Prawda

Środa, 8 maja 2024 - 09:58

« Poprzedni Następny »


Niewiarygodna idea bogów/Boga


Lucjan Ferus 2023-11-26


„Motto: „Rzeczywistość jest prawdziwa, natomiast idee są wymyślone,

dlatego powinniśmy dbać o to, aby były zgodne z rzeczywistością”.

                                                           (ks. Krzysztof Charamsa).

                                              

Jest to kontynuacja cyklu pt. „Trudna sztuka zrozumienia istoty rzeczy”, który był polemiką z podręcznikiem do nauki religii dla klasy V i nosił tytuł: „WIERZĘ W BOGA”. Tytuł tego cyklu niejako nawiązuje do tytułu tamtego podręcznika, ale też uwzględnia perspektywę  religioznawczą (a nie tylko religijną), jaka będzie często używana w przedstawianej tu argumentacji. Co mnie skłoniło do napisania tego tekstu? Otóż w tamtym cyklu, polemizując z zamieszczonym w owym podręczniku infantylnym wizerunkiem Boga, często używałem perspektywy religijnej, aby w ten sposób pokazać wewnętrzne i bardzo liczne sprzeczności, jakie zawierają w sobie biblijne „prawdy” religijne. Co w konsekwencji prowadziło do ujawniania wielu absurdów, immanentnych tej (nie tylko) religijnej doktrynie.


Jednakże w swoich tekstach, nie chcę wytykać jedynie logicznych błędów i wielu zakłamań tkwiących w religijnych ideach, bez jednoczesnego pokazania poza religijnych przyczyn tego odwiecznego stanu rzeczy. Jest oczywiste, że o wiele łatwiej jest „pastwić się” nad starymi religijnymi mitami (co kiedyś mi nawet zarzucono), niż dotrzeć do prawdziwych przyczyn powstania takich i im podobnych wierzeń i wyjaśnić dlaczego akurat w takiej formie one powstały i co skłoniło ich autorów lub autora, do tego kierunku ich  „twórczości”? W tym cyklu chciałbym pokazać „odwrotną stronę” tego „teologicznego” problemu, czyli opisać prawdziwe przyczyny powstania takiej, a nie innej koncepcji „naszego Boga”.

                                                            

Zanim przejdę do meritum dodam tylko, że mimo zmiany perspektywy argumentacji z religijnej na religioznawczą, będzie to nadal polemika z tym samym podręcznikiem do nauki religii, jednakże teraz potencjalny Czytelnik będzie miał okazję zajrzeć „na drugą stronę” (niewidoczną) tej idei i dowiedzieć się m.in. dlaczego Bóg tejże religii zachowywał się tak dziwacznie i nielogicznie w kontekście swoich wielu posiadanych atrybutów (wg religii), ale szczególnie: wszechmocy i wszechwiedzy. I o ile z perspektywy religijnej nie sposób było pojąć „logiki Jego zachowania” w relacjach z ludźmi, to już z perspektywy religioznawczej, ta sytuacja różni się diametralnie! Niniejszy tekst także będzie zaczynał się od wstępu, jak ten dla młodzieży szkolnej. A zatem do rzeczy!

                                                            ------ // ------

„Drodzy czytelnicy! Obserwując otaczającą nas rzeczywistość, z „nieodzownym jej elementem”, którym jest Człowiek, zapewne nie raz zadawaliście sobie pytania dotyczące tego aspektu naszej egzystencji: dlaczego ludzie są tak bardzo różni? Jedni potrafią czynić bezinteresownie wiele dobra dla innych osób, nie oczekując w zamian wdzięczności. Innych natomiast stać na wyrządzanie bliźnim największych podłości i świństw, popełnianie zbrodni, morderstw, a nawet na współudział w ludobójstwie! Czyli, jak zauważył to Blaise Pascal: „Człowiek nieskończenie przewyższa człowieka”. W jaki sposób to sobie wytłumaczyć?

 

Czy tak, jak religia tłumaczy dzieciom, iż ludzie od czasu popełnienia grzechu pierworodnego w raju, rodzą się już z grzeszną naturą, która ich skłania do czynienia zła i nieprawości, a człowiek nie potrafi się oprzeć tym instynktownym, wewnętrznym nakazom? Dlaczego więc ta nasza „grzeszna natura”, nie oddziałuje na wszystkich ludzi w jednakowo negatywny sposób? No i czy naprawdę człowiek może stawać się lepszy dzięki odprawianiu rytualnych czynności i religijnych obrzędów? Jak można w ten sposób „naprawić” naszą ułomną naturę, skoro nawet „odkupicielska ofiara na krzyżu z Bożego Syna” niczego nie zmieniła w tej materii: tak jak człowiek był grzeszny i śmiertelny, tak jest nadal! Tyle, że dostał obietnicę życia wiecznego po śmierci (choć w żaden sposób nie można potwierdzić jej realności). 

 

Czy żydowski filozof Majmonides miał rację, twierdząc, że „Bóg potrafi wszystko uczynić, oprócz naprawienia człowiekowi grzesznej natury?”. Byłoby to bardzo dziwne, jeśli się weźmie pod uwagę wszechmoc i wszechwiedzę, jedne z ważniejszych atrybutów naszego Boga. Dodam tylko, iż w tejże religii (w innych także) jest wiele podobnych pytań, na które nasi „przewodnicy duchowi”, albo nie potrafią odpowiedzieć, albo udzielają tak pokrętnych odpowiedzi, jakie już „na pierwszy rzut oka” wyglądają niewiarygodnie. Zatem, postaram się w niniejszym tekście odpowiedzieć na szereg wątpliwości związanych z doktryną tejże religii, a jest ich niemało, tyle że nie każdy jest tego świadomy”.                                                   ------ // ------

Zacznę od próby wyjaśnienia przyczyn powstania tego infantylnego i zakłamanego wizerunku „naszego Boga”. Być może spotkam się z zarzutem, iż zbyt dosłownie odczytuję prastare religijne mity, ale muszę to zrobić raz jeszcze, aby dokładnie przedstawić na czym polega ten religijny, uniwersalny (w sensie zastosowania) „ideowy przekręt”, w którym człowiek został obarczony winą i odpowiedzialnością za wszelakie zło istniejące w dziele Bożym, a nie jego wszechmogący Stwórca. Z perspektywy religijnej wygląda to tak (w dużym skrócie):  

                                                           ------ // ------

Bóg w ciągu sześciodniowego aktu kreacji stwarza cały Wszechświat, świat i na końcu pierwszą parę ludzi, na swoje podobieństwo i obraz, wypowiadając słowa: „Niechaj się stanie”. Potem błogosławi im, mówiąc: „Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną /../ I stało się tak. A Bóg widział, że wszystko co uczynił, było bardzo dobre” (Rdz 1,28,31). Otóż to! „Było bardzo dobre!”. Czy mogło być inaczej w przypadku wszechmogącego, wszechwiedzącego i wszechobecnego w swym dziele Stwórcy? No, nie mogło być, żadną miarą! Logiczne rozumowanie temu przeczy, czyż nie tak? Zatem, to bardzo dobre boże dzieło (wg oceny „samego Stwórcy”) nie wymagało żadnej poprawy,ani też żadnych „poprawiaczy”, czyli tzw. „pomocników” Boga, uważających się za  „przewodników duchowych ludzkości”. Należało więc ten stan zmienić.

 

I oto mamy drugi mit (nb. starszy od pierwszego) o całkiem innym sposobie „stworzenia” ludzi przez Boga, ale za to ów mit od razu wprowadza inną relację między Stwórcą, a Jego rozumnymi stworzeniami: ludzie przeciwstawiają się Bogu i zjadają zakazany owoc. Od tej chwili, człowiek wskutek swego nieposłuszeństwajest w „relacji grzechu”do swego Boga i w związku z tym „musi czuć się winnym”. Każdy człowiek, w każdym czasie musi czuć się winny i zabiegać u Boga o przebaczenie owej winy: „/../ wszyscy bowiem zgrzeszyli i pozbawieni są chwały Bożej” (Rz 3,23). „Wszyscy razem zbłądzili, stali się nikczemni, takiego co dobrze czyni, nie ma ni jednego” (Ps 53,4). Otóż to! Wszyscy ludzie bez wyjątku są grzeszni, bowiem rodząc się już z „grzeszną naturą”, nie mają wyboru w tej kwestii!

                                                           ------ // ------

Pierwsze i podstawowe pytanie jakie mi się narzuca w związku z tym problemem jest takie: „Dlaczego Bóg, wiedząc już (i widząc, Rdz 3,12-14), że pierwsi ludzie zgrzeszyli w raju i nie nadają się już na doskonałych protoplastów ludzkości, zdecydował jednak wywieść rodzaj ludzki z osobników o skażonej grzechem naturze, skłonnej do czynienia zła i nieprawości - wiedząc także o tym, jakie będą tego tragiczne skutki w przyszłości? Zamiast stworzyć drugą, bardziej doskonałą parę ludzi, gwarantującą tym samym doskonałe Boże dzieło: bezgrzeszną ludzkość?”. Przecież przy Jego nieskończonych możliwościach takie rozwiązanie narzuca się samo, nieprawdaż? Oczywiście, że tak! I nie trzeba być geniuszem, aby to pojąć.

 

Bóg o nieskończonych możliwościach, mógł ten problem rozwiązać zaraz na samym początku (ba! biorąc pod uwagę tylko jeden z Jego atrybutów –wszechwiedzę – mógł nie dopuścić do jego zaistnienia): mógł np. cofnąć czas do momentu poprzedzającego to cwanie pomyślane kuszenie i „usunąć” owego podstępnego gada. Mógł też wypowiedzieć słowa: „Niechaj ludzie z powrotem staną się doskonali, tacy, jak byli przed upadkiem” i mógł też na wiele innych sposobów poprowadzić ten aspekt swego dzieła, związany z powstaniem rodzaju ludzkiego na Ziemi. Dlaczego więc wybrał ten najgłupszy z możliwych (przy swoich  możliwościach), czyli zapoczątkowanie ludzkości z protoplastów o grzesznej naturze?!

                                                           ------ // ------

Nie sposób odpowiedzieć na te pytania w jakiś rozsądny sposób, nie wychodząc poza „prawdy” religijne. Bowiem wygląda na to, że albo Bóg nie jest wszechmogący i nie mógł sobie poradzić z tym problemem, jak przystało na wszechmocnego Stwórcę? Albo jest, ale nie jest On Bogiem miłości, który chce dla swych rozumnych stworzeń – ludzi jak najlepiej – tylko wręcz przeciwnie: zależy Mu na tym, aby wszyscy ludzie byli grzeszni i śmiertelni! Z czego można tak wnioskować? Chodzi o te dwa różne „początki” ludzkości: w pierwszym Bóg widział, że wszystko, co dotąd stworzył było bardzo dobre, natomiast w drugim wyszła Mu „marność nad marnościami” (a mimo to, nie poprawił jej, zaraz na samym początku).  

 

A jeśli tak się sprawy mają (wg religii), to już otwiera się furtka dla kapłanów, którzy pomogą ludziom wyjednać u Boga przebaczenie. I w ten prosty sposób kapłani mają co robić, stają się potrzebni, jako „duchowi” pośrednicy pomiędzy Bogiem, a człowiekiem. Wystarczył prosty zabieg: zamiast stanu zgody i miłościjaki panował w relacji między pierwszymi ludźmi, a Bogiem, wprowadzić stan niezgody, winy i kary,oraz potrzebę wybaczenia jej przez Boga. Pod warunkiem oczywiście, iż ludzie będą Mu posłuszni, stosując się do Jego wszystkich nakazów i zakazów: (np. w judaizmie jest ich 613, nie wliczając w to Dekalogu).

 

W pierwszej wersji stworzenia ludzi (doskonałej), można byłoby się obejść bez kapłanów (i zapewne też bez religii), ponieważ człowiek był takim, jakim go Bóg zamierzył i w związku z tym nie wymagał istnienia duchowych „naprawiaczy”. Natomiast w drugiej wersji (ułomnej), są oni potrzebni jako ci, którzy dzięki rytuałom, ofiarom i modlitwom, zabiegają u Boga o łaskę dla grzesznego człowieka. Dlaczego zatem w tej naszej „jedynie prawdziwej” religii zawarty jest taki wewnętrznie sprzeczny (a zarazem infantylny) obraz tego aspektu Bożego dzieła, który przecież miał być „koroną bożego stworzenia”? Co poszło nie tak, jak powinno pójść w kreacji wszechmocnego i ponoć absolutnie doskonałego Stwórcy? Oto jest pytanie!

                                                           ------ // ------

Jednak wbrew pozorom nie jest tak, że mamy (chrześcijanie, a konkretnie katolicy) aż takiego perfidnego i bezlitosnego Boga, który mimo tego, iż posiada nieskończone i niczym nie ograniczone możliwości (cały Wszechświat stworzył słowami: „Niechaj się stanie!”), więc mógłby stworzyć doskonałe istoty rozumne, które byłyby bezgrzeszne, moralnie doskonałe i nieśmiertelne. On jednak (dla własnej korzyści) stworzył istoty ułomne, posiadające grzeszną naturę, która skłania ich nieustannie do czynienia zła i wszelkich możliwych niegodziwości, podłości, przestępstw i zbrodni. Jak można wytłumaczyć tą nie do pogodzenia sprzeczność? Otóż można dwojako: z perspektywy religijnej i religioznawczej. Zacznijmy od tej pierwszej.

                                                          

Otóż jak twierdzi Pismo Święte tejże religii, Bóg ów posiada Syna, którego już dawno, dawno temu (jeszcze przed stworzeniem świata) przeznaczył na Zbawiciela i Odkupiciela grzesznej ludzkości (P1,1,20). Jak wg tego Boga miałoby wyglądać owo Odkupienie ludzkich grzechów (włącznie z pierworodnym) w wykonaniu Jego Syna? Miał On zostać zamęczony na śmierć na krzyżu i ta Jego śmierć w męczarniach miała odkupić winy i grzechy wszystkich ludzi. Zaś zbawienie (pośmiertne) dostanie każdy, kto uwierzy w Niego i w Jego Ofiarę na krzyżu. Będzie ono równoznaczne z życiem wiecznym w niebie, po śmierci i po Sądzie Ostatecznym.

 

Czyli (z perspektywy dogmatu o Trójcy Świętej), Bóg złożył w ofierze Siebie samego, samemu sobie, aby przebłagać/przekupić Siebie samego za Swoje nieudane stworzenie – człowieka. Pierwsze pytanie jakie mi się narzuca w kontekście tych „prawd” religijnych, jest takie: Jaka korelacja zachodzi między grzeszną naturą ludzką, a „ofiarą odkupicielską” Syna Bożego na krzyżu? Czy po „złożeniu” z Niego tej ofiary, ludzie przestali się rodzić z naturą skłonną do czynienia zła i nieprawości? Zaprzestali czynienia zła swym bliźnim? Stali się nieśmiertelni? Otóż nic z tych rzeczy! Wszystko zostało po staremu, tak jak było, tylko Jego wyznawcy  mają wierzyć w obietnicę pośmiertnego, wiecznego życia w niebie.

                                                           ------ // ------

Można więc wnioskować, że ta „odkupicielska ofiara” z Syna Bożego „naprawiła” tylko jeden z przejawów grzechu pierworodnego człowieka: jego śmiertelność. I to w ograniczony sposób, bo przecież ludzie umierają nadal, tak jak i wcześniej umierali, tyle, że teraz powinni wierzyć w swoje zmartwychwstanie i pobyt w niebie. Jeśli oczywiście przejdą pomyślną weryfikację na Sądzie Ostatecznym. (Czyli dopiero wtedy „Jezus Chrystus pokona śmierć”). Zaś w kwestii posiadania przez ludzkość grzesznej natury, ta „odkupicielska ofiara” niczego nie zmieniła u ludzi na lepsze. Dlaczego nie spowodowała ona u nich „zaniku” grzesznej natury, wyrządzającej stworzeniom Bożym niewyobrażalne zło?! Jak wobec tego można twierdzić, że „odkupiła” ona wszystkie grzechy ludzkości, skoro z każdym nowo narodzonym człowiekiem przybywa tych grzechów, bowiem ludzie rodzą się już z grzeszną naturą (!?).    

 

Drugie pytanie związane z tym problemem: dlaczego wszechmogący Stwórca (pamiętajmy, iż cały Wszechświat stworzył słowami: „Niechaj się stanie!”) wymyślił taki odrażający w swym okrucieństwie sposób „naprawienia” swego ułomnego dzieła, a głównie człowieka? Przecież przy Jego nieskończonych i nieograniczonych możliwościach, ta męczeńska, „odkupicielska ofiara” z Jego Syna była całkowicie niepotrzebna i nieadekwatna do Jego atrybutów, a co za tym idzie archaiczna i anachroniczna, ale przede wszystkim irracjonalna w kontekście Bożej wszechmocy! Czy istnieje jakieś logiczne, łatwe do zrozumienia i do zaakceptowania wytłumaczenie przedstawionych powyżej problemów? Oczywiście, że istnieje, tyle że należy spojrzeć na nie z innej perspektywy, niż robią to religijne „prawdy”.   

                                                           ------ // ------

Dalszy ciąg tego tekstu będzie pisany już z tej innej – czyli religioznawczej – perspektywy i dzięki niej można będzie pokazać i wyjaśnić skąd i dlaczego wziął się ten biblijny, infantylny i pełen sprzeczności wizerunek Boga. Jaki mimo ewidentnej infantylności, nadal w najlepsze funkcjonuje w licznych jej wersjach, jakby nikt nigdy nie dostrzegał ich, ani nie zdawał sobie sprawy z ich konsekwencji, mających niebagatelny wpływ na wiarygodność tejże religii (bo o próbie zrozumienia religijnych „prawd”, nawet nie będę wspominał).

 

                                                           ------ CDN.------    


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 907 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

"Chrześcijańskie dziewczyny są przeznaczone tylko do jednego – do dawania przyjemności muzułmańskim mężczyznom”   Ibrahim   2016-10-03
"Nic wspólnego z islamem"?   Bergman   2016-12-11
"Time Magazine” i zachodnie podejście do islamizmu   Mahmoud   2021-10-02
#PrayForGaza #PrayForPalestina.   Koraszewski   2018-02-07
„Cywilizacja i islam to dwie różne rzeczy”Ex-muzułmanie, teraz wiele zależy od nas.   Pandavar   2024-04-10
„Szczepionkowa” hipoteza powstania religii   Ferus   2021-05-02
“Atlantic” rozważa ważką kwestię: czy wczesne homininy miały dusze?   Coyne   2015-10-05
“Hańba Pakistanu”: oskarżenia o bluźnierstwo   Saeed   2023-02-03
“New York Times” głosi fałszywą przyjaźń między nauką i religią   Coyne   2023-03-30
“Newsweek” bezkrytycznie chwali brazylijskiego chirurga fantomowego -  i wychwala inne czary-mary   Coyne   2016-03-12
“Rozum został stworzony przez Boga”   Coyne   2014-01-03
 “Islam przeżywa ostre starcie z nowoczesnością i wymaga reform”     2018-11-22
Uzdrawianie wiarą zabija dzieci   Coyne   2014-11-19
Dzisiejszy strajk i encyklika z 1968 roku   Koraszewski   2016-10-03
Kościół, nauka i próby pogodzenia wiary z życiem   Koraszewski   2016-10-07
Portret wielkiego agnostyka   Coyne   2013-12-14
Ani nie manifest, ani nie tak nowego ateizmu   Koraszewski   2019-04-26
  Egzorcyści kontra Zły (II). Czyli pozorna walka „dobra ze złem”.   Ferus   2023-11-12
(Nie)Fachowe pośrednictwo religijne.Czyli nieudana próba połączenia sprzecznych ze sobą zachowań.   Ferus   2021-08-29
(Nie)zwykła opowieść wigilijna. Czyli moja nocna, niedokończona rozmowa z psem.   Ferus   2021-12-26
Adwokat diabła II.Czyli religijna wersja ludzkich umiejętności „poszukiwania wyjścia”.   Ferus   2018-12-16
Adwokat diabła. Czyli religijne racje zastępujące prawdę.   Ferus   2018-12-09
Alternatywny Genesis: Boski reality show II.Czyli kwestia duchowości/duszy widziana z „nieco” innej perspektywy.   Ferus   2024-05-05
Alternatywny Genesis: Boski reality show.Czyli kwestia duchowości/duszy widziana z „nieco” innej perspektywy.   Ferus   2024-04-28
Ameryko, obudź się!   Imani   2014-08-08
Arabia Saudyjska i jej pięć minut w mediach   Koraszewski   2015-10-02
Bańki, medycyna, islam i sport     2016-08-27
Bezbożne „Ranczo”.Czyli nie jest dobrze, iż wierni mało wiedzą o religii, czy raczej bardzo dobrze?   Ferus   2021-02-21
Bezduszna duchowość ateistów   Koraszewski   2021-08-03
Biblia źródłem moralności? Żartujesz sobie!   Coyne   2014-09-10
Bogowie popkultury.Czyli jakimi religijnymi stereotypami „karmi” nas telewizja.   Ferus   2021-09-05
Boski niebyt, nauka i patriotyzm   Koraszewski   2018-11-07
Boże słowo głoszone z ambony     2017-08-10
Cena świętego spokoju.Czyli religijny raj dla oportunistów albo też azyl ignorancji (wg Spinozy).   Ferus   2024-03-10
Chrześcijanie XXI wieku   Koraszewski   2014-01-17
Czego naucza imam w Kopenhadze     2017-06-19
Czy Bóg jest bezcielesną osobą?   Coyne   2014-03-16
Czy nasze wartości pochodzą od Boga?   Stenger   2014-07-31
Czy nauka czyni zbędną wiarę w Boga?   Stenger   2017-08-25
Czym jest wszechświat wobec chodzenia po wodzie?   Ferus   2015-01-03
Duchowa służba zdrowia. Czyli oblicze Boga zatroskanego Miłosierdziem.   Ferus   2021-04-18
Duchowość i seksualność szatana XXI wieku   Kruk   2014-04-30
Ego kontra Świadomość. Czyli lepiej żyć złudzeniami czy prawdą o rzeczywistości?   Ferus   2019-03-03
Humanizm jako alternatywa   Grayling   2016-06-12
Ignorowane ludobójstwo chrześcijan w Nigerii    Ibrahim   2020-08-25
Indyjskie czary nad słowem sekularyzacja   Ahmad   2015-11-27
Islamscy towarzysze podróży w drodze do bigoterii i masowych mordów   Fernandez   2017-04-23
Jacek Tabisz o nowym humanizmie    Tabisz   2021-12-21
Jak odpowiadać na argumenty teisty   Stenger   2016-08-25
Kiedy największa na świecie sunnicka instytucja religijne potępi swój kolonializm?    Shoaaib   2019-02-24
Koran i mowa nienawiści   Rizvi   2015-03-28
Mój racjonalny ateizm.Czyli w czym upatruję siłę areligijnych poglądów.   Ferus   2024-01-28
Miecz czy Rozum? Czyli jak uczy historia religii: na jedno wychodzi!   Ferus   2021-03-28
Moja racjonalna wiara. Czyli idea bogów/Boga dla bardziej wymagających.   Ferus   2023-12-31
Najdłużej trwająca mistyfikacja w dziejach ludzkości. Suplement „B”.   Ferus   2020-01-19
Najlepszy ze światów – Ziemia? Czyli najlepsza z możliwych marności nad marnościami.   Ferus   2023-08-06
Niechciany dar Boga. Czyli trudności z akceptacją nieuniknionego.   Ferus   2018-12-02
Nieudacznicy, tchórze? Nie, idealiści   Carmon   2017-06-02
Nieudane autodafe. Czyli: kiedy ateizm był zbrodnią.    Ferus   2023-11-19
Nocna rozmowa z biskupem o sensie życia   Koraszewski   2018-04-09
Osaczeni przez religię   Rushdie   2017-02-03
Otwarty umysł jest zaletą   Andreadis   2017-02-16
Państwo częściowo wyznaniowe   Koraszewski   2014-06-15
Pod sztandarem Niebios   Foster   2015-03-15
Pod sztandarem Niebios   Foster   2017-03-09
Podsumowanie ataków na ateistów   Coyne   2014-01-07
Poznacie ich po ich owocach   Grayling   2017-07-30
Poświąteczna refleksja. Kiedy mity traktowane są jako rzeczywistość.   Ferus   2021-04-11
Religia, “Playboy” i Frank Sinatra   Coyne   2014-08-27
Republika Ateistów odparła atak religijnych ekstremistów   Stone   2017-06-07
Rozmyślając nad sensem życia (VI)   Ferus   2019-05-12
Rozum i wiara, Część III -Czyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-12-13
Rozum i WiaraCzyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-11-01
Sens życia   Haught   2015-11-20
Sumerowie patrzą z osłupieniem jak Bóg tworzy świat     2014-12-23
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów. Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (V)   Ferus   2022-08-28
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (II)   Ferus   2022-08-07
Szamani: antenaci współczesnych kapłanówI.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (III)   Ferus   2022-08-14
Tako rzecze rzecznik Nycza   Koraszewski   2016-03-28
Teologia wyzwolenia diabłów                  Kruk   2014-10-24
Tęsknota za bezpiecznym miejscem (II)Czyli Królestwo Niebieskie na Ziemi.   Ferus   2018-02-18
Tęsknota za bezpiecznym miejscem. Czyli Królestwo Niebieskie na Ziemi.   Ferus   2018-02-11
Turcja: Czy z religijnego punktu widzenia pożądanie własnej córki jest w porządku?   Bekdil   2016-01-25
Uciekłaś od wojny, a oni przyjęli cię      2020-03-13
Uprowadzenie Holocaustu dla Dżihadu: Auschwitz i KnesetCzęść 5: Wbijanie noża   Pandavar   2020-06-24
Wezwanie do reformy islamu     2016-05-05
Wspólnota (niektórych) wierzących i (niektórych) ateistów   Koraszewski   2014-10-01
Zatrute ziarnoCzyli wkład chrześcijaństwa w cywilizację europejską.   Ferus   2024-02-11
Zbiorowe zmartwychwstanie, czyli jednak Halloween   Kruk   2015-04-09
Zderzenie cywilizacji czy zderzenie idei?     Koraszewski   2015-09-06
Zwrot, który zmienił świat   Koraszewski   2016-07-01
Świadkowie Jehowy i odmowatransfuzji krwi dla dziecka   Coyne   2014-09-07
Pytanie bez odpowiedzi   Łukaszewski   2021-10-18
Wierzę w Boga Ojca   Koraszewski   2016-09-09
Agnostyk czy ateista?   Koraszewski   2013-12-05
Konstytucyjni ateiści   Koraszewski   2013-12-05
Ab ovo   Kruk   2015-02-15
Abraham aresztowany po próbie złożenia ofiary z syna   Swidler   2014-09-29
Absolwent teologii mówi o naszej rzekomej potrzebie dalszych studiów teologicznych zanim zaczniemy krytykować religię   Coyne   2015-06-12
Absurdalna awersja wierzących do ateizmu   Ferus   2021-11-07

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk