Kenia zatwierdziła organizmy modyfikowane genetycznie (GMO) i uwolniła się od dziesięcioletniego zakazu tej technologii. Może to spowodować poważną zmianę stosunku przywódców na kontynencie do opartych na dowodach rozwiązań w produkcji rolnej Przed rolnikami w kraju jest teraz przygotowana scena, by w pełni korzystali z technologii, która według ekspertów znacznie zwiększy produkcję roślinną i powiększy dochody tysięcy osób w rolnictwie i przetwórstwie rolnym.
W poniedziałek 3 października 2022 r. nowo wybrany prezydent dr William Ruto przewodniczył specjalnemu spotkaniu swojego świeżo powołanego gabinetu ministerialnego, na którym podjęto szereg rezolucji, torujących drogę do uprawy i importu GMO do tego wschodnioafrykańskiego kraju.
„Gabinet uchylił swoją wcześniejszą decyzję z dnia 8 listopada 2012 r. zakazującą otwartej uprawy roślin modyfikowanych genetycznie oraz importu roślin spożywczych i pasz dla zwierząt wyprodukowanych dzięki innowacjom biotechnologicznym; skutecznie znosi zakaz upraw genetycznie modyfikowanych” – czytamy w komunikacie z posiedzenia gabinetu zwołanego w celu oceny postępów poczynionych w odpowiedzi na trwającą w kraju suszę.
Decyzja została podjęta zgodnie z zaleceniami grupy roboczej, która miała dokonać przeglądu spraw związanych z żywnością genetycznie modyfikowaną i bezpieczeństwem żywności. Gabinet zezwolił również na import roślin spożywczych i pasz dla zwierząt, wyprodukowanych dzięki innowacjom biotechnologicznym. Oznacza to fenomenalną zmianę polityki w krajowym sektorze rolnym i podkreśla zdecydowanie nowych władz, by rozwijać oparte na nauce rozwiązania pojawiających się wyzwań w produkcji rolnej.
Produkcja żywności w Kenii została spowolniona przez poważną suszę, która spustoszyła 23 z 47 hrabstw kraju, uważaną za najgorszą od 40 lat w Rogu Afryki, która dotknęła co najmniej 3,1 miliona Kenijczyków.
Produkcja kukurydzy w Kenii została dodatkowo utrudniona przez niszczycielskiego robaka Spodoptera frugiperda (FAW), szkodnika zgłoszonego po raz pierwszy w marcu 2017 r. w zachodniej Kenii, który siał spustoszenie szczególnie w najlepszych regionach uprawy zbóż, które są uważane za spichlerz kraju.
Oczekuje się, że zatwierdzenie GMO przyspieszy dostęp do odpornej na szkodniki kukurydzy GMO po jej zatwierdzeniu do komercjalizacji i skutecznie powstrzyma paraliżujące straty powodowane przez szkodniki. Naukowcy polecili również kukurydzę Bt jako rozwiązanie problemu FAW w Kenii.
Rząd ponownie rozważył przyjęcie biotechnologii w celu zwiększenia produkcji roślinnej po zapoznaniu się z różnymi raportami ekspertów i techników sporządzonymi przez autorytatywne organy, w tym NBA, Światową Organizację Zdrowia (WHO), Organizację ds. Żywności i Rolnictwa (FAO), Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków ( FDA) oraz Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).
W efekcie upoważnia to do otwartej uprawy i importu białej kukurydzy GMO, w czasie, gdy kraj odczuwa dotkliwy niedobór produktu przy gwałtownie rosnących cenach mąki kukurydzianej, podstawowego produktu żywnościowego w kraju.
Decyzja Kenii pojawia się również po decyzji gabinetu z grudnia 2019 r., która zatwierdziła komercjalizację bawełny Bacillus Thuringiensis (BT) w kraju, genetycznie ulepszonej odmiany bawełny, która jest odporna na niszczycielskie robaki słonecznicy orężówki. Oczekuje się, że zatwierdzenie uprawy bawełny Bt zmieni produkcję w niegdyś tętniącym życiem przemyśle tekstylnym, odzieżowym, paszowym i naftowym w celu wzmocnienia programu uprzemysłowienia.
Rząd kenijski określił również uprawy odporne na suszę jako jeden ze środków umożliwiających krajowi przystosowanie się do zmian klimatu, stwierdził komunikat rządu.
Wraz z tym ogłoszeniem prezydent Ruto dołącza do rosnącej listy afrykańskich głów państw, które wyraźnie poparły nowoczesną biotechnologię i GMO, w szczególności jako wypróbowane i przetestowane rozwiązanie dla niektórych pilnych potrzeb kontynentu w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego. Jest to podobne do sytuacji w Senegalu w Afryce Zachodniej, gdzie prezydent Macky Sall podpisał 14 czerwca 2022 r. nową ustawę o bezpieczeństwie biologicznym , która skutecznie uchyliła prawo o bezpieczeństwie biologicznym z 2009 r., umożliwiając Senegalowi czerpanie maksymalnych korzyści z nowoczesnej biotechnologii.
Sall konsekwentnie dopingował naukę i technologię jako ważne narzędzia służące poprawie dobrostanu ludności Senegalu i przyznał, że GMO mogą pomóc w sprostaniu bieżącym wyzwaniom dotykającym jego kraj i świat. Niedawno Otwarte Forum Biotechnologii Rolnej (OFAB) uznało emerytowanego prezydenta Tanzanii Jakaya Kikwete za jednego z kilku afrykańskich bohaterów biotechnologii. Kikwete został doceniony za swoją rolę we wspieraniu praw rolników do dostępu do nowoczesnych technologii rolniczych i innowacji.
Uchylenie trwającego dziesięciolecie zakazu jest ostatnim gwoździem do trumny w krucjacie przeciwko GMO, która gorączkowo domagała się Kenii wolnej od GMO. Zakaz importu GMO w Kenii w 2012 roku opierał się na odkryciach opublikowanych w czasopiśmie przez francuskiego naukowca Erica Seraliniego, który twierdził, że genetycznie modyfikowana kukurydza powoduje guzy nowotworowe u szczurów. Różne badania europejskie od tego czasu całkowicie zdyskredytowały pracę Seraliniego.
W grupach słabej opozycji sceptyków sprzeciwiających się GMO, przeważająca większość interesariuszy, w tym naukowców, liderów rolników i opinii publicznej, z zadowoleniem przyjęła nowy rozwój, postrzegany jako interwencja w samą porę, by pomóc słabnącej produkcji rolnej w Kenii. Uważają to za oznakę, że prezydent będzie używał dowodów przedstawianych przez miejscowych naukowców. Alliance for Science współpracuje z innymi partnerami w kraju, OFAB i AATF, by przeciwdziałać wszelkiej dezinformacji, jaką ta decyzja może wywołać.
Kenya approves GMOs after 10-year ban
Alliance for Scence, 6 października 2022
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
*Joseph Maina
Nigeryjski dziennikarz naukowy specjalizujący się w popularyzacji biotechnologii, bioróżnorodności i rozwoju rolnictwa w Afryce.
