Prawda

Poniedziałek, 29 kwietnia 2024 - 09:06

« Poprzedni Następny »


Jak Darwin spowodował globalne ocieplenie swoją teorią doboru płciowego


Jerry A. Coyne 2022-07-16

Wiktoriański karykaturzysta wyśmiewał darwinowska teorię doboru seksualnego. [Źródło: Wikipedia] 

Wiktoriański karykaturzysta wyśmiewał darwinowska teorię doboru seksualnego. [Źródło: Wikipedia]

 



„Guardian ” opublikował kolejny list o mylącym wszystko artykule Stephena Buranyiego: „Czy potrzebujemy nowej teorii ewolucji? ” (Buranyi mówi „tak”). Wspomniałem wcześniej o problemach z artykułem Buranyi, a wraz z dwoma innymi autorami napisaliśmy nawet list o wadach tego artykułu, który „Guardian” opublikował.


Najwyraźniej jednak awantura nie ucichła, ponieważ właśnie pojawił się kolejny list, tym razem dotyczący doboru płciowego. Napisała go antropolożka Heather Remoff, autorka książki o doborze seksualnym.


Oto jej list, a moje zdanie na jego temat znajduje się poniżej:


Jak Karol Darwin nie zrozumiał doboru płciowego

Teoria musi zostać zaktualizowana poprzez włączenie najnowszych odkryć genetycznych i spojrzenie na proces przez żeńską soczewkę, pisze Heather Remoff

 

„Niestety Darwin uważał, że „cywilizowane” kobiety nie są już wystarczająco inteligentne, by dokonywać świadomych wyborów” – orzeka autorka listu. 

L e t e r s _

pt. 8 lip 2022 18.15 BST


Pytanie nie brzmi, czy potrzebujemy nowej teorii ewolucji (The long read, 28 czerwca ); brzmi ono: dlaczego tak długo trwało wprowadzenie starej w XXI wiek. Błąd zakotwiczenia, trudność odrzucenia pierwszej rzeczy, jakiej dowiadujemy się na dany temat, sprawia, że biologom trudno jest zaakceptować i ocenić dane eksperymentalne, które nie są zgodne z regułami Darwina.


Dobór naturalny miał wielu ojców, w tym dziadka Darwina, Erazma. Ale dobór płciowy należy wyłącznie do Darwina i jest teorią najbardziej wymagającą rewizji. Brak aktualizacji teorii doboru płciowego poprzez włączenie przełomowych odkryć genetycznych i spojrzenia na ten proces przez żeński obiektyw pozostawił nam poważnie błędną teorię ewolucji człowieka.


Olbrzymi skok ewolucyjny, który umożliwił Homo sapiens udanie się tam, gdzie inne gatunki nie podążają, ma swoje korzenie w mutacji reprodukcyjnej – ukrytej owulacji i ciągłej podatności seksualnej – która dramatycznie zwiększyła strategiczną sprawczość stosowaną przez samice. Ale Darwin wierzył, że „cywilizowane” kobiety nie są już wystarczająco inteligentne, by dokonywać świadomych wyborów. Był więc w stanie zignorować zachowanie 51% populacji i nie docenić siły własnej teorii. Dobór płciowy to znacznie więcej niż piękno – to on określa początki wszystkiego, co definiuje ludzką wyjątkowość.


Dlaczego to wszystko ma znaczenie? Ponieważ ludzie stoją w obliczu katastrofy ekologicznej, którą sami stworzyliśmy. Tylko dzięki dokładnemu zrozumieniu czynników, które ukształtowały zachowanie specyficzne dla gatunku ludzkiego, będziemy w stanie zapobiec szybko zbliżającej się apokalipsie klimatycznej. Dobór płciowy mógł nas ukształtować, ale brak obiektywnego spojrzenia na siebie może dać doborowi naturalnemu moc wyeliminowania nas.

Heather Remoff
Autorka, What Sex Got To Do With It? Darwin, love, lust and the Anthropocene

Jest tutaj dużo do „rozplątania” i postaram się streszczać. Po pierwsze, list nie odnosi się do twierdzeń Burayniego, że współczesna teoria ewolucji jest niekompletna i być może przestarzała. Nie odnosił się on do teorii ewolucji Darwina, ale do teorii Darwina, która została zaktualizowana i poszerzona w świetle współczesnych badań. Niezrozumienie wszystkich szczegółów przez Darwina nie oznacza, że żałośnie brakuje nowoczesnej teorii ewolucji, ponieważ od napisania O powstawaniu gatunkówmieliśmy ponad półtora wieku pracy nad ewolucją.


