Prawda

Piątek, 2 maja 2025 - 20:09

« Poprzedni Następny »


Gigantyczna armia małych zabójców


Athayde Tonhasca Júnior 2023-03-22

Wesz korowata E. hageni; na jej jajach pasożytuje D. echmepterygis © Katja Schulz, Wikimedia Commons.
Wesz korowata E. hageni; na jej jajach pasożytuje D. echmepterygis © Katja Schulz, Wikimedia Commons.

Wesz korowata Echmepteryx hageni (rząd Psocodea), mało znany grzybożerca z Ameryki Północnej, ma nie więcej niż 10 mm długości. Nic dziwnego, że jego jaja są maleńkie. Ale te małe kupki składników odżywczych są wystarczające dla pasożyta jaja Dicopomorpha echmepterygis, osy z rodziny Mymaridae, znanej jako wróżki. Mamy niewiele informacji na temat tej pasożytniczej osy, ale wiemy, że samce są ślepe, bezskrzydłe i foretyczne, co oznacza, że aby się poruszać, muszą przylgnąć do innego organizmu; w tym przypadku samice są ich pojazdem. Samce również nie mają aparatu gębowego, więc nie mogą się pożywiać.

Jeśli podejrzewasz, że samiec D. echmepterygis nie powinien spodziewać się długiego i dostatniego życia, masz rację. Żyje dzięki składnikom odżywczym pobieranym jako larwa z jednego z jaj żywiciela, a te rezerwy nie starczą na długo. Ale to nie ma znaczenia dla samca; jego jedynym celem podczas jego krótkiego istnienia jest zapłodnienie samicy, która, dogodnie, jest jego środkiem transportu. Musi tylko wczołgać się w odpowiednie miejsce na jej ciele, aby wykonać, co trzeba. Ten styl życia nie jest bynajmniej niezwykły; wiele innych pasożytniczych os ma podobne cechy. Ale samce D. echmepterygis mają wyjątkowe prawo do sławy: są najmniejszymi dorosłymi owadami na Ziemi, mierząc 139 µm długości (Mockford, 1997). [JAC: to trochę więcej niż jedna dziesiąta milimetra !]


Widok od strony brzusznej samca D. echmepterygis (linia skali = 50 μm) i głowa (linia skali = 20 μm) © Huber i in., Wikimedia Commons:



Aby mieć skrzydła i móc latać, inne osy wróżki muszą być większe, ale niewiele: uskrzydlona i cudownie nazwana Tinkerbella nana ma 250 µm długości. Możemy lepiej docenić te delikatne bajkowe stworzenia, biorąc pod uwagę trudności wynikające z bycia małymi: ryzyko wysychania i bariery nieznane większym zwierzętom, takie jak napięcie powierzchniowe i lepkość płynu. The Biology of B-Movie Monsters Michaela LaBarbery to bardzo zabawna i pouczająca dyskusja na temat fizycznych ograniczeń rozmiarów ciała. Dla głębszych badań polecam niedocenianego klasyka, D'Arcy'ego Thompsona, On Growth and Form, praca, która jest tour de force o właściwościach fizycznych oddziałujących na biologię.


Po lewej: Osa wróżka Tinkerbella nana (linia skali = 100 μm) © Huber & Noyes, 2013 . (OSTRZEŻENIE DOTYCZĄCE TREŚCI dla studentów University of Aberdeen: poniższy tekst odnosi się do trudnego emocjonalnie Piotrusia Pana JM Barri’ego). Rodzaj Tinkerbella został nazwany na cześć Tinker Bell, a epitet nana został zainspirowany imieniem psa Darlingsa, Nana – co również pochodzi od nanos, greckiego słowa oznaczającego karła. Po prawej: Mikrometrowa skala do porównywania rozmiarów D. echmepterygis i T. nana © Zeiss Microscopy, Wikimedia Commons:



Oprócz D. echmepterygis i T. nana jest wiele os wróżek: jest ich ponad 1400. A to są znane gatunki; z pewnością prawdziwa liczba jest znacznie wyższa. Wszystkie opisane gatunki są parazytoidami jaj szeregu owadów (ich młode rozwijają się na innym organizmie lub w jego wnętrzu, ostatecznie go zabijając) i dobrze potrafią znajdować ofiary: niektóre osy wróżki pasożytują na jajach osadzonych w tkance roślinnej, zakopanych w glebie, a nawet zanurzonych w wodzie.


