Drugą redaktorką była Jelena Modrzinskaja, szefowa Jewsiejewa w Instytucie Filozofii. Modrzinskaja służyła jako oficer wywiadu NKWD pod dowództwem prawej ręki Stalina, Ławrientija Berii i stacjonowała w rezydencji sowieckiego wywiadu w Londynie. Jednym z jej wkładów w naukowy antysyjonizm była Trucizna syjonizmu, cienki tomik ilustrowany stylowymi rysunkami gwiazd Dawida połączonymi z sieciami pajęczymi i banknotami dolarowymi.


Trzecim współredaktorem był pracownik akademicki, Mark Mitin. Żyd z urodzenia, Mitin nie należał do ścisłego kręgu syjonologów, ale często był przez nich werbowany do pomocy w odpieraniu oskarżeń o antysemityzm. Zanim trafił na antysyjonistyczną żyłę złota, Mitin odegrał kluczową rolę w przekształceniu sowieckiej filozofii w służebnicę stalinizmu. W 1936 roku pisał, że podchodząc do problemów filozoficznych, „kieruję się jedną ideą: jak lepiej zrozumieć każde słowo i myśl naszego ukochanego i mądrego nauczyciela, towarzysza Stalina, i jak zastosować je do rozwiązywania problemów filozoficznych”. W tym roku niezliczona liczba jego kolegów i bezpośrednich podwładnych została aresztowana i stracona za zajęcie niewłaściwego stanowiska filozoficznego. Mitin wyszedł bez szwanku, a lata później splagiatował artykuł napisany przez jednego z nich.


„Główny żydolog Związku Radzieckiego”; zagorzały antysemita plagiatujący nazistowską, arabską i rosyjską propagandę antysemicką; szpieg NKWD; konformista, stalinowiec, pożyteczny Żyd, który ukradł pracę straconego kolegi akademickiego – oto niektórzy sowieccy „uczeni”, którzy ukształtowali sposób myślenia Abbasa o syjonizmie. Ale radzieccy naukowcy nie byli sami w tej walce. Aby pokonać widmo międzynarodowego syjonizmu, zauważa Kostyrczenko, KGB zbudowało coś w rodzaju „antysyjonistycznej międzynarodówki”. Syjonologom udzielono specjalnych zwolnień na wyjazdy za granicę w celu nawiązania kontaktów z podobnie myślącymi organizacjami – przede wszystkim „naukowo-propagandowymi instytucjami antysyjonistycznymi tych arabskich reżimów politycznych i organizacji, z którymi ZSRR nawiązał najściślejsze stosunki wojskowo-polityczne”.


W ramach tego programu Jewsiejew wygłaszał wykłady na temat niebezpieczeństwa międzynarodowego syjonizmu na sponsorowanych przez Sowietów konferencjach w Egipcie i Bagdadzie. W połowie lat 70. IOS nawiązał stosunki z Centrum Studiów Palestyńskich w Bejrucie, które zostało założone przez palestyńsko-syryjskiego intelektualistę Fajeza Sajegha i było prowadzone i finansowane przez OWP.


Centrum Studiów nad Palestyną jest ważne dla tej historii, ponieważ w 1978 roku wydało publikację, którą Abbas podkreśla w swoim przeglądzie literatury – anglojęzyczną broszurę zatytułowaną Zionist Relations with Nazi Germany. Jej autor, Faris Jahja (Glubb), był synem brytyjskiego oficera Sir Johna Bagot Glubba, lepiej znanego jako Glubb Pasza, który dowodził Transjordańskim Legionem Arabskim w latach 1939-1956 i walczył z Izraelem w 1948 roku. Faris urodził się w kontrolowanej przez Brytyjczyków Jerozolimie, przeszedł na islam i poświęcił swoje życie sprawie palestyńskiej, związując się z Palestyńskim Frontem Wyzwolenia Palestyny. W latach 70. wraz z LFWP, OWP i Centrum Badań nad Palestyną stacjonował w Bejrucie, relacjonując dla amerykańskich, brytyjskich i arabskich mediów. To tutaj musiał zetknąć się i znaleźć wspólną sprawę z sowieckimi syjonologami.


Nic w przeszłości Glubba nie sugeruje wiedzy o europejskim żydostwie, Holokauście czy II wojnie światowej. Jednak w Zionist Relations with Nazi Germany utrzymuje, że Kastner współpracował z Eichmannem, „syjonistycznymi” Judenratami i agentami wywiadu Mossadu, rzekomo nielegalnie przemycającymi Żydów do brytyjskiej Palestyny. Jego książka ma tę samą fabułę, te same cytaty, błędne cytaty i przeinaczenia, które znajdujemy w sowieckiej literaturze „naukowego antysyjonizmu” i w streszczeniu rozprawy doktorskiej Abbasa.


Rozprawa Abbasa nie oferuje niczego, czego sowiecka propaganda i jej „antysyjonistyczna międzynarodówka” nie powiedziały w ciągu poprzedzających ją 15 lat. Istnieją poważne problemy z nauką leżącą u podstaw, w tym błędy rzeczowe, błędne cytaty, selektywne podejście do dowodów i masowe zniekształcenia. Sekcja z literaturą wydaje się być klasycznym przypadkiem jaskini ech: mimo podawania wielu „niezależnych” źródeł, wiele z nich można prześledzić do jednego źródła – sowieckiego aparatu bezpieczeństwa i propagandy. Programy autorów są ukryte lub fałszywie przedstawione.


Powstaje pytanie: gdzie w tym wszystkim byli jego przełożeni naukowi? Czy przynajmniej niektórzy doradcy akademiccy zaangażowani w doktorat Abbasa nie powinni byli zwrócić uwagi na te problemy? Na okładce jego avtoreferat wymieniono trzy osoby jako oficjalnych recenzentów – starszych naukowców, których zadaniem byłoby przeczytanie rozprawy, kwestionowanie jej argumentów i przedstawienie konstruktywnych informacji zwrotnych.


Jednak wystarczy szybkie przeszukanie, aby zrozumieć, że nawet gdyby chcieli wykonywać swoje obowiązki, nie mogliby tego zrobić: po prostu nie mieli kwalifikacji. Podobnie jak doradca Abbasa, Kiselew, wszyscy trzej byli arabistami. Nie ma wśród nich ani jednego eksperta na którykolwiek temat poruszany przez Abbasa w jego dysertacji, czy to syjonizm, nazistowskie Niemcy, Izrael, Żydzi, Holokaust czy II wojna światowa. Z artykułu Kiselewa w uniwersyteckiej gazecie „Przyjaźń Narodów” dowiadujemy się, że obrona przebiegła sprawnie. Ani jedna osoba nie sprzeciwiła się nadaniu kandydatowi stopnia doktora. Następnego dnia odleciał do domu.


Dla sowieckiego świata akademickiego praca doktorska Abbasa była projektem politycznym. Zimna wojna osiągnęła swój szczyt. Moskwa była przekonana, że jej niepowodzenie w nawiązaniu dobrych stosunków roboczych z Waszyngtonem było spowodowane zakulisowymi machinacjami syjonistów. To syjoniści podsycali nastroje proemigracyjne wśród sowieckich Żydów, jednocześnie piętnując ZSRR jako państwo antysemickie i gwałcące prawa człowieka. Na kilka miesięcy przed obroną pracy Abbasa przedstawicielstwo OWP w Moskwie uzyskało status dyplomatyczny. Rozprawa Abbasa była postrzegana jako ważne narzędzie w walce. Głupie standardy akademickie nie mogły tu przeszkadzać.


Fabrykacje na temat Izraela i syjonizmu, które KGB wymyśliło z pomocą arabistów i syjonologów z akademii, miały rzeczywiste konsekwencje, które trwają do dziś. Po wypraniu przez świat akademicki mistyfikacji o przemycie Żydów do Palestyny przez Mossad w latach trzydziestych XX wieku, KGB mogło twierdzić, że Mossad stał również za żądaniem emigracji sowieckich Żydów w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Można było przedstawiać żydowskich aktywistów, takich jak Natan Szaranski, jako agentów zagranicznego wywiadu – oskarżenie, które groziło wyrokiem śmierci. Projekt „naukowego antysyjonizmu” radzieckiego świata akademickiego ułatwiał i promował sponsorowany przez państwo antysemityzm. Rozprawa Abbasa była częścią tej gry.


W 2020 roku, prawie 40 lat po uzyskaniu przez Abbasa stopnia doktora, IOS opublikował artykuł z przeglądem historii swojego wydziału studiów nad Izraelem. Autorzy nie przebierali w słowach. Zauważają, że od wczesnych lat siedemdziesiątych, kiedy „kierownictwo partii sowieckiej postawiło sobie za cel ‘walkę z ideologią syjonistyczną’”, sowieckie badania terenowe, w tym badania Bliskiego Wschodu, były „w dużej mierze kierowane i kontrolowane przez struktury państwowe”. Uczeni specjaliści ds. Izraela z IOS mieli krytykować syjonizm jako „skrajny wyraz reakcyjnej ideologii burżuazyjno-nacjonalistycznej”, podkreślać „reakcyjną istotę syjonizmu” oraz przedstawiać Izrael jako agresora i agenta amerykańskiego imperializmu realizującego „agresywny kurs polityki zagranicznej wobec krajów arabskich”. Uczeni nie mieli dostępu do literatury naukowej. Nie mogli odwiedzić Izraela. Nie było wśród nich specjalistów znających język hebrajski.


W innej poradzieckiej publikacji IOS, w której dokonano przeglądu historii stosunków radziecko-izraelskich, zauważono, że chociaż niektórzy sowieccy uczeni próbowali przedstawić bardziej szczegółowe rozumienie syjonizmu i Izraela, uznano je za zagmatwane i ocenzurowano. Literatura antysyjonistyczna „brutalnie zniekształciła wydarzenia historyczne, zmanipulowała i bezpośrednio sfałszowała fakty, które dotyczyły powstania Izraela, jego polityki wewnętrznej i zewnętrznej oraz przyczyn i natury konfliktu arabsko-izraelskiego”. W warunkach braku wolności informacji, czytelnicy często brali te manipulacje za dobrą monetę. „Obudzili uprzedzenia etniczne… i zwrócili ludzi przeciwko nie tylko państwu żydowskiemu, ale przeciwko Żydom”.


Kiedy ZSRR zakazał wszelkich kontaktów z Izraelem, zmniejszył swoją zdolność rozumienia tego kraju. Pozbawiony prawdziwej wiedzy sowiecki establishment polityczny i część świata akademickiego padły ofiarą własnych spiskowych fantazji, oddalając się coraz bardziej od rzeczywistości.


Dziś część amerykańskiego świata akademickiego, kierowana przez wydziały studiów bliskowschodnich, pada ofiarą zadziwiająco podobnych tendencji ideologicznych. Bojkoty antyizraelskie, często wyrażane w rozpoznawalnym sowieckim języku, stały się normą na amerykańskich kampusach od Harvardu do uniwersytetów stanowych. Znani amerykańscy naukowcy rutynowo łamią zasady naukowej metodologii i snują antysyjonistyczne teorie spiskowe, które pasowałyby do IOS lub Instytutu Filozoficznego z czasów sowieckich. Im więcej kampusów i stowarzyszeń akademickich popiera BDS, tym bardziej ignoranckie stają się ich społeczności i całe amerykańskie społeczeństwo.


Praca doktorska Mahmuda Abbasa może być ukryta w specjalnym magazynie IOS, ale stare sowieckie fałszerstwa, na których jego praca została oparta, nadal krążą szeroko wśród odbiorców na Bliskim Wschodzie. Praca sowieckich syjonologów jest rutynowo powielana w Internecie, w wielu językach, dostarczając pożywienia zarówno antyizraelskiej skrajnej lewicy, jak i antysemickiej skrajnej prawicy na całym Zachodzie. Czy amerykańskie instytucje akademickie, które teraz promują swoją własną, współczesną wersję „naukowego antysyjonizmu”, znajdą odwagę, by wyrzec się opartej na ideologii pseudonauki i stawić czoła konsekwencjom swoich zdeformowanych teorii spiskowych? Miejmy nadzieję. Przygnębiające jest wyobrażenie sobie, że Abbas mógłby dziś otrzymać doktorat na amerykańskim uniwersytecie na podstawie tej samej rozprawy, w oparciu o te same źródła, i to bez żadnego nacisku komunistycznej partii ZSRR.


This story originally appeared in English in Tablet Magazine, at tabletmag.com, and is reprinted with permission.

Mahmoud Abbas Dissertation

Tablet, 18 stycznia 2023

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Izabella Tabarovsky 


Studiowała historię na Uniwersytecie Harvarda, zajmuje się badaniem historii i ekonomii Rosji i Europy Wschodniej. Obecnie kieruje rosyjskim wydziałem w Kennan Institute.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj













Ja: Jeszcze kilka dni i biorę sobie tydzień urlopu.

Hili: Nie potrafisz.

Ja: Zobaczysz

Wersja angielskja:


Me: Just a few more days and I'm taking a week off.

Hili: You’re not capable.

Me: You'll see for yourself.

Więcej

Wędrówki po ulicach
Pawła Włodkowica
Andrzej Koraszewski 

Ulica Włodkowica w Dobrzyniu. Ostatni raz byłem w tej okolicy wiosną 1990 roku. Tu chyba wszędzie były pola, teraz to dzielnica najzamożniejszych, bogactwo sika. Ulica jest maleńkim zaułkiem, trzy domy po jednej stronie, trzy po drugiej, siódmy w głębi, zamykający zaułek. Powiedzieć, że nie ma tu żywej duszy to wierutne kłamstwo, obszczekują mnie psy, bardzo rasowe.

B’nai B’rith International organizuje uroczystość wręczenia nagród polskim obywatelom, którzy wykazali się zaangażowaniem w zachowanie dziedzictwa żydowskiego w Polsce oraz w rozwijanie relacji polsko-żydowskich. Wyróżnienie, przyznawane już po raz trzeci z rzędu, nosi nazwę Wdzięczność–Gratitude–הכרת הטוב – w języku polskim, angielskim i hebrajskim – i honoruje wybitny wkład osób i instytucji w te działania.


Począwszy od bieżącego roku, nagroda będzie wręczana ku czci Mariana Turskiego (1926–2025), polsko-żydowskiego dziennikarza, historyka, ocalałego z Holokaustu oraz członka loży B’nai B’rith Polska. Organizacja B’nai B’rith działa (z przerwą) w Polsce od 1923 roku.


Nagrody otrzymali:
Robert Kobylarczyk, Andrzej Koraszewski oraz Ireneusz Socha.
W moim imieniu nagrodę odebrał Jerzy Luty.

