Prawda

Sobota, 20 kwietnia 2024 - 03:10

« Poprzedni Następny »


Plastry uśmierzające ból z Luminas: gdzie słowa „kwantum” i „energia” w rzeczywistości znaczą „magia”


Orac 2018-09-07

Plastry  uśmierzające ból Luminas: Leczą wszystko… energią (czyli… magią).
Plastry  uśmierzające ból Luminas: Leczą wszystko… energią (czyli… magią).

Energia. Szarlatani ciągle używają tego słowa. Nie myślę, że znaczy ono to, co oni myślą, że  znaczy. Z pewnością Luminas tego nie robi. Tak, wiem, używam wielu wariacji słynnego cytatu z Narzeczonej księcia, może częściej niż powinienem i chyba irytuję niektórych czytelników, ale to naprawdę jest wszechstronny zwrot do szturchania rozmaitej szarlatanerii.

Energia jest pojęciem, które szarlatani uwielbiają nadużywać. Czy jest to “uzdrawianie energetyczne” jak reiki, gdzie parający się tym twierdzą, że potrafią kierować uzdrawiającą energię z magicznego, mistycznego „uniwersalnego źródła” do danego pacjenta i wyleczyć jego chorobę, nawet jeśli jest to na odległość lub pacjent jest psem, czy też “uzdrawiający dotyk”, gdzie parający się tym twierdzą, że potrafią manipulować polami „energii życiowej”  pacjentów, także powodując ozdrowienie, tak wiele szarlatanerii opiera się na pomyleniu „energii” z magią. To samo dotyczy wyjątkowo komicznego szamaństwa, na jakie natknąłem się w zeszłym tygodniu. Nadużywa także – oczywiście  - teorii kwantowej. Tak, wielu szarlatanów to robi.

 

O czym więc mówimy? Czym jest Luminas? Szczerze mówiąc, najbardziej przypomina mi to głupiutkie nalepki energetyczne “Body Vibes”, które Gwyneth Paltrow i Goop sprzedawali w zeszłym roku (i pewnie nadal to robią) z twierdzeniem, że „równoważą częstotliwość energii w naszych ciałach”, cokolwiek by to miało znaczyć. Spójrzmy więc na te twierdzenia.  

 

Na pierwszej stronie witryny internetowej Luminas jest film. Jest dobrze zrobiony, podobnie jak wiele takich szarlatańskich wideo, i plecie androny o tym, jak reklamowany produkt wykorzystuje „rewolucję w fizyce kwantowej”, co robi także wielu innych szarlatanów. Zobaczmy, jak rzekomo działa ten uroczy plaster.

 

Podstawowe twierdzenie brzmi, że plaster Luminas jest naładowany „energetycznymi sygnaturami naturalnych środków leczniczych, znanych od stuleci z tego, że redukują zapalenie”. Wśród tych naturalnych środków  „acetylokarnityda, amino kwasy, arnica, astaksantyna, B-kompleks, berberys zwyczajny, piperyna, boluoke, Boswellia, bromelina, rumianek, chinowiec, chondroityna, goździk, siara bydlęca, ubichinon, maczużnik, kurkumina, esencje kwiatowe olibanum, imbir, żeń-szeń, glukozamina, balsamowiec indyjski, ekstrakt chmielu, K2, lawenda, magnez, serdecznik pospolity, metylosulfonylometan, liść oliwny, Omega-3, piwonia, enzymy proteolityczne, polifenole, ekstrakt rozmarynu, aktywatory telomerazy, ostryz długi, winpocetyna, witamina D, kora wierzby białej  i ponad 200 innych!”


Luminas Pain Relief Patches: Tutaj jest pretekst, by pokazać częściowo nagie ciała.
Luminas Pain Relief Patches: Tutaj jest pretekst, by pokazać częściowo nagie ciała.

Nie wierzycie mi? Obejrzyjcie to wideo na tej stronie! Zaczyna się od prezentera oznajmiającego, że ”energia jest wszędzie wokół nas”. (No cóż, tak, jest, ale to nie znaczy, że wasze nonsensowne produkty działają.) Prezenter mówi następnie o tym, że Luminas w jakiś sposób napełnia te plastry energią z wymienionych powyżej substancji:

…energią, którą twoje ciało z natury wie, jak zaabsorbować i używać bez absolutnie żadnych skutków ubocznych.

Co? Nie będzie nawet podrażnienia skóry od plastra lub jakiegokolwiek kleju używanego do przyczepienia tego plastra do twojego ciała? Trudno mi w to uwierzyć. Przecież nawet taśma klejąca do papieru może spowodować podrażnienie! Ale nie trzeba się obawiać! Prezenter kontynuuje:

Dzięki użyciu fizyki kwantowej naukowcy i lekarze potrafią obecnie składować energetyczne sygnatury setek środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych w jednym plastrze. Po przyłożeniu twoje ciało powoduje przepływ energii z plastra, wybierając, które elektrony są potrzebne do zredukowania zapalenia. Nauka uśmierzająca ból siłami natury.   

Tak wiele pytań. Jak, na przykład, „naukowcy z Luminas składują te ”energetyczne sygnatury” w plastrze? (Więcej o tym później.) Czym właściwie jest „energetyczna sygnatura”? Skąd ciało wie, których elektronów potrzebuje do zredukowania zapalenia i bólu? Jako chirurg i naukowiec z doktoratem z fizjologii komórek bardzo chciałbym znać fizjologiczny mechanizm, dzięki któremu ciało może odróżnić jeden elektron od drugiego, biorąc pod uwagę to, że nie ma żadnego znanego biologiczne (a zresztą także fizycznego) mechanizmu na coś takiego. Jeśli Luminas taki mechanizm odkrył, jego naukowcy powinni zostać nominowani do Nagrody Nobla.


Powróćmy jednak do kluczowego pytania: jakim cudem całe to dobro energetyczne jest skoncentrowane w małym plastrze wielkości z grubsza karty do gry? Fizycy i chemicy nie będą mogli powstrzymać się od rechotu, kiedy usłyszą odpowiedź. Najpierw, na tej samej stronie, do której jest link powyżej, czytamy, że „plastry nie zawierają aktywnych składników”, ponieważ „są naładowane elektronami przechwyconymi z” substancji wymienionych powyżej. A więc to jest jakiś rodzaj homeopatii? Oczywiście, że nie! Popatrzcie na wideo, które pokazuje magiczną energię kłębiącą się z naturalnych środków i znajdującą drogę do plastra! Tu  jest twoja energia, niedowiarku? Jak możesz to kwestionować?  


Ale twórcy Luminas widzą, że istnieją naukowi maniacy; dla nich więc włączyli odpowiedź na często zadawane pytania, jak wiele naturalnie wyprodukowanego elektronowego dobra można spodziewać się w jednym plastrze:  

Dla maniaków i naukowców wśród nas: każdy plaster zawiera 5,2 x 10^19 struktur molekularnych, każda z 2 obszarami polarnego wiązania tlenu, zdolnymi do trzymania wybranego elektronu, tworząc całkowitą możliwą pojemność ładowania równą 10,4 x 10^19 elektronów. Po wzięciu pod uwagę przeciętnego pola transmisyjnego napięcia prądu elektrycznego u ludzi (200 mikrowolt) możemy wyliczyć stosunkową pojemność na cal kwadratowy na 333 pikofaradów.

Zasadniczo więc mówią oni, że każdy plaster zawiera około 86 mikromoli… czegoś tam… i że to coś tam potrafi wiązać … (chyba) elektrony. Gdzieś tam głęboko w mózgu, zagrzebana w mgle czasu sprzed dziesięcioleci, moja znajomość chemii z czasów studenckich, a potem z magisterskich kursów zaawansowanej fizyki zadrgała -  i następnie wrzasnęła! Nie mogę doczekać się, żeby zobaczyć, co prawdziwi fizycy i chemicy, którzy na co dzień używają swojej wiedzy, myślą o tym. Z góry przepraszam, jeśli przez pokazanie im tego przysporzyłem im wiele bólu. Nie każdy ma neurony tak odporne na apoptozę powodowaną przez fale płonącej głupoty. Jest to odporność nabudowana przez 14 lat analizowania twierdzeń takich, jak te z Luminas.


Zastanawiałem się, kto stworzył ten zadziwiający produkt? Z pierwszego wideo dowiadujemy się, że była to kobieta o nazwisku Sonia Broglin, która jest dyrektorką rozwoju produktów w Luminas. Naturalnie pokazana jest z ekranem w tle, na którym jest coś, co wygląda jak postacie ludzkie widziane w podczerwieni. Śmiałem się głośno oglądając to wideo, bo pokazuje ją w wyraźnie upozowanych i wcześniej przygotowanych interakcjach z na wpół nagimi pacjentami, którzy mają po kilka tych plastrów przylepionych na tułowiu i ramionach.  Oczywiście, musiałem poszukać jej w Google i zgadnijcie, co znalazłem? Niespodzianka! Jest ona na liście dyplomowanych ludzi EnergyTouch® i ukończyła EnergyTouch® School of Advanced Healing. Co to jest, musicie zapytać, EnergyTouch®? Oto ich wyjaśnienie:

Energy Touch® jest poza cielesnym wieloaspektowym procesem uzdrawiania, który pozwala parającemu się Energy Touch® dotrzeć do najdalszych warstw pola energii człowieka. Opiera się na zrozumieniu, że pole energii człowieka jest dynamicznym systemem z potężnymi wpływami w unikatowym stosunku do fizycznego, emocjonalnego i duchowego dobrostanu. Ten system składa się z pola (aura), ćakr (ośrodki energii) i energii narządów i układów ciała.  


Bez trudu akceptujemy wiele sposobów, na jakie funkcjonuje nasze ciało i to, że jest napędzane energią. Nasze serce bije używając pulsów energii. Nasz mózg i układ nerwowy komunikuje się z całym ciałem przez skomplikowane szlaki energetyczne. Nasze pole energii człowieka nieustannie reaguje na fizyczne, emocjonalne i duchowe potrzeby naszego ciała.  


EnergyTouch® wyróżnia się w dziedzinie uzdrawiania energią tym, że działalność ma miejsce w bardziej rozszerzonym polu energii, pozwalając uzdrawiaczowi na pracę na poziomie komórkowym. Nasza praca obejmuje dostęp do energetycznego hologramu fizycznego ciała, co jest unikatowym i witalnym aspektem EnergyTouch® Healing. Ten energetyczny hologram działa jako macierz łącząca energie zewnętrznych poziomów pola z fizycznym ciałem na poziomie komórkowym.  


Uzdrawiacze EnergyTouch® są umiejętnie zdolni do płynnego poruszania się przez poziomy pola elektrycznego człowieka, by dotrzeć i użyć najdalszych poziomów energii, aby usunąć blokady i przywrócić funkcje na najbardziej podstawowym poziomie komórkowym. 

To wszystko zaczyna teraz mieć sens. To jest bełkot energetyczny poziomu szóstki z plusem i zgaduję, że Broglin podkręciła ten bełkot do poziomu 11, kiedy pracowała nad plastrami  Luminas.


Następny jest dr Craig Davies, przedstawiony jako “doktor sportowców”. Tak, ale doktor czego? Nie trzeba było długo szukać w Google, żeby dowiedzieć się, że nie jest lekarzem. Jest chiropraktykiem czyli kręgarzem. Pracował przy turniejach PGA, widocznie dbając o plecy zawodowych graczy w golfa.


Następnie jest dr Ara Suppiah. W odróżnieniu od Daviesa, dr Suppiah wydaje się być bardziej poważny:

Pracuje jako lekarz pogotowia, główny urzędnik ds. dobrostanu lekarzy pracujących na pogotowiu na Florydzie i docent na University of Central Florida Medical School. Jest także osobistym lekarzem kilku czołowych zawodowych uczestników turniejów PGA, wśród których są Henrik Stenson, Justin Rose, Gary Woodland, Graeme McDowell, Ian Poulter, Steve Stricker, Hunter Mahan, Jimmy Walker, Vijay Singh, Graham DeLaet, and Kevin Chappell, jak również zawodniczki LPGA Anna Nordqvist i Julieta Granada.

Jego biografia na Twitterze opisuje go jednak jako parającego się ”funkcjonalną medycyną sportową”, co sugeruje mi medycynę funkcjonalną, która nie całkiem jest oparta na nauce. Zasadniczo, dr Suppiah wygląda na lekarza pogotowia zamienionego w lekarza medycyny sportowej, który trochę zajmował się szamaństwem, ale wskoczył teraz obiema nogami w pseudonaukę medycyny energetycznej przez zatwierdzanie plastrów Luminas. Lekarz naprawdę powinien wiedzieć lepiej, ale najwyraźniej dr Suppiah nie wie. Albo to, albo pieniądze były bardzo dobre.


Ditto
 dr Ashley Anderson, pielęgniarka, która także daje swoją aprobatę. Jest związana z  Athena Health and Wellness, praktyką, która miesza standardową opiekę medyczną dla kobiet z szarlatanerią ”medycyny integracyjnej”, jak akupunktura, refleksologia, tradycyjna medycyna chińska i tym podobne.


Przy takich twierdzeniach można by pomyśleć, że Luminas ma jakieś… no wiecie… rzeczywiste dowody naukowe na działanie tych plastrów. Wideo zachwala “zdumiewające rezultaty” prób na pacjentach, ale co to są za próby? Z pewnością nie były publikowane tam, gdzie dałoby się je znaleźć w recenzowanej przez specjalistów literaturze. Nie znalazłem żadnych rejestrowanych prób klinicznych w ClinicalTrials.gov. Tym, co znalazłem na witrynie internetowej Luminas, była komicznie nieudolna próba, w której pacjentów obrazowano przy pomocy termografii (która, nawiasem mówiąc, jest na ogół szarlatanerią, kiedy używają ją parający się alternatywną medycyną).


Luminas Pain Control Patches: Chwileczkę! Nie wierzysz naszym badaniom na pacjentach, które w żadnym razie nie są próbami klinicznymi? Daj spokój! To jest nauka człowieku!
Luminas Pain Control Patches: Chwileczkę! Nie wierzysz naszym badaniom na pacjentach, które w żadnym razie nie są próbami klinicznymi? Daj spokój! To jest nauka człowieku!

Tak wiele pytań o tę próbę. Na przykład, czy była losowa, kontrolowana próba plastrów Luminas kontra identyczne plastry, które nie były napełnione magicznymi elektronami dobra z plastrów Luminas? (Zgaduję, że nie.) Wiem także z poprzednich badań, że termografia w znacznym stopniu zależy od utrzymywania standaryzowanych warunków i rygorystycznie kontrolowanej temperatury w pomieszczeniu, jak również od rygorystycznie standaryzowanych protokołów. Czy Luminas zrobił to? Nie wygląda na to. Wygląda, jak gdyby Broglin po prostu robiła termografie ludzi, nakleiła na nich plaster i powtórzyła termografię. Oczywiście, taka niechlujna metodologia gwarantuje pozytywne rezultaty, przynajmniej u pacjentów, którym plaster przykleja się pod ubraniem. Temperatura skóry zaczyna od cieplejszej i ochładza się z czasem po zdjęciu ubrania, niezależnie od tego, czy plaster jest przyklejony, czy nie. Czy Broglin zrobiła jakieś kontrolne badania bez plastrów, żeby wziąć poprawkę na to zjawisko? Zróbcie ze mnie zrzędliwego, starego sceptyka, ale zgaduję: niemal z pewnością nie zrobiła. Uczciwie mówiąc, nie ma żadnego sposobu na ziemi, żeby tym szarlatanom przyszło do głowy wykonanie takiego podstawowego eksperymentu kontrolnego. Oczywiście, mogą dowieść mi, że nie mam racji, przysyłając mi szczegółowy protokół eksperymentu do poczytania.

 

Podejrzewam, że będę długo czekać.  


Po niemal 14 latach regularnego prowadzenia bloga i 20 latach analizowania budzących wątpliwości twierdzeń, nadal nie przestaje mnie zdumiewać, że produkty takie jak plastry Lumans nadal sprzedają się. Zasadniczo jest to odmiana szarlatanerii kwantowej, w której „energia” jest w zasadzie magią, która może zrobić wszystko, a kwantowość jest powołaniem się na arcykapłanów szarlatanerii.    


Luminas Pain Relief Patches: Where the words ”quantum” and ”energy” really mean ”magic”

Respectful Insolence. 17 sierpnia 2018

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Orac

Lekarz onkolog i naukowiec, autor blogu Respectful Insolence, (w życiu codziennym David Gorski). Autor stanowczo podkreśla, że cokolwiek czytamy na jego blogu, to opinie Orca i tylko Oraca dodając, że nie reprezentuje niczyich interesów i krytykuje różne poglądy całkowicie niezależnie od sympatii politycznych ich autorów.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. zdrowotne pola magnetyczne lebo 2018-09-07


Nauka

Znalezionych 1474 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Artykuł w piśmie „Science”: rozszerzyć DEI w STEMM   Coyne   2024-04-19
Dlaczego organizacje naukowe powinny zachować neutralność polityczną?   Coyne   2024-04-11
Darwin znowu się myli! Artykuł pokazuje, że jego hipoteza o „samcach większych u ssaków” wydaje się błędna   Coyne   2024-04-06
Czasami gwoździe, koparki, straż, czasami lalki, wstążki, makijaż   Tonhasca Júnior   2024-04-03
Po raz kolejny twierdzenie, że płeć nie jest binarna, ale bez żadnych nowych argumentów   Coyne   2024-03-29
Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony   Coyne   2024-03-26
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk