Prawda

Piątek, 1 listopada 2024 - 00:17

« Poprzedni Następny »


„Gryzoń skunksowy”, który żuje trujące rośliny i wypluwa truciznę na swoje futro


Jerry A. Coyne 2020-12-02

Jest to duży, długo żyjący szczur, który waży do kilograma.
Jest to duży, długo żyjący szczur, który waży do kilograma.

W różnych częściach Afryki Wschodniej żyje czarnobiały gryzoń, grzywak afrykański,  Lophiomys imhausi. Nazywam go “gryzoniem skunksowym” z powodu ich podobnych białoczarnych wzorów na futrze i dlatego, że porusza się powoli (szczególnie jak na gryzonia) oraz, że - jak ze skunksem - spotkanie z nim nie jest przyjemne. 


Skunksa broni przed drapieżnikami cuchnąca (ale nie zabijająca) wydzielina, którą wystrzeliwują z gruczołów koło odbytu. Wyewoluował charakterystyczny “aposematyczny” wzór odstraszający, który mówi drapieżnikom “trzymaj się z daleka ode mnie” (unikanie go przez drapieżniki może być albo wyuczone, albo genetyczne). Podobnie jak skunks grzywak afrykański nie musi poruszać się szybko, bo nie ma powodu bać się drapieżników.  


Dlaczego ten grzywak wygląda i zachowuje się jak skunks? Bo jest istotnie trującym ssakiem i jedynym na świecie trującym gryzoniem. Niektóre ryjówki (ryjówki nie są gryzoniami) są trujące, ale same produkują truciznę.   


Grzywak afrykański nie jest wewnętrznie trujący: staje się trujący przez używanie trujących roślin do zatruwania swojego futra: substancji, jaką otrzymuje żując korę “drzewa trujących strzał” - Acokanthera schimperi (miejscowi używają go do produkcji zatrutych strzał, bo trucizna pozostaje stabilna przez dziesięciolecia), a potem “namaszcza się”, wypluwając toksyczny sok na pewną części swojego futra,  którą pokazuje, kiedy zbliża się drapieżnik. Te trucizny, które są silnymi kardenolidami, zabiły niejednego psa, a te psy, które przeżyły, nauczyły się nie podchodzić do grzywaka, co pokazuje, że drapieżniki łatwo uczą się tego wzoru. (Inni potencjalni drapieżcy grzywaka afrykańskiego to ratele miodożerne, szakale, serwale, hieny i lamparty.) Najwyraźniej grzywak afrykański jest sam odporny na tę truciznę, bo regularnie żuje korę.


Tutaj jest drzewo
, które ma także trujące liście i owoce (wydaje się że ten gryzoń używa tylko kory):  



Tutaj widać specjalną linię brązowej sierści, którą pokazuje, kiedy zbliża się drapieżnik lub kiedy coś zakłóca spokój zwierzęcia:



Inne zdjęcia z artykułu poniżej (patrz także artykuł Trilobite z “New York Times”, skąd jest górne zdjęcie). Proszę zauważyć, że sierść na górnym zdjęciu jest najeżona, jak u walczącego kota, i brązowego pasa nie widać na zdjęciach „normalnego, niezdenerwowanego” grzywaka. Podpis zdjęć poniżej (z artykułu): “Młodociany Lophiomys imhausi pokazuje wyspecjalizowaną sierść i ostrzegawcze ubarwienie (A) i ten sam osobnik (po środku) z dorosłym samcem (z góry po prawej) oraz samicą (z góry po lewej) w tej samej lokalizacji. Samiec iska młodego (B).



Brązowy pas składa się ze specjalnie porowatych włosków by absorbować truciznę, i dlatego jest pokazywany, ponieważ ta część futra grzywaka zabije lub zaszkodzi atakującemu drapieżnikowi (zdjęcie z NYT):



Tutaj jest wideo pokazujące grzywaka afrykańskiego, który żuje korę A. schimperi i rozsmarowuje ją na swoim futrze:

 


Inne wideo, które pokazuje jak chłonny jest ten wyspecjalizowany pas sierści:  

 


Artykuł poniżej (kliknij na link pod zrzutem z ekranu) jest z “Journal of Mammalogy” i powyższe fakty były znane od jakiegoś czasu. Ta praca pokazuje pewne nowe fakty o społecznym zachowaniu grzywaków i dostarcza obserwacji o zachowaniach pielęgnacyjnych, jak również ustala, czy żucie rośliny i smarowanie trucizny na futrze wpływa na zachowanie zwierzęcia (nie robi tego). Pdf jest tutaj.


Poza dostarczeniem dobrego streszczenia fragmentarycznej literatury o L. imhausi artykuł dostarcza następujących informacji:


a). Grzywak afrykański wydaje się stworzeniem społecznym i prawdopodobnie jest monogamiczny.
 Monogamia jest rzadka wśród gryzoni i chociaż wywnioskowano o niej tylko na podstawie wielokrotnego obrazu par w pułapkach z kamerami lub interakcji samców i samic w niewoli, inne cechy gatunku, takie jak duże rozmiary ciała, długie życie, niskie tempo rozmnażania się oraz samice, które są bardziej agresywne od samców, są często charakterystyczne dla monogamii u ssaków.


b.) Gatunek żyje w zagęszczeniu.
 Autorzy oceniają, że jest 4-15 osobników na kilometr kwadratowy, co jest dość gęstym zaludnieniem. Żyje w lasach łęgowych (wzdłuż rzek) i chociaż gatunek jest zaklasyfikowany jako „najmniejszej troski” z punktu widzenia ochrony, jego habitat znika i jest także poprzerywany, więc któregoś dnia może być zagrożony.


c.) Smarowanie futra trucizną jest sporadyczne
 (przynajmniej w niewoli). Tylko połowa z 22 grzywaków schwytanych i obserwowanych, które wszystkie dostały owoce, liście i korę trującego drzewa, smarowała futro trucizną. Dla mnie nie jest to zagadką, choć wydaje się niepokoić autorów. Podejrzewam, że jest tak, ponieważ – jak piszą autorzy – trucizna jest stabilna i długotrwała (przez dziesięciolecia!) więc grzywaki nie muszą nieustannie nakładać soku z kory na swoją sierść.


Wszystkie schwytane grzywaki wydobywały truciznę żując korę, ignorując pozostałe części drzewa. Tutaj jest zdjęcie grzywaka żującego korę (A) i smarującego futro po przeżuciu (B):



Wiemy więc nieco więcej o tym gatunku i chociaż wiele z tego, co opisano w artykule, było już znane wcześniej, nie był badany systematycznie. Nie znałem tego dziwacznego gryzonia, Jego istnienie podnosi kilka pytań.


Czy żucie i namaszczanie futra jest zachowaniem wyuczonym, czy wyewoluowało? Autorzy tego nie testują – ani nawet nie stawiają pytania – ponieważ jednak grzywaki rodzą się z wyspecjalizowanym futrem do chłonięcia trucizny, podejrzewam, że to zachowanie jest wdrukowane. To można sprawdzić przez wychowywanie nowonarodzonych grzywaków i sprawdzenie, czy robią to w niewoli. Jeśli robią to, to jest to instynktowne.


Jak wyewoluowało takie zachowanie? Czy grzywak afrykański był odporny na truciznę od samego początku? Ponieważ nie zjadają kory, jak się to wszystko zaczęło? Czy grzywak żuł korę, uznał, że jest niesmaczna, a potem wytarł pysk o swoje futro? Takie zachowanie mogło, oczywiście, być poddane doborowi naturalnemu, ponieważ grzywaki, które to robiły, miały większe szanse przeżycia spotkania z drapieżnikami.


Kiedy już wyewoluowała toksyczność grzywaka, mogła następnie rozwinąć się aposematyczne ubarwienie. (Ubarwienie nie mogło wyewoluować przed toksycznością, bo uczyniłoby grzywaka łatwiej dostrzegalnym, a jeszcze nie dawałoby żadnej obrony). Jest to dość prosty proces ewolucyjny, bo toksyczne grzywaki, które są nieco bardziej widoczne, będą łatwiej rozpoznawane przez drapieżniki, które spotkały się z nimi wcześniej, a więc prawdopodobnie rzadziej atakowane przez tego drapieżnika. Inne drapieżniki jednak będą musiały uczyć się jeden po drugim – chyba, że (a czasami tak jest) same drapieżniki wyewoluują wrodzone unikanie aposematycznego, białoczarnego wzoru. To także można przetestować przez pokazanie naiwnemu drapieżnikowi – takiemu, który nigdy nie spotkał grzywaka afrykańskiego –grzywaka i zobaczenie, czy instynktownie będzie go unikał. To jest badanie na przyszłość i z pewnością możliwe do przeprowadzenia. Podczas gdy mechaniczne kwestie są w zasadzie rozwiązane, pozostają do rozwiązania frapujące kwestie ewolucyjne.

______________

S. B. Weinstein, K. N. Malanga, B. Agwanda, J. E Maldonado, and M. D. Dearing. 2020. The secret social lives of African crested rats, Lophiomys imhausi, Journal of Mammalogy online  https://doi.org/10.1093/jmammal/gyaa127


The “skunk rat” that chews toxic vegetation and spits the toxins onto its fur

Why Evolution Is True, 27 listopada 2020

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska


Jerry A. Coyne

Emerytowany profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest również jednym ze znanych "nowych ateistów" i autorem książki "Faith vs Fakt". (Jest już polskie wydanie - "Wiara vs Fakty", wydawnictwo "Stapis".) Jerry Coyne jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.
 

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1496 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28
Rzecz o splątaniu nauki i wiary   Koraszewski   2022-12-26
Pradawny ekosystem zrekonstruowany przy użyciu skamieniałego DNA   Coyne   2022-12-19
Rozważania heretyckiego mediewisty o historii, wartościach i zdumiewającej głupocie   Landes   2022-12-16
Ewolucyjne ślepe zaułki i lepkie urządzenia: botanik Darwin   Tonhasca Júnior   2022-12-14
Ewolucja nie idzie prostą drogą   Novella   2022-12-08
Geny i języki   Novella   2022-11-26
Uporczywa obecność religijnego mitu   Winegard   2022-11-24
Znaleziono skrytkę posągów z brązu   Novella   2022-11-23
W oparach zrównoważonej ignorancji   Koraszewski   2022-11-21
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
List otwarty do wszystkich oszołomów   Novella   2022-11-03
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Czy mizoandria może być zakaźna?   Tonhasca Júnior   2022-10-24
Niezwykła fizjologia hibernujących niedźwiedzi   Coyne   2022-10-22
Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka   Tonhasca Júnior   2022-10-21
Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach   Mansour   2022-10-19
Kenia aprobuje GMO po 10 latach zakazu   Maina   2022-10-18
Pangenom jedwabnika morwowego   Novella   2022-10-14
Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii?   Coyne   2022-10-13
Nieokrzesani goście   Tonhasca Júnior   2022-10-11
Niezrozumienie równości   Winegard   2022-10-07
Zyski klimatyczne to „niewygodna prawda” — nie wszystkie wiadomości o środowisku są złymi wieściami   Lomborg   2022-10-06
Gorzko-słodki, uzależniający lek   Tonhasca Júnior   2022-09-30
Przeciwko autentyczności   Winegard   2022-09-27
Biomedyczne znaczenie płci (i jej binarnej natury)   Coyne   2022-09-22
Mózgi neandertalczyków   Novella   2022-09-20
Oszuści i oszukani w grze w zapylanie   Tonhasca Júnior   2022-09-15
Po raz kolejny “Scientific American” wypacza biologię, a teraz także historię, by podeprzeć swoją ideologię   Coyne   2022-09-14
Upadek czasopisma “Nature”   Winegard   2022-09-08
Instynkt macierzyński i “New York Times”   Coyne   2022-09-07
Ćmy ze złym public relations   Tonhasca Júnior   2022-09-05
Studenci Uniwersytetu Ghany debatują nad wykorzystaniem upraw GMO w ich kraju   Gakpo   2022-09-02
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
Dysonansy poznawcze: czekolada a muszki, wino a osy   Júnior   2022-08-29
Patrick Matthew: prawdziwy autor idei doboru naturalnego?   Coyne   2022-08-26
Odporny na choroby, genetycznie modyfikowany maniok zapowiada przełom w Kenii   Maina   2022-08-25
Niekochane, ale czasem pożyteczne   Tonhasca Júnior   2022-08-23
Trwałość laktazy w populacjach pijących mleko: ponowna ocena klasycznej historii z ewolucji człowieka   Coyne   2022-08-19
Pierwszy znany drapieżnik: nowo opisana skamieniałość   Coyne   2022-08-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Kot Mehitabel pisze w “Science”   Coyne   2022-08-09
Nauka o wolności: rozmowa z Anną Kryłow   i Anna Kryłow   2022-08-06
Pierwsze dowody kopalne na opiekę nad lęgiem i niezwykły przypadek asymetrii kierunkowej   Coyne   2022-08-05
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Horyzontalny transfer genów u owadów: jest rozpowszechniony, ale co to znaczy?   Coyne   2022-08-02
Dokonane w Afryce badanie genomu fasolnika egipskiego oznacza krok naprzód w dywersyfikacji światowego zaopatrzenia w żywność   Karavolias   2022-08-01
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Raz jeszcze: czy rasy są tylko społecznym konstruktem bez naukowego lub biologicznego znaczenia?   Coyne   2022-07-28
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Carl Sagan i wolność wątpienia   Jacoby   2022-07-18
Jak Darwin spowodował globalne ocieplenie swoją teorią doboru płciowego   Coyne   2022-07-16
Dieta mieszana misiów i innych   Júnior   2022-07-14
Londyńskie Natural History Museum popełnia błąd naturalistyczny - wielokrotnie   Coyne   2022-07-11
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Szczepionki przeciwko grypie związane ze zmniejszonym ryzykiem choroby Alzheimera   Novella   2022-07-07
Nowoczesność Darwina: w O powstawaniu jest antycypacja neutralnej teorii i przerywanej równowagi   Coyne   2022-07-06
Pinker: “Wojna o ewolucję jest także wojną kulturową”   Coyne   2022-07-05
Raz jeszcze: błędny artykuł o tym, dlaczego teoria ewolucji jest przestarzała   Coyne   2022-07-04
Niech Moc będzie z pszczołą   Júnior   2022-06-28
Dramatyczny wzrost cen paliw kopalnych jest bolesny, ale daje niewielkie korzyści w walce z globalnym ociepleniem   Lomborg   2022-06-25
Efekt grupy – paskudny błąd poznawczy   Novella   2022-06-22
Nasiona z edytowanymi genomami będą miały przystępną cenę   Maina   2022-06-15
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
Kartofel z Matką Boską w jednej klapie i Karolem Marksem w drugiej   Koraszewski   2022-06-06
Jak nasze wspomnienia są powiązane   Novella   2022-06-04
Wielka Brytania dąży do zezwolenia na edytowanie genów   Novella   2022-06-02
„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk