Prawda

Wtorek, 14 maja 2024 - 03:01

« Poprzedni Następny »


Credo ateisty 


Lucjan Ferus 2022-12-25


Tak się złożyło, iż w maju tego roku upłynęło 20 lat odkąd pojawił się w Racjonaliście mój pierwszy artykuł opublikowany w Internecie, pt. „Credo sceptyka”. Z tej okazji (sporo przedawnionej) postanowiłem napisać tekst, który nawiązywałby tytułem do tamtego sprzed lat, a jednocześnie pokazywał mój obecny sposób myślenia w kwestiach religijnych. Postaram się odpowiedzieć w nim na dwa podstawowe pytania: „Z jakiego powodu doszło do zaistnienia religii i dlaczego przybrały one bardzo podobną formę w wielu aspektach?”. Aby ten wywód oddawał chronologię wydarzeń, zacznę od fenomenu śmierci, a właściwie od umownej cezury, kiedy to ludzie uświadomili sobie, że są śmiertelni.

„Tylko człowiek, jedyny spośród stworzeń, wie, że nigdy nie uniknie śmierci. Wiedza ta jest sprzeczna z naturą ludzką. /../ Tworząc bogów i obdarzając ich nieśmiertelnością, człowiek mógł egzystować w cieniu miecza. Nie zdołał uniknąć śmierci, ale mógł podjąć działania ukierunkowane na cel: rytuały,które zgodnie z tradycją miały mu zapewnić życie po śmierci /../. Fikcja życia pozagrobowego stała się koniecznością. Obietnica nieśmiertelności nieosiągalnej na Ziemi, złagodziła stres związany ze śmiercią. Dlatego w każdej kulturze, od zarania dziejów aż po dzień dzisiejszy, znane jest pojęcie „zaświatów” („Śmierć wieczności. Przyszłość rozumu ludzkiego” Darryl Reanney).

                                                           ------ // ------

Są tu w bardzo dużym skrócie przedstawione przyczyny powstania religii: gdyby nie było śmierci, nie byłoby też zaświatów i bogów, bo do czegóż byliby oni ludziom potrzebni? Otóż do niczego, co otwarcie kiedyś przyznał Marcin Luter: „Gdyby bowiem nie było żadnego innego życia poza tym doczesnym, cielesnym, to po co potrzebny byłby nam Bóg?”. Także: „Jeżeli nie mamy oczekiwać zmartwychwstania, ani mieć na nic nadziei, to nie ma również wiary w Boga”. /../ „Jest to najważniejszy artykuł całej nauki chrześcijańskiej, mianowicie, że dostąpimy zbawienia”. To, co Wolter wyraził słowami: „Gdyby Bóg nie istniał, należałoby go wymyślić”. I tak się stało. Ludzie od pewnego etapu rozwoju zaczęli „wymyślać” bogów.

 

Oczywiście nie tak od razu i nie w sposób celowy. Jednakże jest dowiedzione, że świadomość śmierci, poprzedzała u ludzi na długo zaistnienie nie tylko najwcześniejszych animistycznych religii, ale też długo trwających kultów żywiołów. Można śmiało przyjąć, że śmierć istniała na Ziemi na długo przedtem, nim pojawił się na niej człowiek jako istota myśląca. Zatem nie mogła ona być karą za grzech, jak tego chcą religie, lecz zaistniała jako jedno z praw natury: „W odległej przeszłości problem prokreacji został rozwiązany w ten sposób, że powstał nietrwały kontener na geny: ciało jednorazowego użytku. Wraz z ciałem pojawił się fenomen zaprogramowanej śmierci” (wg w/wym. pozycji).  

 

Jednakże ten biologiczny mechanizm został odkryty dopiero stosunkowo niedawno przez naukę. Natomiast ludzie „od zarania dziejów” czuli i czują nadal instynktowny lęk przed śmiercią, co tak zostało obrazowo określone: „Życie raz do bytu powołane, nie może się już oswoić z myślą o nieistnieniu” (J.Gołuchowski). Potwierdzają to również inni naukowcy: „Twórcy psychoanalizy, Freud i Jung twierdzą, że wiara w życie pozagrobowe jest podstawowym elementem życia duchowego człowieka. Freud uważał, że wiara ta jest najstarszym , najsilniejszym i najbardziej uporczywym marzeniem ludzkości /../ Nic więc dziwnego, że Carl Jung stwierdza, iż wiara w zmartwychwstanie jest podstawową cechą ludzkiej psychiki /../ a idea życia pozagrobowego znana jest na całym świecie”.

 

Z innej pozycji religioznawczej można się dowiedzieć, iż „/../ śmierć była pierwszą i najważniejszą tajemnicą, która zmusiła ludzi do podjęcia badania świata. Musiało to doprowadzić do powstania wiedzy religijnej, od form prymitywnych do coraz bardziej doskonalszych. Oto naczelna idea, która prowadzić będzie ludzi przez wszystkie czasy, ścieżkami wszelkich religii: „życie – śmierć – życie po śmierci” (Jerzy Cepik Jak człowiek stworzył bogów). Czy trzeba więcej argumentów na to, że do powstania idei bogów/Boga przyczyniła się natura ludzka, a szczególnie jeden jej aspekt: wrodzony lęk przed śmiercią?

                                                           ------ // ------

Przedstawiłem ten problem w bardzo dużym skrócie, myślę jednak, że na tyle przekonująco, aby można było przejść do następnego etapu argumentacji, związanego ze skutkami tego uświadomienia sobie przez ludzi, że są śmiertelni. I wymyślonego sposobu na tę biologiczną „przypadłość”, aby mimo tej niechcianej świadomości (o czym mówi mit o upadku ludzi w rajskim ogrodzie), człowiek mógł żyć i egzystować – jak to zostało ujęte – w „cieniu miecza”. Tym „duchowym lekarstwem” na te biologiczne i instynktownie odczuwalne problemy, miała być idea bogów/Boga i religie. Będzie to więc odpowiedź na drugie pytanie: „Dlaczego lub z jakich powodów religie przybrały w głównych aspektach bardzo podobną formę?”.                                                                                        


Od czego zacząć? Może od argumentu wysuwanego przez obrońców religii, sformułowanego w następujący sposób: Mimo wszystko, dobrze się chyba stało, że kapłani wszechczasów zastosowali się do duchowych potrzeb ludzkiej natury i powołali do życia ideę bogów/Boga, dzięki której można było zrealizować „najstarsze, najsilniejsze i najbardziej uporczywe marzenie ludzkości” o pośmiertnym, wiecznym życiu w zaświatach (widzianych jako niebo lub raj)? W argumencie tym nie ma przecież żadnej sprzeczności: skoro takie są potrzeby ludzkiej, ułomnej natury, to nie powinno być niczego dziwnego w tym, że odpowiedzią ze strony człowieka na ów problem, było wykreowanie bóstw, bogów, a wreszcie Boga, prawda?

 

Racjonalnie rzecz biorąc, nie można się z tym nie zgodzić. Problem tkwi natomiast w tym z jakimi „prawdami” mamy do czynienia w religijnych doktrynach? Na ile są one zgodne z naszą rzeczywistością, a na ile zastąpiona ona zostaje przez wymyśloną religijną fikcję? Kiedyś, ksiądz Krzysztof Charamsa wypowiedział przy pewnej okazji bardzo mądrą myśl: „Rzeczywistość jest prawdziwa, natomiast idee są wymyślone, dlatego powinniśmy dbać o to, aby były zgodne z rzeczywistością”. Otóż to! Tym bardziej jest to ważne w sytuacji, kiedy mamy do czynienia z „prawdami” religijnymi, uznawanymi przez ogół wiernych i kapłanów za „Prawdy objawione ludziom przez Boga”. Jak bardzo mylne jest to przeświadczenie, postaram się udowodnić poniżej, a zacznę od niezauważanego przez większość zjawiska.

                                                           ------ // ------

Czy wiernym nie powinno wydawać się dziwne, że wszystkie religie są sacerdotalistyczne?! Co oznacza, że istnieją w nich kapłani pośredniczący między wyznawcami danej religii, a Bogiem. I to mnie od dawna intryguje (jako ateistę)! Po cóż Bogu – mającemu nieskończone możliwości i wszystko wiedzącemu o swym dziele, na długo naprzód zanim cokolwiek w nim się wydarzy – to wymuszone pośrednictwo kapłanów? Czy wszechmogący Stwórca naprawdę nie może się bez nich obejść?! Czy ta sytuacja nie powinna wydawać się absurdalna w kontekście wszechmocnego Boga? Aby lepiej zrozumieć ów „teologiczny” paradoks, przytoczę definicję sacerdotalizmu. Powinna dać do myślenia.

 

„Religię sacerdotalistyczną nazywamy taką, w której uznaje się, że kontakt z bóstwem /../ odbywać się może wyłącznie za pośrednictwem upoważnionych do tego osób, które są takimi /../ ze względu na przynależność do stanu kapłańskiego. W świetle sacerdotalizmu akty religijne dokonywane przez nieupoważnione do tego osoby są nieskuteczne: bóstwo nie wysłuchuje tak zaniesionych próśb, nie przekazuje uświęcających sakramentów. Co więcej: dokonanie przez nieupoważnioną do tego osobę aktu zastrzeżonego dla osób ze stanu kapłańskiego jest /../ zuchwalstwem, świętokradztwem, obrazą bóstwa /../. Religie sacerdotalistyczne są zarazem rytualistyczne: aby być miły bóstwu i skuteczny, akt religijny musi być dokonany wg ustanowionego rytuału, w wypełnieniu którego wyszkolony jest kapłan /../ Dzieje sacerdotalizmu na gruncie tradycji judeochrześcijańskiej przybrały charakter paradoksalny” (Helena Eilstein :”Biblia w ręku ateisty” rozdz. „Biblia kłamców”).

 

Zacznę od pytań i wątpliwości jakie mi się narzucają w związku z powyższą definicją. Kto i kiedy „upoważnił” kapłanów do pełnienia funkcji „pośrednika” między bogami/Bogiem, a ludźmi? (sugestia, że to upoważnienie znajduje się w ST nie może być traktowana poważnie, on także jest dziełem kapłanów, jak i inne „święte księgi”). Albo skąd jest wiadome, że akty religijne dokonywane przez nieupoważnione do tego osoby są nieskuteczne? Po czym można poznać, że akt religijny, dokonany wg ustanowionego rytuału przez wyszkoloną do tego osobę (kapłana), jest miły Bogu i skuteczny? Czy rytuały religijne (liturgia i obrzędowość) potrzebne są bogom/Bogu czy kapłanom, aby uzasadnić potrzebę ich istnienia?

 

O czym niedwuznacznie sugeruje ten system „pełnienia posługi” przez kapłanów? O tym, że wszystkie bez wyjątku religie są dziełem kapłanów wszechczasów, a owa definicja wyraźnie pokazuje w jaki „wyszukany” sposób chronią oni od wieków, a nawet tysiącleci swój „święty i duchowy” (a przy okazji bardzo dochodowy) interes. Nie stroniąc od wielu innych, bardziej drastycznych środków, co pokazuje historia religii. Pełna niewyobrażalnej hipokryzji, niezliczonych pokładów zakłamania, uświęconej przemocy i morza przelanej krwi, ludzkiej i zwierzęcej. Jeśli bowiem spojrzeć z tej perspektywy na religie, wyraźnie widać, że wszystkie religijne „prawdy”, włącznie z wizerunkami bogów/Boga, są tak pomyślane, aby głównie służyły swym prawdziwym twórcom – kapłanom wszelkich religii.

 

Ten „praktyczny zwrot” w myśleniu religijnym zaczął się już bardzo dawno, co tak jest scharakteryzowane: „Uprawiana przez przodków magia religijna stawała się z czasem dla władców i kapłanów coraz bardziej kłopotliwa. /../ Władcy i kapłani potrzebowali takiego systemu wiary, który utrzymywałby ludzi w całkowitej zależności od woli i wyroków bogów, co w praktyce oznaczało niesłychany wzrost potęgi władców i kasty kapłańskiej, stojących na straży wiary i rytuału. Odtąd owoce wiary służyć będą coraz lepiej możnym. /../ „Bogowie” uznają interesy królów i ludu o tyle tylko, o ile nie są przeciwne interesom świątyń” (Jerzy Cepik  Jak człowiek stworzył bogów).          

                                                           ------ // ------

Ujmując ten problem bardzo ogólnie, kapłani wszechczasów wymyślili perfidną koncepcję uzależniającą ludzi od religii (a przy okazji od nich samych, skoro religie wg ich zamysłu są rytualistyczne). Tak jak gangsterzy składający ludziom „propozycje nie do odrzucenia”, iż będą ich „ochraniać” przed,.. nimi samymi? Podobny pomysł zastosowany jest w religii: wpierw wymyślono „śmiertelną chorobę”, czyli tzw. „grzech pierworodny” z jego różnymi i tragicznymi skutkami dla rodzaju ludzkiego. By potem wymyślić „lekarstwo” w postaci „zbawienia” przez Odkupiciela i Zbawiciela, Syna Bożego, jak i jego religię i „jego” Kościół.

 

Każdy kto w niego wierzy i stosuje się do jego ewangelicznych nauk, jak i norm moralnych obowiązujących w tej religii (głównie chodzi o częste uczestnictwo w mszach „świętych”, odprawianych w kościołach, branie udziału w rytuałach, obrzędach, religijnych ceremoniach i modlitwach, jak i publiczne demonstrowanie tak pojmowanej „pobożności” i „bogobojności”) – ma szansę „pójść do nieba” po śmierci, by tam spędzać wieczność wraz z Bogiem. Jeśliby jednak ktoś ośmielił się odrzucić tę wspaniałomyślną „ofertę”, po śmierci czekają go wieczne męki w ogniu piekielnym, „gdzie będzie płacz i zgrzytanie zębów” (wg Jezusa). Jeśli ktoś ma wątpliwości czy właściwie to ująłem, posłużę się biblijnym świadectwem.

                                                              

O czym więc opowiada biblijny mit o rzekomych początkach rodzaju ludzkiego? Otóż wszechmocny Bóg, który cały Wszechświat stworzył w 5 dni, wypowiadając słowa „Niechaj się stanie!”, w szóstym dniu kreacji także stworzył ludzi: „ Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę. Po czym Bóg im błogosławił /../ A Bóg widział, że wszystko co uczynił, było bardzo dobre” Rdz 1,27-31). Jednak taki wizerunek Boga, który może uczynić wszystko co tylko zechce, wypowiadając określone słowa, który pobłogosławił ludzi na ziemską drogę życia, gdyż widział, że wszystko co dotąd stworzył było bardzo dobre – nie satysfakcjonował widocznie kapłanów!

 

Z jakiegoż to powodu? Być może z takiego, że konkluzja jaka się narzuca z owego wizerunku wszechmogącego Stwórcy jest taka, jaką wyraził w XVII w. włoski filozof i ateista, Cesare Vaninii (spalony na stosie przez inkwizycję): „Świat jest taki, jakim go Bóg zamierzył. Jeśliby chciał, aby był lepszy, byłby lepszy. Jeśli istnieje grzech, widać, że Bóg tak chce. Napisano bowiem, że wszystko czego chce, może zrobić. Jeśli zaś nie chce, a grzech mimo to istnieje, należy go nazwać albo nieprzewidującym, albo bezsilnym, albo okrutnym. Skoro czy to nie był świadom swej woli, czy nie mógł jej wykonać, czy też jej poniechał”.

 

Jest to logiczne przy uwzględnieniu atrybutów Boga, lecz jednocześnie niemożliwe do zaakceptowania dla wszelakich „pomocników Boga” i tzw. „sług Bożych”. Dlaczego? Gdyż w takiej sytuacji należałoby się zgodzić z głównym zarzutem, że jeśli na Ziemi istnieje zło i grzech, to wyłącznie z woli Boga, więc żadni Zbawiciele czy inni „poprawiacze” Bożego dzieła nie są potrzebni do czegokolwiek. Na taką „nieludzką” koncepcję wizerunku Boga jak i jego dzieła, żaden z ówczesnych teologów zapewne nie wyraziłby zgody. Więc od tego czasu „myśl teologiczna” musiała pójść w jeszcze bardziej odpowiednim (dla kapłanów) kierunku.  

 

Co zresztą wyraźnie widać w Biblii. Mimo tego, że jest w niej napisane: „A gdy Bóg ukończył w dniu szóstym swe dzieło, nad którym pracował, odpoczął dnia siódmego po całym swym trudzie, jaki podjął. Wtedy Bóg pobłogosławił ów siódmy dzień i uczynił go świętym /../ Oto są dzieje początków po stworzeniu nieba i ziemi” (Rdz 2, 1-4). Natomiast „natchnieni” autorzy Biblii zapisali inną wersję szóstego dnia Bożej kreacji, która choć na pierwszy rzut oka wygląda na infantylną i mniej wiarygodną, to jednak jest bardziej odpowiadająca ówczesnej (współczesnej też!) myśli teologicznej. Zapisano to jako „Drugi opis stworzenia człowieka”, a wygląda na „Powtórne, poprawione stworzenie człowieka”.

 

                                                           ------ cdn. ------

 

 

 

 

 

 

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 908 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Odłożone w czasie zbawienie (II)   Ferus   2023-04-02
Irracjonalne „objawienia boże”   Ferus   2021-03-07
Odłożone w czasie zbawienie (III)   Ferus   2023-04-09
Niezastąpieni szafarze łask bożych   Ferus   2016-06-26
Fałszywi prorocy, Część III.   Ferus   2017-11-12
Tajemnica zawodowa duchownych   Ferus   2019-06-02
Credo sceptyka. Część V.   Ferus   2023-05-21
Fikcja uznawana za Prawdę (V)   Ferus   2020-04-11
Moja racjonalna wiara (II)   Ferus   2024-01-07
Refleksje sprzed lat: Na skrzydłach Nauki i Wiary II.   Ferus   2018-07-29
Doradztwo religijne i religioznawcze XVIII   Ferus   2015-07-19
Rozum i Wiara. Część V   Ferus   2016-01-10
Krzywdy wyrządzone ludzkości przez naukę   Ferus   2019-04-01
Niewierny Tomasz i krzew gorejący   Ferus   2017-01-01
Refleksje sprzed lat   Ferus   2016-10-16
Człowiek w labiryncie iluzji. Część VI.   Ferus   2018-04-15
Ojcowie (nie)ŚwięciCzęść II   Ferus   2015-08-09
Niepotrzebna ziemska sprawiedliwość   Ferus   2022-04-24
Alternatywny Genesis: Boski reality show.Czyli kwestia duchowości/duszy widziana z „nieco” innej perspektywy.   Ferus   2024-04-28
Kompleksy uświęcone   Ferus   2016-02-07
Autor urojony i jego frustracje   Ferus   2017-04-02
Rozum i Wiara (XVIII)   Ferus   2021-08-15
Jasełkowo-teologiczne refleksje dziadka „Maryi panienki”.   Ferus   2018-12-23
Rozum i Wiara. Część X   Ferus   2016-04-10
Rozum i Wiara. Część  XVII   Ferus   2017-01-22
Niewiarygodna idea bogów/Boga II.   Ferus   2023-12-03
Intrygujące pytanie papieża Franciszka   Ferus   2018-12-30
Człowiek w labiryncie iluzji   Ferus   2018-03-11
Uciekinierzy z bastionu fałszywych świętości (III)   Ferus   2021-02-07
Azyl ignorancji. Część VII.   Ferus   2017-02-19
Bogowie jak ludzie: bogowie na niby (VI)   Ferus   2018-07-15
Wolna wola - klucz do piekielnych bram   Ferus   2017-02-05
Upiory religii   Ferus   2014-03-08
Trzy stulecia bałwochwalstwa   Ferus   2017-09-03
Credo ateisty (VII)   Ferus   2023-02-05
Brudny czyściec i diabelnie skuteczny strach przed piekłem   Ferus   2020-11-22
Credo sceptyka. Część X.   Ferus   2023-06-25
Bezbożne „Ranczo” (II)   Ferus   2021-05-23
Cena świętego spokoju.Czyli religijny raj dla oportunistów albo też azyl ignorancji (wg Spinozy).   Ferus   2024-03-10
Niebo naprawdę istnieje? To i piekło też?   Ferus   2018-01-28
Dewocja to pobożność? Czyli wizyta u starszej pobożnej pani.   Ferus   2019-11-10
Potęga mitów: 10 plag egipskich.   Ferus   2016-01-17
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (II)   Ferus   2022-08-07
Tłumaczenie rzeczywistości na religijną modłę   Ferus   2016-09-04
Szamani: antenaci współczesnych kapłanówI.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (III)   Ferus   2022-08-14
Zbłąkane dzieci Matki Natury   Ferus   2022-09-25
Doradztwo religijne i religioznawcze XX   Ferus   2015-10-04
Geneza i paradoksy teizmu (III)   Ferus   2024-04-07
Mój dojrzały ateizm Część III   Ferus   2014-11-23
Ateista i „zatroskany głos rozsądku”   Ferus   2021-05-16
Relikty religijnego myślenia, Część II.   Ferus   2017-10-01
Było sobie kłamstwo   Ferus   2015-07-05
Rozum i Wiara. Część VIII   Ferus   2016-03-13
Mój dojrzały ateizm. Część XIII   Ferus   2015-03-07
Bogowie popkultury.Czyli jakimi religijnymi stereotypami „karmi” nas telewizja.   Ferus   2021-09-05
Baśnie wywołujące waśnie   Ferus   2015-11-29
Bożonarodzeniowa koniunkcja planet. Czyli coroczna „koniunkcja” religii z nauką.   Ferus   2020-12-27
Najlepszy ze światów – Ziemia? Czyli najlepsza z możliwych marności nad marnościami.   Ferus   2023-08-06
Pasterze i ich bezwolne owce, czyli paradoksy „duchowego pasterzowania”   Ferus   2021-06-13
Credo ateisty (VIII)   Ferus   2023-02-12
Azyl ignorancji, Część II   Ferus   2016-11-06
Potęga mitów: Odkupienie i Zbawienie   Ferus   2016-02-28
DCLXVI Krucjata   Ferus   2014-12-20
Najdłużej trwająca mistyfikacja w dziejach ludzkości (VII)   Ferus   2020-02-16
Atak ateizmu na ludzki rozum? II.   Ferus   2021-10-17
Idea kontra rzeczywistość   Ferus   2015-10-25
Rozmyślając nad sensem życia (II).   Ferus   2019-04-14
Kiedy prowadzą nas ślepi przewodnicy (II)   Ferus   2023-07-30
Człowiek musi w coś wierzyć. Raskolnicy, Swedenborg.   Ferus   2018-11-04
Potęga mitów: Ziemia Obiecana   Ferus   2016-02-14
Grzechy religii: hipokryzja   Ferus   2015-08-30
Refleksje sprzed lat: „Fikcyjna walka dobra ze złem” i inne   Ferus   2021-10-31
Fałszywi prorocy. Podsumowanie.   Ferus   2018-01-14
Hejże dzieci (boże), hejże ha   Ferus   2016-07-03
Credo sceptyka. Część VII.   Ferus   2023-06-04
Kobieta czyli zło konieczne?   Ferus   2022-06-19
Pytania do Boga   Ferus   2022-03-20
Uduchowiony erotyzm bogów i wyznawców (V)   Ferus   2019-10-06
Doradztwo religijne i religioznawcze IX   Ferus   2015-04-05
Poświąteczna refleksja: wymuszanie poczucia winy   Ferus   2017-04-23
Tęsknota za bezpiecznym miejscem. Czyli Królestwo Niebieskie na Ziemi.   Ferus   2018-02-11
Potwór stworzony ludzką wyobraźnią   Ferus   2022-06-26
Niespójne koncepcje Boga, Część II   Ferus   2017-09-17
Refleksje po lekturze „Ateisty”   Ferus   2019-01-13
Alternatywa dla idei zbawienia   Ferus   2020-10-04
Człowiek musi w coś wierzyć. Manicheizm.   Ferus   2018-05-13
Fałszywi prorocy, Część VI.   Ferus   2017-12-10
Listy byłych niewolników do ich byłych Panów (III)   Ferus   2020-12-20
Mój dojrzały ateizm. Część VI   Ferus   2014-12-27
Bardzo nieelegancka hipoteza Boga. Czyli mocno niedoskonałe wyobrażenia absolutnej doskonałości   Ferus   2023-09-03
Adwokat diabła. Czyli religijne racje zastępujące prawdę.   Ferus   2018-12-09
Credo ateisty (II)   Ferus   2023-01-01
Głos czarnej owcy   Ferus   2014-03-18
Fałszywi prorocy. Część V   Ferus   2017-12-03
Refleksje sprzed lat: „Głęboka wiara” i inne.   Ferus   2020-09-20
Listy byłych niewolników do ich byłych Panów   Ferus   2020-11-29
Mój dojrzały ateizm. Część XI   Ferus   2015-02-21
Dziecko, grzech i kochający Ojciec w niebie   Ferus   2018-08-05
Czyżby bunt aniołów stróżów?   Ferus   2017-08-27
Rozmyślając nad sensem życia   Ferus   2019-04-07

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk