Niedawno ktoś zadał pytanie w Quora – czy chi istnieje? Większość odpowiedzi była pozytywna, co nie jest zaskakujące przy selektywnej naturze tych, którzy zdecydowali się odpowiedzieć. Istnieje jednak jednoznaczna odpowiedź na to pytanie – nie. Przynajmniej taka jest naukowa odpowiedź na tyle, na ile nauka może ustalić negację. Możemy być tak pewni tej odpowiedzi, jak powiedzenia, że nie istnieją jednorożce i krasnale.
Wśród odpowiedzi w Quora były: “Istnieje słowo, więc to musi istnieć, inaczej nie byłoby na to słowa. Każda kultura-język-dialekt ma słowo na chi i wiele słów na opisanie różnych aspektów chi”.
Oczywiście to nie jest prawdą. Mamy słowa na wiele pojęć, których desygnaty w materialnej rzeczywistości po prostu nie istnieją. Spójrz na przykład, na całą mitologię. To wydaje się oczywiste i jest oczywiste, ale sądzę, że powszechne jest zakładanie “nie ma dymu bez ognia”. Jeśli wiara jest wystarczająco częsta, to musi opierać się na czymś rzeczywistym. Jest także romantyzm w koncepcji, że nasze ukochane mitologie mogą opierać się na jakiejś historycznej rzeczywistości (nawet jeśli szczegóły zostały zmienione). Chcemy wierzyć, że rzeczywisty Robin Hood wędrował po lesie Sherwood i że Sherlock Holmes znajdował rozwiązanie spraw kryminalnych mieszkając na Baker Street 221B.
Dlaczego tak wiele kultur wierzy w siłę życiową taką jak chi, jeśli nie ma to żadnych podstaw? Jest wiele powodów. Pierwszym jest kulturowe zanieczyszczenie – ludzie poruszają się po świecie i ich pomysły idą wraz z nimi, tak było również w czasach starożytnych. Poza tym pewne idee są oczywiste lub reprezentują coś fundamentalnego. Jest jasne, że żywe istoty różnią się od nieżywych rzeczy, ale przednaukowe kultury nie miały podstaw wiedzy, by zrozumieć tę różnicę. Po prostu więc przyczepiły do tego słowo – czymkolwiek jest ta rzecz, która powoduje życie, to jest to „siła życiowa” - chi (lub qi) w kulturach Wschodu. Szczegóły jednak różnią się między kulturami. Wierzono, że chi jest we krwi, podczas gdy grecka “pneuma” była w oddechu, a bardziej nowoczesna “innate” energia chiropraktyków płynie w nerwach.
Inna odpowiedź w Quora wiele mówi - “Qi istotnie istnieje, jednak jest niewykrywalne przy pomocy obecnych instrumentów naukowych, ponieważ składa się z subiektywnego uczucia”. Skąd wiemy, że coś “niewykrywalne” istnieje? No cóż, pewne rzeczy możemy odkrywać bezpośrednio, a inne pośrednio. Wiemy, że czarne dziury istnieją głównie wnioskując z ich efektów na inne obiekty – odkrywamy ich ciążenie. Jeszcze innych rzeczy nie możemy odkryć bezpośrednio, ale możemy wywnioskować z dowodów naukowych, że prawdopodobnie istnieją – a przynajmniej ich istnienie jest najlepszym obecnie wyjaśnieniem jakiś zaobserwowanych zjawisk. Na przykład, przed odkryciem kilku cięższych pierwiastków wnioskowaliśmy, że prawdopodobnie istnieją (w rzeczywistości, że muszą istnieć) w oparciu o tablice Mendelejewa. Wywnioskowaliśmy o istnieniu bosonu Higgsa z powodu standardowego modelu fizyki cząstek podstawowych. Chociaż – może lepiej jest myśleć o tym jako o “przewidywaniach”, które ostatecznie zostają potwierdzone.
Jeśli nie możemy odkryć chi, czy możemy wywnioskować, że może prawdopodobnie, lub wręcz musi istnieć? Odpowiedzią jest gigantyczne „nie” W rzeczywistości możemy wywnioskować jego odwrotność. W czasach przednaukowych siła życiowa była głównie używana jako zastępstwo. Chi robiło wszystko, czego nie byliśmy w stanie wyjaśnić biologicznie. Był to zasadniczo argument z ignorancji. Ta ignorancja w końcu jednak zniknęła. Nie chodzi o to, by twierdzić, że wiemy wszystko o biologii, ale wszystkie wielkie pytania o to, jak działa biologia znalazły odpowiedź (tak, również świadomość – przynajmniej do tego stopnia, że wiemy, iż pochodzi z funkcji mózgu). Zasadniczo dla chi nie pozostało już nic do zrobienia. Argument z ignorancji upadł. Nie ma większej potrzeby chi niż gigantycznych żółwi, które trzymają Ziemię na plecach.
Dlatego: nie możemy wykryć chi, nie ma teoretycznej potrzeby przywoływania jego istnienia i nie ma łańcucha dowodów, z którego możemy wywnioskować jego istnienie. To jest inny sposób powiedzenia – chi nie istnieje.
Muszę zająć się jeszcze jedną odpowiedzią w Quora:
“Spójrz głęboko na każdą naturalną postać minerału, rośliny, zwierzęcia. U podstawy każdego jest jego subatomowa natura – kamieni, warzyw, żółwi i ludzi. To jest z pewnością Qi! W dodatku jony wyładowują się w biciu serca, szlaki neuronowe wyrównują komórkowe bramy do wejścia i wyjścia odżywki i odpadów. PLUS – ciemna materia, która stanowi do 90% wszechświata nasyca każdą część każdego wymiaru.
To jest częsty rodzaj argumentu, próbujący podeprzeć pseudonaukę i mitologie. Po pierwsze – przesuwamy tutaj metę, przedefiniowując mitologię, by była czymś innym, dla utrzymania wniosku, że chi istnieje. Oczywiście jednak, kiedy to robisz, przestaje to być tym samym. Nie jest już dłużej chi jako siła życia, jest tylko fizyką. Jest to jednak także wyraźne odniesienie do nowej i marnie rozumianej nauki. Maniacy kwitną na obrzeżach tego co wiemy. Kiedy magnetyzm był nowy, mieliśmy Mesmera i jego „zwierzęcy magnetyzm”. Kiedy radioaktywność była nowa, mieliśmy radioaktywne uzdrawiające toniki. Były (i nadal są) terapie falami radiowymi – chociaż wydają się nieco przestarzałe.
Jeśli chcesz podeprzeć swój mistycyzm naukowo brzmiącymi, modnymi słowami, masz mechanikę kwantową, ciemną materię i ciemną energię – rzeczy albo nie do końca zrozumiane, albo dopiero czekające na zrozumienie. Możesz także po prostu zestawić kilka naukowo brzmiących zwrotów, jak jony wyładowujące się w uderzeniu serca, które w rzeczywistości nic nie znaczą ani nie dostarczają żadnego zrozumienia, ale brzmią głęboko i dobrze. Tym jest zasadniczo cała kariera Deekpaka Chopry, więc może to być bardzo popłatne. Ale, nie, nic z tego nie jest żadnym chi i chi nie istnieje.
No – Chi Does Not Exist
NeuroLogica Blog, 7 grudnia 2020
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
