Prawda

Sobota, 4 maja 2024 - 10:37

« Poprzedni Następny »


Nie – żadne chi nie istnieje


Steven Novella 2020-12-21


Niedawno ktoś zadał pytanie w Quora – czy chi istnieje? Większość odpowiedzi była pozytywna, co nie jest zaskakujące przy selektywnej naturze tych, którzy zdecydowali się odpowiedzieć. Istnieje jednak jednoznaczna odpowiedź na to pytanie – nie. Przynajmniej taka jest naukowa odpowiedź na tyle, na ile nauka może ustalić negację. Możemy być tak pewni tej odpowiedzi, jak powiedzenia, że nie istnieją jednorożce i krasnale.


Wśród odpowiedzi w Quora były: “Istnieje słowo, więc to musi istnieć, inaczej nie byłoby na to słowa. Każda kultura-język-dialekt ma słowo na chi i wiele słów na opisanie różnych aspektów chi”.


Oczywiście to nie jest prawdą. Mamy słowa na wiele pojęć, których desygnaty w materialnej rzeczywistości  po prostu nie istnieją. Spójrz na przykład, na całą mitologię. To wydaje się oczywiste i jest oczywiste, ale sądzę, że powszechne jest zakładanie “nie ma dymu bez ognia”. Jeśli wiara jest wystarczająco częsta, to musi opierać się na czymś rzeczywistym. Jest także romantyzm w koncepcji, że nasze ukochane mitologie mogą opierać się na jakiejś historycznej rzeczywistości (nawet jeśli szczegóły zostały zmienione). Chcemy wierzyć, że rzeczywisty Robin Hood wędrował po lesie Sherwood i że Sherlock Holmes znajdował rozwiązanie spraw kryminalnych mieszkając na Baker Street 221B.


Dlaczego tak wiele kultur wierzy w siłę życiową taką jak chi, jeśli nie ma to żadnych podstaw? Jest wiele powodów. Pierwszym jest kulturowe zanieczyszczenie – ludzie poruszają się po świecie i ich pomysły idą wraz z nimi, tak było również w czasach starożytnych. Poza tym pewne idee są oczywiste lub reprezentują coś fundamentalnego. Jest jasne, że żywe istoty różnią się od nieżywych rzeczy, ale przednaukowe kultury nie miały podstaw wiedzy, by zrozumieć tę różnicę. Po prostu więc przyczepiły do tego słowo – czymkolwiek jest ta rzecz, która powoduje życie, to jest to „siła życiowa” - chi (lub qi) w kulturach Wschodu. Szczegóły jednak różnią się między kulturami. Wierzono, że chi jest we krwi, podczas gdy grecka “pneuma” była w oddechu, a bardziej nowoczesna “innate” energia chiropraktyków płynie w nerwach.


Inna odpowiedź w Quora wiele mówi - “Qi istotnie istnieje, jednak jest niewykrywalne przy pomocy obecnych instrumentów naukowych, ponieważ składa się z subiektywnego uczucia”. Skąd wiemy, że coś “niewykrywalne” istnieje? No cóż, pewne rzeczy możemy odkrywać bezpośrednio, a inne pośrednio. Wiemy, że czarne dziury istnieją głównie wnioskując z ich efektów na inne obiekty – odkrywamy ich ciążenie. Jeszcze innych rzeczy nie możemy odkryć bezpośrednio, ale możemy wywnioskować z dowodów naukowych, że prawdopodobnie istnieją – a przynajmniej ich istnienie jest najlepszym obecnie wyjaśnieniem jakiś zaobserwowanych zjawisk. Na przykład, przed odkryciem kilku cięższych pierwiastków wnioskowaliśmy, że prawdopodobnie istnieją (w rzeczywistości, że muszą istnieć) w oparciu o tablice Mendelejewa. Wywnioskowaliśmy o istnieniu bosonu Higgsa z powodu standardowego modelu fizyki cząstek podstawowych. Chociaż – może lepiej jest myśleć o tym jako o “przewidywaniach”, które ostatecznie zostają potwierdzone.


Jeśli nie możemy odkryć chi, czy możemy wywnioskować, że może prawdopodobnie, lub wręcz musi istnieć? Odpowiedzią jest gigantyczne „nie” W rzeczywistości możemy wywnioskować jego odwrotność. W czasach przednaukowych siła życiowa była głównie używana jako zastępstwo. Chi robiło wszystko, czego nie byliśmy w stanie wyjaśnić biologicznie. Był to zasadniczo argument z ignorancji. Ta ignorancja w końcu jednak zniknęła. Nie chodzi o to, by twierdzić, że wiemy wszystko o biologii, ale wszystkie wielkie pytania o to, jak działa biologia znalazły odpowiedź (tak, również świadomość – przynajmniej do tego stopnia, że wiemy, iż pochodzi z funkcji mózgu). Zasadniczo dla chi nie pozostało już nic do zrobienia. Argument z ignorancji upadł. Nie ma większej potrzeby chi niż gigantycznych żółwi, które trzymają Ziemię na plecach.


Dlatego: nie możemy wykryć chi, nie ma teoretycznej potrzeby przywoływania jego istnienia i nie ma łańcucha dowodów, z którego możemy wywnioskować jego istnienie. To jest inny sposób powiedzenia – chi nie istnieje.


Muszę zająć się jeszcze jedną odpowiedzią w Quora:

“Spójrz głęboko na każdą naturalną postać minerału, rośliny, zwierzęcia. U podstawy każdego jest jego subatomowa natura – kamieni, warzyw, żółwi i ludzi. To jest z pewnością  Qi! W dodatku jony wyładowują się w biciu serca, szlaki neuronowe wyrównują komórkowe bramy do wejścia i wyjścia odżywki i odpadów. PLUS – ciemna materia, która stanowi do 90% wszechświata nasyca każdą część każdego wymiaru.

To jest częsty rodzaj argumentu, próbujący podeprzeć pseudonaukę i mitologie. Po pierwsze – przesuwamy tutaj metę, przedefiniowując mitologię, by była czymś innym, dla utrzymania wniosku, że chi istnieje. Oczywiście jednak, kiedy to robisz, przestaje to być tym samym. Nie jest już dłużej chi jako siła życia, jest tylko fizyką. Jest to jednak także wyraźne odniesienie do nowej i marnie rozumianej nauki. Maniacy kwitną na obrzeżach tego co wiemy. Kiedy magnetyzm był nowy, mieliśmy Mesmera i jego „zwierzęcy magnetyzm”. Kiedy radioaktywność była nowa, mieliśmy radioaktywne uzdrawiające toniki. Były (i nadal są) terapie falami radiowymi – chociaż wydają się nieco przestarzałe.


Jeśli chcesz podeprzeć swój mistycyzm naukowo brzmiącymi, modnymi słowami, masz mechanikę kwantową, ciemną materię i ciemną energię – rzeczy albo nie do końca zrozumiane, albo dopiero czekające na zrozumienie. Możesz także po prostu zestawić kilka naukowo brzmiących zwrotów, jak jony wyładowujące się w uderzeniu serca, które w rzeczywistości nic nie znaczą ani nie dostarczają żadnego zrozumienia, ale brzmią głęboko i dobrze. Tym jest zasadniczo cała kariera Deekpaka Chopry, więc może to być bardzo popłatne. Ale, nie, nic z tego nie jest żadnym chi i chi nie istnieje.


No – Chi Does Not Exist

NeuroLogica Blog, 7 grudnia 2020

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella 

Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe. Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine. Prowadzi blog Neurologica.

Tipsa en vn Wydrukuj



Nauka

Znalezionych 1476 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Dlaczego kod genetyczny nie jest uniwersalny   Cobb   2014-10-06
Zachwycający rabuś, który liczy sto milionów lat   Cobb   2014-04-28
Twoja wewnętrzna mucha   Cobb   2014-01-22
Ćma gynandromorf wychodzi na światło dzienne  - opowiada historię o nauce    Cobb   2015-09-15
Seksizm w nauce: czy Watson i Crick naprawdę ukradli dane Rosalind Franklin?   Cobb   2015-07-07
Uroczy wykres, który opowiada naszą historię   Cobb   2017-10-17
12 podstawowych punktów biologii ewolucyjnej   Cobb   2016-03-02
Świat RNA   Cobb   2014-11-27
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Seymour Benzer: humor, historia i genetyka   Cobb   2014-03-21
Dlaczego powinny nas fascynować liczące 100 tysięcy lat ludzkie zęby z Chin?   Cobb   2015-10-30
DNA: zoptymalizowany kod źródłowy?   Cobb   2015-11-30
Urodziny Rosalind Franklin!   Cobb   2020-07-31
Wszystkiego najlepszego w dniu 60. urodzin, centralny dogmacie!   Cobb   2017-10-04
Dziwaczne, wysysające krew czerwie jurajskie   Cobb   2014-06-28
Geny neandertalskie są wszędzie   Cobb   2015-10-23
Technologia pomaga w kryzysach wodnych na całym globie   Cohen   2019-04-02
Ptasia grypa w czasach ludzkiej zarazy   Collins   2022-01-11
Oszaleć na punkcie nietoperzy w czasach korony i politykierstwa   Collins   2020-07-25
Oxitec rozszerza próby z komarami GMO, by zredukować szerzenie się malarii   Conrow   2022-04-28
Nigeria daje zielone światło kukurydzy GMO   Conrow   2021-11-22
Rośliny zmodyfikowane: odkłamać opinię o GMO   Conrow   2022-04-07
Bakłażan GMO jest udokumentowaną wygraną ubogich farmerów   Conrow   2021-09-23
Selektywnie stosowana koncepcja tabula rasa i ideologicznie motywowane nieporozumienia   Cory Clark   2019-05-09
Dlaczego zwierzęta są urocze?   Coyne   2014-12-30
Trzecia droga ewolucji? Nie sądzę   Coyne   2015-03-05
Lekcja ewolucji: specjacja w akcji!   Coyne   2015-01-12
Moda na kopanie nauki   Coyne   2014-02-03
Niezwykłe pasikoniki naśladujące liście, u których samce i samice są różnych kolorów   Coyne   2017-01-24
Francis Crick był niesamowitym geniuszem   Coyne   2015-04-02
Ogon ćmy i nietoperze   Coyne   2015-02-23
Skąd bóbr? To są szczuroskoczki, a nie wiewiórki!   Coyne   2017-04-11
Dan Brown - akomodacjonista   Coyne   2015-01-31
Ideologiczna opozycja wobec prawdy biologicznej   Coyne   2016-12-28
Nowe niezwykłe skamieniałości typu “Łupki z Burgess”   Coyne   2014-02-22
Kolejny gatunek wron używa narzędzi   Coyne   2016-10-06
Seks paproci i kreacjoniści   Coyne   2015-03-27
Mistyfikacja Sokala: dwadzieścia lat później   Coyne   2017-01-13
Dobór naturalny w naszym gatunku na przestrzeni ostatnich dwóch tysiącleci   Coyne   2016-10-22
Nowa data udomowienia kotów: około 5300 lat temu – i to w Chinach   Coyne   2013-12-26
Pisklę przypominające wyglądem i zachowaniem trującą gąsienicę   Coyne   2014-12-18
Czy rozum jest “większy niż nauka”? Kiepska próba deprecjonowania nauki   Coyne   2015-04-28
Ewolucyjny poziom ludzkiej przemocy   Coyne   2016-10-14
Ciąg dalszy sporu o dobór grupowy   Coyne   2015-04-22
Eureka! Sprytne wrony to odkryły   Coyne   2014-04-07
Koniec humanistyki?   Coyne   2014-01-15
Nowe skamieniałości: najwcześniejszy na świecie znany ptak   Coyne   2015-05-12
Facet od nauki przeciwko GMO   Coyne   2014-11-12
Najstarsze organizmy: 3,7 miliarda lat?   Coyne   2016-09-13
Montezuma i jego flirty   Coyne   2014-05-11
Specjacja hybryd może być rzadka   Coyne   2016-10-29
Trawa w uchu. Ale po co?   Coyne   2014-07-09
Koszmar kreacjonisty: ewolucja w działaniu   Coyne   2016-09-21
Nowy, opierzony i czteroskrzydły dinosaur   Coyne   2014-07-23
Zmień swoje geny przez zmianę swojego życia   Coyne   2014-05-15
Czy człowiek musiał wyewoluować?   Coyne   2015-05-15
Selektywne używanie narzędzi wśród mrówek   Coyne   2017-01-17
Adam i Ewa: dwoje, czy więcej niż dwoje przodków?   Coyne   2017-01-07
Historia porostów i człowieka, który ją skorygował   Coyne   2017-01-26
Delfiny umyślnie narkotyzują się truciznami rozdymków   Coyne   2014-01-04
Przedwczesna wiadomość o śmierci samolubnego genu   Coyne   2013-12-22
Homo floresiensis, hominin “hobbit”, w Internecie   Coyne   2016-11-25
Modliszka storczykowa: czy upodabnia się do storczyka?   Coyne   2015-03-13
Cuda genetyki: arbuz bez pestek   Coyne   2014-08-25
Pająk upodabnia się do ptasich odchodów   Coyne   2014-06-17
Ewolucja i Bóg   Coyne   2014-01-29
Intelektualne danie dnia  The Big Think   Coyne   2014-03-04
Tajemnica pasków zebry rozwiązana – a przynajmniej tak mówią naukowcy   Coyne   2017-01-31
Mimikra chemiczna u mszyc   Coyne   2015-02-19
Jak często geny przeskakują między gatunkami?   Coyne   2015-04-18
Marnie napisany artykuł o uroczym gryzoniu   Coyne   2014-07-03
Ślepa salamandra z Teksasu ma nerw wzrokowy, ale nie ma prawdziwych oczu   Coyne   2016-10-11
Ukwiał żyje w antarktycznym lodzie!   Coyne   2014-01-25
Żebropławy, czyli dziwactwa ewolucji   Coyne   2013-12-30
OLBRZYMI owad wodny (i kilka innych)   Coyne   2014-07-28
Seksizm w nauce o jaskiniowych owadach   Coyne   2014-04-26
Dobór krewniaczy pozostaje wartościowym narzędziem   Coyne   2015-04-06
Najstarsza jak dotąd identyfikacja medycyny sądowej   Coyne   2014-12-10
Pradawnym płazom odrastały kończyny   Coyne   2014-09-29
Dymorfizm płciowy i ideologia   Coyne   2014-12-01
Bajka o kaczkach karolinkach   Coyne   2016-12-16
Grantowie na Galápagos i ich hybrydowe gatunki   Coyne   2014-08-18
Czy humaniści boją się nauki?   Coyne   2014-02-07
Fantastyczna mimikra tropikalnego pnącza   Coyne   2014-05-03
Nowy opierzony dinozaur sugeruje, że większość dinozaurów miała pióra   Coyne   2014-08-03
Dowody ewolucji: wideo i nieco dłuższy wywód   Coyne   2014-10-22
O pochodzeniu dobra i zła   Coyne   2014-02-05
Genetyka kocich łat   Coyne   2014-11-26
Wierzący nagradzani za życia   Coyne   2014-12-21
Lucy mogła umrzeć spadając z drzewa   Coyne   2016-09-07
Opierzony ogon dinozaura w bursztynie!   Coyne   2016-12-19
Nowa i dziwaczna, zmieniająca kształt żaba   Coyne   2015-04-10
Z nowego artykuły wynika, że istnieje nie jeden, a cztery gatunki żyraf, nie jestem jednak pewien   Coyne   2016-09-27
John van Wyhe obala mity o Darwinie   Coyne   2016-11-09
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Pradawne rośliny kwitnące znalezione w bursztynie   Coyne   2014-01-10
Najstarsze żyjące organizmy   Coyne   2014-04-03
Użycie ognia przez homininy: przykład szybkiej ewolucji kulturowej?   Coyne   2021-08-04
Cztery prawa biologii ewolucyjnej   Coyne   2015-10-13
Znaleziono najstarszego “bilaterian”: odkryto podobne do robaka stworzenie wraz z jego skamieniałymi śladami   Coyne   2020-04-16

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk