Prawda

Niedziela, 5 maja 2024 - 00:52

« Poprzedni Następny »


Credo ateisty (VIII)


Lucjan Ferus 2023-02-12

Ofiara z byka w świątyni rzymskiej.
Ofiara z byka w świątyni rzymskiej.

Nie jestem zwolennikiem numerologii, ale sam fakt, że za ósmą część tego cyklu zabrałem się 8 stycznia, może wywołać pewne skojarzenia. Otóż według zwolenników numerologii, cyfra 8 symbolizuje przejście w nowy cykl wydarzeń, niewykluczone że lepszy (podobno dlatego w arce Noego znalazło się 8 osób). Może więc czas zacząć pisać „otwartym tekstem” i nazywać rzeczy po imieniu, nie dbając o to, że ta kontrowersyjna wiedza może kogoś urazić? Co bowiem jest ważniejsze: głoszenie prawdy o naszej rzeczywistości, choćby była obrazoburcza? Czy ciągłe  schlebianie naszemu wybujałemu ego, by czuło się bezpieczne w bezlitosnym świecie, w którym każde żywe stworzenie – prędzej czy później – kończy swój żywot i umiera?

Dlaczego nie miałbym otwarcie przyznać, że według posiadanej przeze mnie wiedzy, religie nie są żadnymi „prawdami objawionymi ludziom przez Boga”, lecz są ideami wymyślonymi przez ludzi (zazwyczaj kapłanów z różnych czasów i kultur) i dla ludzi. Czy nie to samo twierdzi Leo Zen w książce Tak wymyślono chrześcijaństwo: „W niniejszym opracowaniu wykazałem, że chrześcijaństwo, zamiast być, jak utrzymuje Kościół, religią objawioną, stanowi po prostu religię wymyśloną”. Albo Friedrich Nietzsche, który twierdził: „Bóg nie istnieje, ponieważ teraz rozumiemy w jaki sposób został wymyślony przez człowieka”.

 

No, właśnie! Nie tylko wiemy, że wszyscy nasi bogowie jacy kiedykolwiek byli czczeni przez swych wyznawców na Ziemi, zostali wymyśleni przez ludzi, ale także rozumiemy w jaki sposób to się działo, z jakich pobudek powstała idea bogów/Boga i jak ewoluowała ona przez tysiąclecia do naszych czasów i współczesnych systemów religijnych (monoteizmy). Już dawno temu zauważono, iż: „Człowiek straciłby odwagę, gdyby nie był podtrzymywany przez fałszywe wyobrażenia” (Bernard Fontenelie). Problem leży w tym, że owe fałszywe wyobrażenia, nasi „duchowi pasterze” zawsze głosili jako „Prawdę objawioną”, gdyż wg łacińskiej maksymy, rzekomo „Świat chce być oszukiwany, więc oszukujmy go”.

                                                          

Jeśli mam być szczery w tej bezkompromisowej analizie religii, to muszę spojrzeć na ów problem z takiej perspektywy z jakiej można zobaczyć, iż są one gigantycznym oszustwem, trwającym nieprzerwanie od tysięcy lat i obejmującym całą ludzkość, liczącą obecnie ponad 8 mld (jeszcze jedna ósemka?!) istnień. Na czym polega to oszustwo? Ogólnie rzecz biorąc na żerowaniu przez kapłanów, na łatwowierności i naiwności wiernych wyznawców, zawsze jakichś bogów/Boga i czerpania z tego „świętego” procederu różnych, wymiernych korzyści. Aby nie być gołosłownym, pokażę na konkretnych przykładach, jak radzili sobie z tym problemem pomysłowi i bardzo przedsiębiorczy kapłani z różnych czasów i religii.

                                                           ------ // ------

Zacznę od idei „zaświatów”, która jest podstawą wszystkich późniejszych religii, i która m.in. tak jest przedstawiona przez Michaela Onfray’a w Traktacie ateologicznym: „Tylko ludzie wymyślają zaświaty, bogów lub Boga, jedynie oni korzą się, klęczą, padają plackiem; konstruują fikcje i ślepo wierzą w fabuły własnego autorstwa, by uciec przed rzeczywistością doczesną. Tylko oni dodają do nich obłąkańcze i groźne niedorzeczności. Tylko oni wybierają zawsze większe zło, niestrudzenie wytwarzając to, czego lękają się najbardziej: śmierć”. Lepiej nie można było tego ująć, bo wyobraźnia kapłanów nie ma granic… przyzwoitości.

I tak np. najważniejsze było ustanowienie „właściwych” relacji: „bogowie, a ich wyznawcy”.    

 

„Według mitów babilońskich bogowie stworzyli człowieka dla siebie, aby dbał o nich, gdy tymczasem sami żyją bez troski. Bogowie są panami dobrymi, sprawiedliwymi i strasznymi. Człowiek powinien więc służyć im z bojaźnią, pokorą i zaufaniem. Przede wszystkim ciąży na nim obowiązek utrzymywania bogów i uprzyjemniania im życia. Za to ma prawo żądać od nich pomocy w potrzebie /../ Bogowie są panami, a ludzie ich sługami – oto główna zasada wg której kształtuje się życie religijne /../. Człowiek powinien oddawać cześć bogu, ten zaś chroni go przed złem. Z drugiej strony człowiek musi spodziewać się kary, jeśli nie wypełni obowiązku wobec bogów, tzn. nie będzie składał ofiar ani obchodził świąt. Gdy człowiek zgrzeszy, bogowie sądzą go i każda wina pociąga za sobą karę. Człowiek jest istotą grzeszną, przeto bogowie mają zawsze powody, aby go karać” (Zarys dziejów religii. Mezopotamia).

 

„Pięknie” jest to pomyślane! Szczególnie to ostatnie stwierdzenie: „Człowiek jest istotą grzeszną, przeto bogowie mają zawsze powody, aby go karać”. Widać wyraźnie, iż późniejsza koncepcja „grzechu pierworodnego” ma głębokie korzenie i nie została wymyślona przez Pawła z Tarsu, autora znanej nam dziś wersji chrześcijaństwa, lecz została zaadaptowana przez niego ze starszych religii. Jednak o tym będzie później, wróćmy jeszcze do ciekawych pomysłów kapłanów babilońskich, o czym z w/wym. pozycji można się dowiedzieć:

 

„Bogowie odżywiają się pokarmem boskim dającym im nieśmiertelność /../ Mimo to, ich ulubionym darem ofiarnym było mięso (zwykle wyborowe części zabitego zwierzęcia, wyjątkowo całopalenie), a następnie chleb, owoce, napoje i kadzidło. Ofiary stawiano na ołtarzu-stole, gdzie bóg je spożywał w sposób mistyczny. /../ Ciągłego odżywiania wymagały bóstwa zamieszkujące świątynię w postaci posągów. Do tego służyły codzienne ofiary: dwie z rana i dwie wieczorem. Dodatkowo, człowiek powinien obdarzać ich /../ kosztownościami, szatami i wozami, by w ten sposób pozyskać ich przychylność i uspokoić gniew”

 

„Szczególną sposobnością dla składania ofiar, modlitw obrzędów były dni świąteczne. W zasadzie każda uroczystość babilońska, /../ miała charakter religijny. Od woli boga zależało uznanie czegoś za grzech. Człowiek dowiaduje się o tym po skutkach. Wtedy bowiem opuszcza go jego bóg i oddaje go na pastwę demonom /../. Taki nędznik powinien przed bogiem i za pośrednictwem kapłana wyznać swoje grzechy (nawet nieświadomie popełnione) /../ powinien też żałośnie i pokornie błagać boga o przebaczenie, /../ i złożyć ofiary. Jeśli ściśle zastosuje się do przepisów, wtedy zapewne uzyska odpuszczenie grzechów”.

 

Aż trudno uwierzyć, jacy to już byli cwani kapłani przed tysiącami lat! „Od woli boga zależało uznanie czegoś za grzech”. A kto w imieniu bogów oznajmiał wiernym o tym, co bóg uznał za grzech? Nie kapłani przypadkiem?! Wyznawać bogu grzechy za pośrednictwem kapłana – w tej kwestii akurat nic się nie zmieniło do dnia dzisiejszego. Za to „spowiedź z grzechów popełnionych nieświadomie”?! No, no! Skąd więc wiadomo, że się je popełniło? Albo to: Bogowie odżywiają się pokarmem boskim dającym im nieśmiertelność, a upodobali sobie ofiary z mięsa wysokiej jakości i do tego chleb, owoce i napoje?! Niczym ludzie!. Jeśli bogowie spożywali je w sposób mistyczny, to dla kogo zostawały owe ofiary ze świątynnych ołtarzy ofiarnych? Nie kapłanom przypadkiem? No i to codzienne odżywianie bóstw, jakoby zamieszkałych w świątynnych posągach: po dwie ofiary rano i wieczorem. Wypadałoby im pozazdrościć „apetytu”, choć może raczej tupetu i sprytu tamtejszym kapłanom!

                                                           ------ // ------

Przejdźmy teraz do kapłanów egipskich, którzy nie mniejszą mieli wyobraźnię, niż ich babilońscy „koledzy po fachu”. O czym można przeczytać: „W związku z triumfem mitu o Ozyrysie, idea sądu pozagrobowego przybrała formę bardziej konkretną. /../ zmarły udaje się do świata podziemnego i staje tam przed trybunałem 42 bogów /../ Tam zmarły wygłasza spowiedź negatywną, po czym przechodzi do „sali dwóch prawd”, gdzie następuje ważenie jego serca. /../ Jeśli wynik ważenia serca wypadł dla zmarłego niepomyślnie, bogowie nakładali na niego karę. /../ np. skazanie na wieczny głód i pragnienie lub na wieczne przebywanie w ciemnym grobie. W przypadkach szczególnie ciężkich /../ straszliwy potwór Ammit /../ żądał wydania mu zmarłego i rozszarpywał go /../”.

 

„Nic dziwnego, że wobec groźnych perspektyw życia pozagrobowego Egipcjanie skwapliwie korzystali z usług kapłanów, którzy twierdzili, że mogą zaopatrzyć zmarłego (oczywiście nie bezinteresownie) w odpowiednie /../ amulety, modlitwy i formuły magiczne, dzięki którym szczęśliwie przetrwa chwilę sądu /../ opracowali oni także rodzaj „przewodnika po świecie pozagrobowym”, zaopatrzonego w mapę dróg, które zmarły napotka w swej wędrówce. /../ Liczba tekstów dotyczących życia pozagrobowego stała się tak wielka, że /../ kapłani sporządzali zbiory najważniejszych tekstów. Tak powstała tzw. „Księga umarłych”, której kopie wkładano do grobów” (wg Zarys dziejów religii. Religie Egiptu).

                                                           ------ // ------

Zastanawiające doprawdy! Wynikałoby z powyższego, iż zmarły nadal żyje w grobie mimo swej śmierci, skoro spowiada się bogom ze swoich grzechów, poddaje się ważeniu swego serca i co więcej, można go zastraszyć karą wiecznego głodu i pragnienia, jak i wiecznego pobytu w ciemnym grobie. Nie mówiąc już o groźbie rozszarpania go przez straszliwego potwora, co musiałoby być szczególnie nieprzyjemnym doświadczeniem. Jednakże co innego mnie tu zainteresowało: skąd kapłani wiedzieli jaki był wynik „ważenia serca zmarłego”? Albo na podstawie jakiej „wiedzy o zaświatach”, ówcześni kapłani sporządzali te „przewodniki po świecie pozagrobowym”, zaopatrzone nawet w mapę dróg, które zmarły miał napotkać podczas swej wędrówki w zaświatach? Odwiedzali je w wolnych chwilach?

 

Czy raczej było to bezczelne i wyrafinowane oszustwo, jak widać na masową skalę i zapewne bardzo dobrze płatne?! Jego perfidia polegała na tym, że nikt z wyznawców nie był w stanie sprawdzić prawdziwości bądź fałszu tych „prawd” i w związku z tym nie można było dowieść przedsiębiorczym cwaniakom, iż „robią w konia” nieświadomych ludzi, zgarniając na tym „funeralnym” procederze prawdopodobnie duże pieniądze. Nie mogło więc być żadnych reklamacji, ani skarg, że np. owe „przewodniki po zaświatach” są fikcyjne, na równi z „mapkami dróg”! Jak nazwać to cwane i masowe oszustwo? „Na popularne przewodniki i mapki po zaświatach”? Czy po prostu: oszustwo „na zaświaty”? Mamy jakieś skojarzenia?  

 

Jak widać z powyższego, już wtedy cwani kapłani stosowali perfidnie pomyślany mechanizm psychiczny, polegający na tym, że wpierw wymyślali jakieś „pośmiertne zagrożenia” dla ówczesnych wiernych (rzekomo grożące im ze strony bogów), a następnie oznajmiali im, że w ich posiadaniu jest „cudowne lekarstwo” na owo „zagrożenie”. Ten genialny pomysł nie tylko wykorzystywali kapłani antycznych religii, ale także tych powstających później. Jak choćby w przypadku pomysłu Boga-Zbawiciela i pośmiertnego „zbawienia” duszy ludzkiej.

 

Na długo przed tym, zanim powstało chrześcijaństwo ze swym „zbawicielem Synem Bożym”, wcześniej wpadli na pomysł „zbawienia” człowieka egipscy kapłani. W religiach Egiptu byli już bogowie zbawiciele, ale też małżeństwa bogów zbawicieli. I tak np. małżonkowie Ozyrys i Izyda, oboje byli bogami zbawicielami. W Egipskiej Księdze Umarłych znajdują się słowa: „Jak prawdą jest to, że żył Ozyrys, tak i on (zmarły) żyć będzie. Jak nie umarł Ozyrys, tak i on też nie umrze”. Tę myśl powtarza w NT św. Paweł: „A jeśli Chrystus nie zmartwychwstał, daremne jest nasze nauczanie, próżna jest także wasza wiara” (1 Kor 15,14). Przypadek?!

 

I nie ma się czemu dziwić, bowiem kapłani często „ściągali” z innych religii co lepsze pomysły i adaptowali je do własnych doktryn. A że jest to proceder „stary jak świat”, niech zaświadczy ten cytat: „Mały wojowniczy Bóg Jahwe /../, długo nie mógł się równać z bogami Syrii, z wpływami Ela, Baala /../ czy z Panią Baalat z Byblos. Jego religia długo musiała czerpać ze starych znakomicie opracowanych teologii egipskich i mezopotamskich, zanim gdzieś w VI w. p.n.e., objawiła się jako monoteistyczna, czyli wyłączająca wszystkich innych bogów rządzących światem. Przyczyną jego dominacji i jedynowładztwa były warunki bardziej polityczne niż religijne” (wg Jak człowiek stworzył bogów Jerzego Cepika).

 

Podobnie musiało być z Mitrą i Jezusem: „Jednym z bogów panteonu Ariów /../ był bóg Mitra. Wykazywał on zastanawiającą zbieżność cech z postacią Jezusa, którego po raz pierwszy przedstawiono w Ewangeliach NT /../ On także rozdawał wyznawcom chleb i wino jako ciało i krew swoją  /../ obyczaj ten przejmą chrześcijanie w obrządku eucharystii /../ Mitra urodził się w grocie pomiędzy zwierzętami /../ Jezus także miał urodzić się między zwierzętami /../ Mitra chrzcił swych wyznawców krwią byka, Jezus Chrystus wodą, która od czasów paleolitu była przedmiotem kultu w rytuałach religijnych. Mitra nauczał o zbawieniu, podobnie jak Jezus. Syn Mitry przybywał w tym celu na Ziemię, potem wracał do swojego boskiego Ojca do niebios, podobnie jak Jezus” (wg w/wym. pozycji).

                                                           ------ // ------

Pozornie mogłoby się wydawać, iż czasowa cezura określająca rzekomą datę urodzin Jezusa, od której zaczęto używać nazwy „nowa era”, powinna oddzielać erę bogów fałszywych (czyli tych wymyślonych przez kapłanów), od ery naszego prawdziwego Boga, którym jest: Bóg Jestem Który Jestem, czyli późniejszy Jahwe, czyli późniejszy Bóg w Trójcy Jedyny, którym jest Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty. Dla wyjaśnienia dodam, iż jest to jeden jedyny Bóg i ponoć nie ma innego równie prawdziwego. Jednakże dla kogoś znającego historię religii jest oczywiste, iż ta umowna cezura nie ma żadnego znaczenia, bowiem idea bogów/Boga przenikała bez przeszkód przez takie „granice”, ulegając co najwyżej modyfikacji.

 

Dlatego nie powinno być zaskoczeniem, że historia niektórych pogańskich bogów jest zadziwiająco podobna do historii naszego chrześcijańskiego Boga Jezusa Chrystusa. I tak np.: „Wg antycznych legend, przed Chrystusem zmartwychwstanie było udziałem babilońskiego boga Marduka, jak również innych bóstw: asyryjski Adon, egipski Ozyrys czy tracki Dionizos /../ Wszyscy ci bogowie, podobnie jak Jezus cierpieli, przeszli okres męki i umarli na krzyżu. Podobieństwa /../ do kultu chrześcijańskiego wydają się nam bliskie. Posłużmy się przykładem: Marduk został aresztowany, osądzony, skazany na śmierć, wychłostany i zgładzony wraz z dwoma innymi przestępcami. Po zmartwychwstaniu wstąpił do piekieł uwolnić dusze zmarłych” (wg Tak wymyślono chrześcijaństwo Leo Zena).

                                                          

Jaka mogła być główna przyczyna tych zadziwiających podobieństw w historii różnych bogów, pochodzących z różnych religii i różnych kultur? Wydaje mi się, iż najbardziej prawdopodobną przyczyną tego stanu rzeczy mógł być fakt, że ich wizerunki nie tylko wymyślali ówcześni kapłani na „potrzeby lokalne”. Ale też korzystali z doświadczeń innych religii, wybierając sprawdzone już pomysły, które przynosiły kapłanom największe korzyści materialne. A jednocześnie były do pogodzenia z mentalnością wyznawców danej religii i kulturą, która zazwyczaj współistnieje z „prawdami” religijnymi, tworząc często jednolity konglomerat idei, wierzeń i zachowań, tak charakterystyczny dla różnych regionów świata.

                                                           ------ // ------

Jak w porównaniu z pomysłowością starożytnych kapłanów, wypadają kapłani nowożytnych religii? O tym postaram się napisać w następnej części tego cyklu.                                   

 

                                                      ------ cdn. ------

 

                                                          

 

   

 

 

 

 

 

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 906 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Nauka dyskutowania o niczym   Coyne   2014-09-20
Kolejne kopniaki dla ateistów w “Slate”   Coyne   2014-01-18
Czy Bóg jest kręgowcem bez substancji?   Coyne   2014-06-26
Islamscy radykałowie zabili kolejnych medyków   Coyne   2014-01-13
Portret wielkiego agnostyka   Coyne   2013-12-14
Czy Bóg jest bezcielesną osobą?   Coyne   2014-03-16
Najgłupsze dokopywanie ateistom w tym roku   Coyne   2014-04-21
Całun Turyński: Dlaczego religia jest pseudonauką   Coyne   2014-02-24
Podobno obrona ewolucji stała się właśnie trudniejsza. A juści.   Coyne   2016-09-30
Biblia źródłem moralności? Żartujesz sobie!   Coyne   2014-09-10
Uzdrawianie wiarą zabija dzieci   Coyne   2014-11-19
Zgodność między nauką i religią? Wolne żarty.   Coyne   2015-02-09
Religia, “Playboy” i Frank Sinatra   Coyne   2014-08-27
Filozof gromi ateistów z głupich powodów   Coyne   2014-06-10
Tak, jest wojna między nauką a religią   Coyne   2018-12-29
“Atlantic” rozważa ważką kwestię: czy wczesne homininy miały dusze?   Coyne   2015-10-05
“Newsweek” bezkrytycznie chwali brazylijskiego chirurga fantomowego -  i wychwala inne czary-mary   Coyne   2016-03-12
“New York Times” głosi fałszywą przyjaźń między nauką i religią   Coyne   2023-03-30
Australijski arcybiskup odmawia informowania o pedofilii księży i ich ofiarach   Coyne   2018-04-12
Najbardziej szalony grant Templetona jak dotąd: Ewolucja i “ofiarna miłość”   Coyne   2020-01-20
Skąd Jezus wziął swoje DNA? Spór między katolikami a ewangelikami   Coyne   2023-01-25
Kolejny wierny twierdzi, że nauka oparta jest na wierze   Coyne   2016-03-15
List Einsteina kwestionujący religię, biblię i ideę Boga jest znowu na sprzedaż   Coyne   2018-10-19
Niewolą, gwałcą, ale to wina Zachodu   Coyne   2015-08-31
Religia – nauka, odwieczna wojna   Coyne   2015-05-23
O Faith Versus Fact w “Inference”   Coyne   2016-02-26
Nie wiedzieliście? Bóg jest pytaniem, nie zaś odpowiedzią!   Coyne   2016-04-23
Psy nie idą do Nieba   Coyne   2015-11-06
Czy chrześcijaństwo było kluczowe dla rozwoju nauki?   Coyne   2015-09-24
W obronie Sama Harrisa   Coyne   2016-05-09
Brawo dla Ariana Fostera: pierwszego, czynnego, zawodowego sportowca w USA, który przyznaje, że jest ateistą   Coyne   2015-08-14
Brat Tayler o Reza Aslanie   Coyne   2016-06-06
Nowa książka Jasona Rosenhouse’a z krytyką Inteligentnego Projektu   Coyne   2022-07-02
Kompilacja z BuzzFeed: Jak ateiści znajdują sens życia?   Coyne   2015-08-24
Pogodzenie nauki i religii?   Coyne   2018-12-21
Zdobywca nagrody Templetona i jego nonsensy w „Scientific American”   Coyne   2019-03-28
Artykuł w ”New York Times”: Nauka może uczyć się od religii   Coyne   2019-02-20
Absolwent teologii mówi o naszej rzekomej potrzebie dalszych studiów teologicznych zanim zaczniemy krytykować religię   Coyne   2015-06-12
Islamistyczna teologia gwałtu   Coyne   2015-08-26
Niespodzianka! National Public Radio zachwala zatwardziały ateizm, broni myśli, że życie ateisty ma sens   Coyne   2016-01-30
Karta islamofobii pozostaje w grze   Coyne   2016-05-02
Zaakceptować terror islamski jako nową normalność?   Darwish   2017-06-16
Niektóre obawy dotyczące islamu są całkowicie racjonalne   Dawkins   2024-03-12
Chłopiec kaznodzieja   Dawkins   2017-04-19
Dobre i złe powody, by wierzyć   Dawkins   2014-07-24
Ostre światło nauki   Dennett   2014-07-01
Dzięki dobroci!   Dennett   2015-01-07
Religia zdrowego rozsądku   Dennett   2016-08-01
Kościół katolicki i jego cuda   Edamaruku   2017-08-28
Wychowywanie dżihadystów: drabina radykalizacji i jej antidotum   Fares   2017-06-03
Boże, zbaw nas od religii!   Farhi   2014-12-19
Gdyby Bóg istniał, miałby się z czego tłumaczyć   Fatah   2014-07-22
Droga do wolności   Feldner   2014-02-24
Islamscy towarzysze podróży w drodze do bigoterii i masowych mordów   Fernandez   2017-04-23
Koptofobia   Fernandez   2016-03-13
Doradztwo religijne i religioznawcze XII   Ferus   2015-04-26
Fałszywi prorocy. Część X.   Ferus   2018-01-07
Hipoteza Boga kontra nauka   Ferus   2019-07-21
Człowiek w labiryncie iluzji (III)   Ferus   2018-03-25
Bajkowe dziedzictwo religii. Czyli wspaniała, ale też przerażająca potęga wyobraźni.   Ferus   2021-01-17
Człowiek w labiryncie iluzji. Suplement.   Ferus   2018-04-22
Myślowe szlaki   Ferus   2015-06-21
Wspomnienie: „Czego sobie życzyłem na nadchodzący 2014 r.?”.   Ferus   2022-01-02
Przekleństwo nieskończonych możliwości (II)   Ferus   2022-12-18
Jezus z uczniami w zbożu   Ferus   2022-01-23
Epigoni: inna wersja upadku człowieka w raju   Ferus   2024-02-04
Dziecko i jego I Komunia Święta   Ferus   2019-06-09
Człowiek w labiryncie iluzji (Część V)   Ferus   2018-04-08
O jakości naszych bogów   Ferus   2017-02-26
Refleksje sprzed lat: „W obronie kobiet”   Ferus   2020-11-01
Cyrograf   Ferus   2015-01-17
Zbłąkane dzieci matki Natury (IV)   Ferus   2022-10-16
Atak ateizmu na ludzki rozum? (III)   Ferus   2021-10-24
Alternatywna forma ateizmu   Ferus   2023-12-24
Credo ateisty (XII)   Ferus   2023-03-12
Nieautoryzowany wywiad z Bogiem   Ferus   2021-04-04
Azyl ignorancji, Część IX.   Ferus   2017-03-26
Sumienny ojciec chrzestny   Ferus   2015-03-29
Credo Ateisty (XIII)   Ferus   2023-03-19
Operacja specjalna o kryptonimie „Arka i potop”   Ferus   2022-05-08
Uduchowiony erotyzm bogów i wyznawców   Ferus   2019-09-08
Credo sceptyka. Część  XI.   Ferus   2023-07-02
Duchowa służba zdrowia. Czyli oblicze Boga zatroskanego Miłosierdziem.   Ferus   2021-04-18
Płaska Ziemia: kwestia wiedzy czy wiary? (II)   Ferus   2019-01-27
Alternatywna koncepcja zbawienia (II)   Ferus   2022-04-18
Credo sceptyka. Część XII.   Ferus   2023-07-09
Rozum uskrzydlony wiarą (III)   Ferus   2018-09-30
Duchowni czy wyrachowani biznesmeni w sutannach?   Ferus   2021-09-26
Mój racjonalny ateizm.Czyli w czym upatruję siłę areligijnych poglądów.   Ferus   2024-01-28
Dyspensa zwalniająca wiernych z myślenia   Ferus   2020-10-25
Trzystu wybitnych i Biblia   Ferus   2016-07-24
Alternatywna koncepcja zbawienia   Ferus   2022-04-17
Fałszywi prorocy. Część  IV. Suplement.   Ferus   2017-11-26
Deizm antytezą teizmu? (II)   Ferus   2022-02-06
Bogowie jak ludzie: bogowie na niby   Ferus   2018-06-10
Fikcja uznawana za Prawdę (II)   Ferus   2020-03-22
Rozum i WiaraCzyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-11-01
Eksperci od „prawdziwej” wolności i grzechu   Ferus   2019-01-06
Moja ambiwalentna krytyka religii III.   Ferus   2017-10-22
Potęga mitówGwiazda betlejemska   Ferus   2015-12-20

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk