Levy Mwanawasa, ówczesny prezydent Zambii, stwierdził, że GMO są trucizną i nie będą akceptowane przez jego lud.
Jego komentarzom brakowało wartości naukowej, ponieważ nie było dowodów na to, że GMO są niezdrowe i niebezpieczne do spożycia przez ludzi.
Unia Europejska (UE) była i nadal jest największym rynkiem dla afrykańskich produktów rolnych. UE od dziesięcioleci prowadziła wojnę z GMO, powołując się na obawy dotyczące bezpieczeństwa i zdrowia swoich obywateli.
UE chroniła swoich rolników przed konkurencyjnymi amerykańskimi producentami, którzy przyjęli genetycznie modyfikowane rośliny spożywcze.
Jednak inne poważne kwestie podsycały wówczas anty-GMO nastroje w Afryce i istnieją one nadal.
Mówiono, że pomoc żywnościowa USA zanieczyszcza afrykańskie uprawy, zamykając rynki eksportowe dla afrykańskich produktów rolnych w UE.
W 2003 roku The Royal Society opublikowało wyniki prób polowych nad GMO w Wielkiej Brytanii, uznając je w niektórych przypadkach za szkodliwe, a w innych pomocne.
Opierając się na tych mieszanych ustaleniach, niektóre organizacje pozarządowe w UE zażądały zakazania wszystkich upraw GM.
To typowe europejskie podejście do GMO znalazło żyzny grunt w Afryce, gdzie podsyciło dominujące nastroje przeciwko modyfikacjom genetycznym, mimo udokumentowanych dowodów wartości rolnictwa opartego na GMO.
W czerwcu 2023 r. z dokumentu, który wyciekł, wynikało, że Komisja Unii Europejskiej planuje złagodzenie przepisów dotyczących inżynierii genetycznej.
Po dziesięcioleciach zaprzeczania i zajmowania twardego stanowiska zdano sobie sprawę, że UE musi przyjąć technologie genetyczne, aby zagwarantować sobie bezpieczeństwo żywnościowe.
Kluczowym elementem tego dokumentu, który wyciekł, są zastrzeżenia dotyczące nowych technik genomicznych (NGT), które opisują nowe metody naukowe stosowane do zmiany genomów roślin w celu uzyskania pożądanych cech, takich jak tolerancja na suszę i odporność na choroby.
Ponieważ te nowe technologie nie będą wymagały wprowadzania nowych genów do roślin, nastąpi złagodzenie regulacji i etykietowania obecnie nałożonych na GMO.
W obliczu poważnych zagrożeń dla produkcji żywności, takich jak szkodniki, choroby i zmiany klimatyczne, świat musi przyjąć nowe strategie, aby zagwarantować bezpieczeństwo żywnościowe.
Taka zmiana polityki w UE miałaby dalekosiężne skutki dla rolników, konsumentów i naukowców w Afryce i reszcie świata.
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywnościowego (EFSA) stwierdził, że nie ma nowych zagrożeń dla środowiska, zdrowia zwierząt ani ludzi związanych z produktami spożywczymi generowanymi przez NGT.
Jest to doskonała inicjatywa, ponieważ stanowi wsparcie dla wcześniejszego przeglądu dokonanego przez Komisje Europejską jej polityki dotyczącej GMO, przyznającego, że istniejące prawodawstwo z 2001 r. wymaga aktualizacji.
Co więcej, unijni naukowcy naciskali na Komisję, aby zrewidowała swoje surowe przepisy regulacyjne w celu pobudzenia badań, rozwoju i innowacji.
To złagodzenie przepisów przez UE idzie w ślady Wielkiej Brytanii, która dokonała przeglądu swoich istniejących ram regulacyjnych w celu wspierania badań i stosowania edycji genów w rolnictwie.
Czy jest szansa na rozproszenie sceptycyzmu na Globalnym Południu?
Nastroje anty-GM w UE głęboko wpłynęły na Afrykę i ukształtowały jej politykę wobec GM.
W większości przypadków przywódcy afrykańscy zawsze wskazywali Europę jako punkt odniesienia dla wdrażania technologii inżynierii genetycznej w rolnictwie.
Teraz, gdy UE łagodzi swoje stanowisko w sprawie technologii genetycznych, mamy nadzieję, że może to zrewolucjonizować rolnictwo na Globalnym Południu.
Rolnictwo odpowiada za 17,2% produktu krajowego brutto (PKB) Afryki i zapewnia środki do życia ponad 50% populacji.
Jednak rolnictwo w Afryce jest najsłabiej rozwinięte, ma najniższą produktywność i jest w znacznym stopniu dotknięte chorobami, pojawiającymi się szkodnikami i ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi.
Nawet teraz, kiedy UE obiera nowy kierunek w zakresie modyfikacji genetycznych w rolnictwie, zmiana trwających od dziesięcioleci nastrojów anty-GMO na Globalnym Południu będzie wymagała wiele wysiłku.
Rządy krajów Globalnego Południa muszą stawić czoła temu wyzwaniu i prowadzić skuteczną komunikację z rolnikami na poziomie lokalnym.
Technologie te muszą mieć sens dla rolników, aby ułatwić ich przyjęcie.
Żaden rolnik nie lubi tracić plonów z powodu chorób, którym można zapobiec i szkodników, które można wyeliminować.
Dlatego przyjmą niedrogie, skuteczne i łatwo dostępne alternatywy, które gwarantują produktywność, jeśli są dobrze zaprezentowane.
Jednak będzie to działać tylko wtedy, gdy rzetelne badania poprą skuteczny dialog między wszystkimi zainteresowanymi stronami.
Wreszcie, w przypadku Globalnego Południa, musimy zadać sobie pytanie, czy chcemy być odbiorcami technologii długo po ich opracowaniu i przyjęciu w innych miejscach.
To szansa dla Afryki na zorganizowanie się i wykorzystanie technologii, które pomogą zrewolucjonizować rolnictwo.
Dane Banku Światowego pokazują, że rolnictwo i pokrewne gałęzie przemysłu wytwarzają mniej niż 3 procent całkowitego PKB w UE i Stanach Zjednoczonych.
W porównaniu z Afryką Subsaharyjską i Azją Południową, gdzie rolnictwo wytwarza ponad 15 procent PKB, oczywiste jest, że nasze gospodarki muszą zrewolucjonizować rolnictwo, aby utrzymać się na powierzchni.
Piłka jest teraz na naszym boisku.
Link do oryginału: https://allianceforscience.org/blog/2023/07/how-european-union-restrictions-fueled-anti-gmo-voices-and-hunger-in-global-south-and-mainly-africa/
Alliance for Science, 5 lipca 2023
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
*Dr Oria (PhD) pracuje w kierowanym przez profesor Janine Erler Research Group, Biotech Research and Innovation Centre, przy University of Copenhagen.
