Prawda

Piątek, 1 listopada 2024 - 00:51

« Poprzedni Następny »


Czerwone skarby


Athayde Tonhasca Júnior 2024-05-16

Fragment Ogrodu Rozkoszy Ziemskich © Museo del rado, Wikimedia Commons.
Fragment Ogrodu Rozkoszy Ziemskich © Museo del rado, Wikimedia Commons.

In the treasure trove of the garden’s heart,
strawberries play the sweetest part.
In their red, a work of art,
in their taste, a love to impart (anon.)

Holenderski malarz Hiëronymus Bosch (ok. 1450–1516), mistrz koszmarnych krajobrazów i dziwacznych stworzeń, najwyraźniej miał słabość do poziomek: owoc ten został przedstawiony trzykrotnie w jego słynnym Ogrodzie rozkoszy ziemskich. Od dawna toczą się dyskusje na temat symboliki obrazu i roli poziomek. Roślina może być alegorią grzechu i pokusy, ponieważ rośnie, pełzając nisko po ziemi, niczym wąż z ogrodu Eden. Niektórzy średniowieczni komentatorzy z przesadną wyobraźnią postrzegali poziomki jako zmysłowe, erotyczne lub dziewicze: Desdemona Szekspira nosiła chusteczkę ozdobioną wyszywanymi poziomkami, co było wyrazem wierności. Inni postrzegali ten owoc z pobożnej perspektywy, przedstawiającej krople krwi Chrystusa, podczas gdy trójdzielne liście rośliny symbolizowały Trójcę. Ten religijny punkt widzenia wyjaśnia bogactwo rękopisów, rzeźb, obrazów i symboli heraldycznych ozdobionych owocami, liśćmi i kwiatami poziomek.


Poziomki mają bogatą historię symboliki kulturowej w średniowiecznej Europie, ale brakuje w nich odniesień kulinarnych. Główną przyczyną były wady organoleptyczne dostępnych wówczas gatunków, a mianowicie poziomek leśnych (Fragaria vesca), wysokich (F. moschata) i twardawych (F. viridis). Te dzikie poziomki mogą być smaczne, ale także pikantne, kwaśne, gorzkie, małe, łatwe do obicia i uszkodzenia przez owady i choroby. Nie było ich więc na ludzkich listach najbardziej pożądanych owoców. Wszystko zmieniło się w XVIII wieku, kiedy europejscy ogrodnicy skrzyżowali dwie importowane poziomki z obu Ameryk, poziomkę chilijskich (F. chiloensis) i poziomkę wirginijską (F. virginiana). Powstała hybryda, Fragaria x ananassa, znana nam dzisiaj truskawka i źródło wszystkich nowoczesnych odmian uprawianych na całym świecie.


Truskawka charakteryzuje się przyjemną równowagą pomiędzy słodyczą i kwasowością, a złożona mieszanka lotnych związków organicznych (LZO) nadaje owocom wyraźny aromat i smak. Inne atrakcyjne cechy, takie jak wytrzymałość, jednolity kształt i duży rozmiar, sprawiły, że truskawka stała się jednym z najpopularniejszych owoców na świecie, nie tylko jako często podawany na stół owoc; naturalne lub syntetyczne ekstrakty z truskawek znalazły zastosowanie w setkach produktów, od lodów do kremów do ciast, w dżemach, galaretkach, słodyczach, napojach alkoholowych, napojach bezalkoholowych, gumie do żucia, farmaceutyce i w kosmetykach. Popyt na truskawki świeże i mrożone stale rośnie od wielu lat i wzrost nie zwalnia: truskawki uprawiane są komercyjnie w 76 krajach, generując znaczne dochody dla lokalnych gospodarek. Naturalnie zapylanie truskawek ma ogromne znaczenie. Jednakże niektóre aspekty morfologiczne rośliny sprawiają, że proces ten nie jest prosty.


Truskawki i śmietana pojawiają się na Turnieju Wimbledonu od jego debiutu w 1877 roku. Każdego roku w ciągu dwóch tygodni spożywa się ponad 30 ton truskawek © Paige orenze, Wikimedia Commons.



Truskawki, podobnie jak maliny i jeżyny, są owocami zbiorowym – lub etaerios, jeśli chcesz się wykazać erudycją  – co oznacza, że soczysta część, którą jemy rozwija się z kilku połączonych ze sobą słupków z dna kwiatowego. Innymi słowy, każda truskawka składa się z jednego pulchnego pojemnika; żółtawe pestki osadzone na powierzchni truskawki, które często uważa się za nasiona, są w rzeczywistości owocami. Każdy z nich to niełupka, rodzaj jednonasiennego, suchego owocu. Zatem truskawka wcale nie jest jagodą: jagody są prostymi owocami, to znaczy pochodzą z jednego słupka, który wytwarza pojedynczy mięsisty kawałek. Pomidor to jagoda, podobnie jak banan. Botanika jest skomplikowana.


Zbliżenie na niełupki truskawki © rich caulton, Wikimedia Commons:



Kwiaty truskawek mają budowę męską i żeńską – są hermafrodytyczne – a większość odmian potrafi się samozapylić: dbają o to wiatr, deszcz i grawitacja. Może się wydawać, że roślina ma sprawę reprodukcji załatwioną, ale tak nie jest. Znamiona (części, które przyjmują pyłek) są zwykle gotowe przed pylnikami (częściami wytwarzającymi pyłek), więc może zaistnieć potrzeba zapylenia krzyżowego z sąsiadami. Ale to najmniejsza z trudności.


Duży owoc truskawki zawiera około 200 niełupek, a każda z nich zawiera zalążek. Większość z nich należy zapłodnić, aby tkanka wokół niełupek rozwinęła się w pełni i utworzyła powiększony pojemnik. Niezapłodnione zalążki nie stymulują wzrostu tkanek, a jeśli jest ich za dużo, efektem jest zniekształcona truskawka. Te zniekształcone owoce są całkowicie zdrowe i jadalne, ale mają niewielką wartość handlową.


Po lewej: Główne części kwiatu truskawki – a: pojemnik; b: słupki; c: pylniki; d: działka; e: płatek. Po prawej: Cechy strukturalne owocu – a: niełupka; b: pręcik; c: pojemnik; d: działka © Poling, 2012 .



Duża liczba zalążków wymagających zapylenia stanowi wyzwanie, ponieważ wiatr, deszcz i grawitacja zajmują się od 60 do 70% z nich. Resztę muszą zrobić pszczoły i inne owady. Zatem w pełni uformowana, nadająca się do sprzedaży truskawka jest wynikiem autogamii (samozapylenia) i alogamii (zapłodnienia krzyżowego), gdzie wektorami są owady. Ale owady robią z truskawkami znacznie więcej, niż tylko ją zapylają.


O: W pełni uformowany owoc. B, C: Zniekształcone owoce na skutek złego zapylenia © Klatt et al., 2014.


Zapłodnione niełupki wytwarzają auksyny i kwasy giberelinowe, hormony roślinne, które stymulują wzrost i tym samym odpowiadają za zwiększenie wielkości i masy owocu. Hormony te spowalniają jednak proces zmiękczania tkanek, dzięki czemu owoce dłużej zachowują jędrność. Opóźnienie to wydłuża okres przydatności do spożycia, co jest niezwykle ważne dla komercjalizacji truskawek: ponad 90% zebranych owoców może po czterech dniach przechowywania nie nadawać się do sprzedaży ze względu na nadmierną miękkość, która powoduje infekcje grzybicze i urazy mechaniczne (Klatt i in., 2014). Około jedna trzecia światowej żywności produkowanej do spożycia przez ludzi marnuje się podczas przeładunku, transportu i przechowywania (Gustavsson i in., 2011); owady, zwiększając liczbę zapylanych niełupek, przyczyniają się do ograniczenia tych strat.


Kwiat truskawki. Aby uzyskać w pełni uformowany owoc, większość słupków (zgrupowanych w okółku) musi zostać zapylonych © Wikimedia Commons:



Istnieje znaczna gama odmian truskawek uprawianych w ramach różnych praktyk agronomicznych, ale ogólnie rzecz biorąc, Gudowska i in . (2024) oszacowali, że owady zwiększają masę owoców o 25%, co stanowi korzyść dla producentów na całym świecie o wartości 5,4 miliarda dolarów rocznie. Tę ekologiczną usługę często przypisuje się europejskiej pszczole miodnej (Apis mellifera), ale do najskuteczniejszych zapylaczy truskawek należą trzmiele, muchy gnojki (Eristalis spp.) i mucha zielona (Lucilia sericata). A niektórzy inni goście mogliby być jeszcze lepsi: w Kanadzie MacInnis i Forrest (2019) zaobserwowali, że wizyty pszczół smuklikowatch - Augochlorella spp. i Lasioglossum spp. - powodowały, że owoce były o około 40% cięższe w porównaniu z kwiatami odwiedzanymi przez pszczoły miodne. Tutaj wielkość owadów zrobiła różnicę: stosunkowo małe pszczoły smuklikowate (o długości 5–7 mm) żerują na pyłku i nektarze, nie naruszając pylników, podczas gdy większe pszczoły miodne (>10 mm), które żywią się wyłącznie nektarem, często zaginają pylniki w stronę znamion. W ten sposób pszczoły miodne mogą przypadkowo sprzyjać samozapyleniu, co może ograniczyć zawiązywanie owoców w porównaniu z zapyleniem krzyżowym.


Lasioglossum sp. pszczoła smuklikowata © David Cappaert , Invasive.org:



Truskawka ogrodowa jest studium przypadku roli zapylania w produkcji roślinnej. W większości przypadków nie jest to niezbędna usługa, ale bez niej plony, jakość produktów i przychody mogą znacznie ucierpieć. Miska truskawek nie byłaby tak smaczna, atrakcyjna wizualnie i niedroga bez owadów.


Sweety Viper jest niezmiernie wdzięczny owadom zapylającym © Sin Amigos , Wikimedia Commons:



Link do oryginału: https://whyevolutionistrue.com/2024/04/29/readers-wildlife-photos-2112/

Why Evolution Is True, 29 kwietnia 2024

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

 

Athayde Tonhasca Júnior jest brytyjskim entomologiem.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1496 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Katastrofy mieszkaniowe   Tonhasca Júnior   2024-10-30
Oparta na ideologii i wprowadzająca w błąd krytyka sposobu nauczania współczesnej genetyki   Coyne   2024-10-22
Ignorowanie przez świat głodu w Sudanie dowodzi, że rasizm i antysemityzm to dwie strony tej samej monety     2024-09-25
Zarażenie i uzależnienie: metafory antysemityzmu   Garrard   2024-08-19
„Wyżeraj ich czaszki”: przyjemności antysemityzmu ponownie rozpatrzone po 7 października   Garrard   2024-08-18
Dumania o “Ewolucja jest faktem”   Coyne   2024-08-15
Imperializm i irredentyzm islamski i arabski napędzają konflikt między rzeką a morzem   Landes   2024-08-11
Zombi antysyjonizm    Tabarovsky   2024-08-08
Nowe odkrycia o „ostatnim uniwersalnym wspólnym przodku” Stworzenie, które dało początek wszystkim żywym istotom - istniało znacznie wcześniej niż dotychczas sądzono   Coyne   2024-08-06
Dowody na to, że ludzie współcześni opuścili Afrykę znacznie wcześniej niż nam się wydawało   Coyne   2024-07-25
Nowe odkrycia o denisowianach   Coyne   2024-07-18
Gdzie jest dziś Ameryka?   Koraszewski   2024-07-17
Pierwszy dowód na to, że owady przekraczają ocean   Coyne   2024-07-11
Podejrzenia i dowody   Tonhasca Júnior   2024-07-06
Tajemnica ewolucji ryb flądrokształtnych: częściowo rozwiązana    Coyne   2024-07-03
Starożytne kości ofiar ludzkich składanych przez Majów wykazują pokrewieństwo między zabitymi (i nie tylko to)   Coyne   2024-06-27
Nature” pisze o semantyce płci, a nie o nauce   Coyne   2024-06-18
Czerwone skarby   Tonhasca Júnior   2024-05-16
“Lancet” wychwala tradycyjną wiedzę rdzennych ludów   Coyne   2024-05-10
Więcej ludzi, więcej dobrobytu: wskaźnik obfitości SimonaWedług Simon Abundance Index 2024 zasoby Ziemi są o 509% większe niż w 1980 roku.   Tupy   2024-05-08
Rdzenna matematyka: zasłona dymna   Coyne   2024-05-02
Skamieniałe zachowanie: termity uwięzione w tandemie   Coyne   2024-04-25
Artykuł w piśmie „Science”: rozszerzyć DEI w STEMM   Coyne   2024-04-19
Dlaczego organizacje naukowe powinny zachować neutralność polityczną?   Coyne   2024-04-11
Darwin znowu się myli! Artykuł pokazuje, że jego hipoteza o „samcach większych u ssaków” wydaje się błędna   Coyne   2024-04-06
Czasami gwoździe, koparki, straż, czasami lalki, wstążki, makijaż   Tonhasca Júnior   2024-04-03
Po raz kolejny twierdzenie, że płeć nie jest binarna, ale bez żadnych nowych argumentów   Coyne   2024-03-29
Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony   Coyne   2024-03-26
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk