Winfred Kasambu, 50-letnia farmerka i babcia dwojga wnuków z wschodniego regionu Kenii ma wielkie nadzieje na poprawę życia po zebraniu obfitego plonu z pierwszego siewu genetycznie zmodyfikowanej bawełny Bt.
Kasambu jest jedną z tysiąca farmerów wybranych przez rząd Kenii w marcu 2020 roku do otrzymania pierwszych w kraju nasion genetycznie modyfikowanej (GM), odpornej na owady pasożytujące na bawełnie.
Kasambu uprawiała bawełnę Bt na 0,4 hektara na swojej farmie wielkości 1,2 hektara i konwencjonalną bawełnę na kolejnym 0,4 hektara. Pozostała ziemia przeznaczona jest na kukurydzę i fasolkę mung.
Choć posiała bawełnę Bt 17 października, ponad dwa tygodnie po wysiewie konwencjonalnej odmiany, bawełna Bt zaczęła dawać plon w ciągu czterech miesięcy.
“Dzisiaj jestem tak zachwycona, bo jak dotąd zebrałam 400 kilogramów bawełny Bt i nadal zbieram więcej bali. Konwencjonalna odmiana, jaką posiałam przed bawełną Bt jeszcze nie pokazuje żadnych oznak dojrzałości” – mówi Kasambu, która jest ewidentnie pod wrażeniem obfitych plonów, kiedy pokazuje różnicę między obydwiema odmianami.
“Na polu z bawełną Bt zmniejszyła chemiczne opryski, bo opryskiwałam ją tylko trzy razy, podczas gdy miejscową [konwencjonalną] odmianę musiałam już opryskiwać sześć razy i nadal ma mnóstwo pasożytów. Głównym problemem są gąsienice” – lamentowała Kasambu.
Kasambu powiedziała:
“Z tego doświadczenia mogę powiedzieć, że bawełna Bt to dobre ziarno. Gdyby padał deszcz, mogłabym zebrać więcej bawełny. Od kiedy zaczęłam uprawiać bawełnę pięć lat temu, nie widziałam tak wysokich plonów w tak krótkim czasie. Na pewno będę uprawiać dalej bawełnę Bt. Tym razem planuję przestać uprawiać kukurydzę i skoncentrować się na bawełnie i fasolce mung, bo mogę kupić kukurydzę na żywność z pieniędzy, jakie dostanę za bawełnę.
W następnym sezonie nie będę czekać na deszcz. Użyję wody ze studni na lipcowe sianie, bo moja synowa obiecała mi zainstalować pompę słoneczną do pompowania wody na farmie”.
Bardzo zadowolona Kasambu mówi, że za pieniądze, jakich oczekuje za zbiór tegoroczny i kolejne zbiory, planuje powiększenie domu przez dodanie jednego pokoju i położenie nowego dachu.
Podobnie jak Kasambu wielu kenijskich farmerów zbiera komercyjnie bawełnę Bt po raz pierwszy, ponieważ rząd zaaprobował tę uprawę. I ci rolnicy mają podobne sukcesy.
Mugo Mangondu, farmer z środkowej Kenii, powiedział, że jego bawełna Bt dojrzała wcześnie i że właśnie jest na końcowym etapie zbiorów.
“Moja bawełna Bt była gotowa do zbiorów w tym miesiącu, po czterech do pięciu miesięcy od siewów” – powiedział, podczas gdy konwencjonalne odmiany zazwyczaj potrzebują około roku, zanim dojrzeją w jego regionie z powodu chłodnych pór roku.
Mangondu powiedział:
“Bawełna Bt oznacza dla nas dobry biznes, bo wcześnie sprzedajemy ją do odziarniarni i możemy skupić się na czymś innym. Zauważyłem, że łodyga w bawełnie Bt nadal wypuszcza pędy po zbiorach, a to znaczy, że mogę zbierać bawełnę długo po pierwszym zbiorze”.
Zauważył także inne korzyści:
“Jedna łodyga bawełny Bt daje 40 torebek, podczas gdy konwencjonalne odmiany dają 15 do 20 torebek. Liczyłem je i mierzyłem. Bawełna Bt jest trochę cięższa i wydaje się mniej podatna na zniszczenie przez słonecznicę orężówkę.
Niezwykły postęp, jaki widziałem jak dotąd, przekonał mnie, by inwestować w nasiona bawełny Bt. Nie będę czekał na to, że otrzymam nasiona od rządu jak tym razem. Mam nadzieję, że nasiona będą dostępne w naszym miejscowym sklepie nasienniczym i że będę mógł je kupić, tak jak mamy wygodny dostęp do hybrydowych odmian kukurydzy.
Inni farmerzy zauważyli te plony. „Farmerzy zaczęli pytać, gdzie mogą zdobyć te nasiona. Rząd powinien inwestować w wystarczającą produkcję nasion szczególnie teraz, kiedy ma się rozpocząć długa pora deszczowa”.
Mugo powiedział, że zaoszczędził pieniądze, które inaczej musiałby wydać na środki chemiczne do oprysków roślin. „Robiłem opryski dziewięć do 12 razy w sezonie, ale z bawełną BT robiłem opryski tylko trzy razy – powiedział nam z zadowoleniem. – Różnica pozwoliła mi oszczędzić czas poświęcony na opryskiwanie i mogłem zająć się czymś innym, co daje dochód”.
Dr Charles Waturu, główny badacz projektu bawełny Bt w kenijskiej Organizacji Badań nad Rolnictwem i Inwentarzem Żywym (KALRO), powiedział, że chociaż bawełna została posiana późno i w pewnych regionach miała niewystarczające opady deszczu, kiełkowanie było dobre.
Rozdzielono 16,3 ton nasion bawełny Bt, które zostały wysiane i dobrze przyjęte przez farmerów, chociaż przyznał, że były trudności spowodowane późnym terminem rozdzielania.
“Ożywienie produkcji bawełny nie powinno polegać na darmowych ziarnach od rządu” - powiedział Waturu w wywiadzie telefonicznym z Alliance. – Nasiona powinny być teraz dostępne dla farmerów, ponieważ farmerzy są gotowi kupować nasiona tak samo, jak robią to z hybrydowymi odmianami nasion różnych roślin uprawnych z powodu zysków jakie otrzymują dzięki stosowaniu tych nasion”.
Waturu Powiedział, że farmerzy powinni mieć dostęp do nasion Bt w każdym czasie, kiedy ich potrzebują, mówiąc, że Urząd Rolnictwa i Żywności (AFA) kenijskiego rządu i Mahyco Seed, firma nasiennicza, współpracują, by zaspokoić popyt, dostarczając równocześnie farmerom wiedzy agronomicznej.
Kenyan farmers reap bountiful first harvest of GM cotton
Alliance for Science, 21 października 2021
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
Verenardo Meeme
Kenijski dziennikarz naukowy.