Osy wróżki należą do jednej z wielu rodzin os Chalcid lub chalcidoidów (nadrodzina Chalcidoidea). Jest to ogromna grupa około 22 500 znanych gatunków, chociaż w sumie może osiągnąć ponad 500 tysięcy (Noyes, 2019). Większość z nich to małe (poniżej 3 mm) parazytoidy różnych stadiów rozwojowych wielu owadów i pajęczaków (pająki, roztocza, skorpiony i inne).


Po lewej: Samica Richteria ara uzasadnia przydomek wróżki. Linia skali = 1000 μm (1 mm) © Huber, JT Po prawej: Znacznie większy chalcidoid: Conura sp. © Judy Gallagher, Wikimedia Commons:



Wiele owadów i innych stawonogów musi żyć z dużym prawdopodobieństwem zderzenia z osą chalcydoidalną, ale to nie jest nawet połową ich problemów. Około 25 tysięcy gatunków os Darwina lub ichneumonidów (rodzina Ichneumonidae) i około 17 tysięcy gatunków męczelkowatych (rodzina Braconidae) łączy siły w ogromnej armii pasożytniczych os – i znowu te liczby prawdopodobnie nie doceniają rzeczywistej liczby gatunków.


Jak głosi historia, JBS Haldane (1892-1964), brytyjsko-indyjski genetyk, biolog ewolucyjny, matematyk i nie tylko, znalazł się w towarzystwie grupy teologów. Na pytanie, czego można dowiedzieć się o Stwórcy, studiując jego stworzenie, ateista Haldane podobno odpowiedział: „nadmierne zamiłowanie do chrząszczy”. Haldane może powiedział coś w tym rodzaju i rzeczywiście Niebiańska Wielka Szycha byłby postrzegany jako stronniczy w stosunku do rzędu Coleoptera. Z prawie 400 tysiącami znanych gatunków chrząszcze przodują w tabeli różnorodności biologicznej, obejmując około 25% wszystkich gatunków zwierząt (z wyłączeniem bakterii i bakteriopodobnych archeonów). Ale jest tu silna stronniczość: chrząszcze są popularne i stosunkowo łatwe do znalezienia, podczas gdy większość pasożytniczych os jest bardzo małych, trudnych do zidentyfikowania i trudnych w obsłudze i przechowywaniu w kolekcjach. To dużo pracy, a specjalistów w tej dziedzinie jest niewielu. Ale im bardziej szukają pasożytniczych os, tym bardziej kwestionowana jest dominacja chrząszczy. Większość owadów holometabolicznych (te z czterema etapami życia: jajo, larwa, poczwarka i postać dorosła) jest atakowana przez jednego lub więcej pasożytów błonkoskrzydłych, czasami pięć lub nawet dziesięć, chociaż możemy nie znać ich tożsamości. Przez modelowanie proporcji parazytoidów do gospodarzy Forbes i in. (2018) oszacowali, że błonkoskrzydłe z łatwością pokonują chrząszcze w lidze bioróżnorodności. Niektórym znawcom chrząszczy może się to nie spodobać.


Liczba nazwanych gatunków w 2022 r. © Hannah Ritchie, Our World in Data. „W przybliżeniu i odkładając na bok szowinizm kręgowców, można powiedzieć, że zasadniczo wszystkie organizmy są owadami” (maj, 1988). Pasożytnicze osy mogą być za to bardzo odpowiedzialne:



Pasożytnicze osy są praktycznie wszędzie. Tylko w jednym podmiejskim ogrodzie w Leicester w Anglii Owen i in. (1991) przez dwa lata zebrali 455 gatunków os Darwina, niektóre nowe na brytyjskiej liście. Osy te mają ogromny wpływ na strukturę i skład społeczności biologicznych. Ograniczają liczebność owadów i pająków, a trzymając w ryzach roślinożerców mają pośredni, ale istotny wpływ na różnorodność i obfitość roślin.


Trioxys complanatus
 składający jaja w ciele mszycy cętkowanej (Therioaphis maculata) © CSIRO, Wikimedia Commons. „Owady. . . najprawdopodobniej wywierają większy wpływ na ekosystemy lądowe niż jakikolwiek inny rodzaj zwierząt. Są spoiwem, które spaja ekosystem: milionami zjadają rośliny i milionami są konsumowane przez inne organizmy” (LaSalle i Gauld, 1991). A miliony ich zabijają parazytoidy:



Siłę regulacyjną pasożytniczych os możemy ocenić na podstawie ich skuteczności jako komercyjnych środków kontroli biologicznej. Na przykład Encarsia formosa jest jedną z najskuteczniejszych broni przeciwko mączlikom w szklarniach, podczas gdy Anagyrus lopezi ocalił uprawy manioku przed spustoszeniami wełnowcowatych w Afryce i Azji.


Po lewej: Karty zawierające jaja E. formosa przeznaczone do umieszczania w szklarniach © Dekayem. Po prawej: A. lopezi , plaga wełnowcowatych © CIAT, Wikimedia Commons:



LaSalle i Gauld (1993) oszacowali, że co najmniej 50% z około 150 tysięcy gatunków błonkoskrzydłych to parazytoidy. Wszystkie mają niepokojący zwyczaj zjadania żywicieli od wewnątrz, gdy jeszcze żyją, co wydaje się okropne i okrutne. Darwin był tym przerażony, co wyraził w liście do swojego przyjaciela Asy Graya w 1860 roku:

„Uwikłałem się. Pisząc, nie miałem ateistycznych intencji. Lecz wyznaję, że nie umiem dostrzec dookoła nas celowości i dobrodziejstw tak wyraźnie jak inni i jak bym sam sobie tego życzył. Wydaje mi się, że jest zbyt wiele nieszczęść na tym świecie. Nie mogę uwierzyć, aby miłosierny i wszechmocny Bóg miał celowo stworzyć gąsieniczniki [Ichneumonidae] z osobliwą zaiste intencją, aby żywiły się one żywym ciałem gąsienic; albo kota, aby musiał igrać z myszą. 

Mimo obaw Darwina, pasożytnicze osy nie są szczególnie szokujące, biorąc pod uwagę, że około 40% wszystkich znanych gatunków to pasożyty (Dobson i in., 2008). A te maleńkie, delikatne czynniki zagłady to tylko ułamek wielu innych, takich jak wirusy, grzyby, pierwotniaki i robaki, które mają szereg pomysłowych sposobów powodowania chorób, cierpienia i upiornej śmierci. Bóg Haldane'a, tak lubujący się w chrząszczach, ma też perwersyjne poczucie humoru.


Względna obfitość różnych taksonów i udział gatunków pasożytniczych w tych taksonach. Pole koła odpowiada naturalnemu logarytmowi całkowitej liczby gatunków w taksonie © Dobson i in., 2008:



Ale takie antropomorficzne rozważania są błędne. Parazytoidy, pasożyty i drapieżniki są regulatorami świata przyrody. Zapobiegają nadmiernemu wzrostowi populacji, w tym szkodników rolniczych i wektorów chorób oraz usuwają osobniki stare i chore z ogólnej populacji. Pasożytnictwo pomaga kształtować różnorodność biologiczną i ekosystemy, więc nie jest samo w sobie złe ani dobre. Jest to cecha życia na naszej planecie. Jest tak, jak jest.

„Moralność to temat dla filozofów, teologów, humanistów, właściwie dla wszystkich ludzi myślących. Odpowiedzi nie będą biernie odczytywane z natury; nie wynikają i nie mogą wynikać z danych naukowych. Faktyczny stan świata nie uczy nas, jak my, z naszymi mocami czynienia dobra i zła, powinniśmy go zmieniać lub zachowywać w najbardziej etyczny sposób” (Gould, 1982).


„My entomolodzy, którzy nie mamy charyzmatycznych słoni, za którymi mogliby się schować, żadnych misiów pand do przytulania przed publicznością, żadnych estetycznych żurawi krzykliwych, żadnych wzbudzających namiętność sów plamistych, żadnych tysiącletnich leśnych olbrzymów – my, entomolodzy, jesteśmy w czołówce bitwy o różnorodność biologiczną, tylko z naszymi robakami jako tarczą” (Grissell, 1999):


Readers’ wildlife photos

Why Evolution Is True, 14 marca 2023

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

*Athayde Tonhasca Júnior jest brytyjskm entomologiem. 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1510 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Rządy prawa: Między literą a duchem prawa   Walter   2025-04-27
Chytra manipulacja płci   Tonhasca Júnior   2025-04-20
Colin Wright przedstawia historię gametycznej definicji biologicznej płci   Coyne   2025-04-11
Granice władzy państwa, granice wolności: Hayek i liberalna tradycja myślenia o władzy   Walter   2025-03-23
Król i jego muchy   Tonhasca Júnior   2025-03-16
Niezależna i wielokrotna ewolucja płci binarnej   Coyne   2025-03-01
Barbarzyńcy u bram   Tonhasca Júnior   2025-02-02
Przeleciało z wiatrem   Tonhasca Júnior   2025-01-12
Biologia nie jest bigoterią   Coyne   2025-01-05
Jeszcze więcej cenzurowania nauki przez poprawność polityczną: małżeństwo kuzynów jest tematem tabu w Wielkiej Brytanii   Coyne   2024-12-22
Cobb o Cricku: “Centralny Dogmat”   Coyne   2024-12-15
Najbardziej bzdurny artykuł roku   Coyne   2024-12-08
Errare humanum est   Koraszewski   2024-12-03
Trzepoczące dusze   Tonhasca Júnior   2024-11-10
Katastrofy mieszkaniowe   Tonhasca Júnior   2024-10-30
Oparta na ideologii i wprowadzająca w błąd krytyka sposobu nauczania współczesnej genetyki   Coyne   2024-10-22
Ignorowanie przez świat głodu w Sudanie dowodzi, że rasizm i antysemityzm to dwie strony tej samej monety     2024-09-25
Zarażenie i uzależnienie: metafory antysemityzmu   Garrard   2024-08-19
„Wyżeraj ich czaszki”: przyjemności antysemityzmu ponownie rozpatrzone po 7 października   Garrard   2024-08-18
Dumania o “Ewolucja jest faktem”   Coyne   2024-08-15
Imperializm i irredentyzm islamski i arabski napędzają konflikt między rzeką a morzem   Landes   2024-08-11
Zombi antysyjonizm    Tabarovsky   2024-08-08
Nowe odkrycia o „ostatnim uniwersalnym wspólnym przodku” Stworzenie, które dało początek wszystkim żywym istotom - istniało znacznie wcześniej niż dotychczas sądzono   Coyne   2024-08-06
Dowody na to, że ludzie współcześni opuścili Afrykę znacznie wcześniej niż nam się wydawało   Coyne   2024-07-25
Nowe odkrycia o denisowianach   Coyne   2024-07-18
Gdzie jest dziś Ameryka?   Koraszewski   2024-07-17
Pierwszy dowód na to, że owady przekraczają ocean   Coyne   2024-07-11
Podejrzenia i dowody   Tonhasca Júnior   2024-07-06
Tajemnica ewolucji ryb flądrokształtnych: częściowo rozwiązana    Coyne   2024-07-03
Starożytne kości ofiar ludzkich składanych przez Majów wykazują pokrewieństwo między zabitymi (i nie tylko to)   Coyne   2024-06-27
Nature” pisze o semantyce płci, a nie o nauce   Coyne   2024-06-18
Czerwone skarby   Tonhasca Júnior   2024-05-16
“Lancet” wychwala tradycyjną wiedzę rdzennych ludów   Coyne   2024-05-10
Więcej ludzi, więcej dobrobytu: wskaźnik obfitości SimonaWedług Simon Abundance Index 2024 zasoby Ziemi są o 509% większe niż w 1980 roku.   Tupy   2024-05-08
Rdzenna matematyka: zasłona dymna   Coyne   2024-05-02
Skamieniałe zachowanie: termity uwięzione w tandemie   Coyne   2024-04-25
Artykuł w piśmie „Science”: rozszerzyć DEI w STEMM   Coyne   2024-04-19
Dlaczego organizacje naukowe powinny zachować neutralność polityczną?   Coyne   2024-04-11
Darwin znowu się myli! Artykuł pokazuje, że jego hipoteza o „samcach większych u ssaków” wydaje się błędna   Coyne   2024-04-06
Czasami gwoździe, koparki, straż, czasami lalki, wstążki, makijaż   Tonhasca Júnior   2024-04-03
Po raz kolejny twierdzenie, że płeć nie jest binarna, ale bez żadnych nowych argumentów   Coyne   2024-03-29
Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony   Coyne   2024-03-26
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Hamasowscy mordercy


Stawianie czoła


 Dyplomaci, pokerzyści i matematycy


Dlaczego BIden


Nie do naprawy


Brednie


Rafizadeh


Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill

Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk