Prawda

Poniedziałek, 29 kwietnia 2024 - 16:47

« Poprzedni Następny »


Pierwszy krytyk bożego dzieła (II)


Lucjan Ferus 2021-12-05

Książka, którą każde dziecko powinno dostać.
Książka, którą każde dziecko powinno dostać.

Pewnego razu, kiedy Bóg spacerował po rajskim ogrodzie podczas powiewu wiatru (Rdz 3,8), podbiegł do niego Satanael, trzymając przed sobą wijącego się na wszystkie strony węża. Nie witając się nawet ze Stwórcą, spytał obcesowo:

- Co to jest, Panie?! – mówiąc to, podsunął niemal pod boskie oblicze wzorzystego gada. Bóg ze stoickim spokojem, odparł: - To?,.. wąż, zwykły wąż,.. na dodatek całkowicie niegroźny.


- Tak?! Zwykły wąż?! Całkowicie niegroźny?!...A wiesz Panie co ten „zwykły i niegroźny” wąż robił?! Namawiał niewiastę do zjedzenia zakazanego owocu, ot co! – zawołał.

 

- Taak?.. Co ty powiesz? – Bóg skwitował tę jego rewelację sceptyczną miną, nie przerywając swego porannego spaceru.

- A tak! Nie wierzysz mi Panie? – spytał anioł i znienacka ścisnął mocno ogon węża, który aż zasyczał z bólu i zawołał: - Pogięło cię, czy co?! Chcesz traszkę ze mnie zrobić albo jakąś za przeproszeniem salamandrę?!

 

Satanael nad wyraz zadowolony z podstępu, dzięki któremu wąż zdradził się przed Bogiem ze swojej, niezwykłej jak na gada umiejętności posługiwania się mową ludzką, oczekiwał na pochwałę od Stwórcy za wykazaną czujność i przyłapanie na gorącym uczynku w jego dziele dywersanta. Dlatego bardzo niemile zdziwiły go jego słowa:

- Puść go... – rzekł cicho Bóg, a widząc zdumioną minę anioła, powtórzył głośniej:

- Masz natychmiast go wypuścić, rozumiesz?! – więc Satanael wzruszywszy ramionami, pochyla się i kładzie gada na bujnej trawie, a ten bez słowa podziękowania znika w niej tak szybko, jakby się zapadł pod ziemię.

 

Anioł przygląda się z niedowierzaniem Stwórcy i otrzepując ręce, mówi:

- Jak uważasz Panie,.. ja tylko zwróciłem twoją uwagę na ten podejrzany fenomen natury – podkreślając ostatnie słowa uszczypliwym tonem, a widząc, że Bóg nie zamierza tłumaczyć się, dodaje znacząco: - W razie czego, żeby nie było na mnie..-

 

Stwórca jednakże, jakby nie przywiązując do tego incydentu żadnej wagi, odwraca się bez słowa i kontynuuje przerwany spacer. Przez następne dwa dni nic szczególnego nie działo się w rajskim ogrodzie, jego mieszkańcy cieszyli się urokami życia, każdy na swój sposób. Ale gdzieś tak pod koniec trzeciego dnia, Satanael zauważył dziwną rzecz; Bóg podczas wieczornego spaceru zachowywał się – oględnie mówiąc – dość dziwnie. Co rusz to pochylał się zaglądając pod ozdobne krzewy, patrzył z uwagą pod swoje stopy, jakby czegoś wypatrywał w gęstej trawie i w ogóle rozglądał się na wszystkie strony bardziej niż zwykle.

 

- Czyżbyś Panie grzybów szukał? – zażartował sobie anioł, gdyż on jeden domyślał się powodu tego dziwnego zachowania Stwórcy. Bóg najpierw udał, że nie dosłyszał tego szyderczego pytania, ale w końcu jakby mimochodem, sam zagadnął anioła:

- Luciferusie,.. nie widziałeś może gdzieś przez przypadek tego węża, którego przyniosłeś, żeby mi go hmm,.. pokazać? -

- Tego mówiącego węża? – spytał anioł z naciskiem, patrząc uważnie na Stwórcę. Ten odchrząknął i nie patrząc na rozmówcę, odparł: -W rzeczy samej,.. o tego mi właśnie chodzi.

 

Satanael był przygotowany na to pytanie, więc odpowiedź musiała zabrzmieć przekonująco:   - Nie Panie, nie widziałem go! Chyba mnie unika jak sądzę,.. a co z nim? Stało się coś może? – spytał jakby od niechcenia, starając się aby wypadło to naturalnie. Stwórca spojrzał na niego uważniej, a potem machnął ręką, bagatelizując swoje zainteresowanie.

- Ee,.. nic! Tak tylko pytam. Na pewno się znajdzie..- dokończył ciszej, jakby do siebie, odwracając się na pięcie, a widząc, że anioł przygląda mu się podejrzliwie, zaprzestał poszukiwań, ostentacyjnie kontynuując spacer z podniesioną głową.

 

Satanael także odwrócił się i odszedł, starannie ukrywając wyraz satysfakcji i szeroki uśmiech zadowolenia, na swym nieludzko pięknym obliczu. Tak się bowiem złożyło, iż mówiący wąż zniknął przy jego wydatnej „pomocy”. Anioł widząc, że Stwórca nie ma najmniejszego zamiaru przeszkodzić niecnym zamiarom podstępnego gada, postanowił wziąć sprawę w swoje ręce. Zaczaił się przy zakazanym dla ludzi drzewie, domyślając się, że prędzej czy później, wąż tam przybędzie by dokończyć swego dzieła.

 

Kiedy więc wślizgiwał się on po pniu na drzewo, anioł błyskawicznie złapał go jedną ręką w połowie długości, a drugą ścisnął mu pysk, aby krzykiem nie zaalarmował wszystkich mieszkańców ogrodu. Potem wzbił się z nim w górę i odfrunął na znaczną odległość. Po drodze parokrotnie zmieniał kierunek, zatoczywszy parę okręgów nawet, aby uniemożliwić gadowi ewentualny powrót. Następnie zniżywszy się nad ziemię, cisnął go w bujną roślinność, wołając za nim: - A tylko spróbuj mi wrócić, to ci nogi z dupy powyrywam! – i przez nikogo nie zauważony, wrócił przed świtem do ogrodu Eden.

 

Satanael wcale nie wstydził się swego postępku. Po tym jak Bóg nie zareagował na jego ostrzeżenie, unaoczniające podstępne zamiary tego dziwnego węża, anioł nabrał podejrzeń i utwierdził się w przekonaniu, iż miał rację, podejrzewając Stwórcę o jakąś nieczystą grę w stosunku do swych stworzeń – ludzi.

- A jednak Bóg coś kombinuje! To pewne! – pomyślał w tym momencie, zastanawiając się jednocześnie jak zmienił się jego stosunek do tych ostatnich bożych kreatur. Na początku był o nich zazdrosny i miał żal do Boga, iż uznał ich – a nie aniołów – za koronę całego swego stworzenia. Był do nich tak uprzedzony, że nawet ich wygląd wydawał mu się dziwaczny.

 

Kiedy jednak zauważył, że zachowanie Boga jest wielce podejrzane w kontekście jego nieskończonych możliwości, zaczął odczuwać jakąś dziwną więź z nimi i coś w rodzaju sympatii. Postanowił zatem pomóc im w tej nierównej rozgrywce ze Stwórcą, w miarę swoich anielskich możliwości. Ciekawy był jak teraz zachowa się Bóg. Nie musiał nawet długo czekać aby się o tym przekonać. Bóg zachował się w sposób, w jaki przystało zachować się graczowi najwyższej klasy.

 

Nie szukał już więcej zaginionego węża, ani nie pytał o niego anioła, lecz pewnego dnia stało się to, czego Satanael się obawiał i do czego miał nadzieję nie dopuścić swoim – jak mniemał – sprytnym działaniem. Jak się bowiem okazało ten z pozoru „zwykły i całkowicie niegroźny” wąż był bardziej przebiegły od wszystkich zwierząt żyjących na ziemi. Ba! Był bardziej przebiegły od ludzi nawet! I co gorsze, że wykorzystał tę wrodzoną cechę, która dawała mu przewagę nad wszystkimi i skusiłludzi do zerwania i zjedzenia zakazanego owocu, przedstawiając im perfidnie pomyślane argumenty.

 

- Jak to było możliwe?! – zachodził w głowę anioł – przecież tak daleko od ogrodu go wyrzuciłem! Jakim cudem udało mu się wrócić tak szybko?!.. Jak w ogóle udało mu się wrócić?! – zastanawiał się, zaskoczony tym faktem w najwyższym stopniu. Najprościej byłoby oczywiście spytać o to samego Boga, ale wtedy musiałby przyznać się do tego co zrobił. Anioł wolał nie ryzykować i nie narażać się na gniew Stwórcy. Musiał jednak „robić dobrą minę do złej gry”, więc kiedy spotkał Boga, załamał ręce ze zgrozą.

 

- A nie mówiłem?! – zawołał dramatycznym tonem – zwykły wąż, tak?! I całkiem niegroźny? – ironizował, bacząc aby nie przedobrzyć.

- Mam nadzieję, że nie ukarzesz Panie ludzi za czyn, do którego podstępnie namówiło ich twoje własne stworzenie?! Popełniony na dodatek w nieświadomości, bo dopiero po zjedzeniu zakazanego owocu ludzie dowiedzieli się czym jest zło,.. wcześniej go nie znali!

 

Lecz jak wiemy z Biblii, Stwórca miał „nieco” inne poczucie sprawiedliwości, a pojęcie miłosierdzia w stosunku do swych stworzeń wydawało się u niego zupełnie obce. Przynajmniej wtedy. Ukarał więc ludzi bezlitośnie i bez zbędnych skrupułów. Gdyby tylko ich! Lecz on w swojej gorliwości karania „zadbał” także o ich przyszłe pokolenia. Wyganiając z raju protoplastów ludzkości mających grzeszną naturę, skazał ich niejako na rozmnażanie z ułomną naturą, jaką ponoć nabyli w czasie „upadku” – wiedząc doskonale jakie będą tego skutki w przyszłości. Odtąd wszyscy ludzie mieli być śmiertelni.

 

Satanael, który był obecny podczas karania ludzi, stał na uboczu, przysłuchując się Bogu z otwartymi ustami, tłumaczącemu tym dwom biednym istotom, drżącym ze strachu i wstydu, na czym polega ich wielka wina i kara. Nie mógł uwierzyć, że to dzieje się naprawdę.

- Nie ma co! Wspaniała przyszłość szykuje się dla tych bożych stworzeń! W poniżeniu, bólu i strachu, oraz jałowym trudzie i harówce w pocie czoła. A potem marny i żałosny koniec, nie pozbawiony cierpienia, zapewne! – rozważał w myślach, przyglądając się rozgrywającej się przed nim scenie.

 

- I tak zachowuje się Bóg, który ma ponoć nieskończone i niczym nie ograniczone możliwości?! I jest na dodatek nieskończenie miłosierny?...To jakaś parodia chyba,.. albo żart jakiś?...Do wszystkich diabłów! Pewnie, że to musi być żart jaki Stwórca zrobił swemu stworzeniu, by dłużej zapamiętali tę inicjację! Że też wcześniej na to nie wpadłem! Ale z niego kawalarz,.. no, no,.. kto by to pomyślał?! – I anioł w tym momencie wybucha niepohamowanym śmiechem, całkiem w tej sytuacji  niestosownym.

 

Ludzie zwracają ku niemu zdziwione twarze, Stwórca swe groźne oblicze, a on nie mogąc powstrzymać się, chichocze bez opamiętania. Wreszcie zwraca się do Boga:

- Ale ci się Panie udało nastraszyć ludzi! No niech mnie!.. Miałeś taką groźną minę, że nawet ja się dałem na to nabrać!.. Cóż za wspaniałe poczucie humoru! Na najwyższym poziomie, jak na Boga przystało, zresztą!.. Przyjmij Panie wyrazy mojego najwyższego uznania – mówiąc to, anioł podchodzi do Stwórcy, ujmuje jego prawicę choć ten się broni zaskoczony i ściska ją wylewnie.

 

Bóg przygląda mu się w milczeniu z nieodgadnioną miną, więc Satanael dodaje:

- Jednak skończ już Panie z tymi żartami i powiedz ludziom, że im wybaczasz bo działali w nieświadomości przecież, na dodatek skuszeni podstępnie przez twoje własne stworzenie! Gdyż inaczej jeszcze by gotowi uwierzyć w tę okrutną i bezsensowną karę, ale co gorsze mogą uwierzyć, że taki jest ich Stwórca; mściwy, bezlitosny, niesprawiedliwy, małostkowy, nie przewidujący i ograniczony pod innymi względami. A taki nie jesteś Panie, prawda?-

 

- Cóż za głupie insynuacje! – obruszył się Bóg – Pewno, że taki nie jestem! – mówi stanowczo, a ludzie słysząc to oddychają z ulgą.

- No, to kamień spadł mi z serca! – woła anioł i dla pewności pyta Stwórcę:

- A więc okażesz im Panie swe nieskończone miłosierdzie i przebaczysz im to, drobne w istocie  nieposłuszeństwo?   

Lecz ku jego najwyższemu zdumieniu, Bóg odpowiada podniesionym głosem:

- Nie ma mowy! Nie posłuchali mojego zakazu, więc muszą zostać ukarani! Choćby dla przykładu, aby ich potomkowie nie myśleli, że stworzenie może bezkarnie przeciwstawić się swemu Stwórcy!

 

- I nie ma znaczenia dla ciebie Panie, że skłoniło ich do tego twoje własne – aczkolwiek bardzo dziwne – stworzenie; mówiący wąż, przedstawiając im bardzo perfidnie pomyślany argument?! Taki, któremu notabene nie oparłaby się żadna rozumna istota? Powiedział im, że po zjedzeniu zakazanego owocu, otworzą się im oczy i staną się bliżsi swemu Stwórcy w umiejętności odróżniania dobra od zła. Kto by tego nie chciał?! Czy to nie ma żadnego znaczenia dla ciebie Panie, jako ich Stwórcy? – spytał anioł, podchodząc bliżej do Boga i wpatrując się uważnie w jego oblicze, jakby tam chciał znaleźć pozawerbalną odpowiedź.

 

Jednakże Stwórca wzruszył ramionami i odburknął: - A co to ma do rzeczy?! Liczy się, że nie posłuchali mojego zakazu! Wszystko inne nie ma najmniejszego znaczenia! –

- Więc tak wygląda twoja sprawiedliwość, Panie?! Żadne okoliczności łagodzące twoją karę nie wchodzą w rachubę? Ich posłuszeństwojest dla ciebie sprawą ambicjonalną, jak widzę?!.. Zatem nie jesteś Panie sprawiedliwy, a już na pewno nie miłosierny.. – Satanael nie skończył, gdyż Bóg zawołał z groźną miną:

- No, no! Wypraszam sobie taką tendencyjną ocenę! Bacz gdzie jesteś i do kogo mówisz! Bo przy okazji mogę i ciebie ukarać, jeśli będziesz sobie na zbyt wiele pozwalał! Uważaj więc! 

 

Anioł pochylił głowę, ale nie mógł się oprzeć by nie wypowiedzieć Bogu:

- Tendencyjna ocena?! To jest tendencyjna ocena, tak? A ten dziwny epizod z mówiącym wężem? Jak on mógł tak szybko... – przerwał i zasłonił usta dłonią. Bóg przyjrzał mu się podejrzliwie i spytał: - A konkretnie co masz na myśli? Możesz lepiej sprecyzować ten niepoważny zarzut? Słucham, słucham.. 

 

Satanael miał oczywiście na myśli epizod z powtórnym pojawieniem się węża  po tym, kiedy go wyekspediował daleko poza teren ogrodu. Jego nagłe pojawienie się i doprowadzenie do końca swego podstępnego działania, najwyraźniej świadczyło, że Bóg musiał brać udział w tej zaplanowanej z góry akcji. Gdyby jednak anioł chciał przedstawić Bogu ten oczywisty dowód na jego nieczystą grę w stosunku do ludzi, musiałby przyznać się także do swojego w niej udziału. Wolał jednak nie przekonywać się jak Bóg zareagowałby na to wyznanie. Dlatego musiał inaczej wybrnąć z tej patowej sytuacji:

                                                      

- Chodzi mi o to po prostu, że główną winę za to co się stało ponosi ten mówiący wąż, a nie ludzie. Skąd on się wziął w tej oazie doskonałości, jaką ponoć jest rajski ogród? Jakim cudem posiadł on umiejętność posługiwania się ludzką mową? Po co w ogóle stworzyłeś Panie takie przebiegłe, podstępne  i niebezpieczne – z powodu tych cech – stworzenie? Dlaczego pozwoliłeś aby znalazło się ono akurat w tym miejscu i czasie, i zrealizowało swój perfidny plan? Czy to wszystko razem wzięte, nie jest zbyt podejrzane?! – zakończył anioł, nie spuszczając wzroku z boskiego oblicza.

 

- O co ci chodzi w końcu? Przecież ukarałem węża także, czyż nie? I to nawet wcześniej niż ludzi! Czy to nie jest oznaką mojej sprawiedliwości? No, przyznaj tak sam...

Bóg najwyraźniej nie miał zamiaru tłumaczyć się ze wszystkich zarzutów. Tego już było za wiele Satanaelowi. Nie zważając na konsekwencje, zawołał wzburzony w najwyższym stopniu: - Jaja sobie robisz Panie, czy co?! Takie bajki to możesz dzieciom opowiadać, ale nie mnie! Jaką to „sprawiedliwość” masz na myśli?!

 

To, że wszystkie następne pokolenia tych dwojga ludzi – wskazał wyciągniętą dłonią na stojącą obok parę, nie świadomą powagi sytuacji – będą się rodziły ze skażoną grzechem naturą, uważasz za sprawiedliwe?! A co oni będą mieli wspólnego z winą swych prarodziców, prócz tego, że urodzą się ludźmi? Będą ukarani zanim się urodzą,..i to jest według ciebie Panie takie sprawiedliwe?!.. Ale gdyby to tylko o to chodziło! Największa niesprawiedliwość z twojej strony jest w tym przede wszystkim, że ty Panie – jako istota mająca absolutne, czyli niczym nie ograniczone możliwości i wiedząca wszystko wcześniejcokolwiek ma się wydarzyć w twoim dziele – nie musisz wcale karać swoich stworzeń!

 

Przy twoich możliwościach przecież, nicnie może zaistnieć bez twojej wiedzy i woli, w dziele, którego jesteś jedynym Stwórcą, czyż nie? Nawet teraz ta sytuacja nie jest nieodwracalna; możesz w każdej chwili cofnąć czas do momentu zanim ludzie zjedli ten nieszczęsny owoc zakazany i zapobiec tej nieprzewidzianej jakoby ingerencji węża! Czyż to nie jest prostsze, lepiej świadczące o tobie Panie i bardziej sprawiedliwe rozwiązanie, niż to, które będzie kontynuacją rzeczywistości obłożonej twoją karą, ciążącą wielkim brzemieniem nad rodzajem ludzkim?!

 

Bóg spojrzał groźnie na Satanaela.

- Co ja słyszę?! Otwarta krytyka, tak?! Ba! Krytykanctwo nawet! Nie podoba ci się moja koncepcja mojego dzieła?!– położył wyraźny nacisk na ostatnie słowa, dając aniołowi do zrozumienia, że swoją nieodpowiedzialną krytyką, wkracza w kompetencje Stwórcy. Przez chwilę patrzył na niego spod groźnie zmarszczonych brwi, by w końcu powiedzieć:

 

- Musisz zatem wybrać; albo jesteś ze mną, albo przeciwko mnie! Albo trzymasz z ludźmi, albo z ich Stwórcą. Albo godzisz się ze wszystkim co wynika z mojej woli i nie masz co do tego żadnychzastrzeżeń, albo dam ci przywilej krytykowania mego dzieła,.. lecz od tego momentu będziesz już moim przeciwnikiem, a nie moim alter ego. Twoje dotychczasowe imię Satanael, zostanie zmienione na Szatan, co będzie odzwierciedlać twój stosunek do mnie. Czy chcesz tego?! Zastanów się dobrze, póki nie jest za późno,.. a wy ,..

 

Bóg zwraca się do ludzi stojących nadal w pobliżu i przyglądających się w milczeniu zaistniałej i chyba niezrozumiałej dla nich sytuacji:

- Macie się stąd zabierać natychmiast! Kiedy jutro będę spacerował ścieżkami ogrodu, w czasie powiewu wiatru – was ma tu już nie być, czy to jasne?! – ludzie pochylają głowy, pochlipując z cicha – Przedtem jednak zajrzyjcie do mnie, to sporządzę dla was ubiory ze skór i przyodzieję was na drogę. Kobieta i mężczyzna nie przestając pociągać nosami, kiwają głowami na znak zgody, więc Bóg odwraca się na pięcie i nie zaszczyciwszy nawet jednym spojrzeniem anioła, znika po chwili między bujną roślinnością rajskiego ogrodu.

 

Ludzie w milczeniu podchodzą do Satanaela i nieśmiało podają mu ręce, jakby chcieli tym gestem podziękować mu za wstawiennictwo u Stwórcy i ich obronę, choć zapewne niewiele z niej zrozumieli. Anioł patrzy teraz z bliska w ich oczy nabiegłe łzami, zastanawiając się jednocześnie na ile są oni świadomi sytuacji, w której się znaleźli. Czuje jak coś ściska go za gardło, więc przytula ich oboje do swej szerokiej, opierzonej piersi, a potem odwraca się i szybko odchodzi, nie oglądając się za siebie. Nie chce aby ludzie dostrzegli łzy również i w jego oczach. Od tego znamiennego i pamiętnego dnia minął jakiś czas...

 

2005 r. – 2021 r.                     ---- KONIEC CZĘŚCI DRUGIEJ ----

 

           

 

 

 

 

                       

 

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 906 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Nauka dyskutowania o niczym   Coyne   2014-09-20
Kolejne kopniaki dla ateistów w “Slate”   Coyne   2014-01-18
Czy Bóg jest kręgowcem bez substancji?   Coyne   2014-06-26
Islamscy radykałowie zabili kolejnych medyków   Coyne   2014-01-13
Portret wielkiego agnostyka   Coyne   2013-12-14
Czy Bóg jest bezcielesną osobą?   Coyne   2014-03-16
Najgłupsze dokopywanie ateistom w tym roku   Coyne   2014-04-21
Całun Turyński: Dlaczego religia jest pseudonauką   Coyne   2014-02-24
Podobno obrona ewolucji stała się właśnie trudniejsza. A juści.   Coyne   2016-09-30
Biblia źródłem moralności? Żartujesz sobie!   Coyne   2014-09-10
Uzdrawianie wiarą zabija dzieci   Coyne   2014-11-19
Zgodność między nauką i religią? Wolne żarty.   Coyne   2015-02-09
Religia, “Playboy” i Frank Sinatra   Coyne   2014-08-27
Filozof gromi ateistów z głupich powodów   Coyne   2014-06-10
Tak, jest wojna między nauką a religią   Coyne   2018-12-29
“Atlantic” rozważa ważką kwestię: czy wczesne homininy miały dusze?   Coyne   2015-10-05
“Newsweek” bezkrytycznie chwali brazylijskiego chirurga fantomowego -  i wychwala inne czary-mary   Coyne   2016-03-12
“New York Times” głosi fałszywą przyjaźń między nauką i religią   Coyne   2023-03-30
Australijski arcybiskup odmawia informowania o pedofilii księży i ich ofiarach   Coyne   2018-04-12
Najbardziej szalony grant Templetona jak dotąd: Ewolucja i “ofiarna miłość”   Coyne   2020-01-20
Skąd Jezus wziął swoje DNA? Spór między katolikami a ewangelikami   Coyne   2023-01-25
Kolejny wierny twierdzi, że nauka oparta jest na wierze   Coyne   2016-03-15
List Einsteina kwestionujący religię, biblię i ideę Boga jest znowu na sprzedaż   Coyne   2018-10-19
Niewolą, gwałcą, ale to wina Zachodu   Coyne   2015-08-31
Religia – nauka, odwieczna wojna   Coyne   2015-05-23
O Faith Versus Fact w “Inference”   Coyne   2016-02-26
Nie wiedzieliście? Bóg jest pytaniem, nie zaś odpowiedzią!   Coyne   2016-04-23
Psy nie idą do Nieba   Coyne   2015-11-06
Czy chrześcijaństwo było kluczowe dla rozwoju nauki?   Coyne   2015-09-24
W obronie Sama Harrisa   Coyne   2016-05-09
Brawo dla Ariana Fostera: pierwszego, czynnego, zawodowego sportowca w USA, który przyznaje, że jest ateistą   Coyne   2015-08-14
Brat Tayler o Reza Aslanie   Coyne   2016-06-06
Nowa książka Jasona Rosenhouse’a z krytyką Inteligentnego Projektu   Coyne   2022-07-02
Kompilacja z BuzzFeed: Jak ateiści znajdują sens życia?   Coyne   2015-08-24
Pogodzenie nauki i religii?   Coyne   2018-12-21
Zdobywca nagrody Templetona i jego nonsensy w „Scientific American”   Coyne   2019-03-28
Artykuł w ”New York Times”: Nauka może uczyć się od religii   Coyne   2019-02-20
Absolwent teologii mówi o naszej rzekomej potrzebie dalszych studiów teologicznych zanim zaczniemy krytykować religię   Coyne   2015-06-12
Islamistyczna teologia gwałtu   Coyne   2015-08-26
Niespodzianka! National Public Radio zachwala zatwardziały ateizm, broni myśli, że życie ateisty ma sens   Coyne   2016-01-30
Karta islamofobii pozostaje w grze   Coyne   2016-05-02
Zaakceptować terror islamski jako nową normalność?   Darwish   2017-06-16
Niektóre obawy dotyczące islamu są całkowicie racjonalne   Dawkins   2024-03-12
Chłopiec kaznodzieja   Dawkins   2017-04-19
Dobre i złe powody, by wierzyć   Dawkins   2014-07-24
Ostre światło nauki   Dennett   2014-07-01
Dzięki dobroci!   Dennett   2015-01-07
Religia zdrowego rozsądku   Dennett   2016-08-01
Kościół katolicki i jego cuda   Edamaruku   2017-08-28
Wychowywanie dżihadystów: drabina radykalizacji i jej antidotum   Fares   2017-06-03
Boże, zbaw nas od religii!   Farhi   2014-12-19
Gdyby Bóg istniał, miałby się z czego tłumaczyć   Fatah   2014-07-22
Droga do wolności   Feldner   2014-02-24
Islamscy towarzysze podróży w drodze do bigoterii i masowych mordów   Fernandez   2017-04-23
Koptofobia   Fernandez   2016-03-13
Doradztwo religijne i religioznawcze XII   Ferus   2015-04-26
Fałszywi prorocy. Część X.   Ferus   2018-01-07
Hipoteza Boga kontra nauka   Ferus   2019-07-21
Człowiek w labiryncie iluzji (III)   Ferus   2018-03-25
Bajkowe dziedzictwo religii. Czyli wspaniała, ale też przerażająca potęga wyobraźni.   Ferus   2021-01-17
Człowiek w labiryncie iluzji. Suplement.   Ferus   2018-04-22
Myślowe szlaki   Ferus   2015-06-21
Wspomnienie: „Czego sobie życzyłem na nadchodzący 2014 r.?”.   Ferus   2022-01-02
Przekleństwo nieskończonych możliwości (II)   Ferus   2022-12-18
Jezus z uczniami w zbożu   Ferus   2022-01-23
Epigoni: inna wersja upadku człowieka w raju   Ferus   2024-02-04
Dziecko i jego I Komunia Święta   Ferus   2019-06-09
Człowiek w labiryncie iluzji (Część V)   Ferus   2018-04-08
O jakości naszych bogów   Ferus   2017-02-26
Refleksje sprzed lat: „W obronie kobiet”   Ferus   2020-11-01
Cyrograf   Ferus   2015-01-17
Zbłąkane dzieci matki Natury (IV)   Ferus   2022-10-16
Atak ateizmu na ludzki rozum? (III)   Ferus   2021-10-24
Alternatywna forma ateizmu   Ferus   2023-12-24
Credo ateisty (XII)   Ferus   2023-03-12
Nieautoryzowany wywiad z Bogiem   Ferus   2021-04-04
Azyl ignorancji, Część IX.   Ferus   2017-03-26
Sumienny ojciec chrzestny   Ferus   2015-03-29
Credo Ateisty (XIII)   Ferus   2023-03-19
Operacja specjalna o kryptonimie „Arka i potop”   Ferus   2022-05-08
Uduchowiony erotyzm bogów i wyznawców   Ferus   2019-09-08
Credo sceptyka. Część  XI.   Ferus   2023-07-02
Duchowa służba zdrowia. Czyli oblicze Boga zatroskanego Miłosierdziem.   Ferus   2021-04-18
Płaska Ziemia: kwestia wiedzy czy wiary? (II)   Ferus   2019-01-27
Alternatywna koncepcja zbawienia (II)   Ferus   2022-04-18
Credo sceptyka. Część XII.   Ferus   2023-07-09
Rozum uskrzydlony wiarą (III)   Ferus   2018-09-30
Duchowni czy wyrachowani biznesmeni w sutannach?   Ferus   2021-09-26
Mój racjonalny ateizm.Czyli w czym upatruję siłę areligijnych poglądów.   Ferus   2024-01-28
Dyspensa zwalniająca wiernych z myślenia   Ferus   2020-10-25
Trzystu wybitnych i Biblia   Ferus   2016-07-24
Alternatywna koncepcja zbawienia   Ferus   2022-04-17
Fałszywi prorocy. Część  IV. Suplement.   Ferus   2017-11-26
Deizm antytezą teizmu? (II)   Ferus   2022-02-06
Bogowie jak ludzie: bogowie na niby   Ferus   2018-06-10
Fikcja uznawana za Prawdę (II)   Ferus   2020-03-22
Rozum i WiaraCzyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-11-01
Eksperci od „prawdziwej” wolności i grzechu   Ferus   2019-01-06
Moja ambiwalentna krytyka religii III.   Ferus   2017-10-22
Potęga mitówGwiazda betlejemska   Ferus   2015-12-20

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk