Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 23:10

« Poprzedni Następny »


Poczucie pewności napędza efekt potwierdzenia


Steven Novella 2020-06-08


Ludzkie procesy myślowe są potężne, ale mają wady, jak system GPS, który używa popsutego algorytmu i prowadzi cię w złym kierunku. Psycholodzy badają te błędy poznawcze i wzory heurystyczne, żeby lepiej zrozumieć wady i proponować możliwe środki zaradcze. W dużym stopniu naukowy sceptycyzm traktuje właśnie o tym – jest to identyfikowanie i rekompensowanie tych skaz ludzkiego poznania.


Być może matką wszystkich błędów poznawczych jest efekt potwierdzenia – tendencja do zauważania, akceptowania i pamiętania informacji, która potwierdza to, w co już wierzymy (lub może, chcemy wierzyć) oraz ignorowanie, odrzucanie lub zapominanie informacji, które zaprzeczają temu, w co wierzymy. Efekt potwierdzenia jest niewidzialną siłą, nieustannie działającą w tle, kiedy normalnie funkcjonujemy w życiu, zbierając informacje i cyzelując nasze modele rzeczywistości. Niestety jednak, nie prowadzi nas do poprawności ani obiektywnej informacji. Kieruje nas na drogę własnych, już istniejących w nas narracji.  


Jedną z rzeczy, która czyni efekt potwierdzenia czymś tak potężnym, jest to, że daje namz złudzenie wiedzy, które fałszywie wzmacnia naszą pewność co do naszej narracji. Myślimy, że są całe tony dowodów na poparcie naszego przekonania i każdy, kto mu zaprzecza, jest ślepym i głupim ignorantem. Te dowody jednak zostały selektywnie wyciągnięte ze znacznie większego zestawu dowodów, który może mówić coś zupełnie innego niż ten, który widzimy.   To jest jak czytanie książki, ale tworzenie własnej akcji po przeczytaniu kilku wybranych słów i zestawieniu ich w inną narrację.


Nowe badanie
 dodaje więcej informacji o naszym rozumieniu efektu potwierdzenia. Nie tylko potwierdza nasze wybiórcze przetwarzanie potwierdzającej informacji, pokazuje, że poczucie pewności napędza ten proces. A więc nie tylko efekt potwierdzenia prowadzi do fałszywej pewności, ale ta pewność napędza więcej efektów potwierdzenia w samowzmacniającym się cyklu.  


Badacze użyli prostego systemu komputerowego do testowania przetwarzania informacji (i piszą, że wcześniejsza literatura wspiera ekstrapolację od takiego prostego podejmowania decyzji do bardziej skomplikowanego). Badani oglądali kropki na krótko pojawiające się na ekranie. Wiele kropek poruszało się w jednym kierunku, mniejszość poruszała się w drugim kierunku, a inny podzbiór poruszał się losowo. Zadaniem było ustalenie ruchu netto kropek – poprawne dostrzeżenie właściwego kierunku, w jakim poruszała się większość kropek. Dla każdego badanego proporcje były zmieniane i kalibrowane tak, że badany mógł być bardziej lub mniej pewien swojego wyboru, zachowując tę samą poprawność. Badanie przeszli następnie przez wiele prób wskazując zarówno kierunek ruchu (lewo lub prawo) i ruchomą skalę ich pewności.


Po tym jak badany dokonał wyboru w jednej próbie, pokazywano mu inny zestaw kropek   poruszających się w tym samym kierunku (tak zwaną próbę potwierdzającą), ale łatwiejszą do wykrycia. Wolno im było wtedy zmienić swój pierwotny wybór. Badani, których pierwsza decyzja nie była poprawna i którzy mieli niskie poczucie pewności, mogli zmienić swoją decyzję, kiedy przedstawiono im bardziej oczywistą informację. Ci, których decyzja nie była poprawna, ale mieli wysokie poczucie pewności, mniej chętnie zmieniali swój początkowy, błędny wybór, kiedy otrzymywali bardziej oczywistą informację. Poczucie pewności miało negatywny wpływ na poprawianie swoich obserwacji.  


To nie jest zaskakujące, ale jest to sprytny sposób pokazania tego efektu. Następna część badania jest jednak może bardziej interesująca. Części prób dokonywano używając magnetoencefalografii (MEG), żeby widzieć aktywność mózgu podczas procesu podejmowania decyzji. Jeden obszar mózgu, środkowy płat ciemieniowy wykazywał aktywność podczas oglądania poruszających się kropek. Ta część mózgu jest zaangażowana w przetwarzanie informacji, więc aktywność w tym miejscu ma sens do tego zadania. Jednak, kiedy badani mylili się, mając wysoką pewność, nie wykazywali aktywności w tym obszarze mózgu, kiedy oglądali kolejną informację, zaprzeczającą ich przekonaniu. To sugeruje, że efekt potwierdzenia działa częściowo przez nieprzetwarzanie informacji, która jest sprzeczna z wyznawanym poglądem. Ta informacja zostaje zignorowana.


To jest całkiem mocne. Nie potrzebujemy nawet marnować energii na wyjaśnianie, dlaczego informację trzeba odrzucić – w ogóle jej nie dostrzegamy.


Oczywiście nie jest to jedyny mechanizm efektu potwierdzenia. Pewnych informacji nie można ignorować. Wcześniejsze badania sugerują, że głównym mechanizmem efektu potwierdzenia jest  racjonalizacja informacji, która nie pasuje do naszego modelu i selektywne zapominanie jej lub etykietkowanie jej jako „wyjątku” od reguły. Ale, przynajmniej w tym paradygmacie, możemy także odfiltrować taką informację z naszego postrzegania.


Co więc możemy z tym zrobić? Sceptycyzm nie polega tylko na identyfikowaniu problemów, ale na proponowaniu środków zaradczych. W nauce głównym mechanizmem jest używanie standardyzowanych, rygorystycznych metod, które nie pozwalają na wpływ błędów poznawczych (takich jak podwójnie ślepa próba). Naukowe badania muszą uwzględniać wszystkie dane, nie zaś traktować je wybiórczo. Metody trzeba ustalić na początku i nie zmieniać ich w trakcie badania. Nie trzymanie się tych rygorystycznych metod pozwala na wpełznięcie efektu potwierdzenia i unieważnia wyniki.  


Co jednak z naszym codziennym doświadczeniem? Nie możemy żyć tak, jakbyśmy prowadzili rygorystyczne badanie naukowe. Jednym z głównych środków zaradczych, jakich możemy użyć, jest pokora i to badanie wzmacnia tę tezę. (Pisałem o tym wcześniej jako o neuropsychologicznej pokorze – pokorze zrodzonej ze zrozumienia ograniczeń naszych mózgów.) Jest to także część tego, co nazywamy metapoznaniem – myśleniem o samym myśleniu. Jeśli wiemy, że efekt potwierdzenia może wyprowadzić nas na manowce, to musimy być pokorni przy wyciąganiu wniosków. Musimy zawsze zajmować stanowisko, że możemy się mylić. Pomaga także umieszczanie procesu i obiektywnej informacji powyżej każdego konkretnego wniosku.


To znaczy, że nie eliminujemy ludzkich emocji, ale rozumiemy je i powodujemy, że działają dla nas w produktywny sposób. Jeśli więc czerpiemy dumę z własnej pokory, tego, że nie przywiązujemy się do żadnego sztywnego wniosku, z elastyczności wobec nowej informacji, daje nam to emocjonalną przestrzeń do autokorekty. Nie jest wstydem powiedzenie „nie miałem racji”; w obliczu nowych informacji, nowego argumentu lub punktu widzenia „zmienię moje zdanie”. W rzeczywistości, zmiana zdania staje się sceptycznym medalem honoru.


Naświetla to także pułapki zajmowania skrajnych stanowisk ideologicznych. Skrajne ideologie umieszczają czystą moralnie narrację powyżej rzeczywistości. Podczas gdy umiarkowane stanowisko rodzi się na ogół z  tendencji do widzenia wszystkich stron i przyznawania siły i słabości różnych stanowisk. To nie znaczy, że stanowisko „pośrodku” zawsze jest poprawne lub lepsze – to jest nie zrozumieniem tego, co znaczy być umiarkowanym. Umiarkowane stanowisko po prostu umieszcza fakty i logikę powyżej ideologii. A także, w wielu wypadkach „różne strony” w jakiejś sprawie mogą być skrajnie asymetryczne. Czasami jedna strona po prostu nie ma racji. Rzadko kiedy jednak ta sama strona zawsze myli się, a nawet jeśli myli się, może mieć istotny argument (choć pociąga go zbyt daleko).  


W pewien sposób bycie umiarkowanym, pokornym i sceptycznym oznacza ustawienie się w pozycji obiektywnego sędziego w meczu. Nie możesz dbać o to, która strona wygra, ale zamiast tego musisz liczyć piłki i uderzenia tak, jak je widzisz. A jeśli sfilmowana powtórka pokazuje ci, że źle zobaczyłeś, to poprawiasz to i czerpiesz dumę z faktu, że mogłeś to zrobić z pokorą.

 

Confidence Drives Confirmation Bias

NeuroLogica Blog, 28 maja 2020

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella 

Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe. Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine. Prowadzi blog Neurologica.

Tipsa en vn Wydrukuj



Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony   Coyne   2024-03-26
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk