Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 12:45

« Poprzedni Następny »


Dorastać we wszechświecie


Andrzej Koraszewski 2023-04-15


Ukazała się nowa książka Richarda Dawkinsa. (Przesadziłem z tym słowem „nowa”.) Wydawnictwo „Stapis” opublikowało wybór krótkich tekstów Dawkinsa o religii pod tytułem Religiol, to neologizm, brzmiący jak nazwa lekarstwa lub narkotyku. Sam artykuł ukazał się w oryginale po raz pierwszy w 2003 roku, a „geriniol” to fikcyjny narkotyk, który w małych dawkach może wydawać się nieszkodliwy, ale w większych może prowadzić do poważnych zaburzeń osobowości i do masowych aktów przemocy, takich jak zamach na WTC 11 września 2001 roku.

Książkę wydano z okazji wizyty Richarda Dawkinsa w Warszawie, gdzie przyjechał na organizowane przez Fundację im Kazimierza Łyszczyńskiego Dni Ateizmu, które odbyły się w tym roku w dniach od 30 marca do pierwszego kwietnia 2023r. 

 

Prawdopodobnie znacznie więcej ludzi kojarzy nazwisko Dawkinsa z ateizmem niż z biologią, chociaż ten jego ateizm jest w pewnym sensie produktem ubocznym jego pracy naukowej i popularyzatorskiej. Jeśli Thomasa Huxley’a nazywano „buldogiem Darwina”, to był to buldog będący postrachem niewielkiego podwórka oświeconych czytelników literatury naukowej w drugiej połowie XIX wieku. Tymczasem książki Richarda Dawkinsa dotarły pod przysłowiowe strzechy, były tłumaczone na dziesiątki języków i dotarły do milionów czytelników.


O Thomasie Huxley’u brytyjski paleontolog Richard Owens mówił, że ma uszkodzony umysł, ponieważ nie dostrzega w przyrodzie śladu ręki Boga. Sam Charles Darwin pisał (w prywatnym liście), iż bezmiar okrucieństwa w naturze jest tak wielki, że trudno mu uwierzyć, żeby ta natura mogła być dziełem jakiegoś Boga. Równocześnie mozolnie dokumentując mechanizm ewolucji pokazywał, do jakiego stopnia ta boska ingerencja nie jest ani konieczna, ani prawdopodobna. To co wydawało się przez tysiąclecia jedynym wyjaśnieniem różnorodności życia, w obliczu nagromadzonej wiedzy stało się wyjaśnieniem najbardziej nieprawdopodobnym.     


Czy rzeczywiście darwinowska rewolucja nieuchronnie prowadzi do porzucenia koncepcji stworzenia świata przez jakąś wyższą nadnaturalną inteligencję? Dla Huxley’a było to oczywiste. Kiedy w 1886 roku powiedział podczas wykładu, że „ślepa wiara jest najgorszym grzechem” podobno setki ludzi wyszły z sali. Dziś Richard Dawkins przemawia do milionów, chociaż oburzonych nadal nie brakuje.


Okładkę tego zbioru krótkich tekstów Dawkinsa zdobi jego profil z czasów kiedy jego nazwisko po raz pierwszy stało się głośne. W 1976 roku ukazała się jego książka Samolubny gen. Od razu stała się głośna i narobiła wiele niepotrzebnego zamieszania. Fakt, że geny wykorzystują każdą możliwość do samoreplikacji nie oznacza automatycznej samolubności organizmów, nie wyklucza w naturze współpracy, ani tym bardziej nie prowadzi do jakiegoś społecznego darwinizmu (który sam w sobie nie ma nic wspólnego z teorią ewolucji Charlesa Darwina).


Ten zestaw krótkich tekstów Dawkinsa o religii jest znakomitym wstępem do wielkiej przygody z jego twórczością. Dawkins jest jednym z najbardziej utalentowanych autorów książek popularnonaukowych, książek otwierających przed nami świat biologii, życia, którego powstanie nie wymagało Stwórcy, które przepojone jest okrucieństwem, ale które nieustannie zachwyca swoim pięknem, swoją różnorodnością, zdolnością ewoluowania, swoimi mechanizmami, których tajemnice ciągle odkrywamy, powoli ucząc się również moralności opartej na wiedzy, a nie na bajkach.


W tytułowym artykule Richard Dawkins pisze, że często słyszy o sobie, że jest osobą głęboko religijną. Odpowiada żartobliwie „nie sądzę”. Powody podejrzenia tego właśnie autora o religijność są dwa; pierwszy to jego niekłamany zachwyt dla przyrody, dla życia w jego niesłychanej złożoności i różnorodności, drugi, pojawiający się  jeszcze częściej, to przekonanie krytyków, że ateizm jest po prostu jakąś pogańską religią.


Ten drugi argument jest zarazem paradoksalny, jak i wart refleksji. Czy brak religii może być religią? Jeśli odrzucenie religii jest efektem dorastania, efektem znalezienia lepszego wyjaśnienia powstania i rozwoju otaczającego nas świata, to ten zarzut jest tylko płaczliwą tęsknotą za irracjonalną tradycją. Jednak odrzucenie religii nie zawsze oznacza odrzucenie wszelkich przesądów i wcale nie wyklucza fanatyzmu opartego na świeckich ideach totalitarnych, a te są rzeczywiście niesłychanie podobne do ruchów religijnych. Dawkins jest tego świadomy i często jest krytykowany przez innych ateistów za swoją głęboką niechęć do myślenia stadnego.                


Richard Dawkins to pierwszy na świecie profesor Public Understanding of Science, (Powszechnego rozumienia nauki), przed przejściem na emeryturę wykładał na specjalnie dla niego utworzonej katedrze popularyzowania nauki. Ta mała książka pod redakcją Andrzeja Dominiczaka, opowiada o uwolnieniu, o wyzwaniach dla ateistów, o wykorzystywaniu dzieci przez religię i (oczywiście) powraca do ewolucji.


W pomieszczonym w tym  zbiorze artykule Dawkins pisze o trudnościach przed jakimi stają dziś często nauczyciele przedmiotów ścisłych.

Kiedy próbują wyjaśniać główną i przewodnią zasadę biologii; kiedy uczciwie ukazują świat ożywiony w jego historycznym kontekście – co oznacza ewolucję; kiedy badają i wyjaśniają samą naturę życia, są nękani, dręczeni i zastraszani, utrudnia im się pracę, i nawet grozi jej utratą. Ich czas jest – w najlepszym przypadku na każdym kroku zwyczajnie marnowany. Prawdopodobnie otrzymują listy z pogróżkami od rodziców i muszą znosić sarkastyczne uśmieszki i skrzyżowane z zacięciem ręce dzieci poddanych praniu mózgu. Dostarcza im się zatwierdzone przez państwo podręczniki, w których słowo „ewolucja” jest systematycznie wykreślane lub zmieniane na określenie „zmiany w czasie”.

Tu nie chodzi o ateizm, państwo we współpracy z instytucjami religijnymi (również w Polsce), podejmuje heroiczne wysiłki, by uchronić najmłodsze pokolenie przed dorastaniem, by podtrzymać infantylne wierzenia, które są źródłem ich władzy i dochodów. Życiową misją Richarda Dawkinsa jest przybliżanie ludziom nauki, walka o to, żeby nauczyciele mieli prawo uczyć tego, co jest bezspornym faktem. Profil jego młodej twarzy na okładce tej książki przypomniał mi cykl jego fenomenalnych wykładów o ewolucji dla dzieci i młodzieży wygłoszonych w 1991 roku. Dziś oglądający to widz urodzony już w tym stuleciu uśmiechnie się zapewne, słysząc pytanie, „czy umiesz posługiwać się myszką komputerową”.  Mysz komputerowa była wtedy jeszcze nowością, ale wiedza o ewolucji była już ta sama co dziś i nikt jej równie wspaniale młodym ludziom nie przedstawił. (A do tego, dla uczących się angielskiego jest to pięć godzin wspaniałej angielszczyzny z doskonałą dykcją i polskimi napisami.)



Dla chętnych podaję linki:      


Część I: https://www.youtube.com/watch?v=mxWceGYjRYg

Część 2: https://www.youtube.com/watch?v=ve8J3x3htn8

Część 3: https://www.youtube.com/watch?v=47VBCSg-z1A

Część 4: https://www.youtube.com/watch?v=3Ncb2wijhps

Część 5: https://www.youtube.com/watch?v=T-vhknV-KDE


Nową książkę Richarda Dawkinsa o dorastaniu do niewiary można nabyć w sklepie Wydawnictwa Stapis.  


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Magik rzeczywistości Michał z Pobiedzisk 2023-04-15


Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 898 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Logika świadectwem prawdy       Ferus   2024-03-17
Niektóre obawy dotyczące islamu są całkowicie racjonalne   Dawkins   2024-03-12
Cena świętego spokoju.Czyli religijny raj dla oportunistów albo też azyl ignorancji (wg Spinozy).   Ferus   2024-03-10
Bogu/bogom nic nie jesteśmy winni (III)   Ferus   2024-03-03
Bogu/bogom nic nie jesteśmy winni (II)   Ferus   2024-02-25
Bogom/Bogu nic nie jesteśmy winniCzyli „prawda” religii versus prawda rozumu   Ferus   2024-02-18
Droga Saladyna kończy się w Rafah   Pandavar   2024-02-17
Zatrute ziarnoCzyli wkład chrześcijaństwa w cywilizację europejską.   Ferus   2024-02-11
Epigoni: inna wersja upadku człowieka w raju   Ferus   2024-02-04
Mój racjonalny ateizm.Czyli w czym upatruję siłę areligijnych poglądów.   Ferus   2024-01-28
Moja racjonalna wiara (III)   Ferus   2024-01-14
Nowe książki Lucjana Ferusa   Koraszewski   2024-01-12
Moja racjonalna wiara (II)   Ferus   2024-01-07
Ayyan Hirsi Ali porzuciła ateizm dla chrześcijaństwa   Koraszewski   2024-01-01
Moja racjonalna wiara. Czyli idea bogów/Boga dla bardziej wymagających.   Ferus   2023-12-31
Alternatywna forma ateizmu   Ferus   2023-12-24
Niewiarygodna idea bogów/Boga (IV)   Ferus   2023-12-17
Niewiarygodna idea bogów/Boga III.   Ferus   2023-12-10
Niewiarygodna idea bogów/Boga II.   Ferus   2023-12-03
Niewiarygodna idea bogów/Boga   Ferus   2023-11-26
Nieudane autodafe. Czyli: kiedy ateizm był zbrodnią.    Ferus   2023-11-19
  Egzorcyści kontra Zły (II). Czyli pozorna walka „dobra ze złem”.   Ferus   2023-11-12
Egzorcyści kontra Zły. Czyli pozorna walka „dobra” ze „złem”.   Ferus   2023-11-05
Tanatos, czyli refleksja eschatologiczna   Ferus   2023-10-29
Trudna sztuka zrozumienia istoty rzeczy (III)   Ferus   2023-10-22
Trudna sztuka zrozumienia istoty rzeczy (II)   Ferus   2023-10-08
Trudna sztuka zrozumienia istoty rzeczy   Ferus   2023-10-01
Błądzenie - ludzka rzecz II   Ferus   2023-09-24
Błądzenie - ludzka rzecz   Ferus   2023-09-17
Bardzo nieelegancka hipoteza Boga II   Ferus   2023-09-10
Bardzo nieelegancka hipoteza Boga. Czyli mocno niedoskonałe wyobrażenia absolutnej doskonałości   Ferus   2023-09-03
Sztuczna inteligencja i sen   Ferus   2023-08-27
Ogromna transformacja Indii i Bliskiego Wschodu   Bulut   2023-08-22
Najlepszy ze światów - Ziemia? III.   Ferus   2023-08-20
Najlepszy ze światów - Ziemia? (II)   Ferus   2023-08-13
Bogowie, przesądy i fizjologia   Koraszewski   2023-08-13
Pakistan: “Oko za oko” – reperkusje palenia Koranu w Szwecji dla chrześcijan   Saeed   2023-08-12
Nowy ateizm i żądanie dogmatów   Johnson   2023-08-07
Najlepszy ze światów – Ziemia? Czyli najlepsza z możliwych marności nad marnościami.   Ferus   2023-08-06
Palenie pism świętych i innych śmieci   Koraszewski   2023-08-05
Wieżo z gierkowskiej cegły…   Kruk   2023-07-31
Kiedy prowadzą nas ślepi przewodnicy (II)   Ferus   2023-07-30
Ślepi przewodnicy   Ferus   2023-07-23
Czy sztuczna inteligencja rozumie o czym mówi?   Ferus   2023-07-16
Credo sceptyka. Część XII.   Ferus   2023-07-09
Credo sceptyka. Część  XI.   Ferus   2023-07-02
Objawienie Maurycego Kazimierza Hieronima Ćwiercikowskiego   Kruk   2023-06-26
Credo sceptyka. Część X.   Ferus   2023-06-25
Credo sceptyka. Część IX.   Ferus   2023-06-18
Boży ludzie w Afryce i w Polsce   Koraszewski   2023-06-15
Credo sceptyka. Część VIII   Ferus   2023-06-11
Marzenie o religii z ludzką twarzą   Koraszewski   2023-06-10
Credo sceptyka. Część VII.   Ferus   2023-06-04
Credo sceptyka. Część VI   Ferus   2023-05-28
Credo sceptyka. Część V.   Ferus   2023-05-21
Credo sceptyka, Część  IV.   Ferus   2023-05-14
Credo sceptyka. Część III   Ferus   2023-05-07
Credo sceptyka. Część II.   Ferus   2023-04-30
Credo sceptyka. Część I.   Ferus   2023-04-23
Odłożone w czasie zbawienie (IV)   Ferus   2023-04-16
Dorastać we wszechświecie   Koraszewski   2023-04-15
Odłożone w czasie zbawienie (III)   Ferus   2023-04-09
Odłożone w czasie zbawienie (II)   Ferus   2023-04-02
“New York Times” głosi fałszywą przyjaźń między nauką i religią   Coyne   2023-03-30
Odłożone w czasie zbawienie   Ferus   2023-03-26
Nawróć się, wyjdź za mnie lub giń: Chrześcijanki w muzułmańskim Pakistanie   Ibrahim   2023-03-21
Credo Ateisty (XIII)   Ferus   2023-03-19
Galopujący wzrost dyskrepancji między słowem i jego desygnatem   Koraszewski   2023-03-13
Credo ateisty (XII)   Ferus   2023-03-12
Turcja: seks islamistów z dziećmi jest w porządku; potępienie tego to przestępstwo   Bekdil   2023-03-10
Skandal wokół Jezusa niefrasobliwego   Kruk   2023-03-08
Zbliżają się dni religijnej zemsty   Carmon   2023-03-06
Credo ateisty (XI)   Ferus   2023-03-05
Czy antysemityzm, szalejący w niektórych częściach świata muzułmańskiego, naprawdę opiera się na błędnej interpretacji islamu?   Spencer   2023-02-27
Credo ateisty (X)   Ferus   2023-02-26
Credo ateisty (IX)   Ferus   2023-02-19
Credo ateisty (VIII)   Ferus   2023-02-12
Credo ateisty (VII)   Ferus   2023-02-05
“Hańba Pakistanu”: oskarżenia o bluźnierstwo   Saeed   2023-02-03
Watykan przeciw Izraelowi   Koraszewski   2023-02-02
Credo ateisty (VI)   Ferus   2023-01-29
Skąd Jezus wziął swoje DNA? Spór między katolikami a ewangelikami   Coyne   2023-01-25
Credo ateisty (V)   Ferus   2023-01-22
Credo ateisty (IV)   Ferus   2023-01-15
Credo ateisty (III)   Ferus   2023-01-08
Credo ateisty (II)   Ferus   2023-01-01
Credo ateisty    Ferus   2022-12-25
Przekleństwo nieskończonych możliwości (II)   Ferus   2022-12-18
Przekleństwo nieskończonych możliwości   Ferus   2022-12-11
Nasza lepsza połowa (III)   Ferus   2022-12-04
Nasza lepsza połowa (II)   Ferus   2022-11-27
Nasza lepsza połowa   Ferus   2022-11-20
List do chrześcijan i nie tylko   Koraszewski   2022-11-19
Błędna droga rozwoju ludzkości (II)   Ferus   2022-11-13
Błędna droga rozwoju ludzkości   Ferus   2022-11-06
Zbłąkane dzieci Matki Natury (VI)   Ferus   2022-10-30
Zbłąkane dzieci Matki Natury (V)   Ferus   2022-10-23
Czy jakiś proboszcz popełnił kardynalny błąd?   Koraszewski   2022-10-17
Zbłąkane dzieci matki Natury (IV)   Ferus   2022-10-16
Zbłąkane dzieci Matki Natury (III)   Ferus   2022-10-09

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk