Język propagandy sowieckiej. Postępowy antysyjonizm i trujące dziedzictwo nienawiści zimnowojennej.

Możesz też rozważyć ten tweet Anyi Parampil, dziennikarki witryny Grayzone:

Parampil oskarża żydowską dziennikarkę Daniellę Greenbaum Davis o przedstawianie syjonistów „jako jedynej ofiary historii” i „‚narodu wybranego przez Boga’, w boski sposób namaszczonego do mordowania swoich wrogów w oparciu o proroctwa biblijne”. Następnie twierdzi , że syjonistyczna „wiara” Danielli  Greenbaum Davis dotyczyła „ciągłej polityki bycia ofiarą i tożsamości, która ostatecznie napędza żydowską supremację”. … Palestyńscy mężczyźni, kobiety i dzieci (i reszta z nas) są zbędni, ponieważ cierpienie Żydów jest jedynym cierpieniem, jakie istnieje dla syjonistów. Są „wybrani”.

Ale nic w oryginalnym tweecie Greenbaum Davis – standardowe potwierdzenie siły, jaką Żydzi wykazują w chwilach egzystencjalnego zagrożenia – nie wskazuje, że opiera się ona na biblijnej koncepcji żydowskiego narodu wybranego, nie mówiąc już o „żydowskiej supremacji”. Niemniej jednak Parampil zdecydowała się zinterpretować to przez ten pryzmat, co było nie tylko bezduszne, ale także niewłaściwe z ideologicznego punktu widzenia: oskarżanie Żydów o supremację w oparciu o koncepcję narodu wybranego jest standardowym antysemickim podejściem skrajnej prawicy. Wzór ten jednak przeniknął do pozornie lewicowej propagandy sowieckiej. Oto, co na ten temat ma do powiedzenia radziecka broszura pod tytułem „Syjonizm liczy na terror” z 1984 r.: „Ideologiczna platforma międzynarodowego syjonizmu przewidywała prawo ‘narodu wybranego’ do ignorowania praw innych narodów i opierała się na tym samym rasistowskim i szowinistycznym systemie zasad leżących u podstaw antysemityzmu”. Biorąc pod uwagę, że szowinizm był modnym hasłem z lat 70. i 80. XX wieku, używanym do określenia zjawisk, które dziś określa się mianem supremacji, Parampil po prostu odtwarza motyw z 40-letniej sowieckiej broszury propagandowej. 

Patrząc jeszcze dalej wstecz, oto fragment sowieckiego bestsellera z 1969 r. Uwaga: syjonizm!, budując drogę do diatryby Anyi Parampil na Twitterze. W radzieckiej broszurze czytamy: „Głosząc, że Żydzi są narodem ekskluzywnym i wybranym, syjoniści położyli podwaliny pod palestyńską wersję apartheidu”. Wszystkie izraelskie „programy nauczania mają na celu kultywowanie idei, że Żydzi są narodem wybranym i szerzenie wyraźnie rasistowskich poglądów”. W książce podkreślano, że ta idea stanowiła „uzasadnienie obecnego i przyszłego zajmowania terytoriów arabskich”. 

Aby lepiej zrozumieć kontekst tego, co dzisiejsi postępowcy nieświadomie powtarzają, przypomnijmy, że autor książki, Jurij Iwanow, był częścią specjalnej grupy, której zadaniem było tworzenie antysyjonistycznej propagandy dla państwa radzieckiego. Członkowie grupy, na której czele stał wysoki rangą urzędnik Komitetu Centralnego Partii Komunistycznej, byli znani z poglądów na granicy faszyzmu i neonazizmu. Tworząc swoje „lewicowe” antysyjonistyczne mikstury, opierali się na przedrewolucyjnej rosyjskiej literaturze pogromowej, arabskiej propagandzie i nazistowskich pismach. Dali odwieczne antysemickie teorie spiskowe na temat żydowskiej wrogości i kontrolowali marksistowsko-leninowską przemianę dostosowaną do nowej wrażliwości globalnej lewicy. 

Książka Uwaga syjonizm! Iwanowa została przetłumaczona na wiele języków, w tym na angielski, francuski, hiszpański i arabski. Do połowy lat siedemdziesiątych, po kilku przedrukach, w samym języku rosyjskim rozprowadzono około 800 tysięcy egzemplarzy. Kiedy zaczęłam zgłębiać ten temat w 2018 roku, znalazłam angielską wersję książki na stronie internetowej, która miała silny powiew skrajnej prawicy. Inne radzieckie książki antysyjonistyczne krążą w Internecie w wielu językach, rozpalając spiskowe fantazje zarówno skrajnej lewicy, jak i skrajnej prawicy. 

To sowieckie dziedzictwo propagandowe jest jednym z powodów, dla których w mediach społecznościowych coraz trudniej jest rozróżnić retorykę na temat Żydów postępową, neonazistowską i islamistyczną. Postępowcy wypełniają swój język złośliwymi antyżydowskimi wzorcami, myśląc, że wystarczy zastąpić słowo Żyd słowem syjonista. Skrajnie prawicowi negacjoniści Holokaustu wspierają postępowców zaprzeczających okrucieństwom Hamasu. Sojusz czerwono-zielony jest teraz trójkolorowy: czerwony, zielony i brunatny. 

Dla Sowietów taki był właśnie pomysł. Ich antyizraelska kampania była w dużej mierze napędzana zimną kalkulacją interesów politycznych, ale rozumieli także siłę „kwestii żydowskiej”. Wiedzieli, jak manipulować, aby zjednoczyć nieliberalne elektoraty w całym świecie zachodnim i rozwijającym się, budując jednocześnie sympatię dla swojej sprawy i tworząc pęknięcia w zachodniej opinii publicznej. 

Ktoś niedawno mnie zapytał: Czy dzisiejsi postępowcy nie mogli samodzielnie wpaść na pomysł, że Izrael jest „gównianym państwem kolonialnym”? Z pewnością nie musieli polegać na KGB, aby wyciągnąć taki wniosek? Pytanie to opiera się na założeniu, że to, co radziecka propaganda mówiła o Izraelu, było obiektywnie prawdą i że dzisiejsi postępowcy po prostu na nowo odkryli i potwierdzili tę prawdę w taki sam sposób, w jaki niezależni naukowcy potwierdzają ustalenia swoich kolegów. 

Jednak w tych poglądach nie ma nic choćby w najmniejszym stopniu zgodnego z prawdą, ani też nie ma tu niczego, co zbliżałoby się do naukowego konsensusu. Wielu uczonych nie zgadza się z poglądem, że Izrael jest państwem osadniczo-kolonialnym. Analizy przeprowadzone przez organizacje praw człowieka, które rozpowszechniają zniesławienia dotyczące apartheidu (w szczególności Human Rights Watch i Amnesty International), opierają się na wadliwej metodologii i słabej wiedzy na ten temat. Jak napisała niedawno w swoim pożegnalnym e-mailu była wieloletnia redaktorka HRW, jeśli chodzi o Izrael i Palestynę, organizacja „porzuciła wszelkie zasady dokładności i uczciwości oraz zrezygnowała ze swojego obowiązku stania w obronie praw człowieka dla wszystkich”. 

Podsumowując, antyizraelska retoryka, jaką propagują dziś postępowcy, jest fikcją wymyśloną w celach propagandowych i dezinformacyjnych. Czy mogliby sami wymyślić tę fikcję na nowo – z tymi samymi historiami, metaforami i zwrotami? Twoja odpowiedź na to pytanie zależy od tego, czy Twoim zdaniem pisarz mógłby usiąść do napisania nowej książki i przypadkowo odtworzyć Annę Kareninę bez konsultacji z Tołstojem lub ChatGPT. 

Czy to naprawdę ma znaczenie? I co z tego, że progresiści odtwarzają sowiecką propagandę? Niektórzy mogą argumentować: ZSRR dawno już nie ma i jeśli ten język pomaga krytykować zły Izrael, to nie dzieje się żadna krzywda. 

Ale to ma ogromne znaczenie i wyrządza krzywdę. Powielanie propagandy stworzonej w celu osłabienia wolnego świata przez znaczną część amerykańskiej elity politycznej, intelektualnej i kulturalnej nie może być zdrowe dla naszej demokracji. Ma to znaczenie, ponieważ ta propaganda została stworzona przez antysemitów, opiera się na antysemickich podstawach i, jak udokumentowano, wyrządzała krzywdę Żydom w ZSRR – często w niesamowicie podobny sposób do tego, co widzimy dzisiaj na Zachodzie. Podejrzewani o sympatie syjonistyczne, radzieccy Żydzi byli wyrzucani z uniwersytetów, ze studiów, zwalniani z pracy i pozbawiani możliwości wykonywania swoich zawodów. Wyrażanie tożsamości żydowskiej stało się trudniejsze niż kiedykolwiek. Kilka lat po rozpoczęciu przez Moskwę antyizraelskiej kampanii po wojnie sześciodniowej setki tysięcy radzieckich Żydów opuściło kraj. W ciągu 25 lat uciekło 1,5 miliona sowieckich Żydów.

A może postępowcy przejęli część tego antysyjonistycznego języka, wyrzekając się jednocześnie jego antysemickiego znaczenia? Czy można zdystansować się od bardziej amoralnych aspektów propagandy z przeszłości i wykorzystać ją w teraźniejszości? Brytyjski badacz Quassim Cassam odrzuca tę koncepcję. W swojej książce „Teorie spiskowe” pyta: Czy biały amerykański południowiec mógłby wywiesić na swojej werandzie flagę Konfederacji, twierdząc, że jest to „tylko wyraz dumy z jej południowego dziedzictwa” i że nie ma to związku z „historią niewolnictwa i rasizmu”. Odpowiedź Cassama brzmi: nie. „To, co faktycznie symbolizuje flaga, nie zależy od przekonań i intencji konkretnej osoby, która zdecyduje się ją wywiesić. Flaga żyje własnym życiem, swoją historią i znaczeniem i nie staje się politycznie neutralna tylko dlatego, że osoba, która ją wywiesza, nie uważa jej za symbol niewolnictwa i rasizmu”. Osoby posługujące się określonymi symbolami i sloganami politycznymi kojarzą się z tym, co te symbole reprezentują, „niezależnie od czyichś osobistych poglądów”.

Retoryka antysyjonistyczna, która opanowała Zachód, jest bezpośrednio odpowiedzialna za obecny wzrost antysemityzmu. Niezależnie od tego, czy współczesnym progresistom się to podoba, czy nie, ich wersja antysyjonizmu jest głęboko i nierozerwalnie spleciona z sowieckim antysemityzmem. Mają pełne prawo powielać propagandę KGB i nawiązywać do upiornych postaci, takich jak Iwanow, ale nie powinni być zaskoczeni, gdy reszta z nas wskaże, że to robią i zdecydowanie im powie, że tego nie akceptujemy – w ten sam sposób, w jaki nie zaakceptowalibyśmy przenikania antyżydowskiej propagandy nazistowskiej do naszego dyskursu politycznego. 

Pod jednym ważnym względem dzisiejsi postępowcy wyprzedzili KGB: eliminacyjne hasło „od rzeki do morza Palestyna będzie wolna” jest najnowszym dodatkiem do tego gatunku. Szkoląc i finansując ludobójczych wrogów Izraela, Moskwa ostrożnie zapewniała publicznie, że Izrael ma prawo do istnienia. Przywódcy radzieccy niewątpliwie pamiętali, że ZSRR głosował w ONZ za utworzeniem państwa żydowskiego i rozumieli, że wezwanie do zniszczenia Izraela wywołałoby porównania między komunistami i nazistami. Zatem zamiast wzywać do eliminacji Izraela, wzywali do Izraela bez syjonizmu. 

Dzisiejsi postępowcy nie boją się już wyglądać jak naziści i nie pamiętają, kto głosował za ustanowieniem Izraela – ani nawet tego, że na początku było głosowanie w ONZ. Pozbawieni świadomości historycznej są łatwym celem dla współczesnych manipulatorów karmiących ich przemysłową propagandą agitacyjną z minionych lat. W nagraniu wideo z 1979 roku George Habasz – założyciel wspieranej przez ZSRR marksistowsko-leninowskiej palestyńskiej grupy terrorystycznej, Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny – przytacza sowieckie twierdzenia propagandowe, że „naszym prawdziwym wrogiem nie jest wyłącznie Izrael i syjonizm. To amerykański imperializm wspiera Izrael, ponieważ Izrael jest ochroniarzem amerykańskich interesów imperialistycznych”. Wideo z jego wystąpieniem  niedawno nie wiadomo skąd pojawiło się ponownie na anonimowych kontach na Twitterze, a w nazwach użytkowników pojawiał się sierp i młot, zaciśnięta pięść lub czerwona róża, a gospodarz podcastu o odpowiedniej nazwie „Useful Idiots” przesłał go również do swoich 187 tysięcy obserwujących. 

To głęboko niepokojące, że inteligentni amerykańscy postępowcy są tak łatwym i naiwnym celem dla totalitarnej propagandy z przeszłości i teraźniejszości. Ich kosztowna edukacja na uniwersytetach Ligi Bluszczowej nie zapewniła im podstawowej wiedzy historycznej i krytycznego myślenia. Jest to szczególnie niepokojące, ponieważ propaganda – zwłaszcza ta wyrafinowana, którą Sowieci rozwinęli przy użyciu swoich państwowych zasobów – jest trudna do zwalczenia. 

Jedyne prawdziwe podejście, jakie mamy, to edukacja. Musimy uczyć następne pokolenia myśleć. Musimy uczyć ich historii Związku Radzieckiego i jego osiągnięć w zakresie propagandy i dywersji ideologicznej. Musimy uzupełnić edukację o Holokauście edukacją o antysyjonistycznym antysemityzmie i o tym, jak chronić nasze społeczeństwa przed tą plagą. Musimy uczyć młodych ludzi, że istnieje różnica między demonizacją a krytyką i że istnieje wiele sposobów krytykowania Izraela bez brzmienia jak rosyjscy przedrewolucyjni pogromiści i naziści. Ta ścieżka jest długa. Skrótów jest niewiele. Czas zacząć jest teraz. 

Link do oryginału: https://quillette.com/2024/01/11/the-language-of-soviet-propaganda/

Quillette, 11 grudnia 2024r.

Tłumaczenie: Andrzej Koraszewski