Kiedy krytyka George’a Sorosa jest antysemicka?

Moja definicja mówi:

W artykule naukowym, który przedstawiłem wraz z moją prezentacją na ten temat w ISGAP [globalne interdyscyplinarne centrum badań antysemityzmu, przyp. tłum.] na początku tego miesiąca, zająłem się tym właśnie tematem, porównując konkretną krytykę Sheldona Adelsona i George'a Sorosa, aby sprawdzić, czy jest ona antysemicka, czy nie. Nie ma wątpliwości, że część krytyki obu tych ludzi jest antysemicka, ale każdy przypadek należy oceniać osobno.

Oto co napisałem w artykule:

Jak ta definicja ma się do bardziej kontrowersyjnych lub niejednoznacznych przypadków potencjalnego antysemityzmu?

George Soros jest żydowskim miliarderem, który finansuje wiele lewicowych spraw. Sheldon Adelson był żydowskim miliarderem, który finansował wiele prawicowych spraw. Obaj byli przedmiotem teorii spiskowych. Czy te teorie są antysemickie?

Frank Gaffney powiedział o Sorosie:

Czy George Soros jest antychrystem? Podczas gdy były burmistrz Nowego Jorku Rudi Giuliani wysunął tę kwestię, teolodzy mogą być lepiej przygotowani do prowadzenia debaty niż politycy.

Dziesięciolecia historii tego miliardera, finansisty i filantropa, pokazują jednak taką wrogość i są tak niszczące, że trzeba go co najmniej uznać za prawą rękę antychrysta. [i]

Zostało to uznane przez ADL za antysemickie [ii]. Czy to jest antysemityzm?

Nie jestem ekspertem od chrześcijańskiej eschatologii, ale widziałem, że bogaci nie-Żydzi, tacy jak Bill Gates [iii] i Jeff Bezos [iv], również zostali oskarżeni o to, że są Antychrystem, więc bez wzmianki ani aluzji do religii Sorosa, nie pasuje to do mojej definicji antysemityzmu – atak jest na wpływowego krezusa, a nie na niego jako Żyda, przynajmniej na pierwszy rzut oka.

W przeciwieństwie do tego, wokalista Pink Floyd, Roger Waters, powiedział o Sheldonie Adelsonie [v] :

Sheldon Adelson uważa, że tylko Żydzi – tylko naród żydowski – są całkowicie ludźmi. Że są w jakiś sposób połączeni… i że wszyscy inni na Ziemi są po to, by im służyć.

Nie ma żadnych zapisów, by Adelson kiedykolwiek coś takiego powiedział. Waters – świadomie lub nie – przywołuje antysemickie interpretacje Talmudu i przypisuje je Adelsonowi.

Zarówno Waters, jak i Gaffney oskarżają bogatych Żydów o to, że są władcami marionetek, ale tylko Waters formułuje oskarżenie w wyraźnie antyżydowskich kategoriach. Według mojej definicji pokazuje wrogość, oczernianie i przekazuje złośliwe kłamstwa na temat Żyda jako indywidualnej jednostki. Podczas gdy oszczerstwo Gaffneya można interpretować jako skierowane przeciwko każdemu bogatemu człowiekowi, inwektyw Rogersa nie można interpretować inaczej niż  antysemickie.

Z pewnością motyw władcy marionetek kojarzony jest z Żydami od ponad wieku. Jednak nie dotyczy to wyłącznie Żydów, więc bez dodatkowych dowodów nie możemy powiedzieć, że samo oskarżenie jest antysemickie, gdy dotyczy wpływowego Żyda.

To podnosi kolejną kwestię przy ustalaniu, czy coś jest antysemickie, czy nie. Definicja robocza IHRA dokłada wszelkich starań, aby wskazać, że wiele z prób ustalenia, czy coś jest antysemickie, czy nie, zależy od kontekstu. Byłbym nieco bardziej szczegółowy i powiedziałbym, że wiele zależy od nastawienia potencjalnego sprawcy. Ich intencje mogły być całkowicie niewinne, mogły być złośliwe i bardzo możliwe, że byli nieświadomi lub nieostrożni co do implikacji swoich obraźliwych działań lub oświadczeń.

Nie potrafimy czytać w myślach, ale możemy zgadywać na podstawie innych stwierdzeń lub działań osoby lub grupy, która stoi za obraźliwymi słowami lub czynami. W tym przykładzie, jeśli Gaffney miał historię antysemityzmu lub wcześniej wyraźnie odnosił się do tego, że Soros jest Żydem, lub cytował źródła mówiące, że Antychryst musi być Żydem, możemy racjonalnie założyć, że jego wypowiedź była rzeczywiście antysemicka, ponieważ w takim przypadku byłaby to również wrogość, oczernianie i złośliwe kłamstwa na temat Sorosa jako indywidualnego Żyda.

Znajomość motywacji osoby wygłaszającej obraźliwy komentarz jest kluczem do każdego ustalenia. Uważam, że powinniśmy skłaniać się ku ostrożności i nie zakładać antysemickich motywów, chyba że istnieje po temu ważny powód, zazwyczaj historia innych wyraźnie antysemickich komentarzy lub konsekwentny schemat potępiania Żydów.

[i] Frank Gaffney, “George Soros, The Anti-Christ, or Just His Right-hand Man?”, Center for Security Policy, October 11, 2018

[ii] “The Antisemitism Lurking Behind George Soros Conspiracy Theories,” ADL Blog, October 11, 2018

[iii] Christopher James Blythe, “Bill Gates’ Comments on Covid-19 Vaccine Enflame ‘Mark of the Beast’ Worries in Some Christian Circles,” Religion Dispatches, May 4, 2020

[iv] “Could Jeff Bezos possibly be the Antichrist?”, Reddit r/Christianity, March 13, 2022

[v] “Musician Roger Waters on Hamas-Affiliated News Agency: Crazy Puppet Master Adelson Has Donald Trump’s Tiny Little Pr*ck in His Pocket; Israelis Teach U.S. Police How to Murder Blacks,” MEMRIReports Twitter,  June 21, 2020

Jeśli krytyka Sorosa lub Adelsona przywołuje lub sugeruje jego żydowskość, to jest antysemicka. Ale fakt, że są Żydami, nie sprawia automatycznie, że krytyka jest antysemicka, tak jak nie można zakładać, że krytyka Andy'ego Levina czy Henry'ego Kissingera jest antysemicka bez dodatkowego kontekstu i dowodów.

Z mojego doświadczenia wynika, że najtrudniejszymi przypadkami są zakodowane słowa („psi gwizdek”) - lub domniemane kody. Ze swej natury mają wbudowaną warstwę wiarygodnego zaprzeczenia, więc wyrafinowani antysemici mogą z nich korzystać z doskonałym skutkiem, nie będąc jawnie antysemitami. Ale ludzie mogą też niewinnie wypowiadać „psie gwizdki”, którym nie nadają zakodowanego znaczenia – terminy takie jak „kosmopolityczny”, „Nowy Jork”, „bankierzy”, „władca marionetek” i „Wschodnie Wybrzeże” mogą być użyte złośliwie lub niewinnie. Kiedy powiedziałem na konferencji, że wolałbym popełnić błąd na korzyść wątpliwości, inni się nie zgodzili. Ale moim zdaniem, o ile nie ma dodatkowych dowodów na to, że osoba używająca problematycznego wyrażenia miała na myśli Żydów lub judaizm, lepiej nie zakładać, że jest to krytyka antysemicka. 

I jako uwieńczenie mojej definicji antysemityzmu: żadna inna definicja, o której wiem, nie daje użytecznych wskazówek, czy te przypadki graniczne są antysemickie, czy nie. Mając dobrą, precyzyjną definicję, możemy dokładnie opisać, dlaczego coś jest – lub nie jest – antysemickie.

When is criticism of George Soros antisemitic?

Elder of Ziyon, 19 sierpnia 2022

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

*Elder of Zion - amerykański badacz i bloger, którego blog pod tym tytułem charakteryzuje ogromna rzetelność przekazywanych informacji.