Ergo
, pokazanie, że teoria doboru płciowego Darwina była niekompletna (i tak, to była jego teoria, odrzucona nawet przez A.R. Wallace'a z wyjątkiem takiego doboru u ludzi!), nie potwierdza tezy Buranyiego. Ta teoria została opublikowana w 1871 roku, a teraz jest 150 lat później. Współczesna biologia ewolucyjna dodała mnóstwo wiedzy i teorii na temat doboru płciowego. Istnieją całe książki na ten temat (oto jedna), które wykraczają daleko poza idee Darwina. Ale pokazanie, że „teoria Darwina była niekompletna” nie mówi nic o nowoczesnej teorii ewolucji, o którą chodzi w całej tej kontrowersji.


Darwin w rzeczywistości miał dwie teorie doboru płciowego, jedną dotyczącą walki między samcami o samice, a drugą dotyczącą preferencji samic do „piękna”. Pierwsza teoria, którą Darwin nazwał „prawem walki”, wyjaśnia ewolucję broni, takiej jak poroże u samców jelenia – broni znacznie mniej rozwiniętej u samic, ponieważ nie jest ona używana. Druga teoria Darwina mówi, że samice mają zmysł estetyczny, do którego samce odwołują się ozdobami, uderzającymi kolorami, ekstremalnymi zachowaniami lub czarującymi zawołaniami. To powoduje narzucony na samców przez samice dobór naturalny, co według Darwina wyjaśnia dymorfizm płciowy w wyglądzie, zachowaniu, zawołaniach i tak dalej.


Zauważmy najpierw, że w przeciwieństwie do twierdzenia Remoff, preferencje samic były już kluczową częścią teorii Darwina, ponieważ bez tych preferencji nie mielibyśmy uderzającego dymorfizmu płciowego, który obserwujemy u wielu gatunków zwierząt. Chociaż rywalizacja między samcami pozostaje ważnym wyjaśnieniem dla broni ograniczonej do samców lub dla zachowań konkurencyjnych, Darwin postrzegał ogromną część świata dymorfizmu płciowego przez pryzmat preferencji samic.


Ale teoria Darwina była niekompletna w sposób, o którym Remoff nie wspomina. Dlaczego samce  konkurują o samice? Darwin nie miał odpowiedzi, a nie można znaleźć odpowiedzi po prostu patrząc na problem przez żeński obiektyw. Ogólnie rzecz biorąc, biolodzy zgadzają się, że dobór płciowy wynika z następującego powodu: inwestycje samic w potomstwo są często znacznie większe niż w przypadku samców. Kiedy samice muszą wykonać ciężką pracę związaną z ciążą i wychowaniem potomstwa, a także wnosić drogie metabolicznie duże gamety (jaja), podczas gdy inwestycje samców często ograniczają się tylko do niewielkiej ilości plemników, powstaje asymetria w interesach płci. Ewolucyjnie samce mogą pozostawić więcej swoich genów, kopulując z każdą samicą, jaką znajdą, podczas gdy samicom opłaca się wybredność w stosunku do swoich partnerów, ponieważ po skojarzeniu dokonała ogromnej inwestycji, którą trzeba pielęgnować. Samiec muchy może kopulować z 20 samicami w ciągu kilku dni i mieć 20 grup potomstwa, ale samica, która kopuluje z 20 samcami w ciągu kilku dni, nie ma o wiele więcej potomstwa, niż gdyby kopulowała tylko raz. W ten sposób samcom opłaca się rozrzutność, a samicom wybredność.


Asymetria między płciami polega zatem na najlepszym sposobie wyboru. Dla samców wybredność nie jest ewolucyjnie „mądra” (uogólniam tutaj, oczywiście są przypadki, w których samce również powinny być wybredne), podczas gdy dla samic opłaca się upewnić, że wybiera dobrze, ponieważ potencjalnie nie ma tylu szans na zostanie rodzicem. Jak powiedziałem, jest to krótkie wyjaśnienie doboru płciowego z pewnymi wyjątkami, ale jest to wyjaśnienie, dlaczego, gdy płcie różnią się ozdobą, zachowaniem lub wezwaniami, to samce wykazują wyrafinowane cechy.


Ta asymetria ma kluczowe znaczenie w zrozumieniu całego procesu doboru naturalnego i nie polega na patrzeniu na ten proces przez pryzmat żeński, ale na postrzeganiu go przez pryzmat, który pokazuje to, co różne płcie mogą zyskać, zachowując się na różne sposoby. Ostatecznie jest to w dużej mierze oparte na wielkości gamet. To było to, co Darwin przegapił, ale teraz to rozumiemy i możemy to przetestować.


Co więcej, od czasów Darwina mamy nowe teorie doboru płciowego, które zostały matematycznie opracowane: model poniesienia (Richard Prum użył tego do unowocześnienia hipotezy „piękna” Darwina), model „uczciwej sygnalizacji”, hipoteza „seksownego syna” i tak dalej. (Niektóre z tych modeli nakładają się na siebie.) Wszystkie uwzględniają preferencje samic.


Powiedziałem, że moim zdaniem jednym z wkładów „żeńskich poglądów” na biologię jest zwiększony nacisk na wybór samic w doborze płciowym, ponieważ proces ten obejmuje interakcję między samcami i samicami. Niektóre kobiety (ale nie tylko) skierowały tę dziedzinę w kierunku badania preferencji. To powiedziawszy, jednak zarówno mężczyźni, jak i kobiety wnieśli ważny wkład do współczesnej teorii doboru płciowego; nie była niekompletna, dlatego że „żeński obiektyw” został całkowicie przeoczony przez patriarchalnych biologów płci męskiej. I, jak powiedziałem, zachowanie samic – ich preferencje estetyczne – było absolutnie krytyczne dla aspektu „piękna” oryginalnej teorii Darwina.


Jeśli chodzi o „przełomowe odkrycia genetyczne”, które doprowadziły do nowego rozumienia doboru płciowego, szczególnie patrząc przez żeński obiektyw, jestem zakłopotany. Nie wiem, o jakich przełomowych odkryciach mówi Remoff. Być może ma na myśli to:


Olbrzymi skok ewolucyjny, który umożliwił Homo sapiens udanie się tam, gdzie inne gatunki nie podążają, ma swoje korzenie w mutacji reprodukcyjnej – ukrytej owulacji i ciągłej podatności seksualnej – która dramatycznie zwiększyła strategiczną sprawczość stosowaną przez samice. 


Ukryta owulacja i ciągła podatność seksualna (tę ostatnią posiada wiele zwierząt) nie są „mutacjami”; są to cechy, prawdopodobnie te, które powstały w wyniku wielu mutacji o niewielkim działaniu. I tak, te cechy oczywiście zmieniły pole gry dla doboru płciowego. Ale bez względu na to, czy były to „olbrzymie skoki ewolucyjne”, które pozwoliły nam dotrzeć tam, gdzie inne gatunki nie dotrą, cóż, inne gatunki miały własne „olbrzymie skoki ewolucyjne”, takie jak inseminacja podskórna u niektórych bezkręgowców, „pseudopenis” samicy hieny oraz męskie torby lęgowe u igliczni i pławikoników. Ta ostatnia cecha umożliwia samcom większość inwestycji w potomstwo (samce w efekcie „zachodzą w ciążę”), a samice, które mogą wyprodukować dużo jaj, muszą konkurować o ograniczoną przestrzeń w torbach lęgowych samców. W rezultacie w tej grupie najczęściej ozdobione są samice, a nie samce. To odwrócenie inwestycji, w połączeniu z odwróceniem dymorfizmu płciowego, jest uderzającym poparciem dla teorii doboru płciowego o „zróżnicowanej inwestycji”.


Dobór płciowy działa na różne sposoby u różnych gatunków i, prawdę mówiąc, nie rozumiemy szczegółów, które doprowadziły do ewolucji większości cech dymorfizmu płciowego nie zaangażowanych w rywalizację męsko-męską, ale w żeński wybór. Znamy podstawy procesu ewolucyjnego — różnicowanie inwestycji w potomstwo — ale nie wiemy, dlaczego wybiera się poszczególne cechy i czy są one wskaźnikami przystosowania, czy czegoś innego.


I nie, dobór płciowy nie „ustanawia źródeł wszystkiego, co definiuje ludzką wyjątkowość”. Język? Dwunożność i sprawność manualna? Nasz niezwykle złożony mózg? Czy wszystkie te cechy opierały się na doborze płciowym? Myślę, że nie.


Remoff kończy się akapitem, który jest czystą hiperbolą:

Dlaczego to wszystko ma znaczenie? Ponieważ ludzie stoją w obliczu katastrofy ekologicznej, którą sami stworzyliśmy. Tylko dzięki dokładnemu zrozumieniu czynników, które ukształtowały zachowanie specyficzne dla gatunku ludzkiego, będziemy w stanie zapobiec szybko zbliżającej się apokalipsie klimatycznej. Dobór płciowy mógł nas ukształtować, ale brak obiektywnego spojrzenia na siebie może dać doborowi naturalnemu moc wyeliminowania nas.

Czy zrozumienie doboru płciowego lub ogólnie ewolucji człowieka pomoże nam powstrzymać zmiany klimatyczne? Znowu myślę, że nie. Tylko przez ograniczenie emisji dwutlenku węgla będziemy w stanie ograniczyć zmiany klimatu. I to nie zależy od zrozumienia ewolucji człowieka, a tym bardziej doboru płciowego.


Remoff walczy więc z dwoma wiatrakami, które już padły. Jej atak na Darwina jest chybiony, ponieważ poprawność Darwina nie jest problemem w artykule Buranyi, a preferencje samic były kluczową częścią teorii Darwina. A jej twierdzenie, że dopiero niedawno użyty „żeński obiektyw” pomógł nam zrozumieć dobór płciowy, jest również mylące. Preferencje samic były rozważane przez ewolucjonistów od czasów Darwina.


How Darwin caused global warming with his theory of sexual selection

Why Evolution Is True, 9 lipca 2022

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne

Emerytowany profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest również jednym ze znanych "nowych ateistów" i autorem książki "Faith vs Fakt" (wydanej również po polsku przez wydawnictwo "Stapis)". Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1475 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Akupunktura na pogotowiu też nie działa   Novella   2017-07-04
Alaska — nurniczki i obopólny dobór płciowy   Lyon   2019-08-20
Ale czy mogą cierpieć?   Dawkins   2018-07-07
Ale jak to bezbarwnikowy?   Łopatniuk   2019-06-01
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ale tego wija lepiej zostaw w spokoju   Łopatniuk   2018-08-24
Alfred Sturtevant: bohater genetyki   Coyne   2017-02-06
Alternatywna medycyna zabija   Novella   2017-12-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Amerykańscy aktywiści na rzecz niedożywienia w Ugandzie   Ongu   2016-03-01
Amfisbeny   Naskręcki   2014-06-16
Amonit (i masa innych stworzeń) znaleziona w birmańskim bursztynie   Coyne   2019-06-21
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Animula blandula, blastula vagularzecz o zarodkach wędrujących gdzie nie trzeba   Łopatniuk   2015-12-19
Antynauka czystego jedzenia   Novella   2017-11-08
Antynaukowe przesłanie „Frankensteina” zawsze było głupie   Ridley   2017-06-12
Antyszczepionkowcy - pielęgniarka lub lekarz nie powinni opiekować się dziećmi     2018-09-10
Apoptoza całego ciała   Dennett   2018-11-09
Aquilops, mały dinozaur, który wiele mógł   Farke   2015-01-15
Architektura żywych budowli   Yong   2014-06-20
Argument neuroróżnorodności na rzecz wolności słowa   Miller   2017-08-08
Artykuł w “Nature” sugeruje, że ludzie żyli w Ameryce Północnej 130 tysięcy lat temu   Mayer   2017-04-29
Artykuł w naukowym piśmie ”Nature” dyskredytuje naukę i „scjentyzm”, kwestionuje wartości Oświecenia   Coyne   2019-10-22
Artykuł w piśmie „Science”: rozszerzyć DEI w STEMM   Coyne   2024-04-19
Astrocyty tworzą nowe neurony po udarze   Łopatniuk   2015-03-04
Atak “doktorostwa Wolfson” na rodziców chłopca, który zmarł na koklusz     2018-09-20
Ateista z chwilową luką w pamięci i w szoku niewolnictwa   Dawkins   2018-09-21
Australijskie koty łożyskowe   Mayer   2015-12-17
Badacz: Ludzki zmysł węchu jest lepszy niż wszyscy myślą; może rywalizować z psim!   Coyne   2017-05-27
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Badania z poślizgiem   Łopatniuk   2016-12-31
Badanie akupunktury jako terapii na dławicę piersiową   Novella   2019-08-23
Badanie niewiernych norników wiąże geny z mózgiem i z zachowaniem   Yong   2015-12-29
Badanie zaszczepionych i nieszczepionych   Novella   2017-05-20
Bajka o kaczkach karolinkach   Coyne   2016-12-16
Bakterie, które zamieniają ameby w farmerów   Yong   2015-09-01
Bakteryjne ogniwa słoneczne   Novella   2017-09-09
Bakłażan Bt – fałszywa narracja przeciwko GMO   Novella   2016-12-05
Bakłażan GMO jest udokumentowaną wygraną ubogich farmerów   Conrow   2021-09-23
Bambusowi matematycy   Zimmer   2015-05-25
Banany edytowane przez CRISPR   Novella   2021-03-02
Barwny erudyta J.B.S. Haldane   Coyne   2020-08-28
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
BBC znowu błędnie przedstawia ewolucję, opisując nowe odkrycie wczesnych ssaków wyższych   Coyne   2017-11-14
Bekon bez azotynów   Novella   2018-01-25
Bez płuc i dobrze mu z tym   Naskręcki   2016-02-12
Bez serc, bez głowy   Łopatniuk   2016-07-30
Bezwstydne organiczne sianie strachu   Novella   2018-02-12
Bezzbożowa karma dla psa   Novella   2019-08-29
Biały jak śnieg, żółciutki jak kaczuszka   Łopatniuk   2019-09-04
Biodynamiczne rolnictwo i inne nonsensy   Novella   2017-06-28
Biolog ewolucyjny błądzi pisząc o doborze płciowym na łamach “New York Times”   Coyne   2017-05-17
Biologia męskiej agresji i dlaczego nie jest to tylko „socjalizacja”   Coyne   2019-12-24
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Biologia rozwoju ujawnia ewolucyjną historię   Novella   2019-10-15
Biomedyczne znaczenie płci (i jej binarnej natury)   Coyne   2022-09-22
Biotechnologia jest pilnie potrzebna w Afryce – dla gospodarki i środowiska   Ridley   2017-12-08
Biotechnologia może usunąć brudne stopy z ulubionego piwa Ugandy   Ongu   2016-06-14
Biotechnologia podnosi plony wysokobiałkowego afrykańskiego pochrzynu   Wetaya   2022-02-04
Bliskie spotkania z baronem MünchausenemPaulina Łopatniuk     2017-07-22
Bodźce do innowacji w końcu pokonają COVID-19   Ridley   2020-06-27
Brazylia liczy na technologię izraelską, by rozwiązać śmierdzący problem   Leichman   2017-05-04
Brian Charlesworth o błędach nowego artykułu rzekomo pokazującego, że fundamentalne założenie ewolucji neodarwinowskiej jest błędne   Coyne   2022-05-16
Brudna pardwa górska   Lyon   2018-12-24
Budzenie zmarłych   Novella   2018-05-21
Bądźcie sceptyczni wobec wideo pokazujących “skutki uboczne” szczepionki   Novella   2021-01-28
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Błędna historia antykolonializmu   Tupy   2021-04-21
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Błogosławieni ci, którzy wycofują   Jacoby   2019-10-19
Błysk światła w mroku   Sheagren   2020-06-12
Błąd atrybucji, sofizmat rozszerzenia (atakowanie chochoła) i zasada wielkoduszności   Novella   2018-03-14
Carl Sagan i wolność wątpienia   Jacoby   2022-07-18
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Centrala muszek owocowych: Bloomington Drosophila Stock Center   Coyne   2020-12-29
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
Chcąc zadowolić antyaborcjonistów administracja Trumpa tnie finansowanie badań medycznych przy użyciu tkanki płodowej   Coyne   2019-06-11
Chemicznie zakamuflowana żaba     2015-12-12
Chiński dinozaur miał skrzydła jak nietoperz i pióra   Yong   2015-05-14
Choroba bananów, GMO i ewolucja produkcji żywności   Ongu   2017-08-19
Choroba zielonych mięśni   Łopatniuk   2019-09-14
Chromosom jak szczotka, czyli co robi Ki-67   Łopatniuk   2016-07-09
Chromosomy Y ludzi, neandertalczyków i denisowian   Novella   2020-10-08
Chwytówka modliszkowata ma chodzącą poczwarkę, która wspina się na drzewa przed przekształceniem   Coyne   2017-12-19
Ciemna materia genetyki psychiatrycznej   Zimmer   2014-01-06
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Ciepło, zimno i śmierć w oczach mediów   Lomborg   2017-07-21
Cierpienie i pytanie, czy przestaniemy jeść mięso   Koraszewski   2021-07-14
Ciężarna wężyca przygotowuje się do macierzyństwa   Yong   2014-11-20
Ciąg dalszy sporu o dobór grupowy   Coyne   2015-04-22
Co byłoby, gdyby Wilkins i Franklin umieli ze sobą współpracować?   Cobb   2016-09-03
Co czyni nas ludźmi?   Dawkins   2014-01-07
Co kręci płaskoziemców   Novella   2019-03-02
Co mówi nam ruch płaskiej Ziemi     2018-05-17
Co mamy zrobić z neuroróżnorodnością?   Coyne   2015-07-02
Co nam daje psychologia ewolucyjna?   Flock   2018-11-01
Co nauka może powiedzieć pani Ocasio-Cortez o klimacie   Lomborg   2019-02-15
Co robi mózg, kiedy widzisz nie to, co chcesz?   Koraszewski   2017-01-03

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk