Prawda

Środa, 7 czerwca 2023 - 10:46

« Poprzedni Następny »


Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej


Jerry A. Coyne 2023-03-13


Być może wspomniałem już o tym artykule z „Trends in Ecology & Evolution”, ponieważ przedstawia on wszystkie możliwe szkody, jakie może spowodować język ekologii i biologii ewolucyjnej (EEB). Kliknij na zrzut z ekranu, aby przeczytać artykuł:



 


Oto jeden fragment:

W ostatnich latach wydarzenia, takie jak pandemia koronawirusa 2019 (COVID-19) i fale przemocy wobec Czarnych, uwydatniły potrzebę przyjęcia przez liderów EEB integracyjnych i sprawiedliwych praktyk w zakresie badań, współpracy, nauczania i sposobu działania mentorów.


Planując bardziej inkluzywną przyszłość, musimy również zmagać się z wykluczającą historią EEB. Znaczna część zachodniej nauki jest zakorzeniona w kolonializmie, białej supremacji i patriarchacie, a te struktury władzy nadal przenikają naszą kulturę naukową.


Tutaj omawiamy jeden kluczowy sposób odniesienia się do tej historii i uczynienia EEB bardziej inkluzywną dziedziną dla zmarginalizowanych społeczności: nasz wybór terminologii naukowej.

Do tej pory powinniście być zaznajomieni z tego rodzaju pisaniem, które można po prostu skopiować z jednego field [dziedziny, dosłownie: pole, MK] naukowego practicum [łaciński termin, dotąd nie używany w jęz. angielskim, MK] do innej. Chemia i fizyka również mają własne artykuły wzywające do nowej inkluzywnej terminologii.


I po raz kolejny widzimy niedowiedzione twierdzenie, że „kolonialny, biały supremacyjny i patriarchalny” charakter EEB wykluczył mniejszości, a także, że język field practicum był częściowo odpowiedzialny za to wykluczenie.


Jest to podwójnie błędne. To nie natura, ani język nauki nie dopuszczały mniejszości do EEB, ale rasizm w przeszłości, bigoteria, której skutki jeszcze nie zostały w pełni naprawione, tworząc długotrwałą podklasę. To zmiana w naturze społeczeństwa, a nie w naturze nauki, stworzy równe szanse umożliwiające uciskanym ludziom dostęp do kariery naukowej.


I szczerze mówiąc, uważam twierdzenie, że język naszej dziedziny przyczynił się do tego wykluczenia, za absurdalne. Na przykład „field” [pole], które oznacza dziedzinę badań, zostało uznane za rasistowskie, ponieważ nawiązuje do czasów plantacji. Ludzie w Stanford zadekretowali, że ma to być zastąpione przez „practicum”. Tak więc odwieczna ekologiczna tradycja „fieldwork” [badania terenowe, MK] ma być teraz „moim practicum studiowania ekologii na świeżym powietrzu”. Ta propozycja byłaby zabawna, gdyby nie była rzeczywista.


Co więcej, czasopismo „American Naturalist” zasugerowało, że EEB opiera się na terminach ableizmu [dyskryminacji niepełnosprawnych, MK] w tym na populacyjno-genetycznej koncepcji „sprawności” [fitness; po polsku używa się terminu „dostosowanie”, MK]. (Nawiasem mówiąc, jest to mój najczęściej oglądany post wszechczasów, z prawie 150 tysiącami wyświetleń). Jeśli jakakolwiek osoba niepełnosprawna zrezygnowała ze studiowania ekologii lub biologii ewolucyjnej z powodu używania tego terminu, chciałbym o tym wiedzieć, bo oczywiście w tym artykule autorzy nie podają przykładów takich przypadków.


Powyższy artykuł zawiera linki do formularza do wypełnienia, w którym możesz zaproponować własne inkluzywne lub nieszkodliwe określenie, które zastąpi określenie szkodliwe. Przejdź do tej strony, klikając na link pod zrzutem z ekranu:


Jest to część „Projektu językowego EEB”, którego celem jest zwiększenie równości w field practicum przez zmianę słów. Zapraszam do zanotowania własnego „szkodliwego terminu”, zaproponowania bardziej inkluzywnego terminu zastępczego, a następnie wyrażenia opinii. W ten sposób język EEB stanie się nowomową dla “sprawiedliwości”.


Teraz, pomimo protekcjonalnego charakteru tego projektu, a tym bardziej jego daremności, dla nas, w EEB, zabawne jest myślenie o takich terminach. Razem z kolegą wymyśliliśmy pół tuzina w ciągu zaledwie pięciu minut. Oto jeden, który, jestem pewien, znacznie stłumił różnorodność w tej dziedzinie. Ale żeby to wyjaśnić, muszę dać lekcję biologii.


Szkodliwy termin:  “przewaga heterozygoty”.


Co to znaczy: 
Jest to przykład sytuacji, w której konstytucja genetyczna w pojedynczym locus (miejscu chromosomu) jest taka, że heterozygota, zawierająca dwie różne formy genów, ma „przewagę sprawności” (zastąp własnym, mniej ableistycznym słowem) nad którąkolwiek z dwóch homozygot. Klasyczny przykład (i jeden z nielicznych, jakie znamy) dotyczy choroby genetycznej anemii sierpowatej.


Istnieją dwie postaci tego genu, który wytwarza łańcuch beta hemoglobiny: „S”, tak zwany „normalny allel” (zastąp bardziej inkluzywnym słowem) oraz postać zmutowana (można powiedzieć „alternatywny allel”), odpowiedzialna za powodowanie wyniszczającej choroby anemii sierpowatej.


Allel „s” powstał
, gdy mutacja w DNA kodującym łańcuch beta (w kodzie genetycznym GAG—>GTG) zmieniła aminokwas w pozycji szóstej z kwasu glutaminowego na walinę. To zmienia białko. Jeśli masz tylko jedną kopię zmutowanej postaci (allel) z genetyczną budową Ss, wytwarzasz w połowie normalną i w połowie nieprawidłową hemoglobinę, ale połowa jest wystarczająco dobra, aby zapewnić ci dobre zdrowie. A jeśli masz dwie kopie normalnego allelu (SS), oczywiście wszystko jest w porządku.


Jeśli jednak masz dwie kopie allelu na sierpowate krwinki (ss); zachorujesz na anemię sierpowatą, będziesz miał bolesną chorobę i najprawdopodobniej umrzesz młodo.


Zwrot w tej historii polega na tym, że jeśli jesteś heterozygotą w Afryce Zachodniej, gdzie malaria jest powszechna i często śmiertelna, heterozygota ma zarówno dobre zdrowie, jak i ochronę przed malarią w porównaniu do normalnych i nienormalnych „homozygot”, SS i ss. Nie jesteśmy pewni, dlaczego tak jest, ale obecność pojedynczego allelu anemii sierpowatej u nosiciela powoduje, że jego komórki krwi otwierają się przedwcześnie po zarażeniu pasożytem malarii. Utrudnia to reprodukcję pasożyta sporozoa, który powoduje malarię, więc „nosiciele” Ss zyskują pewną ochronę przed chorobą zakaźną. Normalne homozygoty (SS) mają krwinki pękające zgodnie z harmonogramem, więc jeśli jesteś SS, możesz zachorować na malarię i umrzeć.


Tak więc mamy sytuację, ale tylko na obszarach z malarią, gdzie normalna homozygota jest zdrowa, ale podatna na malarię, homozygota sierpowatokrwinkowa (ss) zapada na chorobę genetyczną i umiera młodo, ale heterozygota (Ss) jest chroniona zarówno przed malarią, jak i przed anemią sierpowatą. Jest to klasyczny przypadek przewagi heterozygoty (zwanej także „naddominacją”, “zrównoważonym polimorfizmem”).


Jeśli zmierzysz względną wydajność reprodukcyjną trzech genotypów, dając najlepiej dostosowanemu (Ss) dostosowanie równe 1,0, otrzymasz te liczby:


SS
 = 0,85 (produkują o 15% mniej potomstwa niż genotypy Ss z powodu malarii)

Ss = 1,0 (genotyp z największą produkcją potomstwa)

ss = około 0 (nie przeżywają wystarczająco długo, by wydać potomstwo).


Genetycy uwielbiają ten przypadek, ponieważ kiedy heterozygoty mają najwyższe dostosowanie, utrzymuje to oba allele na stabilnych częstotliwościach w populacji. Przewaga heterozygot to sposób na zachowanie zmienności genetycznej w populacji dotkniętej malarią. Można pokazać, że ten schemat dostosowania doprowadzi do stabilnych równowagowych częstości alleli S = 0,87 i s = 0,13. Jak powiedziałem, jest to stabilna częstotliwość, a jeśli częstotliwości genów odbiegają od niej, wrócą do równowagi.


W stanie równowagi w Afryce Zachodniej częstotliwości dwóch alleli w rzeczywistości bardzo dobrze odpowiadają przewidywanym częstotliwościom. Częstotliwość osobników homozygot ss jest kwadratem częstości allelu s, czyli około 1,7%. To smutny, ale nieunikniony wynik genetyki populacyjnej, że ponieważ heterozygoty są najlepiej przystosowanymi genotypami, około 2% potomstwa urodzi się ze śmiertelną chorobą, a to po prostu dlatego, że osobnik z dwoma różnymi allelami ma najwyższe dostosowanie. Nie ma pojedynczego allelu, którego homozygoty mają najwyższą sprawność, więc z pokolenia na pokolenie powyższy schemat dostosowania daje dużą liczbę skazanych na zagładę niemowląt. (Brak takiego allelu można uznać za dowód przeciwko Bogu, który mógł go stworzyć. Najwyraźniej śmierć genetycznie chorych niemowląt spełnia jakiś cel w planie bożym).


W Stanach Zjednoczonych, gdzie malaria jest prawie nieznana, powyższy schemat przystosowania powraca do schematu, w którym genotyp SS ma najwyższe przystosowanie, Ss ma nieco niższe (osobniki Ss mogą mieć okazjonalne „kryzysy sierpowate”), a genotyp ss pozostaje na poziomie zero. W końcu na obszarach pozbawionych malarii każdy osobnik stanie się SS, a allel „s” zostanie wyeliminowany.


To właśnie z powodu pochodzenia czarnych Amerykanów z Afryki Zachodniej można zaobserwować anemię sierpowatą prawie wyłącznie u potomstwa dwóch osobników pochodzących z tego obszaru (Ss X Ss, z których jedna czwarta potomstwa będzie chora). Ale w Stanach Zjednoczonych, gdzie nie ma malarii, dobór naturalny ostatecznie wyeliminuje allel „s”. Będzie to jednak bardzo powolne.


Ostatnia uwaga: anemia sierpowata była pierwszą odkrytą „chorobą mutacji punktowej”: chorobą spowodowaną mutacją w pojedynczym genie, która zmienia wytwarzane przez niego białko. Został odkryty przez samego Linusa Paulinga i jego kolegów, którzy opublikowali ten słynny artykuł w „Science” w 1949 roku (kliknij na link pod zrzutem z ekranu, aby przeczytać):


Dlaczego termin „przewaga heterozygoty” jest szkodliwy. Zauważyliście, że w powyższej dyskusji użyłem kilku terminów verboten w EEB, w tym „normalny allel”, „zmutowany allel” i „sprawność”.


Dodam do tego sam termin „przewaga heterozygoty”, który jest szkodliwy na dwa sposoby. Po pierwsze, termin „hetero” uprzywilejowuje osoby heteroseksualne w stosunku do innych osób LGBTQ+. A pomysł, że osoby z SS mają „przewagę sprawności”, jest podwójnie szkodliwy, ponieważ nie tylko zawiera termin „sprawność”, ale sugeruje, że jeden genotyp ma „przewagę” nad pozostałymi dwoma. W rzeczywistości osobniki SS i ss należy postrzegać jako „sprawnych inaczej”, chociaż nie potrafię znaleźć sposobu, na jaki homozygoty ss z anemią sierpowatą mogłyby być „sprawne”. Pewnie głęboki namysł może zasugerować jakiś sposób.


Czym należy zastąpić ten termin
. To jest oczywiste: „przewaga różnorodności”. Genotyp Ss jest najlepszy, ponieważ ma najbardziej zróżnicowaną budowę alleli, posiada dwa allele zamiast jednego. Uprzywilejowuje różnorodność nad nudną jednorodnością, co również jest plusem.


Od teraz proponuję, aby mój nowy termin, zastąpił „zrównoważony polimorfizm”, „przewagę heterozygoty” (ableistyczna) i „naddominację” (to odrażająco obraźliwe, przywołujące na myśl eugenikę i wyższość).


To jest mój wkład w integracyjny język w EEB. Aby ktoś nie pomyślał, że ta sugestia jest głupia, proszę pamiętać, że nie jest głupsza niż propozycje zastąpienia pojęć „względnej sprawności” i „fieldwork” w nowej wersji EEB przez „przebudzonych”.

 

Change the language of ecology and evolutionary biology! An example from sickle-cell anemia.

Why Evolution Is True, 8 marca 2023

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne

Emerytowany profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest również jednym ze znanych "nowych ateistów" i autorem (wydanej również po polsku przez wydawnictwo "Stapis") książki "Faith vs Fakt". Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.

Skomentuj Wyślij artykuł do znajomego: Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1416 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28
Rzecz o splątaniu nauki i wiary   Koraszewski   2022-12-26
Pradawny ekosystem zrekonstruowany przy użyciu skamieniałego DNA   Coyne   2022-12-19
Rozważania heretyckiego mediewisty o historii, wartościach i zdumiewającej głupocie   Landes   2022-12-16
Ewolucyjne ślepe zaułki i lepkie urządzenia: botanik Darwin   Tonhasca Júnior   2022-12-14
Ewolucja nie idzie prostą drogą   Novella   2022-12-08
Geny i języki   Novella   2022-11-26
Uporczywa obecność religijnego mitu   Winegard   2022-11-24
Znaleziono skrytkę posągów z brązu   Novella   2022-11-23
W oparach zrównoważonej ignorancji   Koraszewski   2022-11-21
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
List otwarty do wszystkich oszołomów   Novella   2022-11-03
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Czy mizoandria może być zakaźna?   Tonhasca Júnior   2022-10-24
Niezwykła fizjologia hibernujących niedźwiedzi   Coyne   2022-10-22
Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka   Tonhasca Júnior   2022-10-21
Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach   Mansour   2022-10-19
Kenia aprobuje GMO po 10 latach zakazu   Maina   2022-10-18
Pangenom jedwabnika morwowego   Novella   2022-10-14
Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii?   Coyne   2022-10-13
Nieokrzesani goście   Tonhasca Júnior   2022-10-11
Niezrozumienie równości   Winegard   2022-10-07
Zyski klimatyczne to „niewygodna prawda” — nie wszystkie wiadomości o środowisku są złymi wieściami   Lomborg   2022-10-06
Gorzko-słodki, uzależniający lek   Tonhasca Júnior   2022-09-30
Przeciwko autentyczności   Winegard   2022-09-27
Biomedyczne znaczenie płci (i jej binarnej natury)   Coyne   2022-09-22
Mózgi neandertalczyków   Novella   2022-09-20
Oszuści i oszukani w grze w zapylanie   Tonhasca Júnior   2022-09-15
Po raz kolejny “Scientific American” wypacza biologię, a teraz także historię, by podeprzeć swoją ideologię   Coyne   2022-09-14
Upadek czasopisma “Nature”   Winegard   2022-09-08
Instynkt macierzyński i “New York Times”   Coyne   2022-09-07
Ćmy ze złym public relations   Tonhasca Júnior   2022-09-05
Studenci Uniwersytetu Ghany debatują nad wykorzystaniem upraw GMO w ich kraju   Gakpo   2022-09-02
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
Dysonansy poznawcze: czekolada a muszki, wino a osy   Júnior   2022-08-29
Patrick Matthew: prawdziwy autor idei doboru naturalnego?   Coyne   2022-08-26
Odporny na choroby, genetycznie modyfikowany maniok zapowiada przełom w Kenii   Maina   2022-08-25
Niekochane, ale czasem pożyteczne   Tonhasca Júnior   2022-08-23
Trwałość laktazy w populacjach pijących mleko: ponowna ocena klasycznej historii z ewolucji człowieka   Coyne   2022-08-19
Pierwszy znany drapieżnik: nowo opisana skamieniałość   Coyne   2022-08-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Kot Mehitabel pisze w “Science”   Coyne   2022-08-09
Nauka o wolności: rozmowa z Anną Kryłow   i Anna Kryłow   2022-08-06
Pierwsze dowody kopalne na opiekę nad lęgiem i niezwykły przypadek asymetrii kierunkowej   Coyne   2022-08-05
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Horyzontalny transfer genów u owadów: jest rozpowszechniony, ale co to znaczy?   Coyne   2022-08-02
Dokonane w Afryce badanie genomu fasolnika egipskiego oznacza krok naprzód w dywersyfikacji światowego zaopatrzenia w żywność   Karavolias   2022-08-01
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Raz jeszcze: czy rasy są tylko społecznym konstruktem bez naukowego lub biologicznego znaczenia?   Coyne   2022-07-28
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa



 Palestyńskie weto



Wzmacnianie układu odpornościowego



Wykluczenie Tajwanu z WHO



Drzazgę źle się czyta



Sześć lat



Pochodzenie



Papież Franciszek



Schadenfreude



Pseudonaukowa histeria...

Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk