Prawda

Czwartek, 2 maja 2024 - 20:50

« Poprzedni Następny »


Nowa i ważna czaszka hominina z Etiopii


Jerry A. Coyne 2019-09-10


Nowa analiza niezwykłego znaleziska w Etiopii sugeruje, że gatunek, jaki reprezentuje, Australopithecus anamensis, może być jednym z najwcześniejszych gatunków w naszej linii rodowej, a możliwe, że jest pierwszym homininem, jakiego znamy, który jest niewątpliwie częścią naszej genealogii. (“Homininy”, dawniej nazywane „hominidami”, reprezentują wszystkie skamieniałości naszej strony drzewa rodzinnego od czasu, kiedy odgałęziliśmy się od wspólnego z szympansami przodka.) To znalezisko doprowadziło także do zrewidowania tezy, że A. anamensis był przodkiem późniejszego A. afarensis, uważanego przez wielu za przodka rodzaju Homo, a więc także nowoczesnego Homo sapiens. (Lubimy wiedzieć, kim są nasi przodkowie, jak o tym świadczy popularność firm takich jak 23 & Me.)


A. anamensis
 żył mniej więcej 4,2 do 3,9 milionów lat temu, a A. afarensis od 3,9 do 3,0 milionów lat temu. A. afarensis obejmuje słynny szkielet Lucy (około 3,2 milionów lat temu), który jest niemal kompletny od szyi w dół, ale ma tylko fragmenty czaszki. Jak sugeruje poniższa ilustracja (a jest typowa) A. anamensis jest najwcześniejszym znanym homininem, który jest częścią naszej linii rodowej i jest przedstawiany jako przodek A. afarensis:



Zakłada się (jak pokazane powyżej), że było liniowe przekształcenie A. anamensis w A. afarensis: to jest, jak sądzono, że ten pierwszy gatunek wyewoluował z czasem w A. afarensis.


To niedawne odkrycie podważa ten wniosek, co dokumentuje nowy artykuł w „Nature” (dostęp przez kliknięcie na link pod zrzutem z ekranu lub pdf tutaj). To nowe odkrycie pokazuje, że A. anamensis był w rzeczywistości współczesny z A. afarensis, a więc te dwa gatunki żyły równocześnie, przynajmniej przez pewien czas.  


To nie wyklucza jednak możliwości, że A. afarensis wyewoluował z jednej lub więcej populacji  A. anamensis, choć inne populacje tego drugiego gatunku kontynuowały życie w zasadzie niezmienione.  (Niektórzy powiedzieliby jednak, że takie rozgałęzienie automatycznie zmienia nazwę A. anamensis; patrz poniżej.) Tak więc oba gatunki mogły współegzystować, podczas gdy A. afarensis nadal mógł być potomkiem A. anemensis.


Artykuł:


Jak widzicie, nowa czaszka liczy sobie 3,8 miliona lat, co umieszcza ją pod koniec kadencji A. anamensis i mniej więcej w czasie, kiedy pojawił się A. afarensis.


Nowa czaszka jest zadziwiająco kompletna: jest najbardziej nienaruszoną czaszką A. anamensis jaką mamy i ma szereg cech, które mówią nam, że był to hominin, a nie członek A. afarensis. Ponieważ najwcześniejsze A. afarensis żyły nieco wcześniej niż ten okaz (3,9 milionów lat temu) wydaje się, że A. afarensis nie może być potomkiem w linii prostej A. anamensis. (Ale, jak powiedziałem powyżej, może być potomkiem którejś populacji A. anamensis.)


Tutaj jest czaszka, która ma maleńką pojemność (365-370 cc w porównaniu do około 1200-1300 cc u dzisiejszych ludzi), grzebień strzałkowy i łuki brwiowe.


<span>a, Widok z przodu. b, widok z tyłu. c, Widok z góry. d, Widok z lewego boku. e, Widok z prawego boku. f, Widok od spodu. Okaz jest skierowany w płaszczyźnie frankfurckiej. Skala 1 cm.</span>
a, Widok z przodu. b, widok z tyłu. c, Widok z góry. d, Widok z lewego boku. e, Widok z prawego boku. f, Widok od spodu. Okaz jest skierowany w płaszczyźnie frankfurckiej. Skala 1 cm.

Możecie zobaczyć jak mała jest ta czaszka w porównaniu do rozmiarów głowy głównego autora artykułu:


<span>Yohannes Haile-Selassie with the skull. Photograph: AFP/Getty Images</span>
Yohannes Haile-Selassie with the skull. Photograph: AFP/Getty Images

Wydaje się, że był to dorosły samiec.


Dlaczego jest to hominin?
 No cóż, tutaj jest żargon, jakiego używają do pokazania, że jest to hominin i bardziej prymitywny (tj., wyglądem bliższy wspólnemu przodkowi) niż A. afarensis:

Okaz jest z łatwością identyfikowalny jako hominin po następujących morfologicznych cechach: kieł ma zredukowane rozmiary w porównaniu do nieczłowieczych małp człekokształtnych i wykazuje silny językowy guzek podstawny; wyrostki sutkowate są rozdęte; płaszczyzna karkowa jest bardziej pozioma niż u nieczłowieczych małp człekokształtnych; a punkt przecięcia linii pośrodkowej tylnej z kresami karkowymi (wyniosłość potyliczna zewnętrzna), który jest zbieżny z punktem antropometrycznym leżącym na łusce kości potylicznej, wyznaczającym największą długość czaszki (lub głowy), leży blisko poziomu płaszczyzny frankfurckiej. Równocześnie mała pojemność czaszki, wysoce prognatyczna twarz, rozległa pneumatyzacja i inne cechy omawiane poniżej wskazują, że MRD reprezentuje hominina, który jest bardziej prymitywny niż A. afarensis.

Zrozumieliście? Ja też nie, ale paleoantropolodzy rozumieją. W każdym razie daty umieszczają go wcześniej niż większość okazów A. afarensis i ma dłuższe górne kły, mniejsze otwory uszne i węższe podniebienie. Tutaj jest porównanie tego nowego okazu (MRD-VP-s/1, w skrócie MRD) z Sahelanthropus tchadensis (homininem, który może być bliski wspólnemu przodkowi linii człowieka i szympansa, i który żył około 7 milionów lat temu) wraz z Australopithecus ramidus (4,4 milionów lat temu, hominin o nieznanym miejscu na drzewie) oraz A. afarensis i późniejszym A. africanus.


<span>(Wszystkie podpisy poniżej z artykułu w „Nature”): Czerwone linie i strzałki pokazują, odpowiednio, nachylenie bruzdy czołowej i obecność bruzdy potylicznej. Niebieskie linie pokazują orientację środka i dołu twarzy z linią przerywaną wskazującą na podzielony profil twarzowy27. Zielona strzałka zaznacza tylny występ guzka jarzmowego (w stosunku do przedniego szwu jarzmowego). Skala 2 cm.</span>
(Wszystkie podpisy poniżej z artykułu w „Nature”): Czerwone linie i strzałki pokazują, odpowiednio, nachylenie bruzdy czołowej i obecność bruzdy potylicznej. Niebieskie linie pokazują orientację środka i dołu twarzy z linią przerywaną wskazującą na podzielony profil twarzowy27. Zielona strzałka zaznacza tylny występ guzka jarzmowego (w stosunku do przedniego szwu jarzmowego). Skala 2 cm.

Tutaj jest tył czaszki porównany z nowoczesnym szympansem i dwoma późniejszymi australopitekami. Proszę zauważyć mniejszą puszkę czaszki i bardziej wydatny grzebień strzałkowy MRD:


<span>Poprzeczny zarys podstawy czaszki jest wypukły u afrykańskich małp człekokształtnych, podczas gdy  A. afarensis pokazuje kątowe przejście między karkowym regionem a bardzo rozbudowanymi wyrostkami sutkowymi (czerwone przerywane linie). Pod tym względem A. afarensis wyprzedza morfologię masywnych australopiteków. MRD wykazuje prymitywny, wypukły zarys podstawy, chociaż wyrostki sutkowate są rozbudowane. MRD jest także prymitywny pod względem wielkiej długości płaszczyzny karkowej (czarne strzałki). Jednak jest podobny do A. afarensis w konfiguracji grzebienia skroniowo-karkowego (białe przerywane linie), pola nagiego (niebieski trójkąt) i ogólnie „dzwonowatego” kształtu tylnego zarysu (tj. ciemieniowe ściany są lekko zbieżne i największa szerokość znajduje się u podstawy poprzez powiększone wyrostki sutkowate).</span>
Poprzeczny zarys podstawy czaszki jest wypukły u afrykańskich małp człekokształtnych, podczas gdy  A. afarensis pokazuje kątowe przejście między karkowym regionem a bardzo rozbudowanymi wyrostkami sutkowymi (czerwone przerywane linie). Pod tym względem A. afarensis wyprzedza morfologię masywnych australopiteków. MRD wykazuje prymitywny, wypukły zarys podstawy, chociaż wyrostki sutkowate są rozbudowane. MRD jest także prymitywny pod względem wielkiej długości płaszczyzny karkowej (czarne strzałki). Jednak jest podobny do A. afarensis w konfiguracji grzebienia skroniowo-karkowego (białe przerywane linie), pola nagiego (niebieski trójkąt) i ogólnie „dzwonowatego” kształtu tylnego zarysu (tj. ciemieniowe ściany są lekko zbieżne i największa szerokość znajduje się u podstawy poprzez powiększone wyrostki sutkowate).

Filogenetyczna analiza miejsca czaszki MDR w filogenetyce homininów. Jak widać, pojawia się przed A. afarensis i mieści się w części, która doprowadziła do współczesnych ludzi.  


<span>h, i, Kladogramy z połączonych analiz K oraz S&G (jak w a i b), z apomorfami dodanymi do kladogramu, by zilustrować sugerowany wzór ewolucyjnej zmiany. Charakterystyki zrekonstruowane w węzłach A i B dostarczają odnośników do zidentyfikowania apomorfów A. anamensis i A. afarensis, które są pokazane tutaj jako prostokąty zawierające skróty etykietek cech. Znaki czerwone, pomarańczowe, złote i zielone opisują podobną morfologię i pojawiają się w obu uprzednio opublikowanych 27,33. Patrz Supplementary Note 9 i Supplementary Table 1.</span>
h, i, Kladogramy z połączonych analiz K oraz S&G (jak w a i b), z apomorfami dodanymi do kladogramu, by zilustrować sugerowany wzór ewolucyjnej zmiany. Charakterystyki zrekonstruowane w węzłach A i B dostarczają odnośników do zidentyfikowania apomorfów A. anamensis i A. afarensis, które są pokazane tutaj jako prostokąty zawierające skróty etykietek cech. Znaki czerwone, pomarańczowe, złote i zielone opisują podobną morfologię i pojawiają się w obu uprzednio opublikowanych 27,33. Patrz Supplementary Note 9 i Supplementary Table 1.

W tym gatunku był dymorfizm płciowy, z samcami około 1,5 metra wysokości i wadze 45 kg, oraz samicami o wzroście okolo 1,1 metra i wadze 28 kg. Rozmiary i cechy czaszki (zużycie zębów itd.) sugerują, że był to dorosły samiec.


Wielkie odkrycie:
 Głównym i jednoznacznym wnioskiem tutaj – zakładając, że datowanie jest poprawne – jest, że A. anamensis współistniał z A. afarensis przez co najmniej 100 tysięcy lat. Sądzi się, że A. afarensis jest jednym z naszych przodków i dał początek rodzajowi Homo, jak również wymarłym „masywnym” australopitekom. Pozostawia to jednak pytanie: 


Czy A. anamensis był przodkiem A. afarensis?
 Tylko to, że dwa gatunki współistniały, nie znaczy, że ten, który żył wcześniej, nie był przodkiem tego, który pojawił się później. Pomyślmy, że były różne populacje wcześniejszego A. anamensis. Załóżmy, że jedna lub więcej z nich wyewoluowały w A. afarensis, ale jakieś inne populacje zachowały wygląd i cechy A. anamensis. Wtedy nadal mamy stosunek przodek-potomek, chociaż kladystyczni taksonomiści powiedzieliby, że w tym momencie A. afarensis odgałęził się i musimy zmienić nazwę A. amanensis. (To jest część praktyki kladystycznej klasyfikacji, chociaż nie ma to większego sensu dla laików.)


Niezależnie od tego, czy A. afarensis powstał w ten sposób, czy nie, jasne jest, że te dwa gatunki australopiteków żyły w tym samym czasie i paleoantropolodzy uważają, jak pokazuje pierwsza ilustracja powyżej, że jeden z nich jest przodkiem kilku gatunków homininów włącznie z nami.  


h/t: Pyers


Uwaga tłumacza: Proszę wszystkich paleoantropologów, którzy znajdą błędy w tłumaczeniu, o pomoc. Każdy wskazany błąd poprawię natychmiast i z pokorą. Nie powiem, bym zbyt dużo rozumiała z tego, co przetłumaczyłam.


A new and important hominin skull from Ethiopia

Why Evolution Is True, 1 września 2019

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne

Emerytowany profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest również jednym ze znanych "nowych ateistów" i autorem książki "Faith vs Fakt". Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Morgan Freeman? kuba 2019-09-24


Nauka

Znalezionych 1476 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
„Gryzoń skunksowy”, który żuje trujące rośliny i wypluwa truciznę na swoje futro   Coyne   2020-12-02
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
“Czarne tygrysy” w małym indyjskim rezerwacie sugerują losowy dryf genetyczny   Coyne   2021-10-26
“Daily Beast” wypacza epigenetykę oszukańczymi twierdzeniami, że dzieci mogą “odziedziczyć wspomnienia Holocaustu”   Coyne   2017-10-05
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
“Odwrócenie specjacji” (fuzja gatunków) u kruków   Coyne   2018-03-16
“Partenogenetyczny” rak rozmnaża się bez seksu: czy to jest nowy gatunek?   Coyne   2018-02-17
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
“Współczesny” Homo sapiens mógł być w Eurazji aż 210 tysięcy lat temu   Coyne   2019-07-17
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
100 milionów lat ozdabiania się śmieciami   Yong   2016-07-05
12 podstawowych punktów biologii ewolucyjnej   Cobb   2016-03-02
Pseudonauka Masaru Emoto   Novella   2017-12-18
Czy „toksyczna kobiecość” jest główną przyczyną bojów o społeczną sprawiedliwość?   Coyne   2021-02-08
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
“New Scientist”: Darwin jednak miał rację    Coyne   2020-10-01
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 1. Genetyczna plastyczność    Coyne   2020-10-03
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 2. Rzekome nieistnienie gatunków   Coyne   2020-10-05
Klasyczna historia skorygowana: porosty to grzyby + glony + drożdże (inne grzyby)   Coyne   2016-08-05
Homo floresiensis, hominin “hobbit”, w Internecie   Coyne   2016-11-25
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
„ Całujące się” koralowce złapane in flagranti   Yong   2016-07-28
”Sygnalizowanie cnoty” może nas irytować. Cywilizacja byłaby jednak bez niego niemożliwa    Miller   2019-09-13
A jednak chorują na raka    Łopatniuk   2016-02-13
Czyste okrucieństwo cięć w pomocy żywnościowej   Lomborg   2017-08-07
Dalszy spadek zgonów z powodu raka   Novella   2019-02-04
Dlaczego mamy alergie?   Zimmer   2016-01-28
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Dlaczego zwierzęta są urocze?   Coyne   2014-12-30
Dziennik z Mozambiku: Demony w kurzu   Naskręcki   2018-03-30
Dziwaczne, wysysające krew czerwie jurajskie   Cobb   2014-06-28
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Gigantyczne “paleonory” wykopane przez wymarłe ssaki   Coyne   2017-06-29
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
Kilka lekcji z rosyjskiej rewolucji. Jak kuszący radykalny nihilizm prowadzi do ekstremizmu   Geifman   2021-03-22
Komisja Europejska ukrywa naukę o pszczołach   Ridley   2017-05-03
Malaria pachnąca cytryną    Zimmer   2015-04-07
Małpo ty moja   Koraszewski   2015-04-17
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Minęło 40 lat od wydania „Samolubnego genu” – śmiała książka Richarda Dawkinsa ostała się próbie czasu   Ridley   2016-02-17
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Nowe badanie wskazuje na jednego oszusta   Coyne   2016-08-18
Nowy i dziwaczny rodzaj mimikry: nasiona rośliny naśladują kształt i zapach odchodów zwierzęcych, by ułatwić roznoszenie ich przez żuki gnojowe   Coyne   2015-10-20
O porażkach wolności i lęku przed nauką   Dennett   2016-05-20
O rzeczywistości rasy i odrazie do rasizmu    i Brian Boutwell   2017-09-04
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Osobisty mikrobiom w cyfrach   Zimmer   2014-08-14
Ostrogony nie są naprawdę “żywymi skamieniałościami”    Coyne   2015-07-29
Palestyńska intersekcjonalność z nazistami   Frantzman   2017-07-08
Pochwała ignorancji, czyli wiem, że nie wiem   Cullen   2017-01-11
Przykre niespodzianki, czyli czerniak i siwizna   Łopatniuk   2015-08-01
Przypuszczalnie złamana kość    Coyne   2015-06-04
Rozum i Wiara IICzyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-11-22
Ryba z biodrami   Mayer   2016-03-30
Siedem narzędzi myślenia   Dennett   2014-11-19
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Wierzący nagradzani za życia   Coyne   2014-12-21
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Świetna ewolucyjna innowacjaktóra okazała się zgubna   Yong   2015-12-10
Dlaczego odmawiamy dostrzegania jaśniejszej strony, choć powinniśmy   Pinker   2018-04-17
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Mądrość w pułapce autorytetu   Witkowski   2020-04-18
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Pochwała jednoznaczności   Witkowski   2019-10-29
Z perspektywy naszego kurnika   Witkowski   2020-01-16
A co to takie włochate?   Łopatniuk   2016-04-02
A genomy ciągle kurczą się…   Zimmer   2016-11-22
A teraz dobre wiadomości: Sprawy naprawdę idą w dobrym kierunku   Pinker   2015-11-24
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
A.N. Wilson znowu kopie Darwina, tym razem w “Times”   Coyne   2017-09-07
Adam i Ewa: dwoje, czy więcej niż dwoje przodków?   Coyne   2017-01-07
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
AI – asystent lekarza   Novella   2020-12-09
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Akademicki skandal: troje badaczy umyślnie publikowało fałszywe artykuły o „badaniach żałości”, by pokazać fatalne standardy akademickie w naukach społecznych   Coyne   2018-10-12
Akcja afirmatywna w wieloetnicznym narodzie   Hyams   2020-07-17
Aktywacja telomerazy mogłaby prowadzić do leczenia samej starości   Ridley   2015-10-27
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Aktywność umysłowa nie zapobiega osłabieniu umysłowej sprawności   Novella   2018-12-15
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Akupunktura kwantowa   Novella   2019-04-23

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


&#8222;Choroba&#8221; przywrócona przez Putina


&#8222;Przebudzeni&#8221;


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk