Prawda

Czwartek, 16 maja 2024 - 14:47

« Poprzedni Następny »


Dlaczego organizacje naukowe powinny zachować neutralność polityczną?


Jerry A. Coyne 2024-04-11


Agustín Fuentes z pewnością stara się o tytuł Naukowca Roku ds. Sprawiedliwości Społecznej, co udokumentowałem w wielu postach. Ilekroć pojawia się artykuł o fanatyzmie, rasizmie i seksizmie naukowców, w tym o Darwinie, lub gdy trzeba napisać artykuł wychwalający sprawiedliwość społeczną w nauce, ale który będzie miał niewielki lub żaden wpływ na społeczeństwo, prawdopodobnie znajdziesz tam nazwisko Fuentesa. (Jest profesorem antropologii w Princeton.)

W ramach swojej ostatniej próby wprowadzenia polityki do nauki napisał „e-list” do „Science” , który można przeczytać, klikając na link poniżej. Nie wiedziałem wcześniej o e-Listach, ale stanowią one „forum ciągłej oceny wzajemnej. E-Listy nie są redagowane, korygowane ani indeksowane, ale są sprawdzane”. Być może powinienem był przesłać ten list w formie e-Listu, zamiast publikować go tutaj, ale już zacząłem go pisać, więc kontynuujmy.


W tym e-Liście Fuentes obszernie argumentuje, że czasopisma i organizacje naukowe powinny wykorzystywać swoją wiedzę specjalistyczną, aby wypowiadać się na temat aktualnych problemów politycznych, społecznych i moralnych. Innymi słowy, organizacje te nie powinny być instytucjonalnie neutralne, jak Uniwersytet w Chicago (zobacz nasz Kalven Report). Uważam jednak, że całkowicie się myli i że instytucje te powinny starać się zachować neutralność, z wyjątkiem wypowiadania się w kwestiach politycznych, które bezpośrednio wpływają na naukę lub dziedzinę nauki reprezentowaną przez daną organizację. Powody są oczywiście te same, które stworzyły nasz Kalven Report: oficjalne oświadczenia w kwestiach dyskusyjnych mają tendencję do tłumienia wypowiedzi, wymagają, aby ktoś był arbitrem w kwestii „właściwego” poglądu i często są prawdopodobnie głęboko uwarunkowane przez ideologię, która aktualnie dominuje. Jest to problem występujący w wielu wypowiedziach na temat dysproporcji rasowych i płciowych w przeszłości; nasze poglądy stały się bardziej moralne i egalitarne, a także bardziej oparte na danych; i to będzie kontynuowane.


Cóż, przeczytajcie pogląd Fuentesa na temat tego, jak organizacje powinny formułować „właściwe” twierdzenia na temat społeczeństwa, a oczywiście Fuentes jest arbitrem tego, co jest „właściwe”:


Oto trzy twierdzenia, które zdaniem Fuentesa sformułowały organizacje naukowe i które powinny były zostać sformułowane, ponieważ są prawdziwe z naukowego punktu widzenia. (Jego słowa są wcięte, chyba że zaznaczono inaczej). Tylko pierwszemu brakuje oczywistego znaczenia społecznego.

Poniżej znajdują się trzy niezaprzeczalne stwierdzenia faktów naukowych:


„ Ewolucja biologiczna jest główną zasadą organizującą współczesną biologię”.


Genetyka  pokazuje, że ludzi nie można podzielić na biologicznie odrębne podkategorie”.


„Chociaż ‘rasa’ nie jest biologią, rasizm wpływa na naszą biologię, zwłaszcza na nasze zdrowie i dobre samopoczucie”.

Chociaż pierwsze twierdzenie wydaje się prawdziwe, nadal jest dyskusyjne i faktycznie widziałem naukowców kwestionujących je. Powiedziałbym po prostu, że „ewolucja” jest wyjaśnieniem, w jaki sposób rzeczy stały się takimi, jakie są, i że alternatywne wyjaśnienie kreacjonizmu jest fałszywe. Zdanie „nic w biologii nie ma sensu inaczej niż w świetle ewolucji” – słynne powiedzenie Teodozjusza Dobzhansky’ego – jest niejasne, jeśli nie wyjaśni się dokładnie, co oznacza „mieć sens” i „w świetle ewolucji”. Mam jednak mniejsze pretensje do tego twierdzenia niż do pozostałych.


Drugie twierdzenie jest prawdziwe w pewnym sensie, ponieważ nie możemy podzielić ludzkości na skończoną i ustaloną liczbę populacji o dużych różnicach genetycznych, ale w rzeczywistości „rasa” również nie jest konstruktem społecznym. Stoi za tym biologia, nawet w przypadku „prostych” ras, które większość z nas potrafi nazwać. Gdyby był to konstrukt czysto społeczny, firmy takie jak 23andMe nie działałyby i nie można byłoby określić czyjegoś pochodzenia z dużą dokładnością na podstawie wielu loci, a nawet morfologii. Oto fragment, który Luana Maroja i ja napisaliśmy na temat rasy w naszym artykule w „Skeptical Inquirer” [link do polskiego tłumaczenia: https://www.listyznaszegosadu.pl/ideologiczne-podwazanie-biologii],  traktującym o erozji biologii przez ideologię.

Nawet stary i przebrzmiały pogląd na rasę nie jest pozbawiony biologicznego znaczenia. Grupa naukowców porównała szeroką próbkę genów u ponad 3600 osób, które same określiły się jako Afroamerykanie, biali, Azjaci (z Azji Wschodniej) lub Latynosi. Analiza DNA wykazała, że grupy te połączyły się w klastry genetyczne, a zgodność wynosiła 99,84 procent między klastrem, do którego należały jednostki, a ich samookreśleniem rasowym. To z pewnością pokazuje, że nawet stara koncepcja rasy nie jest „bez znaczenia biologicznego”. Ale nie jest to zaskakujące, ponieważ biorąc pod uwagę ograniczone przemieszczanie się w przeszłości, populacje ludzkie ewoluowały w dużej mierze w geograficznej izolacji od siebie - z wyjątkiem „Latynosów”, niedawno zmieszanej populacji, której nigdy nie uważano za rasę. Jak wie każdy biolog ewolucyjny, geograficznie odizolowane populacje z czasem ulegają zróżnicowaniu genetycznemu i dlatego możemy używać genów, aby dobrze zgadywać, skąd pochodzą populacje.


Nowsze prace, wykorzystujące naszą zdolność do łatwego sekwencjonowania całych genomów, potwierdzają wysoką zgodność między samodzielnie zidentyfikowaną rasą a grupami genetycznymi. Jedno badanie dwudziestu trzech grup etnicznych wykazało, że dzielą się one na siedem dużych klastrów „rasy/etniczności”, z których każdy jest związany z innym obszarem świata. W dokładniejszej skali analiza genetyczna Europejczyków pokazuje, że, co niezwykłe, mapa ich konstytucji genetycznej pokrywa się niemal idealnie z mapą samej Europy. W rzeczywistości DNA większości Europejczyków może zawęzić miejsce  ich urodzenia do obszaru o promieniu około 800 kilometrów.

 

Jaki jest pożytek z takich klastrów etnicznych? Zacznijmy od czegoś, co wielu ludzi zna: umiejętności odkrycia własnego pochodzenia na podstawie genów. Gdyby nie było różnic między populacjami, zadanie to byłoby niemożliwe, a „firmy poszukiwania przodków”, takie jak 23andMe, nie istniałyby. Ale nie potrzebujesz nawet sekwencji DNA, aby dość dokładnie stwierdzić pochodzenie etniczne. Cechy fizyczne mogą czasami być wystarczające: na przykład, programy AI mogą dość dokładnie przewidzieć rasę deklarowaną przez badanych na podstawie samych skanów rentgenowskich klatki piersiowej.

Jeśli chodzi o trzecie stwierdzenie, jest ono całkowicie dyskusyjne. Tak, pogląd, że „rasizm wpływa na biologię niektórych ludzi” jest trywialnie prawdziwy. Jednak stwierdzenia takie jak „rasizm jest odpowiedzialny za wyższą śmiertelność czarnych niż białych matek i dzieci w Ameryce” (co jest szeroko nagłaśniane w mediach) przypisuje bezspornemu faktowi dyskusyjną przyczynę. Tak, ta różnica istnieje, ale istnieją również inne wyjaśnienia, w tym różnice kulturowe i dietetyczne, stany fizjologiczne, takie jak choroby wątroby i ciśnienie krwi, zażywanie narkotyków itd., ale nikt nie zadał sobie nawet trudu, aby wspomnieć o tych alternatywach w literaturze. Przyjmowanie wyjaśnienia zjawiska, dla którego istnieje kilka możliwych wyjaśnień, „ciągłemu rasizmowi”, nie jest dobrą nauką. Trzecie stwierdzenie Fuentesa jest dyskusyjne i nie można go prima facie uznać za prawdziwe. Nauka może potencjalnie rozwiązać ten problem, ale nie został on rozwiązany.


Ponieważ domyślne wyjaśnienia związane z ciągłym i strukturalnym rasizmem lub seksizmem stały się obecnie wszechobecne w oficjalnych wypowiedziach czasopism naukowych i stowarzyszeń – i to nie tylko na temat społeczeństwa, ale także w kwestiach wewnętrznych, takich jak awanse, granty i przyjmowanie artykułów – powinniśmy uważać na następujące typy stwierdzeń, również pochodzące od Fuentesa:

W ramach tej zmiany kulturowej, która miała miejsce w ciągu ostatnich 5 lat, szereg organizacji naukowych zajmujących się biologią, psychologią i zdrowiem człowieka wydało mocne, naukowo uzasadnione oświadczenia przeciwko niewłaściwemu wykorzystaniu, błędnemu postrzeganiu i fałszywemu przedstawianiu danych i analiz dotyczących zmienności ludzkiej. Obejmują one wyjaśnienia, dlaczego i w jaki sposób rasy nie dzielą biologicznie ludzkości, jak wygląda różnorodność genetyczna człowieka, jak rasizm kształtuje i wpływa na zdrowie ludzkie, dlaczego IQ i ekonomia nie są najlepiej wyjaśniane przez aspekty biologii jednostki oraz w jaki sposób wzorce chorób są powiązane z różnorodnością biologiczną i społeczną człowieka. Wiele z tych organizacji przedstawiło także krytykę własnej historycznej i kluczowej roli w propagowaniu uprzedzeń, złych praktyk naukowych i szkód, takich jak eugenika, dyskryminujące leczenie medyczne i psychologiczne oraz prawa dotyczące krzyżowania ras. Takie oświadczenia zostały opublikowane przez National Academies of Sciences, Engineering and Medicine Stanów Zjednoczonych; American Medical AssociationAmerican Psychological AssociationAmerican Association for the Advancement of Science (AAAS, wydawca “Science”).

Jednak, jak pokazaliśmy z Luaną, organizacje naukowe w dalszym ciągu propagują uprzedzenia, błędne przekonania i nieporozumienia, próbując trzymać się „postępowego” programu ideologicznego. Miecz ideologicznego zaangażowania tnie w obie strony.


To prawda, że wiele twierdzeń, do których odwołuje się Fuentes, ma „naukowe uzasadnienie”, ponieważ odwołuje się do nauki i brzmi naukowo, często jednak opierają się na założeniach, które nie zostały naukowo przetestowane. Innymi słowy, są dyskusyjne, a to oznacza, że promowanie ich tak, jakby były „niezaprzeczalnie prawdziwe”, jest niewłaściwe.


Oto, co według Fuentesa robimy źle: jesteśmy neutralni politycznie:

Są jednak indywidualni naukowcy, politycy i członkowie społeczeństwa, którzy potępiają publiczne oświadczenia organizacji naukowych jako „polityczne”, twierdząc, że jedynym powodem, dla którego zabierają głos w kwestiach społecznych, są naciski. Ich głównym argumentem jest to, że nauka powinna być neutralna, a wtargnięcie do sfery politycznej szkodzi uczciwości naukowej. Prawdą jest, że oświadczenia niektórych organizacji popierające kandydatów politycznych lub określone stanowiska w zakresie praw człowieka są celowo polityczne i nie są powiązane wyłącznie z głównymi obszarami działalności organizacji. W takich przypadkach organizacje powinny zachować szczególną ostrożność i w pełni rozważyć wpływ, negatywny i pozytywny, na ich pozycję i wiarygodność. Mówiąc najprościej, nie wszystkie organizacje powinny zajmować się wszystkimi lub nawet większością tematów społecznych. Ale prawdą jest również, że nauka jako dziedzina praktyki i organizacje naukowe jako podmioty nigdy nie były neutralne.

Oczywiście naukowcy nigdy nie byli całkowicie neutralni w kwestiach politycznych, ideologicznych czy moralnych, ale to nie znaczy, że nie powinni starać się zachować neutralności. A to oznacza unikanie wygłaszania oświadczeń politycznych, ideologicznych czy moralnych, które nie mają wpływu na postęp nauki (lub dziedziny nauki promowanej przez czasopismo lub stowarzyszenie). Jeżeli istnieją ważne kwestie społeczne, których wynik w decydującym stopniu zależy od nauki, być może naukowcy mogliby się o nich wypowiedzieć, ale wówczas dowody muszą być niemal niezaprzeczalne, a ludzie muszą zachować ostrożność. O wiele lepiej, kiedy naukowiec wypowiada się w takich sprawach jako „prywatny obywatel” (nawet pisząc artykuły takie jak Fuentes, odpowiednio oznaczone jako „osobiste opinie”), niż kiedy organizacje naukowe i czasopisma wygłaszają oficjalne oświadczenia.


Co równie ważne jest to, że chociaż Fuentes już na początku stwierdza, że „nauka jako przedsięwzięcie ludzkie nie może być neutralna”, myli się. Nauka to zestaw narzędzi do odkrywania prawd o świecie: obserwacja, eksperyment, replikacja, stawianie i testowanie hipotez, wątpienie, podwójnie ślepe próby i tak dalej. To naukowcy łamią neutralność, a nie sama nauka. To, że nauka jest dziełem człowieka, nie daje nam pozwolenia na wygłaszanie oficjalnych oświadczeń na temat społeczeństwa ludzkiego. Oczywiście naukowcy, podobnie jak wszyscy Amerykanie, mają swobodę przedstawiania swoich osobistych poglądów, o ile nie wiąże się to z nękaniem, fałszywą reklamą lub zniesławieniem.


Jeśli potrzebujesz przykładów tego, gdzie ten brak neutralności jest niewłaściwy, Fuentes je dostarcza, choć nieumyślnie:

Przykład: według stanu na marzec 2024 r. w 41 stanach rozpatrywanych jest ponad  490 projektów legislacyjnych, których celem jest kryminalizacja korzystania przez niektóre osoby z toalet publicznych dostosowanych do określonego gender, ograniczanie lub odmawianie dostępu do opieki afirmującej gender oraz szereg innych ograniczeń prawnych skierowanych przeciwko transpłciowej i niebinarnej młodzieży i dorosłym. Te działania legislacyjne stoją w sprzeczności ze współczesnymi poglądami naukowymi i zaleceniami głównych organizacji medycznych, w tym Narodowego Instytutu Zdrowia Stanów Zjednoczonych. W istocie projekty ustaw mają niewiele wspólnego z badaniami, nauką lub danymi opartymi na dowodach, a na poparcie swoich programów opierają się na zdecydowanie nienaukowych twierdzeniach. Niedawno siedem profesjonalnych organizacji naukowych zajmujących się biologią człowieka, ewolucją człowieka i genetyką człowieka opublikowało wspólne oświadczenie popierające życie osób trans, w tym społeczności transgenderowych, niebinarnych, zróżnicowanych pod względem płci i gender oraz queer. Oświadczenie potwierdza prawo wszystkich osób do podejmowania ostatecznych decyzji co do tego, co dzieje się z ich własnymi ciałami, i w oparciu o współczesne naukowe zrozumienie sprzeciwia się prawodawstwu zakorzenionemu w biologicznym esencjalizmie wpływającym na sprawiedliwość reprodukcyjną i dostęp do opieki zdrowotnej, zwłaszcza dyskryminację i odmowę opieki zdrowotnej dla młodzieży i dorosłych, włączając opiekę afirmującą gender i życie. Chociaż jest to niewielki akt, reakcja, jaką wywołał, oraz prawdopodobieństwo, że działania podejmą także bardziej profesjonalne organizacje naukowe, jak na przykład  niedawne oświadczenie Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego, pokazują, że takie organizacje mogą i powinny skutecznie przyczyniać się do krytycznego rozwoju społecznych kwestii. Dane i analizy naukowe mają znaczenie, nawet jeśli ich publiczne przedstawienie można uznać za „polityczne”.

Poważnie? Co nauka może nam powiedzieć na temat korzystania z toalety? Jest to problem społeczny i wkład nauki jest tu co najwyżej minimalny, a czasopisma i organizacje naukowe najlepiej trzymać od tego z daleka. W rzeczywistości „nauka” na temat opieki afirmującej gender również składa się w dużej mierze z subiektywnych ocen lub stwierdzeń pozbawionych dowodów i wydaje się, że przynajmniej w USA naukowcy w dużej mierze mylą się. Nie znamy długoterminowych skutków blokerów dojrzewania i być może obiektywna, a nie „afirmująca” terapia mogłaby uchronić dzieci przed operacją, pozwalając im zostać gejami zamiast obcinać części ich ciała. Za „opieką afirmatywną” kryje się bardzo niewiele dobrej nauki. Nie ma też żadnych dowodów naukowych potwierdzających tezę działaczy na rzecz równości płci (popieraną niewątpliwie przez Fuentesa), że transkobiety powinny mieć możliwość konkurowania w lekkoatletyce z kobietami biologicznymi. Nauka twierdzi wręcz coś przeciwnego: transkobiety zachowują, być może do końca życia, znaczną przewagę sportową nad kobietami biologicznymi. Czy to powstrzymało naukowców od argumentowania, że „transkobiety są kobietami” w każdym istotnym sensie? Nie.


Na poparcie poglądu, że „opieka afirmatywna” nie jest poparta nauką, warto zauważyć, że kraje w Europie, ale nie Stany Zjednoczone, rezygnują z dużej części opieki afirmatywnej, w tym uznają blokery dojrzewania za leczenie kliniczne, a nie normalne. To dlatego, że nauka jest niepewna! Jasne jest, jaki jest plan Fuentesa i jest to czysty, nieskalany aktywizm na rzecz równości płci, który obecnie opiera się w dużej mierze na twierdzeniach niepotwierdzonych naukowo. Fuentes zachwala tutaj ideologię, a nie wagę dowodów naukowych.


Co prowadzi mnie do ostatniego punktu. Nauka nie tylko myli się w politycznych i ideologicznych wypowiedziach, ale często myli się, co do samej nauki – i myli się, ponieważ „nauka” reklamowana przez aktywistów jest zniekształcona, by odzwierciedlać ideologię. Luana i ja pisaliśmy w naszym artykule o pięciu takich obszarach, w tym o różnicach „rasowych”, różnicach między płciami, psychologii ewolucyjnej i „wiedzy” tubylczej. Jeśli czasopisma i stowarzyszenia mogą mylić się w sprawie samej nauki, ponieważ są przyćmione ideologią, jaką mamy nadzieję na poprawne zrozumienie kwestii politycznych lub ideologicznych?


h/t: Luana


Link do oryginału: https://whyevolutionistrue.com/2024/03/21/in-what-ways-should-scientific-organizations-remain-politically-neutral/

Why Evolution Is True, 21 marca 2024

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska




Jerry A. Coyne


Emerytowany profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest również jednym ze znanych "nowych ateistów" i autorem książki "Faith vs Fakt" (wydanej również po polsku przez wydawnictwo "Stapis)". Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1479 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
„Gryzoń skunksowy”, który żuje trujące rośliny i wypluwa truciznę na swoje futro   Coyne   2020-12-02
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
“Czarne tygrysy” w małym indyjskim rezerwacie sugerują losowy dryf genetyczny   Coyne   2021-10-26
“Daily Beast” wypacza epigenetykę oszukańczymi twierdzeniami, że dzieci mogą “odziedziczyć wspomnienia Holocaustu”   Coyne   2017-10-05
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
“Lancet” wychwala tradycyjną wiedzę rdzennych ludów   Coyne   2024-05-10
“Odwrócenie specjacji” (fuzja gatunków) u kruków   Coyne   2018-03-16
“Partenogenetyczny” rak rozmnaża się bez seksu: czy to jest nowy gatunek?   Coyne   2018-02-17
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
“Współczesny” Homo sapiens mógł być w Eurazji aż 210 tysięcy lat temu   Coyne   2019-07-17
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
100 milionów lat ozdabiania się śmieciami   Yong   2016-07-05
12 podstawowych punktów biologii ewolucyjnej   Cobb   2016-03-02
Pseudonauka Masaru Emoto   Novella   2017-12-18
Czy „toksyczna kobiecość” jest główną przyczyną bojów o społeczną sprawiedliwość?   Coyne   2021-02-08
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
“New Scientist”: Darwin jednak miał rację    Coyne   2020-10-01
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 1. Genetyczna plastyczność    Coyne   2020-10-03
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 2. Rzekome nieistnienie gatunków   Coyne   2020-10-05
Klasyczna historia skorygowana: porosty to grzyby + glony + drożdże (inne grzyby)   Coyne   2016-08-05
Homo floresiensis, hominin “hobbit”, w Internecie   Coyne   2016-11-25
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
„ Całujące się” koralowce złapane in flagranti   Yong   2016-07-28
”Sygnalizowanie cnoty” może nas irytować. Cywilizacja byłaby jednak bez niego niemożliwa    Miller   2019-09-13
A jednak chorują na raka    Łopatniuk   2016-02-13
Czyste okrucieństwo cięć w pomocy żywnościowej   Lomborg   2017-08-07
Dalszy spadek zgonów z powodu raka   Novella   2019-02-04
Dlaczego mamy alergie?   Zimmer   2016-01-28
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Dlaczego zwierzęta są urocze?   Coyne   2014-12-30
Dziennik z Mozambiku: Demony w kurzu   Naskręcki   2018-03-30
Dziwaczne, wysysające krew czerwie jurajskie   Cobb   2014-06-28
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Gigantyczne “paleonory” wykopane przez wymarłe ssaki   Coyne   2017-06-29
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
Kilka lekcji z rosyjskiej rewolucji. Jak kuszący radykalny nihilizm prowadzi do ekstremizmu   Geifman   2021-03-22
Komisja Europejska ukrywa naukę o pszczołach   Ridley   2017-05-03
Malaria pachnąca cytryną    Zimmer   2015-04-07
Małpo ty moja   Koraszewski   2015-04-17
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Minęło 40 lat od wydania „Samolubnego genu” – śmiała książka Richarda Dawkinsa ostała się próbie czasu   Ridley   2016-02-17
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Nowe badanie wskazuje na jednego oszusta   Coyne   2016-08-18
Nowy i dziwaczny rodzaj mimikry: nasiona rośliny naśladują kształt i zapach odchodów zwierzęcych, by ułatwić roznoszenie ich przez żuki gnojowe   Coyne   2015-10-20
O porażkach wolności i lęku przed nauką   Dennett   2016-05-20
O rzeczywistości rasy i odrazie do rasizmu    i Brian Boutwell   2017-09-04
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Osobisty mikrobiom w cyfrach   Zimmer   2014-08-14
Ostrogony nie są naprawdę “żywymi skamieniałościami”    Coyne   2015-07-29
Palestyńska intersekcjonalność z nazistami   Frantzman   2017-07-08
Pochwała ignorancji, czyli wiem, że nie wiem   Cullen   2017-01-11
Przykre niespodzianki, czyli czerniak i siwizna   Łopatniuk   2015-08-01
Przypuszczalnie złamana kość    Coyne   2015-06-04
Rozum i Wiara IICzyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-11-22
Ryba z biodrami   Mayer   2016-03-30
Siedem narzędzi myślenia   Dennett   2014-11-19
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Wierzący nagradzani za życia   Coyne   2014-12-21
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Świetna ewolucyjna innowacjaktóra okazała się zgubna   Yong   2015-12-10
Dlaczego odmawiamy dostrzegania jaśniejszej strony, choć powinniśmy   Pinker   2018-04-17
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Mądrość w pułapce autorytetu   Witkowski   2020-04-18
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Pochwała jednoznaczności   Witkowski   2019-10-29
Z perspektywy naszego kurnika   Witkowski   2020-01-16
A co to takie włochate?   Łopatniuk   2016-04-02
A genomy ciągle kurczą się…   Zimmer   2016-11-22
A teraz dobre wiadomości: Sprawy naprawdę idą w dobrym kierunku   Pinker   2015-11-24
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
A.N. Wilson znowu kopie Darwina, tym razem w “Times”   Coyne   2017-09-07
Adam i Ewa: dwoje, czy więcej niż dwoje przodków?   Coyne   2017-01-07
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
AI – asystent lekarza   Novella   2020-12-09
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Akademicki skandal: troje badaczy umyślnie publikowało fałszywe artykuły o „badaniach żałości”, by pokazać fatalne standardy akademickie w naukach społecznych   Coyne   2018-10-12
Akcja afirmatywna w wieloetnicznym narodzie   Hyams   2020-07-17
Aktywacja telomerazy mogłaby prowadzić do leczenia samej starości   Ridley   2015-10-27
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Aktywność umysłowa nie zapobiega osłabieniu umysłowej sprawności   Novella   2018-12-15
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk