W filmie The Princess Bride sycylijski czarny charakter, Vizzini, wielokrotnie wykrzykuje, że postępy Westley w zlokalizowaniu księżniczki Jaskier są „niewyobrażalne!” Po kolejnym krzyku „niewyobrażalne!”, jego wynajęty gangster, Inigo Montoya, krytykuje szefa: „Ciągle używasz tego słowa. Nie sądzę, żeby znaczyło to, co myślisz, że to znaczy”.
W świecie antyizraelskiej propagandy i pozornie niekończących się cykli przemocy z terrorystami w Gazie, mnóstwo nienawistników i dobrowolnych ignorantów często rzuca słowa „nieproporcjonalność” i „proporcjonalność” jako rodzaj głębokiej krytyki żydowskiego państwa. Wielokrotnie twierdzą, że odpowiedź Izraela jest nieproporcjonalna. Aby uwiarygodnić ich twierdzenia, krytycy często dodają, że nieproporcjonalna reakcja Izraela jest naruszeniem prawa międzynarodowego i zbrodnią wojenną.
Twierdzenia oskarżające Izrael
Chociaż wszyscy wielokrotnie słyszeliśmy te twierdzenia, warto pokazać kilka typowych przykładów:
Terroryści mają tylko proste (niektórzy dodają domowej roboty) rakiety, podczas gdy Izrael ma precyzyjnie naprowadzane pociski. Tak więc, kiedy Izrael używa zaawansowanej broni, reakcja Izraela jest wyraźnie nieproporcjonalna.
Podczas gdy x ludzi zginęło w Gazie, o wiele mniej zginęło w Izraelu. W związku z tym odpowiedź Izraela, oparta po prostu na liczbie ofiar śmiertelnych, musiała być nieproporcjonalna i była wyraźnie zbrodnią wojenną.
Podczas gdy prymitywne rakiety terrorystów spadały głównie na tereny otwarte, Izrael zaatakował obszary miejskie. Takie zachowanie narusza zasadę proporcjonalności i jest wyraźnie zbrodnią wojenną.
Nieustanne używanie terminu „proporcjonalny” ma na celu odniesienie się do jednej z najważniejszych zasad Międzynarodowego Prawa Humanitarnego (MPH), potocznie zwanego prawami wojennymi. Oczekuje się, że większość ludzi nie zna ich i gdy przedstawi się je za pomocą prostego równania, w którym działania jednej strony – Izraela – stale przeważają nad działaniami drugiej strony – terrorystów (często określanych jako bojownicy palestyńscy), z łatwością dojdą do wniosku, że działania Izraela były nieproporcjonalne.
Mimo tych skoordynowanych wysiłków, trzeba przedstawić prawdę. Podobnie jak Vizzini użył słowa „niewyobrażalne”, podczas gdy stada nienawistników krzyczą „nieproporcjonalne”, aby oskarżyć Izrael o przestępstwo, termin proporcjonalność w MPH ma zupełnie inne znaczenie.
Podstawowe zasady wojskowe
W MPH istnieją cztery podstawowe zasady, które mają kierować działaniami stron na polu bitwy: rozróżnienie, konieczność wojskowa, zasada humanitaryzmu [unikanie niepotrzebnych cierpień] i proporcjonalność.
Zasada humanitaryzmu to najważniejsza w MPH ochrona osób nie biorących udziału w walce. Zasada wymaga, aby atakowany obiekt/osoba stanowił część aparatu wojskowego wroga i odpowiednio był celem wojskowym. Dla naszych celów termin „cel wojskowy” obejmuje wszystkich terrorystów z Gazy, od najniższych piechurów do przywódców organizacji i całej ich infrastruktury terrorystycznej. Zasada rozróżnienia wymaga, aby wszystkie ataki były skoncentrowane na celach wojskowych, a nie na celach czysto cywilnych, które nie wnoszą żadnego wkładu w wysiłek wojenny.
W przeciwieństwie do zasady rozróżnienia, zasada konieczności wojskowej chroni walczących. Zasada mówi, że chociaż MPH zezwala na atakowanie walczących, ataki te muszą być uznane za konieczne do osiągnięcie celu wojskowego. W związku z tym walczące strony są zobowiązane do unikania zranienia lub trwałego okaleczania walczących, chyba że stanowi to część walki.
Zasada humanitarna również chroni walczących i zabrania walczącym stronom używania broni, która powoduje zbędne obrażenia lub niepotrzebne cierpienie.
Wreszcie prowadzi nas to do zasady proporcjonalności. Podobnie jak w przypadku rozróżnienia, proporcjonalność ma na celu ochronę osób nie biorących udziału w walce, ale nie ma nic wspólnego z żadną sztuczną próbą zrównoważenia potencjału, liczby ofiar lub strat materialnych.
W MPH proporcjonalność odnosi się do sytuacji, w której cel wojskowy zostaje zaatakowany i atak ten powoduje przypadkowe lub uboczne szkody. Ataki tego rodzaju są całkowicie uzasadnione, o ile utrata życia i szkody majątkowe w wyniku ataków nie są nadmierne w stosunku do konkretnej i bezpośredniej przewagi wojskowej, która ma zostać uzyskana. Wraz ze wzrostem wartości celu wojskowego rośnie również zakres dozwolonych ubocznych szkód.
Innymi słowy, MPH akceptuje fakt, że w czasie wojny może dojść do utraty życia cywilnego i zniszczenia własności cywilnej. Żaden z tych wyników nie jest zabroniony, o ile atakowany obiekt jest celem wojskowym o wystarczającej wartości.
Chociaż zasada proporcjonalności nie ma równania matematycznego, można sobie wyobrazić bardziej wyraźne przykłady:
W domu znajduje się pistolet, z którego mogą korzystać walczący. Broń drugiej strony jest wyraźnie uzasadnionym celem wojskowym. Sam dom ma trzy piętra, każde 460 metrów kwadratowych, a w domu jest pięcioro dzieci. Podczas ataku dom zostałby zniszczony, a dzieci zabite.
W tym scenariuszu zasada proporcjonalności zakazywałaby opisywanego ataku, ponieważ zamierzony cel militarny – zniszczenie pistoletu – byłby przeważony przez uboczne szkody.
Jeśli jednak zastąpimy broń ręczną ogromnym magazynem pocisków i wyrzutni rakiet lub centrum dowodzenia lub potencjałem strategicznym (takim jak technologia zakłócania skuteczności izraelskiego systemu obrony przeciwrakietowej Żelazna Kopuła) wroga, wtedy równanie i wynik zmieniają się.
W WOJNIE cywile często giną, a mienie jest niszczone. Kiedy Izrael walczy z terrorystami w Gazie, wydaje się, że ginie więcej cywilów z Gazy niż izraelskich, a więcej mienia Gazy niż izraelskiego zostaje zniszczonych lub uszkodzonych.
Ten wynik nie ma nic wspólnego z legalnością izraelskiej wojny. Pozornie wysoka liczba ofiar wśród ludności cywilnej w Gazie jest zwykle jedynie funkcją zaprzeczania rzeczywistości przez nienawidzących Izrael i zaakceptowania, że terroryści z Gazy są uzasadnionymi celami.
Zgodnie z tym argumentem, jeśli zabity Gazańczyk nie miał na sobie munduru, był wyraźnie cywilem. To kłamstwo ignoruje fakt, że terroryści, nie noszący mundurów, są nadal uważani za legalne cele.
Śmierć prawdziwych cywilów i rzekomo wysoki poziom zniszczeń w dzielnicach miejskich nie odzwierciedlają lekceważenia przez Izrael zasady rozróżnienia lub proporcjonalności, ale raczej odzwierciedlają fakt, że terroryści celowo wykorzystują cywilów, w tym kobiety i dzieci, jako żywe tarcze i celowo umieścili swoją infrastrukturę wojskową w sercu ludności cywilnej.
Chociaż śmierć każdego cywila jest tragedią, ludźmi, którzy ponoszą odpowiedzialność za każdą z tych śmierci, są terroryści.
Z własnego doświadczenia mogę zaświadczyć, że Izrael i IDF stosują szeroko zakrojone środki ostrożności, gdy angażują się w wojnę miejską. Robimy to, ponieważ toczymy nie tylko sprawiedliwą wojnę, ale także dla utrzymania naszych wysokich standardów moralnych. Z drugiej strony dla terrorystów MPH nie ma to znaczenia. Jedyne, na czym im zależy, jest mordowanie Żydów.
W książce „Po drugiej stronie lustra” Lewisa Carolla Humpty Dumpty mówi: „Kiedy używam słowa, oznacza ono dokładnie to, co wybieram – ani mniej, ani więcej”.
Choć nienawidzący Izraela mogą wybrać zniekształcenie znaczenia słowa proporcjonalność, w MPH jest ono bardzo jasno sformułowane i jego znaczenie nie zmienia się na takie, jakie oni chcą mu nadać.
What is proportionality in international law when it comes to Israel?
Jerusalem Post, 10 sierpnia 2022
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
*Maurice Hirsch jest badaczem i publicystą Palesinian Media Watch.