Dostałem właśnie list od Jurka – przeprasza, że nie wysłał statuetki, ale postanowili z żoną, że wręczą ją osobiście. Ucieszyłem się ogromnie, bo z Jurkiem znamy się wirtualnie, ale serdecznie. Jego żona na zdjęciach wygląda jak grecki ideał połączenia: piękna, dobra i mądrości, więc ceremonia wręczenia statuetki zapowiada się fantastycznie. Aczkolwiek Jurek to dr hab. i prof., jest nadal pięknym młodzieńcem.

Więcej

Wiadomości z innego
kraju i ze świata
Redaktor


Zawsze tak było — oboje z Małgorzatą byliśmy zwierzętami politycznymi. Od pierwszego spotkania na Trębackiej. Często różne rzeczy zwracały naszą uwagę. Małgorzata czasem kręciła głową ze zdumienia, kiedy sięgałem po książkę o ekonomii. Jej praca magisterska traktowała o prestiżu zawodów: wysoki prestiż profesora, nie tak wysoki księdza, prestiż robotnika wyższy niż sklepikarza. Nie wiązała tego z religią i zdziwiła się, kiedy zapytałem, czy sprawdzała, czy przypadkiem różnice wyznań religijnych nie są ważniejsze niż ustrój polityczny. Moje podejrzenia wynikały z badań na zupełnie inny temat. Czytałem jakiś raport z badań na temat stosunku do własności (indywidualnej i społecznej), gdzie zmienna wyznania przebijała wszystko inne. Katolicy mieli znacznie bardziej lekceważący stosunek do własności społecznej niż protestanci. Własność zbiorowa (czy to państwowa, czy gminna) nie była własnością w całym tego słowa znaczeniu, i jej zawłaszczenie nie spotykało się z poważnym potępieniem innych. W przypadku własności prywatnej, w krajach katolickich bardziej niż w krajach protestanckich istotne było, jak zamożny był poszkodowany. To były duże, międzynarodowe badania.

Więcej
Blue line

PROCES
Adaptacja Kafki
Paul Finlayson


Adaptacja Kafki, mająca na celu ujawnienie zła biurokracji akademickiej w Kanadzie. Poznajcie parę demonów – wujka Malfaksa i jego ukochanego demonicznego siostrzeńca oraz nowego ucznia Smolderguta.

Więcej

Haniebna obrona
terroryzmu przez BBC
Redakcja World Israeli News


Dyrektor generalna BBC News właśnie stanęła w obronie Hamasu. To nie pomyłka.

Deborah Turness, najwyższa rangą osoba odpowiedzialna za wiadomości w BBC, stwierdziła w tym tygodniu, że Hamas ma „uzasadnioną rolę polityczną” — jakby była to jakaś niezrozumiana struktura rządowa, a nie ludobójcza organizacja terrorystyczna odpowiedzialna za masakrę z 7 października.

Jej komentarze pojawiły się po tym, jak BBC została zmuszona do wycofania dokumentu, którego narratorem był syn wysokiego rangą urzędnika rządu Hamasu.
Turness próbowała usprawiedliwić rolę ojca, twierdząc, że był on jedynie częścią „rządu kierowanego przez Hamas”, a nie jego skrzydła wojskowego. Jakby to coś zmieniało.

Nie ma znaczenia, że Wielka Brytania oficjalnie uznaje cały Hamas — zarówno polityczne, jak i militarne jego ramię — za organizację terrorystyczną.

Więcej
Blue line

Pewna religia
nienawidzi psów
Robert Spencer


Elity rządzące Islamską Republiką Iranu nie są znane na świecie z przyjaznego, pogodnego usposobienia; w rzeczywistości mają one długą i stale rosnącą listę znienawidzonych rzeczy – w tym Amerykę, Izrael, kobiety (przynajmniej te z odkrytą głową przebywające w miejscach publicznych) oraz najlepszego przyjaciela człowieka – psa. Rządzący irańscy ajatollahowie właśnie rozszerzyli na cały kraj zakaz, który obowiązywał już w ponad dwudziestu miastach Iranu: wyprowadzanie psa na spacer jest od teraz nielegalne. Oznacza to, że choć prywatne posiadanie psa jako zwierzęcia domowego jest teoretycznie dozwolone, to w praktyce zostało zakazane. Wamiz, francuskojęzyczny portal poświęcony wiadomościom o naszych czworonożnych przyjaciołach, poinformował we wtorek, że każdy, kto wyprowadza psa „na ulicach Iranu, ryzykuje czymś więcej niż tylko mandatem – a wszystko to z powodów głęboko religijnych.”

Więcej

Szekspir napisał
podręcznik antysemityzmu
Ruth Vanita

Źródło zdjęcia: Wikipedia

Szekspir najprawdopodobniej nigdy nie widział Żyda, ponieważ król Edward I wypędził Żydów z Anglii w 1290 roku.


Jednak, jak zauważył krytyk literacki Harold Bloom, Szekspir wie o nas wszystko.

Więcej

Zaczarowany świat
PRL
Andrzej Koraszewski

Romantyczne bocianie gniazdo, stojące w pobliżu wymagającego drobnych remontów budynku gospodarczego.

Przed chwilą odebrałem z paczkomatu długo oczekiwany album Marka Zürna. Łączy nas bardzo wiele – musieliśmy widywać się wielokrotnie w młodości, bo Marek studiował w tym samym czasie na tym samym wydziale filozofii i socjologii UW. Mieliśmy wspólnych znajomych, ale nie znaliśmy się. Obaj jesteśmy dziś szwedzkimi obywatelami. Nie wiem, czy Marek odzyskał polskie obywatelstwo (ja tak, bo inaczej miałbym kłopoty z kupnem domu w Polsce). Nie wiem, kiedy Marek zwrócił uwagę na moje istnienie, ale od lat jest wiernym czytelnikiem prowadzonych przeze mnie i moją żonę Małgorzatę „Listów z naszego sadu”.

Nerwowo rozrywałem strasznie starannie opakowaną przesyłkę. Rzuciłem na ziemię folię i karton, żeby wreszcie mieć ten album w ręku. Rzuciłem okiem na zdjęcia z archiwum Marka, zupełnie inaczej prezentujące się na stronach o wymiarze 23,5 × 23,5 cm, na doskonałym papierze – dopieszczone technicznie arcydzieło. I co? I natychmiast przypomniał mi się czarny książę Górnej Volty.

Więcej

O podstawowej różnicy
między fajką a papierosem
Sublokator


Wydaje mi się, że nikt o tym nie pisał. To prawdopodobnie wynika z faktu, że jestem mało oczytany i durny; zarozumiały grafoman myśli, że jest taki oryginalny. Prawdopodobnie z powodu ignorancji piszę to, co ktoś inny napisał dużo lepiej. Z literatury pamiętam wiele scen z fajką, ale nie uświadamiam sobie analizy – fajka vs. papieros.

Zacznijmy najkrócej: papieros jest jak obiad w McDonaldzie albo szybki posiłek z budki z ciepłymi potrawami. Fajka to obiad w restauracji w pięciogwiazdkowym hotelu albo w knajpie pod strzechą.

Więcej

Rozmowa z arystokratą
i schodki
Andrzej Koraszewski


Jest sobota, 12 lipca 2025, niebawem minie miesiąc, odkąd fotel Małgorzaty albo jest pusty, albo leży na nim nasza kotka Hili, którą czternaście lat temu przyniosły nam Paulina i jej starsza siostra Anetka. Dawniej byłem znacznie bardziej przywiązany do Anetki, teraz Paulina jest moim „słoneczkiem”. Moja siostra Barbara kochała książkę dla dziewczynek Słoneczko, a ja wiem o jej zawartości prawdopodobnie z drugiej ręki. Wczoraj Paulina przekazała mi informację o błędach w rozdziale trzecim: otóż ona nie ma dwudziestu pięciu lat, a dwadzieścia osiem, a mieszkają z nami nie trzy czy cztery lata, a pięć. Odpowiadam od rzeczy, że te błędy są bez znaczenia, że my z Małgorzatą spędziliśmy ze sobą grubo ponad pół wieku, nie patrząc z niecierpliwością, ile to już lat mordujemy się ze sobą. O pięćdziesiątej rocznicy ślubu musiał nas poinformować pan prezydent Duda. Nie będę nic zmieniał, czytelnik zauważy późniejszą erratę.

Więcej

Interesująca groźba ataku
nuklearnego na Izrael
World Israel News


Wysoki doradca przewodniczącego parlamentu Iranu publikuje wygenerowany komputerowo obraz Izraela uderzanego przez głowice jądrowe

 miniony weekend czołowy doradca jednego z najważniejszych irańskich parlamentarzystów opublikował zawoalowaną groźbę nuklearnej wojny z Izraelem.

W sobotę Mehdi Mohammadi, doradca ds. strategicznych przewodniczącego irańskiego parlamentu, Mohammada Baghera Ghalibafa, zamieścił wygenerowany komputerowo obraz przedstawiający widok z lotu ptaka na Izrael, w momencie gdy kraj ten zostaje uderzony przez – jak się wydaje – dwie eksplozje jądrowe w postaci charakterystycznych grzybów atomowych.


Większa z dwóch eksplozji skoncentrowana jest mniej więcej w okolicach Jerozolimy – stolicy Izraela.


Pierwotny wpis został później usunięty – jak poinformowano na koncie Mohammadiego – jednak kilka godzin później opublikowano kolejny post zawierający ten sam obraz.


Mohammadi obwinił o publikację administratora strony i zdystansował się od przesłania, jakie mogło z niego wynikać, wyrażając sprzeciw wobec irańskiego programu broni jądrowej.


„Witajcie, przyjaciele – ten post został zamieszczony przez administratora mojej strony, ale po kilku minutach został usunięty,” napisał Mohammadi.


„Nie wierzę, że budowa broni jądrowej może poprawić zdolność Iranu do odstraszania. Przynajmniej w obecnej chwili sprawa ta jest bardzo złożona.”

Więcej
Blue line

Ogólnoświatowy konkurs
na zakup fajki
KONKURS 

Model preferowany.

Ogłaszam dwudniowy konkurs na zakup elektronicznej fajki dla starego durnia, czyli mnie. Papierosy stały się teraz jedną z trzech zmiennych zagrażających mojemu dalszemu trwaniu. Dziś spędzam dzień w klinice okulistycznej, gdzie rozstrzygnie się sprawa mojego jedynego oka. Z chwila kiedy stracę możliwość pisania wybieram spokojne odejście zgodnie z szekspirowska frazą „umrzeć, zasnąć”. Nie będę ukrywał, że nic mnie tu nie trzyma oprócz szaleństwa.

Więcej

Cudowna podróż
autora i administratora WEIT
Jerry Coyne


Autor zamieścił na swojej stronie krótką informację dla swoich czytelników: Po pierwsze, jeśli próbujesz wysłać do mnie maila, wstrzymaj się przez około pięć dni – do czasu, aż dotrzemy na Islandię – ponieważ na statku nie mam dostępu do poczty elektronicznej. Dziś płyniemy z Svalbardu na wyspę Jan Mayen. 

Więcej
Blue line

Jak zostałem chłopskim
dziennikarzem
Andrzej Koraszewski


Mieszkamy w Dobrzyniu nad Wisłą (tym, do którego Konrad Mazowiecki sprowadził Krzyżaków). Miasteczko nie jest piękne, jest tylko kochane. Mam tu pół setki przyjaciół bliższych i dalszych, znajomych bez liku. Wybór tego miejsca był przypadkowy, okazał się wspaniały. Pierwszy raz byłem w Dobrzyniu latem 1961 roku albo o rok później. Tak czy inaczej – jeszcze z Krystyną. Zalewu Włocławskiego oczywiście nie było, pośrodku były dwie wyspy. Rozbiliśmy namiot na jednej z nich. Mieliśmy motorówkę z radzieckim silnikiem Moskwa (dość udana kopia szwedzkiego silnika; umiałem go rozbierać jak żołnierz kałacha).

Więcej

Kanadyjskie wybory
i handel strachem
Paul Finlayson


Mark Carney nie wszedł do kanadyjskiej polityki jak rutynowy konik stajenny — wpadł z impetem, jak rasowy koń wyścigowy wyrywający się w stronę bram na torze Belmont, niepotrzebnie rozdygotany, górując nad stawką, w której był już koń faworyzowany w 90 procentach.

Kiedy Carney dołączył do wyścigu, Pierre Poilievre był murowanym kandydatem — sondaże pokazywały, że niemal 90 procent społeczeństwa uważa go za pewnego zwycięzcę następnych wyborów.

Więcej

Odpowiedź do Petera Oborne’a
i Irfana Chowdhury’ego
David Collier

David Collier

Mój list do Davida (Autora poniższego tekstu), który wyślę dopiero po publikacji:

Drogi Davidzie,

Zapewne kojarzysz nazwisko Malgorzata Koraszewska, prosiła cię o pozwolenie na tłumaczenie twoich tekstów na język polski i publikację na naszym blogu. Prawdopodobnie, (podobnie jak to stało się z kilkoma innymi zaprzyjaźnionymi autorami), wysyłała już tylko linki do polskiej wersji, informując, że tekst został opublikowany. Małgorzata zmarła 17 czerwca, a ja udaję, że to nie jest prawdą i ciągnę ten wózek dalej. Można powiedzieć, że to zabawne, albo makabryczne. Pracuję na dwóch komputerach, bo wszystkie nasze źródła przychodzą na jej komputer, więc rano siadam w fotelu, na którym umarła, przeglądam jej pocztę i wysyłam do siebie to, nad czym będę pracował. Nadal codziennie dostaję od Malgorzaty kilka, czasem kilkanaście listów. Dziś przysłała ten tekst i natychmiast go opublikowałem. Jeśli ci się to nie podoba możesz mnie pozwać. (Świetny tekst, idealnie pasuje do mojego agresywnego nastroju. )

Pieprzyć tych sukinsynów

Andrzej  

Więcej

Dramat uchodźców
wczoraj i dziś
Z archiwum "Listów"

Zaporoże (Źródło zdjęcia https://war.ukraine.ua/)

Wspomnienia Richarda Kernera o Ludwiku Lewinie skłoniły profesor Romanę Kolarzową do bardzo osobistego komentarza. W prywatnej korespondencji pojawiło się nazwisko Chaima Potoka, znakomitego amerykańskiego pisarza, który podczas wojny koreańskiej był wojskowym kapelanem (rabinem). Wymieniając to nazwisko, poruszyłem jedną strunę, odpowiedziała druga. Romana odpisała: „O, Chaim Potok, którego w Polsce nikt wydać nie był łaskaw, choć tłumaczony na tyle języków, z czeskim i włoskim włącznie. Mało czytałam, ale My Name Is Asher Lev zrobiła wrażenie. No i ciepła, a przy tym diabelnie zabawna My First 79 Years, napisana w osobliwej spółce z Izaakiem Sternem. To wtedy 'namierzyłam' Potoka – wszystko przez to, że bez opamiętania wielbiłam (do dziś wielbię) ten klezmerski Schnitt, którego Stern nie wahał się używać w najszacowniejszej klasyce. Koncert A-dur Mozarta ma z tym 'podcięciem' zupełnie niesamowity, bynajmniej nie 'turecki' charakter. Spróbuję poszukać francuskiego wydania Harfy Dawida, bo jednak powieści, zwłaszcza takie wielowarstwowe, lepiej mi się w tym języku czyta.” A duchy mnie od wczoraj srodze obsiadły, tylko w jednym Broscianum. Tyle Romana Kolarzowa, której w odpowiedzi posłałem nasz tekst z 2022 roku. „Nasz”, bo tłumaczenie książki Potoka było wspólne. Zachwyciliśmy się nią oboje. Małgorzata jęczała, że nie uniesie trudu tłumaczenia poetyckiej prozy. 

Więcej

Chochlik buszujący
w starym łbie
Andrzej Koraszewski


Czytaliście może Marchołta grubego a sprośnego? Mnie go podsunęła moja nauczycielka języka polskiego, Maria Baranowska, była studentka Tadeusza Kotarbińskiego, która po wojnie mieszkała z córką Basią w Poznaniu i uczyła polskiego w technikum księgarskim. O swoim mężu nie wspominała nigdy, co — w przeciwieństwie do dzisiejszych czasów — oznaczało raczej śmierć niż rozwód. O naszej klasie mówiła, że jest „słoneczna”. Pani Maria twierdziła, że szkolne roczniki są jak wina: słoneczne i kwaśne. Kółko polonistyczne sejmikowało w jej maleńkim mieszkaniu, bez wiedzy i zgody władz szkolnych. Po każdym spotkaniu wychodziliśmy z książkami z jej biblioteki, które dobierała starannie, podług naszych duchowych potrzeb. Wspominałem już wcześniej, jak zareagowała na moją sprośną recenzję lirycznego wiersza. Zataiłem przeto późniejszą rozmowę w cztery oczy. 

Więcej

Taliban ma wiele twarzy
na Zachodzie
Phyllis Chesler


Co zrobi z tym ONZ?
Siódmego lipca, niemal cztery lata po tym, jak Ameryka opuściła Afganistan, a władzę przejął Taliban, Organizacja Narodów Zjednoczonych „wezwała” Talibów do „zaprzestania represyjnych działań” wobec kobiet i do „zapewnienia inkluzywnego systemu rządów”.

Więcej

Świat wciąż próbuje
odbudować Gazę
Oren Kessler

Dym unosi się po ataku w Gazie. (Zdjęcie: Mohammed Ibrahim / Unsplash)

Kilka miesięcy temu opinią publiczną wstrząsnęła wiadomość, że prezydent USA Donald Trump ogłosił plan wyludnienia, zrównania z ziemią i odbudowy zniszczonej wojną Strefy Gazy.

Wkrótce potem zaprezentował wygenerowane przez AI wideo, na którym popija drinka i zajada się przysmakami morza przy plaży z Elonem Muskiem i półnagim Benjaminem Netanjahu, podczas gdy dolary spadają na dzieci z Gazy. (Izraelscy twórcy klipu później wyjaśnili, że miała to być „satyra” i nie wiedzą, jak materiał trafił do Białego Domu).

Więcej

A P i propozycja
utworzenia Emiratu Hebronu
Itamar Macus

Ten palestyński szejk ma plan na pokój z Izraelem. Źródło: Times of Israel. 

PMW poinformowała o planie szejka Wadee'ego al-Jaabari'ego, który zakłada likwidację Autonomii Palestyńskiej (AP) i utworzenie rządzonych przez klany rodzinne emiratów, uznających państwo Izrael. Choć kilka dni temu AP nie wydała w tej sprawie oficjalnego oświadczenia – i nadal tego nie zrobiła – już rozpoczęła kontrkampanię: przedstawia tę koncepcję nie jako inicjatywę wpływowej rodziny Jaabari z Hebronu, lecz jako izraelski projekt.

Więcej
Blue line

Mały problem 
z kontynuacją „Listów”
Andrzej Koraszewski

To zdjęcie zrobił kilkanaście lat temu Jerry Coyne. Byliśmy w dobrzyńskim porcie, Jerry coś oglądał czy robił jakieś zdjęcia, a my poszliśmy do przodu gadając o swoich sprawach. Jerry zrobił nam zdjęcie, obiecał, że nikomu nie pokaże, a ja je zamieściłem w informacji o autorach założonych w tym okresie \

Muszę się z Wami naradzić, Drodzy Czytelnicy. Tak, wiem, ta formuła „drodzy czytelnicy” jest okropnie staroświecka, ale ja mam 85 lat i jestem staroświecki. Jest gorzej — mam teraz obsesję nagości, potrzebuję bliskości. Ludziom, których lubię, zakazuję mówić do mnie „pan” (potrzebuję również dystansu od tych, którzy mnie drażnią). Moja obsesja nagości psychicznej przechodzi chwilami w potrzebę fizyczną — dotyku nagiej skóry, przenikania ludzkiego ciepła, nagości psychicznej i fizycznej, totalnej bliskości. Jestem ekshibicjonistą — opowiadam o sprawach najbardziej intymnych, bez cienia wstydu. Wczoraj niespodziewanie opowiedziałem młodej kobiecie o mojej inicjacji seksualnej. Opowieść była barwna, słuchaczka słuchała z zainteresowaniem historii o mnie, siedemnastoletnim.

Więcej

Poranny przegląd
doniesień z mediów
Uwagi Redaktora


Times of Israel informuje, że Trump pozwala decydować Netanjahu w sprawie Hamasu, ale naciska na porozumienie dotyczące zakończenia wojny.

Nie otwieram, nie mam czasu. Sprawa jest właściwie jasna. Trump i Netanjahu rozmawiali i coś powiedzieli dziennikarzom na odczepnego. (Oficjalnej konferencji prasowej po tym spotkaniu nie było, a jakby była, to informuję, że wiele razy wyjaśniałem uczniom, iż język częściej służy do ukrywania myśli niż do ich przekazywania).

Izrael kreśli nowe linie, do których IDF wycofa się w Gazie, po tym jak Hamas odmówił zaakceptowania przedstawionych wcześniej map. (Gry planszowe.)

Iran nie będzie wolny, dopóki wszystkie kobiety nie będą wolne”; ucisk kobiet w centrum irańskiego systemu. Wywiad z brytyjsko-irańskim dziennikarzem.

Notuję: do przeczytania koniecznie, natychmiast po wstępnym przeglądzie.

Więcej

O życiu i twórczości
Ludwika Lewina
Richard (Ryszard) Kerner


Mój nieodżałowany, najbliższy przyjaciel Ludwik zmarł w klinice paryskiej ponad rok temu, 8 maja 2022 roku, po długiej i wyczerpującej chorobie. Ostatnie miesiące, spędzone na przemian w domu lub w szpitalu, były szczególnie ciężkie. Mimo to, w coraz krótszych okresach trochę lepszego samopoczucia, Ludwik nadal pisał teksty do „Słowa Żydowskiego”, z którym współpracował od wielu lat. Pisanie było dlań tak samo naturalne i konieczne jak oddychanie – od kiedy go pamiętam, a poznaliśmy się w Paryżu ponad 50 lat temu – teksty rodziły się podczas rozmów, opowiadania nabierały kształtu sprawozdań, reportaży lub esejów.

Więcej

Ostatni bastion
starożytnego chrześcijaństwa
Alberto M. Fernandez


Górska przystań


Azja jest najludniejszym kontynentem, ale jednocześnie tym, na którym chrześcijanie stanowią najmniejszy odsetek ludności. Oczywiście, żyje tu ponad dwieście milionów chrześcijan, rozciągających się od Bliskiego Wschodu po Daleki Wschód. Dwa azjatyckie państwa mają większość chrześcijańską – Timor Wschodni i Filipiny. Wyspa Flores w Indonezji jest w większości katolicka, a trzy z 28 stanów Indii – Nagaland, Mizoram i Meghalaya – mają większość chrześcijańską. Wszystkie te wspólnoty są efektem działalności misjonarskiej krajów zachodnich – od XVI do XX wieku – zarówno katolickiej Portugalii i Hiszpanii, jak i anglo-amerykańskich protestantów.

Więcej
Dorastać we wszechświecie

Historyczne ostrzeżenie
od Franklina
Bob Goldberg

Nieświęty sojusz marksizmu
i radykalnego islamizmu
Paul Finlayson 

Niezwykła propozycja
Palestyńczyków
Andrzej Koraszewski 

Chiny zbroją Huti, a Huti
zawierają pakt z Al-Szabab
Christine Douglass-Williams

Gwałt, wcale tak bardzo
nie posunęliśmy się do przodu!
Phyllis Chesler

Jak zła terapia przejęła
kontrolę nad szkołami
Coleman Hughes

Sprawozdanie
"Pana Nie wiem”
Andrzej Koraszewski

To jest
antyfaszysta
Brendan O'Neill

Bitwa
o "Palestynę"
Ivan Bassov

Media odmawiają publikacji
fikcyjnego „rysunku Mahometa”
Elder of Ziyon

Pamiętnik znaleziony
w starym łbie II
Andrzej Koraszewski

Jak zmieniono Izrael
w krynicę zła
Daniel Ben-Ami

Empatia to piękna rzecz
– póki nie zbrzydnie
Lucy Tabrizi

Irlandia wprowadza ustawę
'nie kupuj u Żyda'
Hank Berrien

Antysemityzm
i syjonofobia
Ivan Bassov

Blue line
Polecane
artykuły

Hamasowscy mordercy


Stawianie czoła


 Dyplomaci, pokerzyści i matematycy


Dlaczego BIden


Nie do naprawy


Brednie


Rafizadeh


Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill

Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk