Prawda

Niedziela, 4 maja 2025 - 13:19

« Poprzedni Następny »


Znaleziono skrytkę posągów z brązu


Steven Novella 2022-11-23


Archeolodzy odkryli duży zbiór ponad 50 małych posągów z brązu w ruinach starożytnej świątyni w Toskanii. Znalezisko datowane jest na okres od II wieku p.n.e. do I wieku naszej ery. Mówi się, że jest to największe znalezisko z brązu od 50 lat, jedno z największych znalezisk w historii, które daje znaczący wgląd w ten okres historii.

 

Same posągi wahają się od małych odlewów określonych części ciała, po posągi przedstawiające bogów i dochodzące do metra wysokości. Posągi te celowo wrzucono do źródła termalnego w świątyni, gdzie opadły na dno i pokryło je błoto. To błoto zachowało posągi w stosunkowo dobrym stanie przez ostatnie dwa tysiące lat. Wiele posągów ma również napisy w języku rzymskim lub etruskim. Archeolodzy uważają, że te posągi były ofiarami dla bogów z prośbą o uzdrowienie. Części ciała reprezentują dolegliwość, które bóstwo ma wyleczyć. Znaleźli także ponad 5000 złotych, srebrnych i brązowych monet, które w ciągu tych trzech stuleci wrzucono do źródła.


Zasadniczo to źródło termalne i świątynia były odpowiednikiem uzdrowiska dla bogatych. Kąpiel w gorących źródłach była popularnym luksusem bogatych tamtych czasów, a ta świątynia najwyraźniej nie była miejscem publicznym. Było to raczej prywatne uzdrowisko dla bogatych. Posągi z brązu były bardzo drogie i tylko bardzo bogaci mogli sobie pozwolić na to, by zamawiać je tylko po to, żeby je wrzucić w błoto.

 

Z naszej nowoczesnej perspektywy łatwo jest popaść w samozadowolenie na myśl o prymitywnym zachowaniu polegającym na składaniu ofiar wyimaginowanym bogom w nadziei na uzdrowienie. Ale myślę, że odwrotna reakcja jest bardziej odpowiednia. Z pewnością składanie takich ofiar w autentycznej nadziei na uzdrowienie jest czystym przesądem, całkowicie bezużytecznym z punktu widzenia rzeczywistej zmiany stanu zdrowia. Jednak biorąc pod uwagę ówczesny prymitywny stan medycyny, było to również całkiem nieszkodliwe (i jak się okazuje, archeologiczne dobrodziejstwo). Nawet bogaci i potężni nie mieli dostępu do tego, co moglibyśmy uznać za podstawową opiekę zdrowotną, więc ofiarowanie bóstwu drogiego posągu z brązu było najlepszym pomysłem, jaki mieli.

 

Dziś jednak mamy do czynienia z dobrodziejstwami współczesnej medycyny. Ze wszystkimi swoimi obecnymi wadami i ograniczeniami, nadal jest niezwykle potężna i skuteczna. Pomyśl o swoim życiu i wpływie, jaki wywarła na nie współczesna medycyna, nawet w małych sprawach. Osobiście wiem, że prawdopodobnie byłbym już kilka razy martwy, a gdybym przeżył, miałbym żałosną jakość życia w porównaniu z tym, co mam. W wieku 58 lat  prawdopodobnie nie zostałoby mi wiele zębów. Miałem kilka złamanych kości, które prawdopodobnie nie zagoiłyby się dobrze. Miałem zwykły asortyment infekcji, które wyrządziłyby szkody. Bez nowoczesnej opieki moja żona umarłaby straszną śmiercią, a jedno z moich dzieci prawdopodobnie by nie żyło. Przy nowoczesnej opiece medycznej zbywamy jako pomniejsze niedogodności takie choroby, które zabijały lub wyniszczały ludzi w czasach przednowoczesnych.

 

A jednak – przy wszystkich zaletach opieki medycznej opartej na nauce, nadal mamy uzdrowiska, w których ludzie składają bogom ofiary w celu poprawy ich zdrowia. Moim zdaniem jest to o wiele głupsze niż to samo zachowanie sprzed dwóch tysięcy lat. Ludzie w dzisiejszych czasach aktywnie odrzucają oparte na dowodach skuteczne leczenie na rzecz pseudonauki i magii. Pod tym względem nie bardzo możemy uzurpować sobie (zbiorowo) jakąkolwiek wyższość nad starożytnymi ludźmi.

 

Wracając do posągów, to przesądne zachowanie jest niezwykłym dobrodziejstwem dla współczesnych naukowców. Inskrypcje na posągach dają nam wgląd w ówczesną kulturę. Na przykład archeolodzy już się dowiedzieli, że język etruski przetrwał jako język mówiony dłużej, niż wcześniej sądzono. Oczekują, że po zakończeniu pełnego badania dowiedzą się o wiele więcej. Istnieją również plany budowy muzeum na miejscu, aby wystawić wszystkie posągi.

 

Posągi z brązu i marmuru były ostoją sztuki starożytnego świata. Kiedy Rzymianie rozszerzyli swoje posiadanie na inne kraje nad Morzem Śródziemnym, byli pod wrażeniem kultury greckiej w podbitych przez siebie miastach. Rzym fascynował się wówczas sztuką grecką. Zaczęli robić kopie greckich posągów, aby zabrać je z Grecji do siebie. Kopie te były głównie odlewami z brązu. Wykonywali jednak także odlewy gipsowe, które służyły jako wzory do robienia marmurowych kopii. Często możesz powiedzieć, że patrzysz na marmurową kopię oryginału z brązu, ponieważ trzeba było dodać trochę wsparcia (marmur nie jest tak wytrzymały jak brąz). Często przybierało to formę małego pnia drzewa, na przykład do podparcia nogi. Marmurowe posągi były również często malowane i wyposażone w szklane oczy. Dlatego w swoim czasie wyglądały zupełnie inaczej niż to, co widzimy teraz z klasycznym nagim marmurem.

 

Do czasów współczesnych przetrwało więcej posągów z marmuru niż z brązu (co wpływa na naszą współczesną perspektywę), ponieważ brąz był cenny i był przetapiany na broń lub narzędzia. To dlatego wiele z tego, co wiemy o greckich posągach, z których wiele było z brązu, pochodzi z rzymskich marmurowych kopii. Marmur był także kradziony i wykorzystywany do nowych budynków, ale posągi nie były przydatne do tego celu, więc wiele z nich przetrwało.

 

Względna rzadkość posągów z brązu również sprawia, że to najnowsze znalezisko jest bardziej wartościowe. Te przetrwały, ponieważ zostały zatopione w błocie. Wrzucenie do wody metrowego posągu z brązu musiało być nie lada wyzwaniem. Zastanawiam się, czy świątynia miała pod ręką kilku krzepkich mężczyzn, którzy pomagali swoim klientom w tym zadaniu, czy też przyjeżdżający do wód musieli zabrać ze sobą własnych osiłków.

 

Cache of Ancient Bronze Statues Found

NeuroLogica blog, 15 listopada 2022

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

Steven Novella 

Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe. Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine. Prowadzi blog Neurologica.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1510 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Rządy prawa: Między literą a duchem prawa   Walter   2025-04-27
Chytra manipulacja płci   Tonhasca Júnior   2025-04-20
Colin Wright przedstawia historię gametycznej definicji biologicznej płci   Coyne   2025-04-11
Granice władzy państwa, granice wolności: Hayek i liberalna tradycja myślenia o władzy   Walter   2025-03-23
Król i jego muchy   Tonhasca Júnior   2025-03-16
Niezależna i wielokrotna ewolucja płci binarnej   Coyne   2025-03-01
Barbarzyńcy u bram   Tonhasca Júnior   2025-02-02
Przeleciało z wiatrem   Tonhasca Júnior   2025-01-12
Biologia nie jest bigoterią   Coyne   2025-01-05
Jeszcze więcej cenzurowania nauki przez poprawność polityczną: małżeństwo kuzynów jest tematem tabu w Wielkiej Brytanii   Coyne   2024-12-22
Cobb o Cricku: “Centralny Dogmat”   Coyne   2024-12-15
Najbardziej bzdurny artykuł roku   Coyne   2024-12-08
Errare humanum est   Koraszewski   2024-12-03
Trzepoczące dusze   Tonhasca Júnior   2024-11-10
Katastrofy mieszkaniowe   Tonhasca Júnior   2024-10-30
Oparta na ideologii i wprowadzająca w błąd krytyka sposobu nauczania współczesnej genetyki   Coyne   2024-10-22
Ignorowanie przez świat głodu w Sudanie dowodzi, że rasizm i antysemityzm to dwie strony tej samej monety     2024-09-25
Zarażenie i uzależnienie: metafory antysemityzmu   Garrard   2024-08-19
„Wyżeraj ich czaszki”: przyjemności antysemityzmu ponownie rozpatrzone po 7 października   Garrard   2024-08-18
Dumania o “Ewolucja jest faktem”   Coyne   2024-08-15
Imperializm i irredentyzm islamski i arabski napędzają konflikt między rzeką a morzem   Landes   2024-08-11
Zombi antysyjonizm    Tabarovsky   2024-08-08
Nowe odkrycia o „ostatnim uniwersalnym wspólnym przodku” Stworzenie, które dało początek wszystkim żywym istotom - istniało znacznie wcześniej niż dotychczas sądzono   Coyne   2024-08-06
Dowody na to, że ludzie współcześni opuścili Afrykę znacznie wcześniej niż nam się wydawało   Coyne   2024-07-25
Nowe odkrycia o denisowianach   Coyne   2024-07-18
Gdzie jest dziś Ameryka?   Koraszewski   2024-07-17
Pierwszy dowód na to, że owady przekraczają ocean   Coyne   2024-07-11
Podejrzenia i dowody   Tonhasca Júnior   2024-07-06
Tajemnica ewolucji ryb flądrokształtnych: częściowo rozwiązana    Coyne   2024-07-03
Starożytne kości ofiar ludzkich składanych przez Majów wykazują pokrewieństwo między zabitymi (i nie tylko to)   Coyne   2024-06-27
Nature” pisze o semantyce płci, a nie o nauce   Coyne   2024-06-18
Czerwone skarby   Tonhasca Júnior   2024-05-16
“Lancet” wychwala tradycyjną wiedzę rdzennych ludów   Coyne   2024-05-10
Więcej ludzi, więcej dobrobytu: wskaźnik obfitości SimonaWedług Simon Abundance Index 2024 zasoby Ziemi są o 509% większe niż w 1980 roku.   Tupy   2024-05-08
Rdzenna matematyka: zasłona dymna   Coyne   2024-05-02
Skamieniałe zachowanie: termity uwięzione w tandemie   Coyne   2024-04-25
Artykuł w piśmie „Science”: rozszerzyć DEI w STEMM   Coyne   2024-04-19
Dlaczego organizacje naukowe powinny zachować neutralność polityczną?   Coyne   2024-04-11
Darwin znowu się myli! Artykuł pokazuje, że jego hipoteza o „samcach większych u ssaków” wydaje się błędna   Coyne   2024-04-06
Czasami gwoździe, koparki, straż, czasami lalki, wstążki, makijaż   Tonhasca Júnior   2024-04-03
Po raz kolejny twierdzenie, że płeć nie jest binarna, ale bez żadnych nowych argumentów   Coyne   2024-03-29
Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony   Coyne   2024-03-26
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Hamasowscy mordercy


Stawianie czoła


 Dyplomaci, pokerzyści i matematycy


Dlaczego BIden


Nie do naprawy


Brednie


Rafizadeh


Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill

Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk