Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 10:40

« Poprzedni Następny »


Demokracja w Izraelu jest zagrożona – ale nie z tego powodu, o którym myślisz


Victor Rosenthal 2023-01-25

Izrael nadal nie ma konstytucji, co powoduje pewne problemy.
Izrael nadal nie ma konstytucji, co powoduje pewne problemy.

Nowy rząd Izraela jest nękany przez bezprecedensową polityczną i medialną kampanię, skierowaną przeciwko planom rządu, by przywrócić kontrolę i równowagę między sądownictwem a Knesetem. „Jeśli ten rząd nie upadnie - mówi lider opozycji Yair Lapid - Izrael przestanie być liberalną demokracją”, a jego artystyczne, kulturalne i biznesowe elity uciekną do Berlina i Miami. David Horowitz, redaktor anglojęzycznego „Times of Israel”, napisał, że propozycje reform „są dzwonem trwogi dla naszej dobrze działającej, ale niewystarczająco ugruntowanej demokracji”. Były minister obrony Benny Gantz określił plan  reform jako „zamach stanu”, powiedział, że doprowadzi on do wojny domowej i wezwał przeciwników do „wyjścia na ulice”. Esther Hayut, przewodnicząca Sądu Najwyższego Izraela, stwierdziła, że

…to plan rozczłonkowania systemu prawnego. Ma on na celu zadanie śmiertelnego ciosu niezależności i bezstronności władzy sądowniczej oraz przekształcenie jej w milczącą gałąź. 

Nawet Alan Dershowitz, zwolennik premiera Beniamina Netanjahu, sprzeciwia się planowi reform, argumentując, że zagraża on „wolnościom obywatelskim i prawom mniejszości”.

 

W 1948 r. Deklaracja Niepodległości Izraela ustanowiła zgromadzenie konstytucyjne, któremu powierzono napisanie konstytucji. To zgromadzenie zebrało się tylko cztery razy, po czym w 1949 r. przekształciło się w Pierwszy Kneset. Praktyczne decyzje dotyczące organizacji państwa miały być zawarte w szeregu praw podstawowych, które (teoretycznie) miały kiedyś zostać połączone w konstytucję. Pierwsza Ustawa Podstawowa dotyczyła funkcjonowania Knesetu i została przyjęta dopiero w 1958 roku.

 

Izrael ma Sąd Najwyższy od momentu powstania. Jest to najwyższy sąd apelacyjny, podobnie jak Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych; ale może również zasiadać jako Wysoki Trybunał Sprawiedliwości (Bagatz). Bagatz ma pierwotną jurysdykcję – może orzekać w sprawach, które nie zostały rozstrzygnięte przez sąd niższej instancji. Do połowy lat 80. ograniczał się do spraw wnoszonych przez osoby fizyczne lub organizacje z legitymacją procesową, czyli takie, które mogły wykazać, że zostały bezpośrednio poszkodowane w wyniku działań rządu. Jurysdykcja ograniczała się również do spraw, które podlegały postępowaniu sądowemu; czyli niepolitycznych. Wymogi te zostały złagodzone i przyjęto niejasne kryterium „rozsądności”, co dało Sądowi Najwyższemu dużą swobodę w kwestionowaniu działań i polityki, które po prostu mu się nie podobały. Ale nawet bez konstytucyjnego kamienia probierczego, z którym można by je porównać, Sąd nie próbował obalać ustaw uchwalonych przez Kneset.

 

Zmieniło się to w połowie lat 90. W 1992 r. Kneset uchwalił dwie nowe Ustawy Podstawowe, które dotyczyły raczej praw człowieka niż mechaniki państwa: Ustawa Podstawowa: Godność i Wolność Człowieka oraz Ustawa Podstawowa: Wolność Zawodowa. Ustawy te zostały uchwalone przy udziale zaledwie kilkudziesięciu posłów ze 120 członków Knesetu (Godność ludzka i wolność miały 32 głosy za, 21 przeciw i jeden wstrzymujący się; podczas gdy wolność wykonywania zawodu została przyjęta 23 głosami za, bez sprzeciwu i bez wstrzymujących się). Jestem pewien, że zainteresowanie byłoby większe, gdyby posłowie wiedzieli, jak te prawa będą wykorzystywane!

 

W serii artykułów poświęconych przeglądowi prawa sędzia Aharon Barak (który miał zostać prezesem Sądu Najwyższego w 1995 r.) promował doktrynę, że nowe ustawy podstawowe stanowią brakujący konstytucyjny kamień probierczy, według którego ustawy uchwalone przez Kneset można oceniać pod kątem „konstytucyjności”. Wyraźnie nazwał to „rewolucją konstytucyjną”, a w 1995 r. Sąd Najwyższy po raz pierwszy unieważnił ustawę przyjętą przez Kneset z powodów konstytucyjnych. Doktryna została rozszerzona w serii kontrowersyjnych decyzji, a niektóre z nich – jak decyzja o zamknięciu prawicowej stacji radiowej z 2002 roku – nie mogły mieć bardziej politycznego charakteru.

 

Dzisiaj każdy (nie trzeba być obywatelem ani nawet mieszkańcem kraju) może wnieść petycję do Sądu Najwyższego w sprawie praktycznie każdego działania rządu lub prawa. Finansowane z zagranicy organizacje pozarządowe z powodzeniem składały petycje w imieniu Palestyńczyków z wątpliwymi roszczeniami do ziemi i doprowadziły do likwidacji społeczności żydowskich i wypędzenia ich mieszkańców.

 

Establishment prawny i sądowniczy posiada również wielką władzę poprzez system doradców prawnych. Rząd, Kneset i każde ministerstwo muszą mieć jednego. Doradca prawny rządu pastuje równocześnie stanowisko Prokuratora Generalnego, ale ma znacznie większe uprawnienia i zakres niż ma prokurator generalny USA. Po pierwsze, „rada” prokuratora generalnego jest dla rządu wiążąca! Ponadto, jeśli rząd musi iść do sądu, jego doradca/prokurator generalny może zdecydować, czy będzie bronić stanowiska rządowego, czy nie. Doradca/prokurator generalny jest również szefem prokuratury państwowej i podejmuje ostateczną decyzję, czy ścigać urzędników państwowych oskarżonych o przestępstwa. Doradcy prawni ministerstw, których porady są wiążące dla ministerstw, są urzędnikami służby cywilnej i nie mogą zostać zwolnieni bez zgody doradcy rządu/prokuratora generalnego. Nie będzie przesadą stwierdzenie, że doradca rządu/prokurator generalny jest chyba najpotężniejszą osobą w izraelskim aparacie rządzącym, włączając w to premiera.

 

Sędziów Sądu Najwyższego wybiera dziewięcioosobowa komisja pod przewodnictwem ministra sprawiedliwości. Większość reprezentuje establishment prawniczy, w tym trzech członków obecnego Sądu Najwyższego. Doradca prawny/prokurator generalny jest wybierany przez Ministra Sprawiedliwości z krótkiej listy kandydatów zatwierdzonej przez komisję rekrutacyjną składającą się z pięciu członków, z których co najmniej trzech jest członkami środowiska prawniczego i sądowniczego. W ten sposób krąg kontroli się zamyka.

 

Prawie cała ta struktura (z wyjątkiem komisji selekcyjnej sędziów) nie jest zakotwiczona w ustawach uchwalanych przez Kneset, ale w orzeczeniach wydawanych przez same sądy.

 

Zwolennicy obecnego systemu powiedzą wam, że jest on „profesjonalny”, a nie „polityczny” czy „ideologiczny”, ale w Izraelu wszystko jest polityczne. Niewybrany i nieodpowiedzialny przed nikim Sąd Najwyższy, Prokurator Generalny i doradcy prawni ministrów interweniowali w niezliczonych decyzjach i nominacjach rządowych, czasami tworząc impas w krytycznych obszarach związanych z bezpieczeństwem. Na przykład wszystkie wysiłki rządu mające na celu deportację nielegalnych migrantów lub zachęcenie ich do wyjazdu z własnej woli zostały udaremnione przez Sąd Najwyższy, który obalił cztery kolejne ustawy uchwalone przez Kneset.

 

Propozycja nowego ministra sprawiedliwości Yariva Levina ma przywrócić równowagę sił między rządem i Knesetem z jednej strony, a władzą prawno-sądową z drugiej. Nie eliminuje praktyki sądowej kontroli ustawodawstwa, ale po raz pierwszy zakotwicza ją w Ustawie Podstawowej, a także zapewnia Knesetowi środki do uchylania decyzji Sądu Najwyższego pod pewnymi warunkami. We wniosku zniesiono również niejasne kryterium „rozsądności”. Zmienia składu komisji selekcyjnej, aby zakończyć kazirodczy charakter nominacji sędziowskich. Wreszcie sprawia, że opinie Prokuratora Generalnego i ministerialnych doradców prawnych mają jedynie charakter doradczy, a nie wiążący.

 

Zmiany te nie „zniszczyłyby demokracji”, ale pozbawiłyby prawny establishment niemal absolutnej władzy nad rządem, co prawdopodobnie jest skrajnie niedemokratyczne. Nie jest to  zamach stanu, ale raczej kontr-zamach stanu, mający na celu przywrócenie prymatu wybranego Knesetu, który prawniczy/sądowniczy establishment przywłaszczył sobie w latach 80. i 90. XX wieku. Jest to szczególnie ważne dla prawicowego rządu, który może zostać sparaliżowany przez lewicowy Sąd Najwyższy i prawniczy establishment.

 

Zgadzam się jednak z krytykami propozycji Levina, kiedy mówią, że Izrael stoi dziś w obliczu kryzysu, który zagraża jego demokratycznemu charakterowi. Niebezpieczeństwo jednak nie wynika z zaległego wyrównania relacji między władzą ustawodawczą, wykonawczą i sadowniczą, ale ze strony tych, którzy obawiają się, że po raz pierwszy w historii Izraela może być wdrożona prawdziwie prawicowa polityka – i którzy zrobią prawie wszystko, aby temu zapobiec.

 

W 1977 r. Izrael zmienił się z jednopartyjnego państwa socjalistycznego – czasami nawet z elementami dyktatury – w prawdziwą demokrację, kiedy długoletni działacz opozycji Menachem Begin został premierem. Wielu jego wyborców pochodziło ze społeczności Mizrachi, z której większość przyjechała w latach 50. i 60. i w końcu lat 70. wreszcie zaczęła zdobywać pozycję w kraju. Mizrachim i nowi imigranci z byłego Związku Radzieckiego mieli tendencję do wspierania partii prawicowych, kończąc polityczną dominację starych partii lewicowych i zapewniając solidną bazę politykom takim jak Netanjahu. Ale elity instytucji akademickich, medialnych, kulturalnych i prawnych nie były gotowe do oddania kontroli nad tym, co uważały za swoje państwo. A jednym ze sposobów, w jaki się jej trzymali, był system prawny/sądowy. „Dlaczego głosujemy na prawicę, a wciąż mamy politykę lewicy?” pytało wielu. Właśnie dlatego.

 

Obecny szaleńczy, nieopanowany sprzeciw wobec zmian wynika ze zrozumienia, że ostatecznie, jakieś 45 lat po wyborze Menachema Begina, kontrola dawnych elit nad państwem może wreszcie dobiec końca. Ale nie poddadzą się bez walki. Spodziewajmy się demonstracji, prowokacji i brudnych sztuczek.

 

Israels Democracy Is Endangered – But Not for the Reason You Think

16 stycznia 2023

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska


*Vic Rosenthal

Urodzony w Stanach Zjednoczonych, studiował informatykę i filozofię na  University of Pittsburgh. Zajmował się rozwijaniem programów komputerowych. Mieszka obecnie w Izraelu. Publikuje w izraelskiej prasie. Jego artykuły często zamieszcza Elder of Ziyon.  Prowadzi blog Abu Yehuda.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Syjonizm

Znalezionych 351 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Róża Melcerowa - syjonistka i feministka   Walter   2024-03-04
Jak działa kampania „przemocy osadników”.Jednym z wielu niepokojących aspektów kampanii mającej na celu kryminalizację izraelskiej ludności cywilnej jest to, że najwyraźniej jest to pierwszy cel. Następny? IDF.   Glick   2024-02-29
Porwani przez Hamas i ślepota moralna   Collins   2024-02-28
Przykro mi, ale nie ma rozwiązania w postaci dwóch państwUdawanie, że można zawrzeć porozumienie z przywódcami palestyńskimi, otwiera jedynie drzwi do kolejnego 7 października. Izraelczycy nie dadzą się oszukać.   Taub   2024-02-24
Spór o reformę sądownictwa ośmielił wrogów Izraela   Toameh   2024-02-19
Kiedy terroryści rządzą   Bryen   2024-02-18
Izraelczycy nie zgodzą się na nic innego niż pełne zwycięstwo w GazieWykorzystywanie losu porwanych, aby skłonić Izrael do poddania się Hamasowi, jest chorą, manipulacyjną strategią, która jest skazana na polityczną porażkę   Taub   2024-02-12
Dekret prezydencki Bidena powinien nakładać sankcje na Palestyńczyków   Bard   2024-02-09
Arabscy obywatele Izraela wiedzą, że wygrali   Tawil   2024-02-08
Nowy wojskowy mesjasz izraelskiej lewicyWspólny amerykańsko-izraelski plan obalenia Netanjahu z generałem Gadim Eisenkotem w roli głównej zyskuje na popularności w miarę postępu wojny w Gazie   Taub   2024-02-02
Pusty Dzień Pamięci o HolokauścieCi, którzy popierają zawieszenie broni, aby umożliwić ludobójczemu ruchowi antysemickiemu, takiemu jak Hamas, dokonywanie kolejnych rzezi Żydów, nie powinni udawać, że opłakują Sześć Milionów.   Tobin   2024-01-28
Nadwrażliwy Sąd Najwyższy Izraela popełnia dwa błędyNajwyższa władza prawna w kraju pogłębia swoje niepokojące tendencje antydemokratyczne, pokazując, że jest głucha na nastroje narodowe   Taub   2024-01-25
Bezpieczeństwo i solidarność   Collins   2024-01-20
Zwycięstwo jest ważniejsze niż wsparcie USAPremier Izraela Benjamin Netanjahu i jego ministrowie muszą pamiętać, że Izrael nie jest amerykańskim państwem wasalnym.   Glick   2024-01-19
Język propagandy sowieckiej. Postępowy antysyjonizm i trujące dziedzictwo nienawiści zimnowojennej.   Tabarovsky   2024-01-17
Niepokojące rozmowy i gorzkie prawdy   Collins   2024-01-11
Zrozumienie Bliskiego Wschodu wymaga znajomości różnicy między Szalom i Salam   Amos   2024-01-08
Izrael ma prawa   Bryen   2024-01-05
Czy Biden chce, żeby Izrael przegrał wojnę?   Williams   2023-12-27
Ta wojna przyspiesza integrację charedim z izraelskim głównym nurtem     2023-12-22
Ponura przyszłość Izraela: wojna na wyczerpanie na wszystkich frontach   Morris   2023-12-19
Nie stosujcie wobec Żydów dziwacznej, teoretycznie chrześcijańskiej etyki     2023-12-17
Co uchodzi za normalne?   Collins   2023-11-29
Blinken ma klapki na oczach   Bard   2023-11-22
Będziemy się bronić - List z Tel Awiwu   Taub   2023-11-18
List otwarty do Gerszona Baskina i izraelskiego obozu pokojowego   Landes   2023-11-10
Drogi świecie, nie obchodzi mnie to   Lewis   2023-11-08
Dlaczego w Izraelu czuję się jak w domu   Mozias Slavin   2023-11-06
Prawdziwie „proporcjonalną” reakcją na Hamas jest jego eliminacja   Altabef   2023-10-20
Dlaczego Izrael musi prowadzić wojnę ma pełną skalę     2023-10-17
Wojna do samego końca   Greenfield   2023-10-10
Ameryka zdradziła Izrael   Leibovitz   2023-10-09
Porozumienia z Oslo – jak zawiódł izraelski wywiad   i Yigal Carmon   2023-09-30
Zwykła kobieta na wojnie   Oren   2023-09-20
Modlitwa za rok 5784   Glick   2023-09-16
Syryjska Żydówka odpowiada na zarzuty o dyskryminacji przez Aszkenazyjczyków     2023-08-31
Czy nadawanie priorytetu wolności od terroryzmu jest rasizmem?   Tobin   2023-08-28
O dalekim Izraelu raz jeszcze   Koraszewski   2023-08-24
Walka lub ucieczka.Gdzie jest patriotyzm ludzi, którzy opuszczają Izrael z powodu zawirowań politycznych?   Collins   2023-08-20
"Telegraph" legitimizuje nazistowską analogię   Levick   2023-08-18
Idź i wróć człowiekiem. Książka Andrzeja Koraszewskiego   Tabisz   2023-08-12
Nasza odwieczna walka o Syjon   Chesler   2023-08-07
Prawo i anarchia   Collins   2023-07-29
Napisany 100 lat temu esej Davida Lloyd George’a o antysemityzmie i syjonizmie   Lloyd   2023-07-28
W jakiej sprawie płonie Izrael?   Koraszewski   2023-07-26
Pokój z widokiem na morderców   Koraszewski   2023-07-23
Widmo krąży po Europie   Koraszewski   2023-07-21
Niektórzy ludzie lewicy i Arabowie są oburzeni promowaniem wzajemnego szacunku i równości między izraelskimi Żydami i Arabami     2023-07-18
Zrozumieć prawdziwe pochodzenie karykatury z “New York Timesa”. Jak antysemicka propaganda sowiecka przenika współczesny lewicowy antysyjonizm   Tabarovsky   2023-07-16
Dlaczego władze palestyńskie nienawidzą archeologów   Flatow   2023-07-09
Izrael musi przestać używać nazwy „Zachodni Brzeg” dla „Judei i Samarii”   Fitzgerald   2023-06-30
Prokuratorzy spalonej ziemi.Prokuratorzy Netanjahu, dowódcy policji i media zamierzają walczyć do samego końca.   Glick   2023-06-29
Jedyne miejsce na Bliskim Wschodzie, gdzie mniejszości rozkwitają   Abdul-Hussain   2023-06-27
List do Kena Rotha: Demonizowanie Izraela przez wykorzystywanie Holokaustu   Steinberg   2023-06-10
We wszystkim, co ma związek z wodą, Izrael jest światowym liderem   Fitzgerald   2023-06-04
Nie nazywaj promowania antysyjonizmu wśród młodzieży żydowskiej „dialogiem”   Tobin   2023-06-01
Kiedy Arabowie zaproponowali wymianę ludności: swoich Żydów za palestyńskich uchodźców Arabów     2023-05-29
Jestem głęboko zaniepokojony tym, że Departament Stanu jest głęboko zaniepokojony   Flatow   2023-05-28
Najdziwaczniejszy kraj pod słońcem   Koraszewski   2023-05-27
Problem Departamentu Stanu z Izraelem   Bard   2023-05-26
„Economist” rzuca fałszywe oskarżenie „faszyzmu” na syjonistycznego przywódcę   Levick   2023-05-24
List izraelskiego ambasadora jest błędny   Pandavar   2023-05-16
Rakiety i ataki hipokryzji   Collins   2023-05-13
Między motylami i rakietami   Collins   2023-05-12
Izraelskie marzenie   Collins   2023-05-04
Izrael jest antyrasistowski, antykolonialny, antyfaszystowski (i był od samego początku)Powstanie Izraela nie było cudem, ale epizodem ogromnej odwagi moralnej i militarnej   Herf   2023-05-03
Czego nie rozumieją autorzy artykułów, którzy twierdzą o “realnym istnieniu jednego państwa”   Frantzman   2023-05-01
Więcej niż cud: Izrael ma 75 lat    Jacoby   2023-04-27
Ilu ludzi można by było uratować, gdyby Izrael odrodził się w 1938 zamiast w 1948 roku? (plakaty)     2023-04-25
Dlaczego Izrael jest oceniany inaczej.Międzynarodowe wyzwania Jerozolimy   Horowitz   2023-04-21
Izraelski laureat Nagrody Nobla wyraża poparcie reformy sądownictwa   Fitzgerald   2023-04-18
Opowieść o dwóch osiedlach   Greenfield   2023-04-03
Jak rozsądna jest reforma sądownictwa w Izraelu?   Tsalic   2023-03-27
Izraelskie protesty – nie mogę dłużej milczeć   Chesler   2023-03-23
Izrael jest podzielony, ale palestyńscy terroryści biorą na cel wszystkich Żydów   Flatow   2023-03-21
92,5% Palestyńczyków zabitych w tym roku było członkami grup terrorystycznych lub brali czynny udział w atakach     2023-03-14
Jak piąty marca stał się pamiętnym dniem dla Żydów w Iraku   w Izraelu   2023-03-12
Błędne przekonania o Żydach Mizrahijczykach i izraelskiej polityceOdpowiedź na artykuł Sama Shubego   Julius   2023-03-11
Odrażający atak na arabską wioskę     2023-03-02
Żydzi mają rdzenne prawa do Wzgórza Świątynnego   Trotter   2023-02-09
Dlaczego Netanjahu ma rację, chcąc zreformować wszechpotężny Sąd Najwyższy   Kontorovich   2023-02-06
Demokracja w Izraelu jest zagrożona – ale nie z tego powodu, o którym myślisz     2023-01-25
Tymi, którzy atakują status quo w Jerozolimie, są krytycy Izraela   Bard   2023-01-21
Nowa książka obala mit, że „spisek syjonistyczny” zmusił Żydów do opuszczenia Iraku     2023-01-09
Klauzula sumienia w Izraelu i w Polsce   Koraszewski   2022-12-30
Demokracja w Izraelu   Dershowitz   2022-12-29
Izrael to nie Kanada, więc nie będziemy zachowywać się tak jak oni   Altabef   2022-12-23
Długi historyczny rodowód antysemickich („antysyjonistycznych”) Żydów   Amos   2022-11-13
Netanjahu nadaje treść słowom „Nigdy więcej”, po raz kolejny   Pandavar   2022-11-11
Poranek po dniu wyborów   Collins   2022-11-05
Izrael wczoraj i dziś   Koraszewski   2022-11-04
Narracja o „przemocy osadników” i wybory do Knesetu   Blum   2022-10-29
Niebezpieczeństwa państwa Palestyna: wielowymiarowe zagrożenia dla Izraela   Sherman   2022-10-28
Sprawa Jerozolimy jest bardziej złożona niż myślisz   Julius   2022-10-18
Palestyńczycy i ich język   Rosenthal   2022-09-29
Przed krytykowaniem Izraela USA powinny posprzątać u siebie w domu   Bard   2022-09-26
Antysyjonizm i jego korzenie   Frantzman   2022-09-24
Żydowska historia miasta Betar i fałszerstwo osiedla Battir   Rose   2022-09-23
Aby Izrael był bezpieczny, musi pogrzebać złudzenia Oslo   Glick   2022-09-22
Syjonizm wygrał. Dlaczego więc nadal jest atakowany 125 lat po Bazylei?   Tobin   2022-09-01

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk