Rząd egipski próbuje wcielić w życie społeczne dystansowanie się. Meczety i kościoły zostały zamknięte. Wydaje się jednak, że nadrzędną strategią walki z pandemią Kairu jest karanie każdego kto mówi o jej rozmiarach w Egipcie.
Półtora tygodnia temu władze w Kairze odebrały akredytację prasową reporterowi ”Guardiana”, który opublikował wyniki badania sytuacji z koronawirusem w Egipcie, o którym donosiło medyczne pismo ”Lancet”. Według raportu w „Lancet”, liczba ludzi w Egipcie zarażonych koronawirusem jest znacznie wyższa niż oficjalne dane.
Na początku tego tygodnia rząd egipski twierdził, że Egipt ma 286 zarażonych pacjentów i że osiem osób zmarło z powodu zakażenia. Według raportu w ”Lancet” ponad 19 tysięcy ludzi w Egipcie ma koronawirusa.
Następnie mamy Liban. Pandemia koronawirusa zaczęła się w Libanie właśnie wtedy, kiedy kontrolowany przez Hezbollah rząd premiera Hassana Diaba nie wywiązał się ze spłaty zagranicznego długu w wysokości 1,2 miliarda dolarów. W miesiącach poprzedzających pojawienie się wirusa tysiące protestujących zalało ulice Libanu, żądając zmian konstytucyjnych.
Pandemia wygnała ich z ulic. Równocześnie jednak wbiła ostatni gwóźdź do trumny libańskiego systemu politycznego. Kontrolowane przez Hezbollah ministerstwo zdrowia i sam Hezbollah skupiają zasoby na leczeniu szyitów. Tymczasem milicje Druzów, chrześcijan i sunnitów troszczą się o swoich zwolenników.
Jordania weszła w pandemię po tym, jak ledwie przeżyła głęboki kryzys ekonomiczny, który wyprowadził setki tysięcy Jordańczyków na ulice z żądaniem zreformowania rządu. Jordańczycy z wszystkich grup etnicznych stracili zaufanie do Haszymidzkiego Królestwa, które zawdzięcza przetrwanie wsparciu ze strony Izraela i USA.
Irak i Syria są upadłymi państwami, w stanie wojny domowej na różnych poziomach. Są kierowane przez lokalnych watażków, irańskie marionetki i Iran. Nie mają szans na radzenie sobie z normalnym życiem, nie mówiąc o pandemii.
Dalej jest Iran. Największy państwowy sponsor terroryzmu oraz główny sprawca destabilizacji i cierpienia, jakie dotykają region, jest także największą ofiarą pandemii koronawirusa. Podobnie jak Egipt i Liban, ten kryzys spadł na Iran w środku ekonomicznego krachu.
Ekonomiczne trudności Iranu nie są jedynym powodem, dla którego ten kraj nie może poradzić sobie z koronawirusem. Ten reżim wykazał całkowitą niekompetencję w reakcji na wybuch choroby. Chociaż wirus szaleje w Iranie od ponad miesiąca, rząd nadal nie zamyka sanktuariów w Kom, epicentrum wybuchu epidemii.
Według oficjalnych danych irańskich z pierwszego marca 2020, 47 593 Irańczyków jest zarażonych, a 3036 zmarło z powodu koronawirusa. (Nieoficjalne źródła szacują liczbę zarażonych na między 70 tysięcy a dwa miliony, z 15 tysiącami zmarłych.)
Nie daje się przewidzieć, jak będzie wyglądał Iran i inne państwa w regionie po przejściu pandemii. Można jednak bezpiecznie założyć, że będą jeszcze mniej stabilne niż były przy uderzeniu koronawirusa.
I tutaj wracamy do Izraela, który wszedł w kryzys z silną gospodarką i nowoczesnym, dobrze finansowanym i funkcjonującym systemem opieki zdrowotnej.
Koronawirus i chaos, jaki dominuje u naszych sąsiadów, mówi nam dwie rzeczy. Po pierwsze, musimy zachować i wzmocnić więzi, które trzymają nas razem jako naród. Społeczna solidarność jest niezbędnym fundamentem wszystkich narodowych wysiłków w czasach kryzysu.
Drugą lekcją jest, że w świecie i regionie dręczonym niepewnością i niestabilnością, musimy zrobić wszystko, co możemy, w dziedzinach, które kontrolujemy, by zminimalizować niepewność i zmaksymalizować stabilność.
Tydzień temu Izrael niemal stracił to wszystko. W zeszłym tygodniu Izrael był na skraju zamieszek i chaosu, jakich nie widzieliśmy od wysiedlenia w 2005 roku dziesiątków tysięcy Izraelczyków z ich domów i społeczności w Gazie i północnej Samarii. Właściwie, społeczne rozłamy, jakie wyłoniły się po wyborach w ubiegłym miesiącu, zapowiadały jeszcze większy kryzys niż ten, jakiego doświadczyliśmy wtedy.
Fakt, że trzech byłych szefów sztabu generalnego Izraelskich Sił zbrojnych było gotowych na współpracę ze Wspólną Listą Arabską, stawia znak zapytania nad przyszłością naszego społeczeństwa i państwa.
Wspólna Lista Arabska jest koalicją partii, które odrzucają prawo Izraela do istnienia. Jej członkowie otwarcie pracują w Knesecie, w sądach i na arenie międzynarodowej, by delegitymizować prawo narodu żydowskiego do samostanowienia i by podważyć zdolność Izraela do obrony przed zewnętrznymi atakami i wewnętrzną działalnością wywrotową. Gotowość Niebiesko-Białych do współpracy z tym sojuszem postawiła pod znakiem zapytania gotowość obrony przez izraelską centro-lewicę dalszego istnienia państwa żydowskiego.
Publiczne oburzenie, jakie wywołały ich działania, zmusiło przywódcę partii Niebiesko-Białych, Benny’ego Gantza i jego kolegę, byłego szefa IDF, Gabiego Ashkenazi, do zmiany kursu i starania się o rząd jedności z premierem Benjaminem Netanjahu oraz blokiem prawicowym.
Przez porzucenie sojuszu ze Wspólną Listą Arabską Gantz i Ashkenazi zapobiegli społecznym zamieszkom na dużą skalę, które byłyby niszczące w każdym czasie. Pośrodku kryzysu koronawirusa, byłyby katastrofą.
Choć jednak zrozumieli potrzebę społecznej i narodowej jedności, dalece nie jest jasne, czy Gantz i jego koledzy rozumieją potrzebę wprowadzenia pewności i strategicznie kluczowej stabilności do naszej rzeczywistości.
Z wszystkimi naszymi sąsiadami chwiejącymi się nad brzegiem przepaści, Izrael musi podjąć śmiałe działania, by uczynić całkowicie jasnym, gdzie są czerwone linie dla przywrócenia jakiegoś porządku w relacjach z naszymi sąsiadami. Pierwszymi środkami dla nakreślenia tych niezbędnych linii jest ufortyfikowanie granic i pokazanie, że możemy i będziemy ich bronić.
Granice Izraela z Egiptem i Libanem i (dzięki uznaniu przez USA suwerenności Izraela nad Wzgórzami Golan) z Syrią są wyraźne dla wszystkich stron. Nasi sąsiedzi wiedzą, gdzie przebiega linia i wiedzą, że nie mogą jej przekroczyć.
Takiej sytuacji nie ma na wschodniej granicy Izraela. Takiej sytuacji nie ma w Judei i Samarii. Tam przez 53 lata Izrael nie nakreślił linii ani nie wyjaśnił swoich zamiarów.
Dla obrony przed chaosem na wschodzie Izrael musi zastosować swoje prawa do Doliny Jordanu i północnego regionu Morza Martwego, a po tym posunięciu musi nastąpić masowa ekspansja jego społeczności, infrastruktury transportu i dróg, działania wiążące wschodnią granicę z resztą kraju.
Gantz i jego koledzy twierdzą, że dla zachowania pokoju z Jordanią Izrael musi najpierw uzyskać aprobatę Jordanii, zanim zastosuje swoje prawo do tej granicy. Ich troska jest jednak źle ulokowana. Danie Jordanii prawa weta wobec prawa Izraela do ustalenia własnej granicy wzmocni najbardziej skrajne elementy w jordańskim społeczeństwie kosztem stabilności reżimu. W odróżnieniu od tego, jednostronne działanie ze strony Izraela ustabilizuje stosunki z Jordanią przez rozwianie niepewności co do zamiarów Izraela.
Ta sama logika działa w stosunku do Autonomii Palestyńskiej w Judei i Samarii.
W tym tygodniu przedstawiciele ministerstwa zdrowia poinformowali dziennikarzy, że „z punktu widzenia zdrowia publicznego [Izrael musi] zaanektować Judeę i Samarię”. Chodziło im o to, że z medycznego punktu widzenia nie ma żadnej różnicy między populacją suwerennego Izraela a populacją Judei i Samarii. Co zdarza się w jednej, zdarza się także w drugiej, bo te populacje są splecione.
Pracownicy opieki zdrowotnej AP najwyraźniej zgadzają się. Postępują za przykładem tego, co robi Izrael i proszą o wskazówki, jak działać, by spowolnić szerzenie się wirusa i jak dbać o jego ofiary.
Gotowość AP do tak bliskiej współpracy z Izraelem wynika z ich zaufania do ich izraelskich kolegów. Gdyby Ministerstwo Zdrowia wykazywało niekompetencję w sprawie działań związanych z pandemią, Palestyńczycy odrzuciliby jego autorytet. To z kolei podniosłoby poziom niepewności tak wśród Izraelczyków, jak Palestyńczyków i napędzało histerię i chaos.
Paralelna dynamika panuje w odniesieniu do bezpieczeństwa Izraela i jego kontroli nad Judeą i Samarią oraz jego obowiązków wobec swoich miast i wsi w Judei i Samarii. Im większą pewność sygnalizuje Izrael w sprawie swoich długoterminowych zamiarów wobec własnej kontroli bezpieczeństwa na tych obszarach i związku ze swoimi społecznościami w Judei i Samarii, tym szybciej Palestyńczycy zaakceptują postawę „żyj i daj żyć”. Szczyty palestyńskiej przemocy, odrzucenia Izraela i jego trwałej obecności i kontroli nad Judeą i Samarią pojawiały się, kiedy Izrael pokazywał największe wahania, co do swoich zamiarów i planów dla tych obszarów. Wyraźne stanowisko Izraela w sprawie Judei i Samarii będzie działało tak jak wyraźne granice z Egiptem, Libanem i Syrią, będzie rodzić stabilność. Wszyscy wtedy znają czerwone linie Izraela i rozumieją cenę, jaką trzeba zapłacić za ich przekroczenie.
Podobno Gantz i jego koledzy sprzeciwiają się rozszerzeniu izraelskiej suwerenności na te tereny i ich sprzeciw jest główną przeszkodą w rozmowach koalicyjnych. Być może ich opór wypływa z ich przywiązania do skostniałej i fałszywej wiary lewicy, że jedyna droga do bezpiecznego pokoju prowadzi przez ugłaskiwanie. Jeśli tak, to powinni zrewidować swoje poglądy.
Koronawirus i porażki społeczeństw i władz wokół nas wskazują na fakt, że żyjemy w epoce niepewności. W tych czasach pragnienie Niebiesko-Białych, by dać prawo weta dla granic Izraela sąsiadom, którzy z jednej strony, zależą od Izraela dla swojego dobrostanu, a z drugiej rozpadają się na naszych oczach, nie wspiera sprawy pokoju. Usuwa wszelką możliwość pokojowej koegzystencji. Niepotrzebnie podnosi perspektywę wojny poprzez wzrost niepewności i niestabilności. Izraelska suwerenność i siła są dzisiaj największym czynnikiem stabilizującym w regionie. Zatwierdzenie izraelskiej suwerenności na tych obszarach teraz jest najlepszym sposobem promowania i rozszerzania stabilności w naszym chaotycznym regionie.
Coronavirus lessons for coalition talks
3 kwietnia 2020
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
